Ru ngủ mãi không được đâu

 

Ngày hôm qua mục này nhắc tới bài phỏng vấn ông Võ Văn Kiệt trên mạng lưới báo Tuổi Trẻ ở Việt Nam. Bài xuất hiện sáng sớm, đến buổi trưa giờ California thì biến mất không thấy nữa. Ðến tối, lại xuất hiện, nhưng ngắn hơn trước. Có mấy đoạn đã bị cắt. Thế mới biết quyền tự do ngôn luận ở Việt Nam được áp dụng rất bình đẳng. Không những các tờ báo phải tự kiểm duyệt theo lệnh hàng ngày của ban Tư tưởng Văn hóa, mà cả các ông lãnh tụ được phong là “cố vấn” cũng bị kiểm duyệt nữa.

Một đoạn trong các lời phát biểu của ông Võ Văn Kiệt đã bị đục bỏ là khi ông nói về cách thức đảng Cộng Sản làm kỷ niệm các ngày lịch sử - ở đây ông đang nói về ngày 30 tháng Tư. Trong đoạn bị bỏ có câu này: “...Lịch sử cũng như cuộc sống. Cái đúng, cái sai nói một lần người ta hiểu; nói hai lần người ta im lặng; nhắc lại quá mức cần thiết thì có thể gây ra sự phản cảm.”

Phản cảm, có lẽ là một từ nhẹ, có nghĩa là cảm giác phản đối, nghĩ ngược lại. Ðáng lẽ phải nói một cách bình dân, là, “Nhắc lại ra rã hàng ngày đến lần thứ 30 năm thì chỉ làm người nghe muốn chửi thề, muốn văng tục!” Phàm điều gì nhắc đi nhắc lại mãi cũng làm người nghe phát chán cho đến bực mình. Nói chuyện đứng đắn tử tế, mà nói mãi nghe cũng phát bực, coi là vô duyên. Nói toàn những lời dối trá huênh hoang, càng đáng ghét, đáng giận, coi là vô liêm sỉ. Ðó là tâm lý bình thường– ai đã lập gia đình đều biết quy luật đó để tránh. Ông Võ Văn Kiệt đã lập gia đình rồi, chắc đủ mẫn cảm để thấy điều đó.

Nhưng đem “chân lý” đó ra nói về vụ 30 tháng Tư thì không được! Có lẽ quyết định kiểm duyệt những lời nói của một ông cựu thủ tướng, một cố vấn Bộ Chính trị, phải do Bộ Chính trị bàn nhau rồi ra lệnh cấm nói. Tại sao Bộ Chính trị lại sợ một câu nói bàn về hiện tượng tâm lý bình thường như vậy? Không phải vì họ toàn là những người độc thân; mà vì họ đang làm đúng cái việc mà ông Võ Văn Kiệt chê là vô duyên.

Tình trạng vô duyên nhất trong những lời lẽ ca tụng thắng lợi trong “cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước” là bây giờ họ cố tình không đề cao những trận đánh nhau với quân Mỹ nữa. Họ chỉ nhắc nhở những chiến thắng đối với người Việt Nam, khi quân đội miền Nam phải tan rã vì hết viện trợ súng đạn. Ngày hôm qua Nhật báo Người Việt đã đăng tin về tiết lộ mới cho biết số vũ khí, đạn dược mà Nga và Trung Cộng cho Bắc Việt trong thời chiến. Thí dụ, trong giai đoạn từ 1973 đến 1975, tổng cộng có 724,512 tấn, trong đó có hơn 620 ngàn tấn là do Trung Cộng, 65 ngàn tấn là của Nga xô. Năm 1973 là sau khi ký kết hiệp định Paris, Việt Nam Cộng Hòa bị Mỹ cắt viện trợ dần dần đến chỗ chấm dứt. Trong cuốn sách mới của ông Nguyễn Tiến Hưng “Khi đồng minh tháo chạy,” ông cựu cố vấn ở Dinh Ðộc Lập cho biết có lúc Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu đã tính đem vàng dự trữ đi bán lấy tiền mua vũ khí. Trong khi đó thì miền Bắc vẫn được chi viện đầy đủ hơn, với 10 ngàn đạn tên lửa, 23 hỏa tiễn SAM, vân vân.

Bây giờ đảng Cộng Sản tránh không nói đến khẩu hiệu “chống Mỹ cứu nước” nữa, vì chính ông đại sứ Mỹ tại Hà Nội có lúc cũng thành một người bào chữa cho các chính sách của đảng rồi! Bây giờ nói chuyện chống Mỹ nữa thì vô duyên.

