Mời quý vị nghe Nữ Ký Giả Kiều Mỹ Duyên phỏng vấn bà Nữ Dân Biểu Hoa Kỳ Loretta Sanchez trong dịp bà viếng thăm văn phòng của Nữ Ký Giả KMD tại Orange County và trả lời phỏng vấn

THĂM DÂN CHO BIẾT SỰ TÌNH: DÂN BIỂU LORETTA SANCHEZ

Kiều Mỹ Duyên


Nhiều chính trị gia mà tôi quen không bao giờ nói với tôi rằng:

- Tôi bận quá, tôi không có thì giờ.

Cố Tổng Thống Ronald Reagan khi còn sinh tiền mỗi năm ông gọi điện thoại hơn 4300 lần, như thế mỗi ngày ông gọi 11 người, và chẳng bao giờ chúng tôi nghe Tổng Thống than rằng “Tôi bận quá, tôi không có thì giờ”.

Quý vị xem có ai bận bằng tổng thống Hoa Kỳ, nguyên thủ quốc gia giầu nhất, mạnh nhất thế giới, mạnh mẽ về võ khí tối tân, mạnh về kinh tế..và một vị lãnh đạo của Thế giới Tự do.

Tôi cũng thường nói với người thân của tôi rằng hễ ai là bạn thân của tôi thì đừng bao giờ nói rằng: “Tôi bận quá, tôi không có thì giờ’, vì thời giờ của mỗi người bằng nhau, nghĩa là người nào cũng có 24 giờ một ngày.

Khi dân biểu liên bang của Hoa Kỳ, bà Loretta Sanchez trở về đơn vị sau khi khóa họp quốc hội đã mãn, bà đi thăm dân cho biết sự tình, thì tôi cũng là một trong những người bỏ phiếu cho bà ở miền Nam California, bà nói bà sẽ đến thăm, tôi vui mừng lắm, vì tôi có cơ hội để hỏi bà về những vấn đề Việt Nam mà bà quan tâm một cách đặc biệt: Tự do Dân Chủ, Tự do Nhân quyền,Tự do Tôn giáo ở Việt Nam.



Trưa ngày thứ Năm của mùa hè rực rỡ, Dân Biểu Loretta Sanchez trong chiếc áo màu xanh da trời đến thăm chúng tôi ở văn phòng thành phố Garden Grove. Vừ xuống xe, bà cười thật tươi, tôi đón bà ở hành lang trong áo dài màu đỏ thắm. Trước đó tôi có đề nghị không nên có cảnh sát mặc sắ phuục đi theo; nếu có cảnh sát bảo vệ thì làm ơn đừng lãng vãng trước cửa văn phòng tôi, vìchúng tôi đã có nhiều nhân vật quan trọng đến thăm, họ cũng đều giản dị như thế: Thượng nghị sỹ Joe Dunn, Dân biểu Lou Correau, chủ tịch điều hành Đảng Dân Chủ, ông Al From...mỗi người đến cũng rất giản dị, không có tiền hô hậu ủng, vì đây là cơ sở thương mại cho nên càng giản dị càng tốùt...

Dân biểu Loretta Sanchez bắt tay tôi thật lâu, bà nói:

- Bà An khỏe không? Làm ăn khá không?

- Cám ơn bà, tôi vẫn khỏe, và lúc nào tôi cũng bận rộn với công việcviệc hằng ngày.

Tôi cảm ơn bà đã đến, thời gian đã hẹn trước tối thiểu là 90 phút, bà đến trễ 4 phút, nhưng trên đường đi, bà đã xin lỗi rằng có thể đến trễ 5 phút vì kẹt xe.

Vừa vào văn phòng tôi nói ngay:

- Tôi muốn phỏng vấn bà cho đài phát thanh, truyền hình và báo chí, như tôi đã từng phỏng vấn bà trước đây.

