Nói Chuyện Với Đầu Gối

---------------------------------------------------------------

Ruồi Trâu

Một nước nghèo có phải là một nước hèn?


Đầu gối thân mến!
Tớ nghĩ là cậu hơi rách việc đấy. Đang yên đang lành thì tự dưng cậu lại hỏi một câu ngớ ngẩn đến thế: "Một nước nghèo có phải là một nước hèn không?" Nghèo hèn thì liên quan quái gì đến cậu và tớ cơ chứ. Việc của cậu là điều khiển cặp giò của tớ, để chúng luôn uyển chuyển nhịp nhàng cùng với các quí bà quí cô trong những điệu nhảy đôi, hay giật đùng đùng theo điệu disco, và cái quan trọng nhất là cậu không được rên rỉ kêu đau khi tớ phải "tác chiến" trên một địa hình không được êm ái cho lắm (ví dụ như cái bãi cỏ đầy phân chó và sỏi đá tối hôm kia chẳng hạn). Rồi một việc khác cũng quan trọng không kém là cậu phải chăm chút cho cái dáng vẻ bên ngoài của mình để lúc nào trông cũng phải tròn trịa, đầy sức sống. Chứ dạo này trông cậu cũng có vẻ hơi "củ lạc" rồi đấy. Tớ bắt đầu có cảm giác xấu hổ khi phải phải khoe cậu ra với "đối tác". Sáng nay, sau khi nũng nịu đòi làm một phát ”chào buổi sáng”, chợt con bé nhìn cậu bằng ánh mắt hơi bị coi thường làm tớ ái ngại quá, nên phải lấy hết sức lực tấu một bản Xô nát (xô ngã và nghiền nát) cung "dê" thứ (thiệt) thì mới tạm ổn. Lạy giời!
Hừm, nhưng câu hỏi của cậu kể ra cũng lý thú đấy. Một thằng vốn dốt nát như tớ và chẳng mấy khi quan tâm đến vận mệnh của một ai khác, chứ đừng nói gì đến chuyện đất nước, thì e rằng không đủ sức thoả mãn cái trí tò mò của cậu đâu. Nhưng thôi, ta cứ thử xem nhé!
Như cậu biết đấy, trong ngôn ngữ tiếng Việt, chẳng hiểu sao ông bà mình lại hay dùng những cụm từ kép: nghèo thường đi đôi với hèn (nghèo hèn), giàu lại sánh bước với sang (giàu sang). Chắc phải có lý do của nó chứ, đúng không?
Một điều đương nhiên là hầu như ai cũng thích giàu. Hy vọng là cậu chưa quên cái hôm ở buổi hội thảo "Tiêu chuẩn chọn chồng của con gái thời nay" do tớ làm MC. Sau khi đã nghe các bà các cô nhao nhao phát biểu về hình mẫu người đàn ông lý tưởng của mình, tớ rất nhanh trí tóm tắt những nét chính và quyết định thể hiện nó bằng một câu thơ lục bát (dĩ nhiên là học lỏm được thôi, chứ tớ có biết làm thơ đếk đâu. Cậu biết đấy!). Thế là tờ bèn hùng hổ sải những bước dài thẳng băng, tay lăm lăm micro tiến đến trước mặt các bà, các cô, duyên dáng khẽ cúi đầu chào rồi gân cổ ngâm:
Không giàu thời phải đẹp trai
Không thông kinh sử phải dài con cu!
Tớ không nhầm. Các bà các cô khoái quá, cười ré lên, ngực bụng rung bần bật đầy ấn tượng, khiến tớ (theo một thói quen cố hữu) phải hơi khom người xuống. Một bà nhìn tớ hơi bị say đắm qua cặp kính cận dày như hai cái đít chai, rồi giằng lấy micro:
- Không nhất thiết phải đẹp trai lắm đâu, nghe này:
Đẹp trai như khỉ (chỉ tay vào tớ. Láo quá!)
Khoẻ như trâu (bàn tay hướng vào một thằng cha có cái cổ ngắn, to bè như cổ trâu mộng).
Giàu như triệu phú ( một chú soái gầy nhom nhưng đúng là hơi bị nhiều tiền được cho vào tầm ngắm) là được rồi. Híc, híc, híc...
Tớ đang giận run người vì bị so sánh với khỉ, thì một con bé đứng phắt dậy, phăm phăm dắt tay một anh già ra đoạt micro của bà kia rồi thánh thót không kém (vừa nói cô ả cũng vừa múa tay minh hoạ):
Tóc ánh bạc (bàn tay vuốt ve mái tóc muối nhiều hơn tiêu của anh già);
Túi ánh kim (thò tay vào túi anh ta, lôi ra một nắm đô dày cộp)
Chim ánh thép (định bật phẹc mơ tuya - không phải của tớ, rất tiếc!). Tớ hoảng quá, nhanh như cắt giữ chặt ngay bàn tay của cô ả trong tiếng cười nghiêng ngả của đám đông.
Buổi hội thảo hôm ấy dĩ nhiên là thành công rực rỡ.
Ở đây tớ muốn nhấn mạnh một điều: trong tất cả các tiêu chuẩn được nêu ra, giàu có là một yếu tố không thể thiếu.Tớ có thằng bạn cũng dân làm báo, nó thường triết lý về đồng tiền (cậu nghe thử nhé):
