Lời tòa soạn: Trong những thông báo và trên những trang quảng cáo cho Đại Nhạc Hội Đêm Cali 2005 (15 tháng 10) và chuyến ủy lạo Tình Ấm Mùa Đông 2 (16 tháng 10), ngoài những danh ca, ban nhạc và MC thượng thặng của làng ca nhạc hải ngoại như Nam Lộc, Leyna Nguyễn, Lưu Bích, Thủy Tiên, Minh Tuyết, Thúy Anh, Hồ Ngọc Như, Lâm Nhật Tiến, Thế Sơn, Tuấn Vũ, Hoàng Nam, Ngũ Yên, Nguyên Thảo,… chúng tôi có giới thiệu ba vị khách mời đặc biệt là:
1. Nữ kỹ thuật gia Lê Duy Loan từ Texas Instrument.
2. Nữ giáo sư đại học Harvard và thiên văn gia Jane Lưu
3. Nữ đại úy bác sĩ Cẩm Vân từ chiến hạm Kitty Hawk, Thái Bình Dương…
Nhiều độc giả và khán giả muốn tìm hiểu thêm về 3 nữ lưu gốc Việt này và cũng muốn biết thêm các vị nữ lưu này sẽ làm gì trong đêm Đại Nhạc Hội Đêm Cali 2005 và chuyến ủy lạo Tình Ấm Mùa Đông 2 vào ngày 15 tháng 10 tới tại San Jose do nhật báo Cali Today tổ chức. Để đáp ứng nhu cầu này, trong hai số báo vừa qua, chúng tôi đã giới thiệu kỹ thuật gia Lê Duy Loan qua bài: “Có một người phụ nữ Việt như thế: Lê Duy Loan” và trong tuần rồi, chúng tôi cũng đã viết về Jane Lưu dưới tựa đề “Khi một vì thiên thạch trên dãy Kuiper nằm bên mép rìa Thái Dương Hệ mang tên người con gái Việt Nam” và trong bài này, chúng tôi xin mời quý vị đọc một bài viết về cô Cẩm Vân.

Cali Today News – Tháng 4, 1975, Sài Gòn rơi vào tay Cộng quân. Trong dòng người di tản vội vả ấy, có một sĩ quan Hải quân trẻ, tên là Nguyễn Văn Huấn. Anh rời Việt Nam trên một con tàu, mang theo cô con gái nhỏ tên là Minh Tú vừa mới tròn thôi nôi và bỏ lại đàng sau giấc mộng hải hồ của người sĩ quan Hải quân thuộc quân lực Việt Nam Cộng Hoà…

Sang định cư tại Hoa Kỳ, tại vùng Bắc tiểu bang Virginia, gia đình ông Huấn sinh hạ thêm một cháu gái vào năm 1977 với tên Việt là Cẩm Vân và tên Mỹ là Josephine Nguyễn.

Sẽ chẳng có chuyện gì đáng nói, nếu người sĩ quan Hải quân ấy hàng ngày “đi cày” kiếm tiền nuôi con, cho con học hành, đổ đạt thành tài…

Chuyện đáng nói ở đây là người sĩ quan trẻ bị đành đoạn giả từ màu áo chiến binh ngày nào đã nối dài ước mơ đời lính của mình tới hai cô con gái yêu quý cuả anh…

Từ huyền thoại người lính miền Nam…

Hai cô gái nhỏ Minh Tú và Cẩm Vân lớn lên nơi vùng đất lạ, Virginia và không ít lần thắc mắc về cuộc đời, nguồn gốc của mình. Ông Huấn nhiều khi kể cho con nghe về quá khứ của mình, về hình ảnh anh dũng của người lính Việt Nam Cộng Hoà, về cuộc chiến Việt Nam, về quê hương bỏ lại nghìn trung xa cách bên kia bờ Thái Bình Dương…

Hai cô con gái nhỏ ngồi nghe chuyện kể của cha như nghe những chuyện cổ tích từ nhà trường như Cuộc Chiến Thành Troy, như chuyện cổ Hy Lạp Odyssey, như nhiều chuyện cổ tích thần thoại khác,…

