Cung đình Hànội bước vào mùa hè nóng bỏng

 

 

 * giải phóng hay chiếm đóng ?  * thuộc địa của đảng CS !  * bộ chính trị bị ép vào chân tường   * cơ hội một chuyến đi * lối thoát nào khai thông mọi bế tắc?

Cả thế giới vừa sôi nổi kỷ niệm 60 năm chiến thắng phát xít. Có những sự kiện lịch sử cần có thời gian để nhìn lại, nghiền ngẫm và đánh giá sâu sắc. Với Việt nam, kỷ niệm 30 năm ngày 30 tháng 4 cũng cho ta dịp nhìn lại và đánh giá đầy đủ hơn sự kiện lịch sử chấn động này .

* giải phóng hay chiếm đóng ?: đầu tháng 5 vừa qua, tổng thống Bush sang dự kỷ niệm chiến thắng phát xít tại thủ đô Riga đã nhận định rằng ngay sau chiến thắng phát xít, 3 nước Estonia, Lettonia và Lithuania đã rơi vào ách chiếm đóng của cộng sản Liên xô kéo dài nửa thế kỷ, gần đây 3 nước này mới được giải phóng để khôi phục nền độc lập và bước vào kỷ nguyên dân chủ và tự do. Đây là sự thật hiển nhiên, mặc cho đúng vào lúc ấy một cuộc hội thảo khoa học xã hội ở Hànội vẫn còn ca ngợi công trạng hiển hách của Staline và Hồng quân Liên xô đã giải phóng các dân tộc châu Âu và thế giới khỏi tai hoạ phát xít. Thì ra giải phóng chỉ là hình thức, là hiện tượng hời hợt bên ngoài, còn chiếm đóng mới là thực chất.

Ở VN ta cũng vậy; 30 năm trước, miền Nam được giải phóng ư ? đó chỉ là hiện tượng hời hợt bên ngoài; thật ra, sau khi đảng CS áp dụng các chính sách cải tạo sĩ quan, viên chức, các đảng phái chính trị miền Nam, thật ra là bỏ tù họ không xét xử, rồi cải tạo công thương nghiệp, bắt đi kinh tế mới, phân biệt đối xử đối với gia đình ‘’ngụy quân, nguỵ quyền ‘’, tạo nên hàng triệu ’’thuyền nhân ‘’, đày đoạ đồng bào nửa nước trong cảnh lầm than cơ cực, thì phải nói thật ra đó là sự chiếm đóng tàn ác nhất ! Danh từ ‘’giải phóng’’ trở nên mỉa mai, trâng tráo, vô liêm sỷ. Những người VN lương thiện, biết tự trọng, trung thực với chính mình,- kể cả những người CS có lương tâm trong sáng, không thể không nhận ra sự thật ấy.

* thuộc địa của đảng CS (!) : kỷ niệm 60 năm cách mạng tháng 8 năm nay cũng là dịp để nhận rõ hơn tình hình VN hiện tại. Vì sao dân VN ta anh hùng, bất khuất như vậy, cần cù sáng dạ như vậy, mà lại đứng gần cuối những nước thu nhập bình quân thấp nhất châu Á, chỉ bằng I phần 3 của Thái lan, nền đại học mang chất lượng loại thấp nhất châu Á, nạn tham nhũng được cả thế giới nhận mặt là ‘’ loại siêu ‘’,  được tổ chức ‘’minh bạch quốc tê‘’ (Transparency International) cho là nước tù mù, chuyên dối trá dối trá, không thể tin được.

Nguyên nhân của nguyên nhân chính là nhân dân ta chưa được giải phóng theo đúng nghĩa, vì nhân dân VN chưa có tự do đầy đủ như các nước khác. Vì chúng ta vẫn bị giam hãm, cầm tù, trói buộc theo nghĩa nào đó, vì chúng ta không có một môi trường tự do phóng khoáng để thoả sức bay cao, bay xa. Tại sao 2 triệu đồng bào ta phần lớn là tay trắng, di tản sang các nước dân chủ tiên tiến có tự do cá nhân rộng rãi và có luật pháp nghiêm minh lại lập nghiệp nhanh, vững, xuất sắc đến vậy ? Tất cả là có tự do dân chủ hay bị trói buộc. Tất cả là ở môi trường.

Đảng CS đã cùng nhân dân dành lại độc lập trong tay thực dân đã đồng thời tước đoạt quyền sống tự do của nhân dân. Chính đây là tấn thảm kịch âm thầm mà bi đát suốt 60 năm nay. Lẽ ra họ phải lập nên nền dân chủ chân chính, chịu để cho nhân dân giám sát qua những cuộc bỏ phiếu định kỳ hoàn toàn tự do, bình đẳng với các đảng tự do dân chủ khác mà hiến pháp đã quy định và cho phép. Họ đã gian lận để một mình một chiếu, đứng ngoài và đứng trên luật pháp, ăn gian về chính trị suốt 60 năm, bằng các cuộc bầu cử phi pháp ‘’ đảng cử, dân bầu ‘’, buộc nhân dân cúi đầu chấp nhận một cách bị động, bị cả thế giới lắc đầu chê cười  phủ nhận.