Nhưng lờ đi không nói cũng vô uyên. Vì những người dân trên 40 tuổi thì vẫn còn nhớ các khẩu hiệu chống Mỹ. Bởi vì đó là lý do khiến nhiều gia đình ở cả hai miền Nam, Bắc ngày nay vẫn thắp hương cúng vái hai triệu người chết. Họ tự hỏi, không biết chết để làm gì? Kỷ niệm ngày 30 tháng Tư mà chỉ nói chuyện người Việt Nam đánh người Việt Nam thì ai nghe mãi cũng phải thấy càng vô duyên.

Còn một lý do khác khiến câu nói trên của ông Võ Văn Kiệt bị kiểm duyệt đục bỏ, là vì có câu tiếp theo. Câu tiếp theo, vẫn được giữ lại là, “Trong khi đó theo tôi chúng ta vẫn còn biết bao điều cần nói, biết bao việc cần làm.” Sau khi phát biểu về việc nói đi nói lại những điều nghe phát chán tai, mà lại nhắc nhở rằng “vẫn còn biết bao điều cần nói, biết bao việc cần làm” khác mà không chịu làm không cho nói, thì chẳng khác gì bảo rằng cả cái guồng máy chính trị đang trốn tránh những khó khăn thực tại để làm những chuyện không những vô duyên mà còn có hại! Bộ Chính trị chắc nhìn thấy ngầm ý đó, cho nên mới cắt bỏ. Tội nghiệp một điều là họ không cắt hết cả đoạn, cả câu hỏi lẫn câu trả lời. Họ chỉ cắt đoạn giữa làm cho câu trả lời của ông Kiệt thành vô duyên; chính ông Kiệt thành vô duyên!

Sau khi ông Kiệt nói cái ý muốn quên quá khứ cuộc chiến tranh, một quá khứ mà ông nói “mong muốn khép lại,” để “Người Việt dù ở đâu cũng đều ở trong một cộng đồng hòa hợp,” nhà báo hỏi “Chúng ta đã có nhiều nỗ lực để làm điều đó (chưa,) thưa ông?”

Bây giờ sau khi bị kiểm duyệt, phần trả lời của ông Võ Văn Kiệt chỉ còn hai câu là, “Ðôi khi phải nhìn kết quả thay vì nhìn những gì mà chúng ta nghĩ là nỗ lực. Trong khi đó theo tôi chúng ta vẫn còn biết bao điều cần nói, biết bao việc cần làm.” Hai câu này không có vẻ dính dáng gì đến nhau cả, cả mấy chữ nối liền, “trong khi đó” là không cần thiết. Hơn nữa, câu thứ hai có vẻ như bác bỏ ý kiến đã nêu lên là cần nỗ lực để làm chuyện hòa hợp! Vì người trả lời bảo còn nhiều việc khác cần nói, cần làm hơn! Sau khi bị kiểm duyệt, ông cựu thủ tướng không những có vẻ vô duyên mà còn coi bộ ngớ ngẩn, tiền hậu bất nhất nữa.

Một đoạn dài khác đã bị cắt bỏ là đoạn gồm 114 chữ mà ông Võ Văn Kiệt cảnh cáo nếu không phá bỏ được những chướng ngại, nếu không đạt được mức tăng trưởng 2 con số (tức từ 10 phần trăm trở lên) trong những năm tới, “thì khoảng cách của sự tụt hậu so với khu vực (Ðông Á châu), so với thế giới, là không thể nào thu hẹp được.” Sau lời cảnh cáo đó, ông khuyên không nên “tự mãn nguyện,” và khuyên “đừng tự ru ngủ mình để rồi còn bị (các nước) bỏ xa hơn nữa.”

Cả cái đoạn cảnh cáo“đừng tự ru ngủ mình” đã bị bỏ. Chứng tỏ chính sách của đảng trước sau như một, là phải ru ngủ. Ðiều đáng lo nhất bây giờ là người dân Việt Nam tỉnh dậy. Tỉnh dậy họ sẽ thấy nước mình chết 2 triệu người chẳng để làm cái gì cả, phí cả thời giờ mất 20 năm nữa. Giá cứ để yên như nước Ðức, như Hàn quốc, như Trung Quốc với Ðài Loan, không bên nào đánh bên nào, có lẽ lại hay! Ðó là ý tưởng cấm kỵ, đảng không muốn dân nghĩ tới, dù chỉ nghĩ trong giấc mơ!