Và có ai ngờ rằng những câu chuyện kể về một cuộc chiến đã qua, về những trận đánh oai hùng trong quân sử hải quân Việt Nam Cộng Hoà lại trở thành những hạt giống nhỏ, những chồi non và qua thời gian trở nên lớn dần, nẩy mầm, sinhchồi nay lộc trở thành những ước mơ đời lính trong tâm hồn của các cô gái Mỹ gốc Việt, dù rằng các cô lớn lên trong xứ sở an bình, ở một nơi chốn bình an,… Các cô lớn dần và giấc mộng hải hồ đời lính cũng lớn dần theo năm tháng…

Chính Cẩm Vân cũng tiết lộ trong bài “Female cadets finally take command with top Naval Academy graduating honors” của hãng thông tấn Associated Press vào ngày 27 tháng 5, 1999 là quyết định theo đuổi ngành hải quân của cô là do ảnh hưởng của cả từ người cha và người chị. Cô nói: “Chúng tôi lớn lên trong những câu chuyện kể về sự nghiệp hải quân của cha tôi.” Ngoài ra, một động cơ khác sâu lắng hơn, tiềm ẩn hơn để cô quyết định vào Hải quân là ý tưởng đền ơn đáp nghĩa theo truyền thống ơn nghĩa của người Việt. Cẩm Vân nói trong bài viết nói trên của AP: “Bạn sẽ phải đền đáp lại cho đất nước đã giúp đỡ rất nhiều cho gia đình bạn.”

Con đường vào binh nghiệp lận đận của người chị Minh Tú

Thoạt tiên, ngay khi vừa tốt nghiệp Trung Học, Minh Tú muốn vào Học Viện Hải Quân Annapolis ngay để nối tiếp sự nghiệp còn dang dỡ của người cha, thế nhưng con đường vào binh nghiệp của Minh Tú – chị của Cẩm Vân – thật là đầy gian nan. Cô ta bị Học Viện Hải Quận từ chối đến 3 lần, và cuối cùng cô phải đi một con đường “vòng vo” để thực hiện được ước mơ: Vào lính vào năm 1995! Minh Tú bộc lộ trên báo Mỹ: “Tôi nộp đơn vào Học Viện Hải Quân ngay khi xong trung học, thế nhưng, đơn của tôi bị bác đến 3 lần. Tôi đành phải đi học tạm tại trường đại học George Mason một năm và năm sau lại nộp đơn gia nhập quân ngũ lại, nhưng vẫn bị từ chối.” Dẫu vậy, Minh Tú không phải là người dễ dàng chấp nhận bỏ cuộc, cho nên cô nghĩ ra cách đi đường vòng. Cô ta kể lại: “Tôi gia nhập Lực lượng Trù Bị để rồi được sự đề cử của Tổng trưởng Hải Quân vào Học Viện Hải Quân. Và sau gần một năm dưới màu áo Trù Bị, tôi được chọn lựa vào trường Dự Bị của Học Viện Hải Quân tại New Hampshire”. Cô ta kể lại rằng đạt được mục đích này là giấc mơ được thành tựu.

Vào năm 1995, Minh Tú chính thức được nhận vào Học Viện Hải Quân và cũng vào năm này, một niềm vui lớn cũng đến với cô là người em gái Cẩm Vân cũng được nhận vào Học Viện Hải Quân. Cả hai chị em, một sinh năm 1974 và một sinh năm 1977, đều vào quân ngũ.

Những câu chuyện kể về người lính Hải quân Việt Nam Cộng Hòa ngày nào từ người sĩ quan trẻ Nguyễn Văn Huấn đã được chính hai cô con gái của anh viết tiếp trong trang sử đời lính mới trên đất nước Hoa Kỳ.

Vào năm 1999, sau khi ra trường, Minh Tú trở thành sĩ quan Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ.

Cẩm Vân và những cánh cửa cơ hội rộng mở

Nếu Minh Tú sẵn sàng nhập cuộc ngay đời lính sau khi tốt nghiệp Trung Học, thì cô em Cẩm Vân có hơi bân khuân vì cánh cửa vào đời đã rộng mở hơn sau khi cô tốt nghiệp trung học.