Nhà báo Pháp Jean Lacouture rất am hiểu VN suốt 60 năm nay, mới đây đã nhận định rằng tai hoạ giáng xuống đầu dân tộc ta - chiến tranh, chia rẽ, tàn phá, lạc hậu - chỉ vì đảng CS VN đã thực hiện một chế độ thực dân đối với dân mình, còn tệ hơn thời thuộc địa Pháp ! Lacouture đã sáng tạo ra chữ ‘’autocolonisation ‘’ để chỉ hiện tượng này, nghĩa là chế độ thực dân thực hiện bởi chính những đồng bào của mình. Cho nên nhiều người VN có tâm huyết cảm thấy bơ vơ ngay trên đất nước mình.

* đâu là lối thoát ?  Bước vào hè này, cung đình Hànội sống trong tâm trạng xáo trộn và lo âu. Sự chia rẽ, có thể nói là xâu xé nhau ở cấp cao nhất lên đến độ gay gắt nhất. Mâu thuẫn ấp ủ từ năm 1991, qua Đại hội VII, truyền qua Đại hội VIII, rồi Đại hội IX càng thêm chồng chất. Không phải chỉ có 2 ông đại tướng thù địch đến độ không nhìn mặt nhau, sống mái với nhau; không phải chỉ có 2 tổng bí thư lườm nguýt nhau : ‘’ nó lật tôi thì tôi lật nó ! ‘’; không phải chỉ có 17 vị công thần bị bôi nhọ là tay sai, là gián điệp, cộng tác viên, bán mình, ăn tiền của CIA ; các vị bô lão đầu tháng 4 vừa qua đã vạch mặt chỉ tên 3 uỷ viên bộ chính trị tại chức : Trần đình Hoan, Nguyễn Khoa Điềm và Phạm Văn Trà là phạm sai lầm nghiêm trọng về chính trị, lên án nặng nề cả bộ chính trị là nhu nhược, bao che cho kẻ phạm pháp, tự đặt mình cao hơn Ban chấp hành trung ương đảng. Điều dồn bộ chính trị vào chân tường là chủ trương ‘’khoanh vụ án siêu nghiêm trọng Tổng cục 2 ‘’ lại, không đưa ra ban chấp hành TƯ, đã bị lên án là vi phạm nghiêm trọng điều lệ đảng, là bênh che kẻ phạm pháp.

Việc VN mong muốn được vào Tổ chức thương mại thế giới WTO đang vấp phải những trở ngại lớn khó vượt qua ; còn gần 200 bộ luật cần thông qua, sửa chữa, bổ sung, xem xét lại; còn hàng loạt cuộc đàm phán tay đôi gay go; việc cải tổ ngân hàng quá chậm trễ; các doanh nghiệp quốc doanh vẫn ỳ ạch trong gỉải tư. Làm hối hả, vội vàng thì dễ hớ, khó sửa chữa về sau; mà thời gian qua nhanh. Để lùi sang năm sau thì mất đà, sẽ gặp khó khăn mới, sẽ thiệt thòi lớn trong cạnh tranh.

* thủ tướng ’’vịt què’’ đi chu du : Trong khi nội bộ đảng rối tinh, nội chính bê bối do tham nhũng lan tràn bất trị, ngân sách bị nhũng lạm quy mô lớn, nguyên liệu bị rút đến độ trầm trọng thì các vấn đề đối ngoại gay gắt lại kéo đến bủa vây cung đình Hànội. Việc VN bị Hoa kỳ xếp vào loại CPC (nước cần giám sát đặc biệt), bị Washington chiếu tướng về tự do tôn giáo, cả một phái đoàn Hànội phải sang Mỹ trần tình, van xin để khỏi bị trừng phạt, lại còn phải ký bản nhận tội và lời hứa ‘’trở thành học trò ngoan, thuộc bài về tôn trọng nhân quyền‘’ hòng thoát khỏi bị phạt. Vậy mà bản án CPC vẫn chưa được huỷ, còn phải xem VN có làm đúng theo lời hứa không đã. Vì đã quá nhiều hứa hẹn, rồi chứng nào vẫn tật ấy, học mãi không nên người ! Trong bối cảnh như vậy, chuyến đi chu du Mỹ cuối tháng 6 của ông Khải chẳng hứa hẹn điều gì nổi bật. Lời mời thì nhạt nhẽo. Không phải là gặp ở đỉnh cao (summit), không phải ở cấp cao nhất, với Tổng bí thư hay với Chủ tịch nước. Thậm chí không có giấy mời; chỉ báo miệng. Thêm nữa, ông Khải đã quá nhiệm kỳ đã định (tại đại hội IX,năm 2001, ông đã quyết định chỉ ở lại làm thủ tướng trong 2 năm nữa, theo quy định là cứ đến 70 tuổi là về hưu); với một ông thủ tướng ‘’ vịt què‘’, đã quá hạn (quá đát – quá ‘’date ‘’) theo cách nói dân gian, thì khác với một thủ tướng sẽ còn yên vị vài năm nữa. Quan hệ Việt - Mỹ cải thiện theo tốc độ ‘’rùa bò ‘’; mọi người còn nhớ quan hệ Trung - Mỹ hồi 1978 được bình thường hoá thì ngay sau đó Đặng Tiểu Bình sang thăm Mỹ, cưỡi ngựa Texas, đội mũ cao bồi; đâu có chờ 10 năm !

