Tầm
quan trọng chuyến công du Washington của Thủ tướng Khải (I)
2005.06.07
Việt Long, phóng viên đài RFA
Chuyến công du Washington của Thủ Tướng Việt Nam Phan Văn Khải có tầm mức quan trọng ra sao? Nhắm vào những mục tiêu nào là chính? Và triển vọng đạt được những mục tiêu đó như thế nào, trong hiện t́nh của Việt Nam ngày nay?
Cựu Tổng
thống Bill Clinton trong chuyến công du Việt Nam hôm 17-11-2000. AFP
PHOTO
>> View larger image
Nhà nghiên cứu Hoàng Thanh Phong tŕnh bày với Việt-Long quan điểm của giới thông thạo ở Việt Nam về những vấn đề vừa nêu. Hoàng Thanh Phong là bút hiệu của một nhà nghiên cứu kinh tế, hiện làm việc cho một cơ quan ở trong nước.
Chuẩn bị khá kỹ lưỡng
Việt Long: Thưa ông Hoàng Thanh Phong. Từ năm ngoái Hà Nội đă chuẩn bị khá kỹ lưỡng cho chuyến công du của Thủ Tướng Phan Văn Khải sang Hoa Kỳ, vào dịp kỷ niệm 10 năm tái lập bang giao Việt Mỹ.
Hai chuyên viên đối ngọai hàng đầu của hành pháp và lập pháp Việt Nam là ông Lê Văn Bàng và bà Tôn Nữ Thị Ninh đă lo các giai đọan gọi là tiền trạm cho chuyến đi này của ông Thủ Tướng.
Đến nay đă có tin tức sơ khởi về lịch tŕnh chuyến công du này tại Hoa Kỳ chưa, thưa ông?
Hoàng Thanh Phong: Thưa... theo lịch tŕnh của chuyến thăm viếng, mà cho đến nay th́ cả phía Hà Nội và Washington đều không muốn nói công khai, th́ ông Khải sẽ đến Washington, New York, Boston và Seattle.
Bạn nghĩ ǵ về nhận xét này? Xin email về Vietnamese@www.rfa.org
Lộ tŕnh cho chuyến đi được coi là tế nhị v́ cả hai phía Hà Nội và Washington đều không muốn thấy ông Khải gặp các cuộc biểu t́nh phản đối của người Việt ở các nơi ông sẽ đến, như vừa mới xảy ra trong chuyến ông Khải đi thăm Úc hay New Zealand trong tuần đầu của tháng 5 vừa qua.
Mục tiêu của chuyến đi
Việt Long: Chuyến đi của ông Khải nhắm vào những mục tiêu nào? Và thành phần phái đoàn ra sao?
Hoàng Thanh Phong: Giới phân tích ở Hà Nội cho là chuyến đi này có ba mục tiêu chính: Khẳng định với chính giới Mỹ về vị thế chính trị đầy đủ của chế độ Hà Nội, giành được sự ủng hộ của Tổng thống Bush cho việc Việt Nam gia nhập WTO và thu hút đầu tư của Mỹ vào Việt Nam.
Trong chuyến đi, phía Việt Nam sẽ bố trí một đoàn doanh gia đông đúc, bao gồm các đại diện của khoảng 70 doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam.
Việt Long: Ông có cho rằng mục tiêu kinh tế là mục tiêu chính của chuyến đi này không?
Hoàng Thanh Phong: Trái với nhiều người có thể suy luận, mục tiêu số một của chuyến đi của ông Khải không phải là kinh tế. Thực sự th́ các quan chức của Hà Nội đều nhất trí rằng sau 30 năm thống nhất đất nước, Việt Nam nay đă có một vị trí rất đàng hoàng trên trường quốc tế, và không có ǵ quan trọng trong việc khẳng định vị thế này bằng một chuyến đi của thủ tướng Khải đến gặp Tổng thống Bush.
Tục ngữ Việt Nam có câu lời chào cao hơn mâm cỗ, th́ với h́nh ảnh của ông Khải bắt tay ông Bush được nh́n thấy trên hàng trăm triệu màn h́nh khắp thế giới, rơ ràng đây sẽ được coi là một thắng lợi chính trị lớn của Việt Nam, một nước mà vẫn bị các phương tiện truyền thông của Tây phương xếp hạng với nhiều kỷ lục về vi phạm nhân quyền, hạn chế tôn giáo hay tham nhũng tràn lan.
Thay đổi mối tương quan
Việt Long: Phải chăng phía Việt Nam cho là những cuộc thăm viếng lâu nay giữa Hoa Kỳ và Hà Nội vẫn chưa đủ để tăng cường vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế?