Dân biểu liên bang Loretta Sanchez thăm dân cho biết sự tình, thăm trong thời gian nghỉ hè, chứ không phải đợi đến lúc tranh cử mới thăm, là một điều đáng quý. Có nhiều vị dân cử đến lúc tranh cử thì đi khắp nơi, nhưng thắng cử rồi không ai thấy mặt mũi của họ đâu, khi cần thì không thể nào tìm được. Nhưng với Dân biểu Loretta Sanchez, Thượng nghị sỹ Joe Dunn, Dân biểu Ed Roy, Dân biểu Dona thì lại khác, lúc nào cũng ân cần niềm nở với tất cả mọi người, với chúng tôi cần thì được gặp, chúng tôi muốn gặp được cũng không khó khăn, ở đơn vị địa phương hay ở văn phòng chính là Washington D.C. cũng thế. Điều đáng quý là họ tiếp chúng tôi như người thân, họ thăm chúng tôi như người thân, không có tiền hô hậu ủng. Sau biến cố 9/11 thì các hành khách đi đứng rất cẩn thận, đi đâu cũng cần an ninh đi theo. Sống chết có mạng, làm dân biểu cũng có mạng làm dân biểu.



- Bà Loretta Sanchez, bà có thể cho biết bà nghĩ gì về vấn đề nhân quyền Việt Nam?

- Cũng như bà An biết, Việt Nam được đặt vào các nước được quan tâm đặc biệt vì vi phạm nhân quyền một cách trầm trọng. Tôi và 44 đồng viện đã ký vào thông điệp yêu cầu Tổng Thống Bush làm áp lực với chính quyền Việt Nam về vấn đề tự do dân chủ, nhân quyền, tự do tôn giáo cho Việt nam khi Thủ tướng Phan Văn Khải đến Hoa Kỳ, và tôi đã bổ sung một điều khoản cho Dự luật Ngân khoản Tài trợ Ngoại quốc (Foreign Operations Appropriations Bill) đang được tranh luận tại quốc hội. Dự luật Sanchez Amendment sẽ không cho phép Quân đội Hoa Kỳ giúp đỡ Việt Nam qua chương trình IMET (International Military and Education Training) vì Việt nam nằm trong danh sách “Những quốc gia đáng được quan tâm đặc biệt” của bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.

- Bà đã đến Việt Nam hai lần, bàø có định đén Việt nam nữa không?

- Tôi đã đến Việt Nam, tôi đã gặp Hòa thượng Quảng Độ. Hòa thượng nói với tôi rằng bà cũng như những người bạn của bà, các đồng viện, các chánh khách, và đồng bào chúng tôi ở hải ngoại đã đem đén cho chúng tôi hy vọng. Chúng tôi ở trong nước tranh đấu cho tự do tôn giáo, chúng tôi biết rằng có bà, đồng viện của bà, đồng bào của chúng tôi yểm trợ chúng tôi. Tôi muốn đến Việt Nam, tôi đã gặp những nhà đối kháng, và tôi đã hứa với Hòa thượng Quảng Độ cũng như hứa với những người đối kháng rằng tôi yểm trợ cho họ, tranh đấu cho nhân quyền, cho tự do tôn giáo, và tôi đã làm điều đó, tôi tiếp tục làm, và tôi luôn luôn yểm trợ, ủng hộ họ. Tôi đã xin hai lần đến Việt nam, nhưng chính quyền Việt Nam từ chối. Họ đến Hoa Kỳ, chính phủ Hoa Kỳ cấp chiếu khán cho họ, còn tôi đến việt Nam, họ lại khước từ. Chính phủ Hoa Kỳ cho họ đến Hoa Kỳ, vì ở đây có tự do, còn ở Việt nam thì sao?

- Như bà đã nói bà xin tháng 11 này đến Việt Nam, nếu được thì bà sẽ làm gì?