Đã có thể biết trước là cuộc gặp sẽ nhạt nhẽo, kém hẳn hứng thú, thậm chí chắc chắn có nhiều mây đen kéo tới. Vì ai chẳng biết lãnh đạo đảng CS VN vẫn còn nhận định trong nội bộ rằng Hoa kỳ vẫn còn là kẻ thù chiến lược nguy hiểm với mưu đồ lật đổ đảng CS(!). Ai chẳng biết Hànội vẫn tự coi là bầy tôi của Bắc Kinh, để vội cử Trần Đức Lương sang đó chầu. Hai ‘’bạn’’ Việt - Mỹ muốn khoác vai hợp tác không thể một người nhìn về phía trước còn một người vẫn ngoái cổ về phía sau !  Ông Bush vốn cao ngạo, hay bốp chát kiểu cao bồi Texas, sẽ không ngần ngại nhắc ông Khải về chuyện CPC(nước cần giám sát đặc biệt) để răn đe; với tổng thống Putin , Bush còn nói thẳng thừng về sự cần thiết của dân chủ cho nước Nga, thì ông sẽ ngại gì mà không nói với ông Khải rằng dân chủ (đa đảng là tất nhiên, chứ làm gì có nền dân chủ độc đảng !) sẽ mang lại lợi ích vô cùng lớn cho nhân dân VN, và các ngài (CS VN) chớ nên dút dát, sợ dân chủ quá xá đến vậy ! Vì dân chủ là giá trị cao quý nhất mà Bush cam kết sẽ phổ cập trên toàn thế giới trong suốt nhiệm kỳ của mình. Đã có cách mạng ‘’nhung’’, ‘’hoa hồng ‘’, ‘’hoa cẩm chướng ‘’, ‘’hoa tu-líp ‘’, sao chưa thể có cách mạng ‘’hoa đào ‘’ hay ‘’hoa mai’’ ở Việt nam ?

* hội nghị TƯ 12 chọn hướng nào ?  Hai tháng tới là 2 tháng nóng bỏng nhât trong nội bộ đảng CS VN. Các phe nhóm đấu tranh quyết liệt nhằm vào hội nghị TƯ 12 sẽ họp cuối tháng 6 này. Bức thư dài của Giáo sư Nguyễn Thiện Tâm đang được sao gửi hàng nghìn bản trong nội bộ đảng và ngoài xã hội. Số phận của đảng ra sao sẽ được quyết định tuỳ theo sự lựa chọn của đa số 150 uỷ viên TƯ ; hoặc là : là ngoan ngoãn tuân theo nhóm bảo thủ,’’ khoanh’’ các vấn đề gai góc, cứ như không có vấn đề gì xảy ra, tiếp tục cai trị dân như dân thuộc địa của riêng mình, vẫn cứ nhởn nhơ bằng trò vô văn hoá ‘’đảng cử, dân bầu ‘’ nhạt nhẽo, bất chấp sự ‘’bất tín và ‘’ bất kính ‘’ đã đến độ cao nhất của nhân dân.

Hoặc là: đa số các vị thức tỉnh về quyền dân chủ trong đảng, đòi thảo luận mọi vấn đề của đất nước, chung sức tìm ra con đường tối ưu, nhìn rõ những thất bại của đảng trong chống tham nhũng, trong xây dựng nhà nước có pháp luật nghiêm, trong san bằng hố phân chia giàu nghèo trong xã hội, tìm ra con đường phát triển nhanh, lành mạnh, hài hoà. Và trên hết, nghe theo lời mách bảo của các nhà dân chủ yêu nước kiên cường: hoàn trả nhân dân các quyền tự do tư tưởng, báo chí và bầu cử, tạo nên môi trường cho mỗi con người VN cùng cả dân tộc cất cánh; đồng thời chấm dứt sự phụ thuộc nước ngoài cả về học thuyết và thực tế, hoà nhập dứt khoát với thế giới tự do dân chủ, chung sức với nhân loại tiến bộ phổ cập giá trị dân chủ tuyệt vời ra toàn thế giới.

Đó là sự khai thông mọi bế tắc đang ở trong tầm tay. VN ta đã để tuột mất biết bao cơ hội.

Chẳng lẽ con tàu tốc hành của thời đại vẫn chỉ nhìn thấy VN trơ trọi hoài trên sân ga !

Bùi Tín .

Paris 9/5/2005.