Hoàng Thanh Phong: Nhiều quan chức Việt Nam đánh giá rằng mặc dù chính quyền Hà Nội họ có tạo dựng được một số quan hệ với Chính phủ và Quốc hội Mỹ, thông qua các cuộc thăm viếng cao cấp cả về dân sự hay quân sự, như đă mời được Tổng thống Clinton sang thăm Việt Nam, ba lần có các tầu chiến Mỹ ghé thăm cảng Việt Nam.
Nhưng rơ ràng chính giới Mỹ vẫn chưa có một quan điểm thuận lợi cho việc đẩy mạnh các hợp tác Mỹ Việt. Trong chừng mực nào đó, ảnh hưởng của người Việt bên Mỹ tại Quốc hội c̣n mạnh hơn là ảnh hưởng từ Hà Nội, và Hà Nội muốn thay đổi tương quan này.
Trong quan điểm của Hà Nội, th́ chính quyền Bush và Quốc hội Mỹ đă bị thông tin sai về t́nh h́nh Việt Nam. Và như vậy chuyến đi của ông Khải đặt ra nhiều kỳ vọng vào việc họ sẽ có cơ hội đưa ra các thông tin có thể ảnh hưởng lớn đến quan điểm của cả chính quyền Bush và Quốc hội Mỹ về t́nh h́nh Việt Nam trong tương lai.
Và Washington cũng cho Hà Nội cơ hội để khẳng định vị thế đại diện duy nhất và chính đáng của chính quyền hiện tại cho nước Việt Nam, với lá cờ đỏ sao vàng tung bay cạnh quốc kỳ Mỹ.
Việt Long: Th́ cờ đỏ của Hà Nội vẫn tung bay ở New York từ lâu nay rồi... tuy là người Việt ở Mỹ vẫn không chịu chấp nhận, mà vẫn vận động cho lá cờ vàng của Sài G̣n trước đây làm cờ của cộng đồng Việt Nam hải ngọai, và cuộc vận động phải nói là rất thành công...
Như vậy phải chăng h́nh ảnh lá cờ đỏ như ông nói cũng chỉ là một cách nói biểu tuợng mà thôi?
Hoàng Thanh Phong: Vấn đề không chỉ là biểu tượng, mà chính là sự đánh dấu một bước chuyển rất quan trọng trong quan hệ Việt Mỹ. Triển vọng trong quan hệ song phương giữa hai chính quyền sẽ là yếu tố quyết định, chứ không phải là vấn đề những lá cờ, thưa anh.
Thay đổi trong cách nh́n?
Việt Long: Trở lại với sự đánh giá như ông nói hồi năy th́ Hà Nội luợng định ra sao về cái nh́n của Mỹ đối với Việt Nam? Chẳng hạn họ có cho là những vấn đề nhân quyền đă ngăn trở bang giao hai nước không?
Hoàng Thanh Phong: Các quan chức của chế độ Hà Nội đă nhận thấy có sự thay đổi trong cách nh́n của Washington, đặc biệt kể từ khi có chuyến thăm của Tổng thống Bill Clinton. Mặc dù phía Mỹ vẫn thường xuyên phản đối Việt Nam về các hạn chế về nhân quyền và tôn giáo, những vấn đề mà không phải chỉ có Việt Nam mà rất nhiều nước khác đang gặp phải trong quan hệ với Mỹ, nhưng sự phản đối đó không hề cản trở hai nước trong việc tiếp xúc hay mở rộng quan hệ song phương.
Hiển nhiên là phía Mỹ đă hiểu rằng chừng nào c̣n chế độ cộng sản ở Việt Nam, th́ chừng đó những vấn đề này sẽ vẫn c̣n, nhưng Hà Nội cho rằng Mỹ phải chấp nhận thực tế để đi tới các quan hệ thực chất hơn.
Lịch sử đă cho thấy chế độ Hà Nội sẽ không chấp nhận nhượng bộ trước sức ép của bên ngoài cho những vấn đề thuộc về nguyên tắc của họ như vai tṛ của đảng cộng sản, hay các vấn đề về dân chủ hay nhân quyền.
Cho đến nay th́ các nhân vật lănh đạo ở Hà Nội vẫn là những người có quan điểm cứng rắn, và ông Khải là người được biết là thường xuyên thúc dục các quan chức chính phủ phải “Nâng cao sức chiến đấu” trước mọi vấn đề.
Phải chấp nhận thực tế?
Việt Long: Nếu như ông nói, Hà Nội cho là Mỹ phải chấp nhận thực tế để có quan hệ tốt với Việt Nam th́ phải chăng họ có một sự tự tin nào đó về kinh tế, hay về vị trí chiến lược... để cho là Hoa Kỳ phải cần tới Việt Nam?