Tốt nghiệp trung học xong, Cẩm Vân được nhiều trường đại học uy tín như Stanford, Brown, Princeton và Yale mời vào học. Cô muốn vào một trường nổi tiếng, ra trường với mảnh bằng bác sĩ để từ đó đi làm.

Thế nhưng, lời thuyết phục của người cha và người chị đã khiến cho Cẩm Vân đã thay đổi quyết định, và đã chọn lựa con đường gai góc hơn, con đường thử thách hơn mà đi: Gia nhập Học viện hải quân vào năm 1995, cùng khoá với người chị – Minh Tú.

Con đường vào lính của Cẩm Vân suông sẻ hơn con đường gồ ghề và nhiều trở ngại hơn của người chị – Minh Tú.

Cẩm Vân thú nhận rằng cô rất vui khi làm theo lời khuyên của gia đình…

Và từ ấy, quân đội Hoa Kỳ có thêm hai nữ quân nhân… người Mỹ gốc Việt!

Khi những giọt nước mắt đã biến ý chí người nữ quân nhân gốc Việt thành thép

Khoá 1999, hai chị em Minh Tú và Cẩm Vân tốt nghiệp Học Viện Hải Quân. Riêng Cẩm Vân tốt nghiệp á khoa trong một khóa ra trường gần 900 tân sĩ quan và cô cũng là trung đoàn trưởng, lãnh đạo 2,000 sinh viên sĩ quan trong học viện.
Vì sao một cô gái Việt nhỏ nhắn lại có thể vượt qua những nam sinh viên sĩ quan người Mỹ to con, lớn xác như thế? Điều gì đã làm cho cô gái Việt trở thành một sĩ quan á khoa và là một trung đoàn trưởng được 2000 sinh viên sĩ quan người Mỹ nễ phục và tuân lời?

Chắc các bạn cũng tò mò trước những câu hỏi như thế!

Trong bài viết Godfrey, Nguyen, Lentz reach pinnacle for '99 của USNA Public Affairs, thì cô Cẩm Vân tốt nghiệp á khoa với 3.98 điểm, và ba yếu tố cấu thành số điểm là kết quả học tập, khả năng quân đội và thể dục. Ông phó khoa trưởng giáo dục là Frederic I. Davis của Học Viện Hải Quân nói rằng “bạn không thể nào có thứ hạng cao mà không tỏ ra xuất chúngtrong ba lãnh vực nói trên.”
Nói về học tập thì cô gái Việt Nam có thể so tài với người Mỹ, thế nhưng, làm sao một cô gái Việt Nam nhỏ người lại có thể xuất chúng hơn những chàng trai Mỹ to lớn, khoẻ mạnh để trở thành một trung đoàn trưởng lãnh đạo 2,000 sinh viên sĩ quan và tốt nghiệp á khoa?

Chúng tôi bị thu hút vào câu hỏi này và càng tò mò về người nữ đại úy bác sĩ Hải Quân người Mỹ gốc Việt này!

Cẩm Vân kể cho chúng tôi nghe câu chuyện về cô như sau…

Cô ta vẫn nhớ như in trong đầu ngày đầu của một sinh viên sĩ quan trong Học Viện Hải Quân. Đó là muà hè nắng cháy tới 105 độ. Trong 6 tuần hè đó, mà những tân sinh viên sĩ quan thường gọi là 6 tuần hỏa ngục. Dưới cái nắng cháy da trong quân trường đổ lửa, các tân sinh viên sĩ quan, dù nam hay nữ, dù Mỹ trắng hay người Mỹ gốc Phi, gốc Á đi nữa vẫn phải học giống nhau từ môn chạy vuợt chướng ngại vài dặm/ngày cho đến bắn súng, hít đất, lăn lộn, bò càng,…
Không chỉ tập luyện rất gay go như thế mà nhiều khi còn bị cấp trên la hét, khi cô tỏ ra mệt mõi.