Ðiều thức tỉnh thứ hai là tình cảnh chậm lụt của nước mình so với lân bang. Hiện nay Trung Quốc đã đứng hàng thứ ba trên thế giới về trị giá hàng xuất cảng, chỉ sau Mỹ và Ðức, mới qua mặt Nhật Bản. Mà một phần ba số hàng xuất cảng của họ là đồ điện tử, chứ không phải chỉ bán toàn hàng thô không chế biến như dầu lửa, cà phê, trà cá, tôm, như của Việt Nam. Hàng điện tử cũng chiếm từ một tới hai phần ba trong số hàng xuất cảng của những nước Mã Lai Á, Phi Luật Tân, Singapore, Ðài Loan, trong vùng Á Ðông. Hàng điện tử xuất cảng của Trung Quốc năm ngoái tăng thêm 45 phần trăm; còn hàng dệt may của họ, chỉ chiếm một phần sáu số hàng xuất cảng, và chỉ tăng 15 phần trăm. Họ biết hướng về phía những mặt hàng có giá trị gia tăng cao thì nước Việt Nam vẫn lẽo đẽo theo sau 15 năm, chỉ biết bán sức lao động rẻ tiền.

Bao giờ người Việt Nam biết cảnh chậm lụt theo sau là nhục nhã, không thể chấp nhận, lúc đó sẽ là một cơn thức tỉnh lớn, không kém gì cơn thức tỉnh năm Ất Dậu trước, 1945. Cho nên đảng không muốn những lời khuyên kiểu “đừng tự ru ngủ” nữa của ông Võ Văn Kiệt được phổ biến, dù chỉ phổ biến trên mạng, chủ yếu cho người Việt ở nước ngoài đọc. Dân Việt Nam cần được ngủ ngon trong giấc mơ chiến thắng, đừng đặt câu hỏi chiến thắng ai, chiến thắng để làm cái gì.

Nhưng, không chắc mọi người Việt Nam đều ngủ ngon. Nhiều người thao thức lắm. Ðến nỗi ngay trong nội bộ đảng Cộng Sản cũng có nhiều người ngủ không được dù phòng có gắn máy lạnh chạy 24 trên 24. Mà dân ở ngoài đường thì càng khó ngủ. Những câu hỏi cứ chờn vờn trong óc, không dám nói ra nhưng nó vẫn thao thức mãi.

Một anh bạn trẻ của tôi mới đi Hà Nội về, kể chuyện anh gặp một người lao động, vô sản thứ thiệt. Anh này hồi năm 1975 mới trên 10 tuổi, giờ sống ở Mỹ lâu, phong cách cũng giống các thanh niên Mỹ. Anh về Việt Nam vì công việc làm ăn, chẳng quan tâm đến chuyện chính trị. Buổi sáng Chris dậy sớm đi ra bờ hồ Hoàn Kiếm uống một ly cà phê. Anh mua thêm một tách cà phê, đem mời ông phu đang quét hè phố. Trò chuyện bác bác cháu cháu với nhau. Hỏi thăm đời sống ra sao, ông bảo tốt lắm. Cái gì cũng tốt cả. Những người giầu thì họ vẫn giầu, còn tôi nghèo thì vẫn cứ nghèo, như mọi khi. Mọi việc cứ như cũ, thế là tốt lắm đấy. Nhưng, ông nói, “Tôi nói thật với cậu, tôi chúa ghét mấy thằng Mỹ!” Hỏi tại sao? Ông bảo: “Tụi nó lười quá!” Lười là thế nào? “Tại sao nó ném bom chỉ có 12 ngày là nó ngưng, rồi thôi luôn? Lười bỏ mẹ!”

Ðấy là lời một người lao động lớn tuổi, sống ở giữa Hà Nội, kể lại chuyện ném bom từ năm 1972, không nghe tận tai thì không tin là thật. Cứ nghĩ người đàn ông đó đã ngậm trong miệng những câu nói đó hơn 30 năm rồi. Ðược dịp nói cho một anh Mỹ con nghe, cho nó hả. Nhưng chắc chắn những người như thế, đêm đêm họ vẫn thao thức khó ngủ. Ru ngủ họ mãi không được đâu. Nên để cho ông Võ Văn Kiệt nói hết lời. Ðừng tự ru ngủ nữa.

NGÔ NHÂN DỤNG