Hoàng Thanh Phong: Vâng về điều này th́ tôi phải xin phép được dài gịng một chút. Tức là có một thực tế mà không phải ai cũng nhận thấy, đặc biệt là những người không có đủ thông tin về t́nh h́nh trong nước, là sau nhiều năm áp dụng chính sách đổi mới kinh tế, hay nói thực chất hơn, là sau gần 20 năm được gọi là đổi mới kinh tế, tính từ sự khởi xướng của ông Nguyễn Văn Linh năm 1996.
Việt Nam đă trải qua một thời kỳ chuyển đổi rất quan trọng - từ chỗ cố gắng đi theo các chính sách kinh tế XHCN mà luôn đi liền với thất bại, sang việc hợp pháp hóa chủ nghĩa tư bản ở Việt Nam, và thực tiễn cho thấy t́nh h́nh Việt Nam ngày nay đă khác rất nhiều so với trước đây. Trong nước Việt Nam ngày nay, có hơn một phần ba giá trị sản lượng kinh tế là do khu vực doanh nghiệp đầu tư nước ngoài mang lại. Một tầng lớp trung lưu đă h́nh thành, một số càng ngày càng đông người Việt Nam đă trở thành các chủ doanh nghiệp, và khu vực kinh tế tư nhân đă và đang lớn mạnh, trong khi khu vực doanh nghiệp nhà nước th́ đang thu hẹp dần.
Các chuyên viên kinh tế trong và ngoài nước đă đánh giá là năm 2006 sẽ là năm mà lần đầu tiên khu vực kinh tế nhà nước, hay tổng giá trị GDP của khu vực này, sẽ giảm xuống ngang bằng với khu vực tư nhân trong nước, tức là chỉ c̣n chiếm1/3 của GDP của Việt Nam. Xin nhắc lại. có 1/3 GDP là do đầu tư nước ngoài. Các con số này là rất ấn tượng,
Sự chuyển đổi "ấn tượng"
Việt Long: Ông gọi là rất ấn tượng, là về phương diện nào thưa ông?
Hoàng Thanh Phong: Về phương diện là thực chất th́ sự chuyển đổi ở Việt Nam là không thể đảo ngược. Rằng càng ngày càng có nhiều người Việt đang trở thành chủ doanh nghiệp, rằng một tầng lớp trung lưu người Việt mà phần lớn được đào tạo và học hành từ nhiều trường đại học danh tiếng ở nước ngoài, kể cả như Harvard hay Oxford đang xây dựng sự nghiệp ở Việt Nam.
Việt Long: Mời ông tŕnh bày tiếp về những dữ kiện ông gọi là ấn tượng, ông đang nói về mặt kinh tế.
Hoàng Thanh Phong: Th́ đi kèm với các cải cách kinh tế, nhiều cởi mở về chính trị cũng đă được nh́n thấy ở Việt Nam. Sự thực th́ chưa bao giờ người dân trong nước lại được hưởng nhiều quyền tự do như hiện nay, kể cả quyền kiện các quan chức chính quyền như gần đây chúng ta có thể thấy.
Đối với rất nhiều người Việt Nam hôm nay, th́ việc có các ông cựu đảng viên cộng sản ngày ngày vẫn công khai cất lên tiếng nói phản kháng và đấu tranh chống lại chế độ chính trị cộng sản Hà Nội sẽ là chuyện không thể nào có thể tưởng tượng được so với khi Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao với Mỹ cách đây 10 năm. Hơn nữa, cả chuyện bất đồng chính kiến ở nhiều mức độ, kể cả rất gay gắt, ngay trong bộ máy cao cấp của cộng sản cũng không c̣n là điều rất bí mật.
Rơ ràng đă có sự thay đổi rất quan trọng về lượng cũng như về chất trong hàng ngũ cán bộ đảng, lực lượng trung tâm của quyền lực ở Việt Nam, v́ rất nhiều trong số họ ngoài việc thức tỉnh về chính trị, họ cũng đang tham gia trực tiếp hay gián tiếp vào việc giúp cho chủ nghĩa tư bản bám rễ càng ngày càng rộng và chắc ở Việt Nam.
Chắc chắn là rất nhiều quan chức cộng sản nên được gọi một cách chính xác là các triệu phú đô la th́ mới đúng. Ngày nay nước Việt Nam đang có số lượng triệu phú đô la nhiều hơn bao giờ hết so với lịch sử của nó. Và tầng lớp giàu có này sẽ t́m cách duy tŕ vị trí của họ thông qua liên doanh, liên kết với các công ty nước ngoài.
