Trong tuần trước Nhật Báo Người Việt đã đăng trọn những lời phát biểu của ông Lê Ðăng Doanh, một nhà kinh tế tại Hà Nội, nói trong một cuộc họp chuẩn bị cho Ðại Hội Mười của Ðảng Cộng Sản Việt Nam vào sang năm. Chưa ai nói đến những bế tắc và sa lầy của chế độ cộng sản tại Việt Nam hiện nay một cách cụ thể, rõ ràng và hùng hồn như vậy. Những người đối lập nổi tiếng trong nước như Nguyễn Ðan Quế, Hoàng Minh Chính, Phan Ðình Diệu, Hà Sĩ Phu, Nguyễn Thanh Giang đã viết ra những ý kiến tương tự, nhưng không ai có lối nói thẳng tuột với các dẫn chứng cụ thể như lời nói miệng của ông Lê Ðăng Doanh. Ông Doanh có lợi thế là ông đã từng phục vụ chế độ cộng sản nhiều năm, ông được Ban Tổ Chức của đảng mời phát biểu; ông nói theo lối ứng khẩu, bình dân, nói như “người trong nhà” nói với nhau. Còn những nhà trí thức đối lập thì phải viết một cách trịnh trọng, nghiêm nghị hơn và không thể dẫn ra các con số, những thí dụ cụ thể, của một người nói từ bên trong.

Ông Lê Ðăng Doanh đã khai mào câu chuyện bằng tình hình kinh tế Việt Nam, rồi sau cùng đã dám nói thẳng đến vấn đề bế tắc chính trị mà nếu đọc kỹ, nối kết những lời ông nói đoạn trước với đoạn sau, thì người đọc tinh ý thấy phải kết luận rằng chỉ có một giải pháp là Ðảng Cộng Sản phải ngưng đóng vai trò “lãnh đạo” (chẳng khác gì bảo phải giải tán) để trả lại quyền tự do cho người dân.