Nhắn ĐH X: Tận cùng của bế tắc

Trần Trung Việt 

Chúng tìm mọi cách móc nối giữa bọn phản động bên trong và bên ngoài nhằm công khai hoá, quốc tế hoá các hoạt động chống đối; tập trung lợi dụng các vấn đề về “dân chủ”, “nhân quyền”, kích động tư tưởng ly khai, tự trị, gây rối, gây bạo loạn; cài cắm cơ sở; tác động, lôi kéo nhằm hình thành lực lượng chính trị đối lập…

Đó là đoạn trích từ trang BBC điện tử phát biểu của Bộ trưởng công an Lê Hồng Anh tại một phiên họp của Đại hội X, khai mạc hôm thứ Ba vừa qua.

Cũng theo BBC, ông Anh răn đe rằng cần phải “kiên quyết đấu tranh với các tư tưởng đa nguyên chính trị, không để hình thành tổ chức chính trị đối lập.”

Nghe như một lời hăm dọa.

Những cuộc đàn áp những người dân chủ sau mỗi lần Đảng họp xong đại hội đã không còn là một bí mật nữa. Lần này chắc hẳn cũng không có ngoại lệ. Và phong trào dân chủ cũng đã sẵn sàng.

Hai hôm nữa thì Đại hội X sẽ bế mạc. Chương trình đại hội đã diễn ra như ý muốn; những bài diễn văn tràng giang đại hải, những tiếng vỗ tay vô hồn, đại biểu bàn thảo và bỏ phiếu cho tất cả những gì mà những người tổ chức đại hội muốn họ bàn thảo và bỏ phiếu. Và ngày mai, thứ Hai, đại hội sẽ được tuyên bố thành công tốt đẹp. 1176 đại biểu chia tay, để lại sau lưng một cơ hội lớn, một vấn đề lớn chưa bàn đến, một vấn đề sống còn của Đảng Cộng sản Việt Nam: con đường cứu nguy cho đảng!

Sự bế tắc của Đảng Cộng sản Việt Nam đã là một vấn đề không thể lẩn tránh được nữa. Nó không còn là những “luận điệu xuyên tạc” của các lực lượng “diễn biến hòa bình” nữa mà đã hiện diện trong ngôn ngữ của những người đã từng cầm cân nảy mực cho sự sống còn của Đảng. Sự bế tắc này nằm trong khuôn khổ của những yếu tố hiển nhiên: một nhà nước toàn trị độc đảng không có khả năng quản lý một xã hội ngày càng đa nguyên hóa và mở rộng. Đảng đang đi từ sự khủng hoảng về chính thống lịch sử đến khủng hoảng về chính thống đạo đức. Vụ án PMU 18 đang diễn ra là một bản cáo trạng về sự thiếu chính thống đạo đức đó. Sự khủng hoảnng của Đảng sẽ không dừng lại ở đây. Trừ khi có những thay đổi về cơ chế, nhân sự, và đường lối, những khủng hoảng này sẽ đưa Đảng Cộng sản Việt Nam vào một cuộc phiêu lưu chính trị không lối thoát mà kết quả phải là một sự sụp đổ toàn diện. Những người lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam hiểu rất rõ điều này. Điều họ không hiểu là Đảng của họ sẽ không thay đổi, sẽ không có khả năng thay đổi, nếu không có sự hiện diện của phong trào dân chủ Việt Nam.

Có ba lựa chọn cho một chuyển tiếp sang dân chủ từ một xã hội toàn trị: chuyển tiếp bằng thương lượng, chuyển tiếp vì sụp đổ, và chuyển tiếp được điều khiển (1). Chuyển tiếp được điều khiển là một quy trình chuyển tiếp chủ động bởi đảng cầm quyền để cứu lấy chính họ trước những khủng hoảng không giải quyết được và trong điều kiện của một xã hội khép kín, đối lập dân chủ không tồn tại. Không nghi ngờ gì, đây là loại chuyển tiếp mà Đảng cộng sản đang trông đợi. Họ muốn một chuyển tiếp dân chủ xảy ra dưới sự điều khiển của họ mà mục tiêu không có gì khác hơn là mua thời gian để dàn xếp thế đứng, và tiền bạc, của họ để tiếp tục cầm quyền trong giai đoạn củng cố dân chủ.