Cô ta kể lại, có lần sợ quá, cô núp vào một góc và súyt bật lên tiếng khóc. Cô muốn khóc cho lớn để vơi đi những nỗi buồn bị la rầy từ cấp trên. Một hôm một nữ thượng cấp bắt gặp và mời cô lên văn phòng an ủi là mọi chuyên sẽ trở nên tốt đẹp, và cô không nên tự ái khi bị la vì nhờ vậy cô mới trở nên khá hơn…

Cô Cẩm Vân kể lại là khi buớc ra khỏi văn phòng thượng cấp, cô bớt buồn hơn và trái lại càng quyết tâm thành công hơn trong thời gian huấn luyện, quyết tâm ở lại quân trường và quyết tâm ra trường với kết quả thứ hạng hàng đầu. Nhiều khi, cô tự an ủi mình là người con gái Việt không nên để người ta cười, người ta chế giễu, người ta lấy làm đề tài cho những chuyện vui quân trường…

Quyết tâm đó đã giúp cô làm quen với cường độ tập luyện nặng nề. Những giọt nước mắt, những tự ái và tự hào người Việt hun đúc trong cô, biến ý chí của cô trở nên cứng rắn như sắt thép, và từ đó, những ngày tháng nơi quân trường chỉ thấy mồ hôi của cô chảy và không bao giờ thấy nước mắt chảy nữa.

Ngày xưa, chúng ta nghe đến câu chuyện người thiếu phụ hóa đá và bây giờ, chúng ta nghe câu chuyện về nước mắt tự ái đã biến trái tim vàý chí của cô gái Việt trở nên cứng rắn như đá, như thép.

Cô ta kể lại, như để trả lời câu hỏi là làm sao cô có thể vượt lên trên cả ngàn tân binh to lớn người Mỹ như thế, như sau:

- Trong quân trường, dưới cái nắng thiêu người như thế, trên một lộ trình chạy vượt chướng ngại dài và những bài tập thể lực căng thẳng, sau những đêm mất ngủ, dù ai đi nữa, dù Mỹ trắng, dù Mỹ gốc Phi hay gốc Á, dù là nam tân binh hay nữ tân binh,… cũng sẽ mệt nhoài, kiệt sức, và trong hoàn cảnh ấy, ai cũng giống ai cả, cũng muốn ngả gục cả, và chỉ có một thứ chống em đứng dậy, hiên ngang lao tới là ý chí của em, là tự ái của em, là tâm lý không muốn cho người ta coi thường, cười nhạo người con gái Việt… Người con gái Việt phải vượt lên, lao tới, trở thành ưu tú…

Và cô đã lấy nước mắt pha lẫn mồ hôi, cộng với ý chí kiên cường, cộng với niềm tự hào về đời quân ngũ của người cha mà viết tiếp trang quân sử tuyệt vời mà người cha đã dang dỡ năm nào,…

Cô nói: “All I can say is "sure they're stronger than I am, but when we're all in the same boat, when it's 105 degrees outside, when we're all exhausted from lack of sleep, doing hundreds of pushups and from running numerous miles, it's your determination that will keep you going". I never gave up. I never fell out of the runs…

Và cô đã làm được điều đó: Tốt nghiệp á khoa và được bầu làm trung đoàn trưởng, cầm quân tới 2000 sinh viên sĩ quan tân binh.

Tôi ngồi đọc cầu chuyện về cô, nghe kể về cô, mà trái tim rung động trước sự rực rỡ của ý chí của một người con gái Việt trẻ tuổi.

Không những ý chí của cô là một tượng đài tuyệt đẹp mà nhân cách của một cô gái Việt cũng được chứng minh, là khẳng định trong quân trường…

Cô kể lại rằng khi thượng cấp yêu cầu một số tình nguyện viên làm vệ sinh quân trường, thì cô là người xếp hàng đầu tiên để nhận lãnh trách nhiệm ấy. Chính việc làm này càng làm tăng thêm uy tín cho cô và càng ngày cô càng được các khóa sinh kính trọng và yêu mến…

Và từ đó, ngay trên quân trường, một khả năng lãnh đạo phát sinh trong một người con gái Việt.