Với tât cả những điều hay hay là dở đó, tùy theo cách nh́n từ mỗi phía, th́ sau bao nhiêu thăng trầm, chưa bao giờ Việt Nam nói chung và các thành viên chủ chốt của chế độ nói riêng lại có vị thế kinh tế mạnh mẽ như hiện nay.
Là một đại diện của chế độ Hà Nội, ông Phan Văn Khải hiểu rơ về các thành viên của chế độ của ông ta, ông ta biết chế độ này đang làm ǵ, đi đâu và sẽ cần ǵ. Rơ ràng là một nước Việt Nam muốn có vị trí đàng hoàng trong thế kỷ 21 th́ không thể thiếu được các quan hệ thực chất với Washington.
Việt Long: Đó là kỳ vọng của Việt Nam, c̣n về việc gọi là Mỹ cần tới Việt Nam, th́ sao? Nhưng thưa ông Phong, có lẽ phải chờ sang lần phát thanh tới, v́ th́ giờ hôm nay khá hạn hẹp. Mong ông vui ḷng, và mời quư thính giả đón nghe cuộc trao đổi tiếp theo.
Việt-Long kính chào quư vị.
B́nh luận của Bút Vàng:
Hoàng Thanh Phong là một viên chức tại Việt Nam, đương nhiên không dám nói xấu chế độ, v́ thế mà trong bài phỏng vấn này phần nhiều là nói những điểm mạnh của chế độ, ví dụ như đă ngả sang Tu Bản quá nhiều, có nhiều thành phần trung lưu, chứ không phải là toàn dân đều mạt rệp (v́ ai có máu mặt đều bị đánh tư sản và tống giam) như hồi 75, thành phần đại tư bản tỉ phú triệu phú là do ḍng dơi cựu đảng viên (và bà con ḍng họ, nhờ tham nhũng cướp của các nhà giàu miền Nam khi trước rồi dần dần do tham nhũng chặn họng dân chúng và cướp nhà cướp đất của người dân (mua lại rẻ mạt khiến người dân không đủ tiền đi chỗ khác mua nhà) để bán lại cho các thành phần tư bản ngoại quốc vv.. tóm lại ác ôn c̣n hơn thời Pháp thuộc, và chỉ giữ vững được chế độ nhờ nuôi nấng một đội ngũ công an ăn hại khổng lồ khiến cho nông dân phải bán con gái cho ba Tàu Đài Loan hoặc Trung Cộng, và nhiều vùng dân chúng đói khát mặc dù nhà nước vẫn bóp họng người dân để xuất cảng gạo bán ra nước ngoài hầu vét tiền gửi vào nhà băng ngoại quốc .
Hoàng Thanh
Phong cũng không dám nói đến một đe dọa có thật của Trung Cộng đang
bành trướng, giết hại ngư dân để hù dọa không cho bén mảng đến vùng
khai thác dầu khí mà Việt Cộng đă kư nhượng cho Trung Cộng hầu đổi lấy
một mớ tiền chia chác cho đảng viên đảng cướp Việt Cộng .
Hoàng Thanh Phong chắc là cũng muốn cho Việt Cộng đứng vững để cho địa
vị của ông ta được bảo tồn, do đó cũng muốn nhấn mạnh cho chúng ta
biết rằng Việt Cộng lúc nào cũng cứng rắn, kể cả Phan Văn Khải, và sẽ
không nhân nhượng áp lực của Mỹ về nhân quyền . Ư ông ta nói rằng Việt
Cộng càng ngày càng vững mạnh và Mỹ sẽ tôn trọng Việt Cộng, người Việt
hải ngoại chúng ta chả thay đổi được ǵ !
Lăo Tử đă nói cái ǵ mềm dẻo th́ lâu dài, cái ǵ cứng rắn th́ dễ gẫy .
Sự cứng rắn của Việt Cộng sẽ dẫn đến một xụp đổ không tránh khỏi được,
v́ ngay chính đảng viên kỳ cựu cũng cảm thấy xấu hổ với lương tâm v́
bàn tay đă nhuốm máu bao dân lành miền Nam rút cục dẫn nước Việt vào
một ngơ bí không lối thoát, bản thân bị ḱm kẹp bởi cái Đảng Cướp
khiến không bao giờ dám nói thật, và đất nước bị đe dọa mất vào tay
Trung Cộng, ngoài ra tiếng xấu để lại ngàn đời về tội dâng đất nhượng
biển TRONG THỜI B̀NH của ĐẢNG CƯỚP VIỆT CỘNG ĐĂ BÁN RẺ LƯƠNG TÂM CHO
THAM VỌNG VÔ ĐÁY CỦA MỘT LŨ ĐIÊN !
© 2005 Radio Free Asia