Tuy nhiên điều này sẽ không xảy ra. Đơn giản là xã hội Việt Nam ngày nay không còn là một xã hội khép kín. Sự kiểm soát của Đảng trong đời sống kinh tế và văn hóa không còn là sự kiểm soát tuyệt đối. Xã hội dân sự đang trưởng thành sẽ không có đủ kiên nhẫn cho một mưu toan chuyển tiếp như thế.

Chuyển tiếp vì sụp đổ - kinh nghiệm của Tiệp khắc - là một phương thức chuyển tiếp khác mà trong đó đảng cầm quyền hoàn toàn bế tắc trước những khủng khoảnng, trước sức ép của quần chúng, và trong điều kiện đối lập dân chủ quá yếu để có một giải pháp thay thế trong hòa bình. Chính quyền sụp đổ và đưa đến tình trạng hỗn loạn của khoảng trống quyền lực. Trong điều kiện Việt Nam, chuyển tiếp vì sụp đổ còn nguy hiểm hơn vì giới tư bản đỏ, và tư bản nước ngoài, sẽ nhanh chóng hy sinh đảng Cộng sản để nắm lấy quyền lực chính trị nhằm bảo vệ cho quyền lợi kinh tế của họ. Chuyển tiếp vì sụp đổ là cơn ác mộng của những người lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam.

Cuối cùng họ chỉ còn một lựa chọn: chuyển tiếp bằng thương lượng. Chỉ có một chuyển tiếp bằng thương lượng thì Đảng mới có cơ may tìm cho mình một chỗ đứng trong băng tần chính trị Việt Nam giai đoạn củng cố dân chủ, thậm chí có cơ may cầm quyền trở lại. Tuy nhiên đòi hỏi tiên quyết của một tiến trình chuyển tiếp bằng thương lượng là phải có một đối lập dân chủ ôn hòa đủ mạnh, đủ hậu thuẫn quần chúng để tham gia vào tiến trình này. Chính lực lượng đối lập ôn hòa này trở thành đồng minh của lực lượng ôn hòa trong Đảng để tạo một thế đối trọng đủ mạnh cho những thay đổi trong Đảng. Không có lực lượng đối lập dân chủ ôn hòa này thì phe ôn hòa trong Đảng sẽ bị đè bẹp bởi những thế lực cực đoan và thủ cựu. Đảng không thể thay đổi và kết quả sẽ là một chuyển tiếp vì sụp đổ.

Đàn áp phong trào dân chủ là một toan tính cực kỳ phản động. Nó chứng tỏ là những người lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam đã cùng quẫn. Những người này không còn đủ sáng suốt để nhận ra rằng phong trào dân chủ là cứu tinh, và là cứu tinh duy nhất, cho sự tồn vong của họ. Đàn áp phong trào dân chủ là chặt đứt lối thoái duy nhất của Đảng. Nếu không có phong trào dân chủ, Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ không có khả năng tự thay đổi để thích nghi với hoàn cảnh mới của một xã hội đang dần dần đa nguyên hóa để hòa nhập vào đời sống chung của cộng đồng thế giới. Tương lai của Đảng, từ đó, chỉ còn là bế tắc, khủng hoảng, và sụp đổ.

Nói cách khác, tương lai chính trị của Đảng Cộng sản hoàn toàn phụ thuộc vào sự trưởng thành của phong trào dân chủ Việt Nam.

Những người sắp tham gia vào cuộc đàn áp phong trào dân chủ tới đây cần phải nhớ: hành động của các người là hành động tự sát. Các người đang cắt đi cái phao duy nhất của một đảng cầm quyền đang chết đuối.

Pennsylvania, 23/04/2006