MỘT NGHỊ
ĐỊNH BẤT THƯỜNG
Vừa qua, ông Phan Văn Khải kư ban hành một Nghị Định mang số 38/2005 liên
quan đến một số biện pháp gọi là "giữ ǵn trật tự công cộng". Nghị định này
quy định rằng việc tập trung đông nguời ở nơi công cộng (trừ các hoạt động
do các cơ quan đảng, nhà nước, mặt trận tổ quốc và các tổ chức chính trị -
xă hội tổ chức) phải gửi đơn xin phép đến Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền.
Sau 7 ngày nhận đơn, ủy ban nhân dân liên hệ sẽ cứu xét việc cho phép hay
không cho phép tập trung đông người hoặc hủy bỏ nếu việc tập trung gây ảnh
hưởng nghiêm trọng đến trật tự công cô.ng. Ngoài ra, Nghị định c̣n nghiêm
cấm việc tập trung đông người trái quy định của pháp luật ở ḷng đường, vỉa
hè, trước trụ sở cơ quan, tổ chức, tại khu vực diễn ra các hội nghị quốc tế,
kỳ họp quốc hội, hội đồng nhân dân hoặc các hoạt động chính trị quan trọng
khác của đảng, nhà nước, mặt trận tổ quốc và các tổ chức chính trị - xă hộị
Câu hỏi được đặt ra là tại sao bây giờ Hà Nội mới ra Nghị định về việc tập
trung đông người và định nghĩa thế nào là vi phạm "trật tự công cộng" để
không cho phép người dân tập trung những nơi mà ông Khải đă quy định?
Đảng Cộng sản Việt Nam không chỉ mới cai trị mà đă trải qua 30 năm cầm quyền
trên đất nước Việt Nam. Không có lư do ǵ trong 30 năm qua, dân chúng không
hề tập trung ở nơi công cộng để bày tỏ một điều ǵ, nên bây giờ Hà Nội mới
khuyến khích và v́ thế mới ra luật để hướng dẫn. Chắc chắn là không phải như
vậỵ Trong 30 năm vừa qua, với những tin tức mà chúng ta biết được, dân chúng
đă không tập trung những nơi công cộng chung chung mà đă kéo nhau đến gơ cửa
tại nhiều cơ quan đảng và nhà nước, để khiếu kiện, tố cáọ Dạo sau này, những
cuộc tụ tập phản đối của quần chúng đă xảy ra thường xuyên hơn, không chỉ
liên quan đến các vụ tham ô, các vụ khiếu kiện về ruộng đất, các vụ băi thị,
đ́nh công mà c̣n là những tụ tập bất ngờ! - không chuẩn bị trước - để phản
đối lối hành xử thô bạo của cán bộ đối với dân, hay những vụ hành hung của
công an cảnh sát trên ḷng đường phố. Nói cách khác, người dân ngày nay,
không chỉ đứng lên phản đối khi bị những ức hiếp, ngược đăi của chế độ như
nhiều năm trước đây, mà họ c̣n công khai bày tỏ những bất b́nh, những chướng
tai gai mắt trong đời sống.
Chỉ mới đây thôi, sau khi Nghị định nói trên ra đời, tối ngày 21 tháng 3 vừa
qua, hơn 400 đồng bào tại quận 1 đă tụ tập ngay tại ngă tư đường Trần Hưng
Đạo - Đề Thám để phản đối một vụ công an hành hung người lái xe gắn máỵ Cuộc
tụ tập phản đối đă biến thành bạo động v́ nhũng thái độ hống hách và đánh
người của công an, nên người dân đă ùn ùn lao vào xô đẩy cảnh sát, lật và
châm lửa đốt xe môtộ Xe cứu hỏa đến chữa cháy liền bị đồng bào đập kiếng,
khiến cho ba cảnh sát bị thương. Cuộc tụ tập kéo dài hơn 2 tiếng đồng hồ làm
tắc nghẽn giao thông. Ngoài ra, khoảng 12 giờ đêm, một số người c̣n dùng
gạch, đá ném vào trụ sở và làm hư chiến xe Jeep của đội 1 cảnh sát giao
thông tại đây, khiến cho hơn 50 cảnh sát phải cố thủ ! bên trong không dám
rạ Qua sự kiện này, Phan Anh Minh, phó giám đốc công an tại thành phố Sài
G̣n nói rằng cuộc tụ tập không có tổ chức trước, nhưng diễn ra trên quy mô
lớn kéo dài nhiều giờ và nhắm vào cơ quan công quyền và người thi hành là
điều đầu tiên xảy ra trong thành phố.
Cuộc tụ tập chống đối cảnh sát đánh người một cách bất ngờ ở ngă tư Trần
Hưng Đạo - Đề Thám cho thấy là vấn đề "trật tự công cộng" không thể là một
lư cớ để nhà nước ra một Nghị định ngăn chận sự tụ tập của người dân. Bởi v́
người ta chỉ làm tắc nghẽn trật tự công cộng khi có sự biến bất thường ảnh
hưởng đến quyền lợi hay nhân mạng của những người dân trong khu vực. C̣n
việc tụ tập để bày tỏ một ư kiến, một thỉnh nguyện hay phản đối một vấn đề
ǵ thường ít ai tụ tập nơi công cộng - mà sẽ đến thẳng nơi cơ quan liên hệ
để đ̣i hỏi cứu xét. Đây không phải là một quy luật đặt ra từ nhà cầm quyền
mà phải là một sinh hoạt cần phải được khuyến khích trong những xă hội công
dân. Chỉ có những chế độ độc tài đảng trị, lo sợ sự tụ tập của dân, dẫn đến
những cuộc chống đối gây bất ổn chính trị, mới bày vẽ ra luật này, luật kia
để ngăn cấm. Nhưng càng ngăn cấm, dân càng bất măn nên mức độ bất ổn lại
càng caọ Đây là ṿng lẩn quẩn của những chế độ độc tài.
Xét cho cùng, ông Phan Văn Khải dùng lư cớ "trật tự công cộng" để ra Nghị
định ngăn chận những tụ tập của người dân, sau gần 30 năm cai trị trên đất
nước Việt Nam, chỉ biểu hiện một sự lo sợ và pḥng xa về sức bật của nguời
dân trong các cuộc xuống đường lớn. Nghĩa là nhà cầm quyền Hà Nội đang lo sợ
những cuộc biểu t́nh, mít tinh của người dân ào ạt và rộng lớn nhắm vào chế
độ, nên mới ra Nghị định ngăn cản trước mà thối
Lư Thái Hùng
March 23 2005