- Tôi sẽ thăm những nhà đối kháng như Hòa thượng Quảng Độ, Hòa thượng Huyền Quang, Bác sỹ Nguyễn Đăng Quế, Luật sư Lê Chí Quang, Bác sỹ Phạm Hồng Sơn, Mục sư Nguyễn Hồng Quang, Cụ Lê Quang Liêm. Tôi sẽ thăm họ, lắng nghe tiếng nói của họ, và tôi sẽ trực tiếp nói chuyện với chính quyền Việt nam về nhiều vấn đề như nhân quyền, tự do tôn giáo. Tôi sẽ đi thăm những người đang ở tù, những người bị canh giữ, như HT Huyền Quang, HT Quảng Độ, Thượng tọa Thích Tuệ Sỹ. Tôi đặc biệt quan tâm đến những người đang bị ở tù và những người đang bị giam tại gia. tôi cũng sẽ nói với nhà cầm quyền về những vấn đề bản quyền như sách báo, ấn phẩm ở Hoa Kỳ đến Việt Nam bị sao bản chánh v.v...Tôi cũng đã lưu ý Tổng thống Bush khi gặp Thủ tướng Phan Văn Khải không chỉ vấn đề thương mại mà phải chú trọng vấn đề nhân quyền và tự do tôn giáo.



Như quý đồng hương đã biết, khi tượng đài tưởng niệm thuyền nhân ở Mã Lai bị đập phá, Dân biểu Loretta Sanchez là vị dân cử đầu tiên đã gởi thư đến chính phủ Mã Lai phản đối việc này, lịch sử vẫn là lịch sử không thể thay đổi được. 250,000 người Việt vượt biên bằng thuyền đã đến Mã Lai. Chính phủ Mã Lai và đồng bào Mã Lai đã cứu mạng người Việt, cho tạm trú, cho ăn ở, cho đến khi định cư ở nước thứ ba. Hơn 250,000 người Việt Nam vuợt biên đến Nam Dương, chính phủ Nam Dương cũng cứu mạng người tỵ nạn. Nhiều đã chết trước khi được định cư. Cho nên cách đây vài tháng, đồng bào ở khắp nơi trên thế giới về thăm lại chốn cũ. Phái đoàn do Thượng tọa Thích Giác Nhiên, Pháp chủ của Giáo hội Tăng già Khất sỹ thế giới, hướng đến Mã Lai, Nam Dương làm lễ tượng đài kỷ niệm, tạ ơn các nước láng giềng đã cứu mạng người Việt nam. Nhưng về sau, vì sự phản đối của nhà cầm quyền cộng sản, chính phủ Mã Lai đã cho đục bỏ đài tưởng niệm này. Dân biểu Loretta Sanchez gởi thư đến chínhn phủ Mã Lai, phản đối việc làm thiếu nhân đạo này.

Dân biểu Loretta Sanchez biét rất rõ những biến cố trong nước như nhà thờ Tin Lành bị giựt sập, phái đoàn Phật giáo bị chặn giữa đường, Mục sư Nguyễn Hồng Quang lúc vừa bị bắt, hay Cha Nguyễn Văn Lý từ lúc chưa bắt cho đến bây giờ. Bà nói bà muốn thăm Cha Nguyễn Văn Lý, Cha Phan Văn Lợi, Giáo hội Công giáo Việt Nam, Phật giáo Việt nam Thống Nhất, các giáo phái Tin Lành v.v...



Bà biết nhiều về Việt nam hơn chúng tôi tưởng. Những tin tức từ Việt Nam đến với bà rất nhanh và rất chính xác. Tôi nói với bà:

- Phải chi các dân biểu và nghiị sỹ nào cũng biết về đất nước của chúng tôi như bà thì hay biết mấy.

Bà Loretta Sanchez cười thật tươi và nói:

- Vì tôi là bạn của cộng đồng Việt nam, là bạn của người Việt nam.

Bà nói với tôi nhiều lần:

- Khi nào cần gì thì bà An cứ gọi tôi.

Bà kể một câu chuyện vô cùng lý thú như sau.

- Cách đây hơn 20 năm, có một phụ nữ da đen là dân biểu của tiểu bang Cali, làm một dự luật là cấm những công ty có cơ sở ở Cali lấy tiền hưu trí của công nhân sang Nam Phi đầu tư, vì lúc bấy giờ Nam Phi kỳ thị chủng tộc một cách dã man, người da trắng coi người da đen như nô lệ. Nhiều người nói với bà dân biểu này rằng: một mình bà không làm được gì đâu. Nhưng bà dân biểu da đen nói: “Tôi sẽ làm được, tôi sẽ làm thay đổi đất nước của chúng tôi, nhất định tôi sẽ làm được. Cuối cùng đạo luật được thông qua. Các công ty cũng phải theo luật và các nước khác cũng theo đó mà làm.

