Chúng Ta Cùng
Học Luật: Bill of Rights
Trong lúc tranh luận khi soạn thảo bản Hiến Pháp Hoa Kỳ, có nhiều người bày rỏ
sự lo lắng bản Hiến Pháp đang đề nghị sẽ mở cửa cho loại chính phủ độc tài như
ở Anh Quốc. Những người này đ̣i hỏi phải có những điều trong Hiến Pháp liệt kê
một số điều mà người dân sẽ không bị chính phủ trừng phạt, và gọi đó là "Bill
of Rights". Nghị Hội (State Convention) của một số tiểu bang cũng lên tiếng
đồng ư sự đ̣i hỏi đó khi thông qua bản Hiến Pháp Hoa Kỳ. Ngày 25 tháng 9 năm
1789, Quốc Hội Mỹ gởi 12 điều khoản đề nghị tu chính án đến các tiểu bang.
Điều khoản 3 đến 12 được thông qua với tỉ số 3/4. Điều khoản 1 và 2 liên quan
đến nhân số dân biểu trong Quốc Hội và lương phạn của Dân Biểu th́ bị phủ
quyết. 10 tu chính án được thông qua bây giờ được gọi chung là Bill of Rights.
Bill of Rights đại để như sau:
1. Tu Chính Án số 1: Quốc Hội không được làm luật liên quan đến bất cứ tôn
giáo nào, hoặc ngăn cản sự tự do tín ngưỡng, hoặc ngăn cản sự Tự Do Ngôn Luận,
báo chí, hoặc ngăn cản sự hội hợp ôn ḥa, hoặc cấm đoán sự khiếu nại của dân
về việc làm của chính phủ.
2. Tu Chính Án số 2: Người dân được quyền sở hữu vũ khí, tổ chức nhân dân tự
vê..
3. Tu Chính Án số 3: Không một quân nhân nào trong thời b́nh có quyền cư ngụ
trong nhà dân mà không có sự đồng ư của chủ nhà.
4. Tu Chính Án số 4: Bản thân người dân, nhà cửa, giấy tờ, tài sản được bảo
đảm sự an toàn và không bị lục xét, nhân viên chính phủ chỉ được quyền lục
xét, giam giữ khi có lư do chính đáng, tuyên thệ sự chính đáng đó trước quan
ṭa và được án lệnh của ṭạ
5. Tu Chính Án số 5: Không người dân nào bị đem ra xử tội trọng h́nh mà không
có sự tŕnh bày chi tiết phạm tội, hoặc sự truy tố của Đại Bồi Thẩm Đoàn
(Grand Jury), ngoại trừ những vụ liên quan đến quân lực trên lục địa và ngoài
biển cả vào thời chiến. Không can phạm nào bị xử hai lần v́ một tội lỗị Không
người nào bị buộc làm nhân chứng xử tội cho chính ḿnh. Không ai bị tước đoạt
sinh mạng, sự tự do, tài sản, kế sinh nhai mà không qua một thủ tục công bằng.
Tài sản tước đoạt v́ công ích phải được đền bù thỏa đáng.
6. Tu Chính Án số 6: Can phạm phải được xét xử nhanh chóng, công khai, ở địa
hạt vi phạm luật pháp hoặc ở nơi đă qui định trước bởi luật pháp. Bị can có
quyền hạch hỏi nhân chứng chống lại ḿnh, đưa nhân chứng có lợi cho ḿnh ra
ṭa giúp biện hộ ḿnh và được hưởng sự trợ giúp để biện hộ trước ṭạ
7. Tu Chính Án số 7: Những vụ kiến cáo với "luật truyền thống" (Common Law -
tức luật theo thông lệ từ nước Anh) khi liên quan đế giá trị hơn US$20 được
quyền xử với Bồi Thẩm Đoàn (Jury), và những bằng chứng đă xét xử bởi Bồi Thẩm
Đoàn sẽ không bị ṭa án cao hơn xét xử lạị Chỉ có vấn đề liên quan đế luật mới
được tái xét xử.
8. Tu Chính Án số 8: Khi người dân bị kết tội, không được đặt tiền bảo chứng
quá cao, phạt tiền quá nặng, hoặc trừng phạt tàin nhẫn và phi thường.
9. Tu Chính Án số 9: Sự liệt kê những quyền của dân trong Hiến Pháp không có
nghĩa người dân từ bỏ hay coi thường những quyền khác.
10. Tu Chính Án số 10: Những quyền không do dân ủy thác cho Chính Phủ Liên
Bang, hay Chính Phủ Tiểu Bang sẽ vẫn nằm trong tay của người dân.
---------------------
Từ nội dung của 10 Tu Chính Án đầu tiên của Hiến Pháp Hoa Kỳ rỏ ràng là chúng
khẳn định quyền phát xuất từ người dân. Dân chỉ ủy thác một số quyền hạn vừa
đủ để điều hành quốc giạ Trong số những quyền đă ủu thác cho Chính Phủ, người
dân vẫn giữ lại một số quyền mà chính phủ không thể xâm phạm tùy ư. 10 tu
chính án đó là nền tản bảo đảm sự Tự Do và Dân Chủ của người dân.
Mac Sum K26
Web site http://www.vobivietnam.com/