Cô kể lại rằng nhiều người quan niệm là khả năng lãnh đạo là thiên phú, là trời cho, thế nhưng cô nghĩ là trong mỗi chúng ta đều có năng lực trở thành một người lãnh đạo thành công và giỏi. Năng lực lãnh đạo phát sinh từ thực tế công việc, từ sừ cần cù và từ những bài hoc sai lầm mà mình đã vấp. Và đó là những đặc điểm độc đáo từ Học viện Hải Quân Hoa Kỳ, một nơi mà theo cô là một phòng thí nghiệm tuyệt vời về khả năng lãnh đạo và chỉ huy.

Hành trình 4 năm tại học viên Hải quân, Cẩm Vân đi từ một cô gái rụt rè, sợ hãi, đến một vị trí Trung Đoàn trưởng, chỉ huy 2000 sinh viên sĩ quan, thì bài học nào cần thiết được rút ra cho khả năng lãnh đạo chỉ huy?

Cô đắn đo suy nghĩ và rút ra năm kinh nghiệm sau đây:

1. Đặt lợi ích của người khác trước lợi ích của mình.

Cô nói rằng thuộc cấp của bạn sẽ biết rõ ràng rằng liệu bạn có thật sự lo cho họ hay không bằng cách bạn đối xử họ thế nào. Nên nhớ bao giờ cũng thực hiện tối đa nguyên tắc này và bạn sẽ được thuộc cấp nễ phục.

2. Đừng chẻ sợi tóc làm tư. Đừng micro-manage (đừng quản trị tiểu tiết):

Nếu bạn giao cho ai việc gì, bạn phải chỉ cho họ cách thực hiện và cho họ biết là bạn tin tưởng vào khả năng làm việc của họ. Hãy để cho họ tìm cách riêng cua họ để hoàn thành công việc. Hãy để họ bàn với bạn phương cách làm việc và chính họ là người hoàn thành công việc. Làm như thế họ sẽ tự hào về khả năng của họ và cần mẫn làm việc hơn bao giờ hết. Người ta sẽ làm việc hết mình nếu lãnh đạo tin vào họ.

3. Lấy mình làm gương:

Nếu bạn muốn mọi người có mặt vào lúc 8 giờ, thì bạn phải có mặt vào lúc 7:50, chứ đừng đến 8:05 hay 8:10. Châm ngôn trong quân đội là đúng giờ là đến trước giờ.

4. Luôn làm điều đúng dù không có ai quan sát hay theo dõi bạn. Có lúc, làm khác đi, bạn sẽ ân hận và bị ám ảnh điều đó.

5. Khen công khai, phê bình kín đáo:

Nhiều thượng cấp và cả cha mẹ phạm sai lầm là la con cái hay thuộc cấp trước mặt mọi người. Làm như thế sẽ hạ thấp người khác và bạn sẽ mất đi sự kính trọng và lòng trung thành của người đó.

Trong xã hội ngày nay, nhiều người quên một điều quan trọng nhất trong đời sống. Đó không phải là tiền tài hay địa vị mà đó là cuộc sống của bạn sống thế nào, ảnh hưởng đến xã hội và người khác ra sao, dừ chỉ một người mà thôi,… Chính điều này, sự ảnh hưởng xã hội và người khác một cách tốt đẹp mới là giá trị quan trọng của đời sống…

Tính cách lãnh đạo chỉ huy và quan niệm thay đổi đời sống đang hun đúc giá tri người lãnh đạo của một cô gái Việt này và giúp cô vượt lên từ một cô gái Việt tầm thường thành một sĩ quan tốt nghiệp á khoa và là một trung đoàn trưởng của Học viện Hải Quân Hoa Kỳ.

Nguồn cảm phục: Những gương tiền nhân trong giòng sử Việt

Sinh ra trên đất Mỹ và lớn lên ở xứ người, cũng như những người cùng hoàn cảnh, nhiều lúc Cẩm Vân tự hỏi mình: Tôi là người Mỹ hay người Việt?