Bà Loretta Sanchez nhấn mạnh:

- Tôi muốn kêu gọi người Việt Nam ở khắp nơi trên thế giới phải đứng dậy, tranh đấu nhân quyền, tự do tôn giáo cho Việt Nam. Bẽn cạnh quý vị có chúng tôi.

Bà Loretta Sanchez nói với giọng quyết liệt và chúng tôi nhìn trong mắt bà có lửa. Bà nói tiếp:

- Nếu mọi người cùng tranh đấu, nhất định sẽ thành công. Và tôi sẽ đến Việt Nam. Tôi sẽ trực tiếp nói chuyện với chính phủ Việt Nam và tôi sẽ thăm những nhà đối kháng: Hòa thượng Quảng Độ, Hòa thượng Huyền Quang, Linh mục Phan Văn Lợi, Mục sư Nguyễn Hồng Quang, Luật sư Lê Chí Quang, Bác sỹ Nguyễn Đăng Quế, Bác sỹ Phạm Hồng Sơn, Nhà báo Nguyễn Vũ Bình, Cụ Lê Quang Liêm v.v...

Không cần nhìn vào giấy tờ, bà phát âm rất đúng, không biết học ở ai, có lẽ học ở những phụ tá Việt Nam, trước đây là Xuân Vũ, bây giờ là Tạ Khôi, nhũng người trẻ này rất có lòng với quê hương đất nước Việt Nam.

Tôi nói lên lòng biết ơn của tôi đối với ba,ø vì bà biết về tình trạng vi phạm nhân quyền, vi phạm tự do tôn giáo, báo chí, đi lại... hơn những ngừi Việt Nam khác ở hải ngoại biết về trong nước. Tôi muốn hỏi bà thêm nhiều vấn đề khác, như chiến tranh, kinh tế và dự định tương lai của bà. Nhưng nhìn đồng hồ thời gian đã trôi qua nhanh, hơn 99 phút rồi, tôi đành tiễn bà ra cửa, bà hẹn lần thăm viếng tiếp kỳ sau. Khi đứng dậy, bà Loretta căn dặn:

- Nhớ nghen bà An, khi cần thì gọi tôi, ở đâu tôi cũng trả lời.

Tôi nói:

- Nhớ, nhớ lắm, tôi nhớ mà. Tôi biết có người ở Cali không biết giờ ở D.C. nên gọi bà lúc một giờ sáng, vậy mà ba vẫn vui vẻ trả lời. Nhưng tôi không gọi bà giờ đó đâu.

Một cuộc tiếp xúc với Dân biểu liên bang Loretta Sanchez đầy thú vị, và còn nhiều nữa nhưng tôi chưa viết ra hết vì riêng tư. Tôi chỉ chú trọng đặc biệt về vấn đề nhân quyền và tự do tôn giáo ở Việt Nam, nhất là những người đang ở tù. Trong 99 phút tiếp bà tại văn phòng của chúng tôi ở Garden Grove , người được bà Sanchez nhắc đến nhiều lần là Hòa thượng Quảng Độ, và giọng bà khi nào cũng quyết liệt, chứng tỏ khi bà muốn làm điều gì thì nhất định phải đi đến nơi đến chốn, nhất định phải thành công. Cũng mừng cho cộng đồng Việt Nam có được người bạn như Dân biểu liên bang Loretta San chez: nhiệt tình với đồng bào Việt Nam, với đất nước Việt Nam.



KIỀU MỸ DUYÊN


 

 

Gặp gỡ trước văn phòng Cô Kiều Mỹ Duyên

 

Trong lúc phỏng vấn

Trước khi ra về, Bà Loretta Sanchez chụp ảnh lưu niệm với Cô Kiều Mỹ Duyên và các nhân viên trong văn phòng