Bài viết về đại đoàn kết dân tộc của Cựu Thủ tướng Võ Văn Kiệt được đăng tải rộng rãi ở Việt Nam cũng nằm trong tinh thần đó. Bài viết được quan tâm, bình luận cả từ phía những người tuyên bố đấu tranh cho dân chủ theo một tinh thần khác với quan điểm chính thống.

Ngày 31.08.05, ông Đỗ Nam Hải tức Phương Nam, hiện sống tại TP Hồ Chí Minh, đã cho BBC một cuộc phỏng vấn về bài viết của ông Võ Văn Kiệt. Câu hỏi đầu tiên là 'Anh có nhận xét gì về bài viết đó?'

Đỗ Nam Hải: Theo nhận xét của tôi, trong bài phát biểu của ông Võ Văn Kiệt có một điểm rõ nét, và có một điểm khuyếm khuyết.

Điểm rõ nét là khác với những bài phát biểu của các nhiều lãnh đạo từ trước tới nay của Việt Nam là lạc quan tếu, để tự đánh lừa mình và đánh lừa nhân dân thì ông Kiệt đã dám mạnh mẽ, nhận định thẳng rằng đại đoàn kết dân tộc hiện nay kém hơn hẳn so với 60 năm về trước.
 

Và ông mong muốn rằng dân tộc ta hãy tìm lại tinh thần đại đoàn kết của Cách mạng tháng Tám, của ngày 2.9.1945. Vì theo ông, nếu con người không quy tụ lại được với nhau thì mọi nguồn lực khác cũng sẽ bị rơi rụng.

Còn điểm khiếm khuyết, mờ nhạt trong bài viết của ông là việc ông đi phân tích những nguyên nhân dẫn tới tình trạng đó. Thực ra ông cũng nêu nó lên nhưng theo tôi là không đủ, nếu không nói là né tránh thực chất của vấn đề. Ông nêu ra bệnh chủ quan, coi nhẹ đại đoàn kết, tình trạng kỳ thị thành phần, v.v. nhưng ông lại không nêu ra các nguyên nhân sâu xa cho tất cả các chuyện đó.

Mà chúng có phải mới xuất hiện đâu, chúng đã có đó, kéo dài lê thê 60 năm qua, suốt chín kỳ đại hội của ĐCSVN, thậm chí các căn bệnh này đang còn ngày một thêm trầm trọng.

Và tôi cũng không tin là cứ làm theo cách ông nói, là bảo vệ tự tưởng Hồ Chí Minh thì giải quyết được. Vì ngay từ thời còn Chủ tịch Hồ Chí Minh thì các sai lầm như vụ Cải cách Ruộng đất, vụ cải tạo công thương nghiệp, các vụ án Nhân văn Giai phẩm, Xét lại chống đảng đã làm phân hóa nặng nề trong nội bộ nhân dân, nội bộ đảng, vẫn cứ diễn ra đấy thôi.

BBC:Vâng, theo những gì anh đã nói thì cần đóng lại quá khứ vậy không lẽ bây giờ cứ nhắc lại quá khứ từ 60 năm qua, nên theo ý kiến của anh, những hướng giải quyết bây giờ là gì?

Theo tôi nghĩ, vấn đề của mọi vấn đề, nguyên nhân của mọi nguyên nhân dẫn tới đói nghèo, lạc hậu, tham nhũng, hai quốc nhục, năm quốc nạn như các cụ lão thành cách mạng ở Hà Nội vẫn nói, chính là trên chính trường Việt Nam không có sự cạnh tranh, nghĩa là chỉ có ĐCSVN lãnh đạo đất nước thôi. Ban đầu dù họ có thể là những người có lý tưởng cao đẹp, đấu tranh vì độc lập tự do dân tộc, nhiệt huyết vì đất nước nhưng về sau, vì không có cạnh tranh thì chắc chắn sẽ chỉ dẫn tới sự thoái hóa của toàn bộ hệ thống đảng đó.

BBC:Anh được mời đến dự buổi tiếp tân tại Tòa Lãnh sự Hoa Kỳ tại Sài Gòn nhân kỷ niệm Quốc khánh Hoa Kỳ và kỷ niệm 10 năm hai nước lập quan hệ ngoại giao…Anh cũng gặp các nhân viên lãnh sự Mỹ và những người khách mời Việt Nam được gọi là những người vận động cho tự do dân chủ, tự do tôn giáo, vậy họ có chia sẻ những suy nghĩ anh vừa trình bày hay không?