Cô phải trải qua một quá trình dài để nhận ra sự khác biệt này, chấp nhận căn cước bản thể của mình, và yêu mến cộng đồng của mình, di sản dân tôäc của mình…
Cô tâm sự: “Sự thừa nhận nguồn gốc đã làm cho tôi cảm thấy tự tin hơn, cởi mở hơn với sự đa dạng trong đời sống và có thêm nhiều ý kiến khác biệt. Tôi phát hiện ra những sự dị biệt trong con người và và điều đó làm cho tôi từng người trở nên đẹp đẻ hơn đối với tôi…

Trong hành trình tìm thấy bản thể của mình, cô trân quý cả đối với cha mẹ của cô. Cô nói: Cha mẹ tôi đã liều thân đưa anh chị tôi ra đi để có một tương lai tươi sáng hơn, và tôi có mặt nơi đây cùng quý bạn trên đất nước này. Và khi nghĩ về điều đó, tôi cảm thấy nợ cha mẹ tôi rất nhiều, và cũng như nhiều cha mẹ khác đã cũng hy sinh như thế vì tương lai con cái của các con…

Và tôi luôn muốn nói với mọi người và với bạn là tôi muốn vinh danh cha mẹ tôi, vinh danh cha mẹ bạn, vinh danh tất cả những bậc cha mẹ đã hy sinh liều chết đưa con cái ra đi để có tương lai tươi sáng, vinh danh họ vì những nổi nhọc nhằn mà họ đã trải qua để có cuộc sống tươi đẹp cho con cái, và vinh danh cả tình yêu mà thế hệ cha anh đã dành cho chúng ta…

Cô tâm sự: “Tôi đã từng khóc trên quân trường, trong cuộc đời vì tự ái. Bạn và tôi có bao giờ nhìn thấy nước mắt của cha mẹ mình chảy ròng trên má để mang lại cuộc sống cho gia đình trên xứ lạ quê người?…”

Và chính vì thế, trong tâm thức tri ân thế hệ sinh thành, thế hệ đi trước, cô sẽ bay về San Jose tham dự Đêm Cali 2005 vào ngày 15 tháng 10 và chuyến ủy lạo Tình Ấm Mùa Đông 2, để rồi tối hôm đó, cánh chim Cẩm Vân – một đại úy bác sĩ trên chiến hạm Kitty Hawk, sẽ bay đi về hạm đội Thái Bình Dương… để viết tiếp đôi dòng thêm trang sử còn dang dỡ mà người bố của cô, một sĩ quan Hải quân Việt Nam Cộng Hòa, còn để lại…

Cô ta kể lại rằng từ nơi xa xôi ấy, nhiều khi cô vẫn đọc sách sử về văn hóa Việt và cô tự hào về gia sản văn hóa của mình và trong những đêm ngồi đọc sử Việt, cô ngưỡng mộ rất nhiều những nữ anh hùng đất Việt như Bà Trưng, bà Triệu, Trưng Trắc, Trưng Nhị,… Cô tâm sự rằng hình ảnh Bà Triệu làm cô ngưỡng mộ và xúc động nhất. Mới tuổi 20, Bà Triệu đã lãnh đạo khởi nghĩa chống quân Trung Hoa xâm lược, để bảo vệ giang sơn bờ cõi của tiền nhân, và khi mộng không thành thì chấp nhận quyên sinh chứ không nộp mình cho giặc…

Trên chiếc hạm đội Kitty Hawk từ Thái Bình Dương, Cẩm Vân tự nhủ: Chúng ta còn quá nhỏ bé so với tiền nhân! Và mỗi lần nghĩ về đất nước, mỗi lần gục ngã, hình ảnh Bà Triệu, tấm gương Bà Triệu như là nguồn sinh khí cho cô đứng dậy và vươn lên…

Ba nữ lưu Lê Duy Loan, Jane Lưu và Cẩm Vân cùng với Leyna Nguyễn sẽ tạo ra một sự rực rỡ của chùm sao nữ lưu Việt Nam trên sân khấu Đêm Cali 2005, và cùng với những ngôi sao âm nhạc hải ngoại, Đêm Cali 2005 sẽ là một đêm hội tụ âm nhạc và tài năng đáng nhớ tại San Jose.

Nguyễn Ninh Hòa

Đón đọc kỳ tới: Đêm hội tụ của những ngôi sao âm nhạc và tài năng…