"Tiền bạc ư? Rất quan trọng! Khi có tiền, anh luôn cảm thấy tự tin, thấy mình là kẻ mạnh. Anh có thể ho một cách rất dõng dạc giữa đám đông. Anh có thể hào phóng ban phát lời khen, chê kẻ này, người nọ. Anh không nhất thiết phải thường trực một nụ cười trên môi, để ý, nghe ngóng xem thiên hạ nói gì. Quanh anh sẽ luôn túc trực một lũ thèm tiền, luôn vâng, dạ , mỉm cười lễ độ hoặc rặn ra để cười sằng sặc bất kể khi anh đang kể chuyện tiếu lâm hay đọc điếu văn và vỗ tay thật to thậm chí cả lúc anh mới chuẩn bị nói những điều ngớ ngẩn nhất. Mỗi khi mệt mỏi, chán nản, chỉ cần chọc tay vào túi quần, cảm nhận được độ dày của tập đô la là anh sẽ thấy người khoẻ lại"
Cậu có nhớ ở Việt Nam có câu thơ mà từ trẻ đến già đều thuộc lòng còn hơn cả kinh thánh:
Đồng tiền là tiên là phật
Là sức bật của tuổi trẻ
Là sức khoẻ của tuổi già
Là cái đà của danh vọng
Là cái lọng của kẻ nịnh thần
Là cán cân của công lý
Đồng tiền thật hết ý !!!
Mà đúng là giàu thì sang thật. Chẳng phải tìm đâu xa, cậu cứ trông gương anh Năm Cam thì rõ. Chỉ là một thằng dân anh chị ít học nhưng được cái nhiều "xít", nên ngoài địa vị ông trùm thống lĩnh thế giới ngầm, ảnh còn bỏ túi, sai khiến như lợn con một loạt: từ mấy chú công an tép riu đến các chú trưởng phòng, tới các vị anh hùng lực lượng vũ trang, tới mấy ông trung ương uỷ viên vốn thét ra lửa...
Có lẽ cũng do thấm thía được cái nhục của kẻ nghèo mà ở Việt Nam hiện nay các quan chức thi đua nhau làm giàu bằng con đường tham nhũng, ăn hối lộ, phát mại quyền lực. Đến nổi tiếng là bảo thủ như mấy ông cộng sản gộc Tàu, mà anh Giang Trạch Dân nhà ta cũng đã phải đề ra chủ thuyết "Ba đại diện", chấp nhận cho tư sản được “vinh dự” đứng trong hàng ngũ của đảng cộng sản, và cho đảng viên làm giàu thả phanh.
Cậu phải nhớ: Nghèo nhục lắm. Đa số người Việt ta bị cái nghèo đeo đẳng lâu quá thành ra tư tưởng lúc nào cũng bị nỗi lo chết đói ám ảnh. Ước mơ thường trực và giản dị của người nghèo quanh đi quẩn lại chỉ là làm sao có miếng đổ mồm, nó khiến con người ta trở nên thấp kém, ích kỷ, tăm tối. Nhiều khi rất muốn tạo điều kiện cho con cái có điều kiện ăn học bằng chúng bạn nhưng bị cái nghèo níu tay. Nhìn ra xã hội thấy bao cảnh thương tâm, bao cuộc đời bị vùi dập, muốn ra tay cứu giúp nhưng sờ túi chẳng có một xu mốc nào. Hay là chuyện trong gia đình: một người cha, người chồng nhưng không lo nổi kinh tế. Vợ phải đi làm Osin, con đi nhặt rác, bản thân thường xuyên phải xin xỏ, vay mượn người khác để có miếng ăn. Mãi rồi anh em khinh rẻ, hàng xóm coi thường. Vậy người đó có hèn không?
Từ ví dụ cá nhân, suy ra phạm vi một quốc gia, một dân tộc.
Hèn ở đây không nhất thiết phải là hèn nhát, mà là hèn kém.
Hèn có nghĩa là nhỏ bé, tầm thường.
Hèn nghĩa là lép vế, không có một kí lô trọng lượng nào trong lời nói lẫn việc làm. Tóm lại là không được ai thèm để ý.
Hèn nghĩa là phải ra luồn vào cúi, xin xỏ, đề nghị... để được sự bố thí.
Hèn nghĩa là luôn bị phụ thuộc, không làm chủ được vận mệnh của mình, nên thường xuyên bị coi khinh, coi rẻ.
Ở trên thế giới, những nước nghèo là những nước hèn. Để chứng minh cho nhận định này, tớ xin nói chuyện người Việt, nước Việt mình, chứ không phải đi tận đẩu tận đâu cho mệt.
Hãy xem cái cách đối xử của các nước dành cho công dân Việt nam ở nước ngoài. Hãy xem cách nhìn nhận, đánh giá vai trò của Việt nam ở trong khu vực và trên trường quốc tế. Việt nam đã làm được gì trong lãnh vực đối ngoại ngoài mấy câu khẩu hiệu: "Việt nam cực lực phản đối chiến tranh" "Việt nam ủng hộ hoà bình" ... Nhưng lại luôn luôn to mồm la làng khi bị chê bai, góp ý. Hoá ra ngoài phương châm "Kẻ nào không theo ta là kẻ thù của ta", Việt nam còn triệt để quán triệt tinh thần "Ai chê ta là kẻ thù của ta".
Việt nam có hèn không, khi mà bao nhiêu người dân của nước này vẫn ngày đêm lũ lượt bỏ nước ra đi tìm kế sinh nhai (thậm chí làm tôi mọi cho nước ngoài), tấp nập như trẩy hội làng. Bao phụ nữ Việt nam bị bán làm gái điếm cho mấy cái thằng thuộc dạng "không ra gì", là Cam bốt và Tàu phù.
Không phải cứ vỗ ngực huênh hoang "Việt nam anh hùng" là không hèn.
Không phải bắt chước AQ, sử dụng phép thắng lợi tinh thần "Mày có hơn tao cái gì? Mày mà đánh tao không khác gì đánh bố mày" là không hèn.
Hèn không phụ thuộc vào việc tự lên gân lên cốt đánh giá, nói tốt về mình, mà phụ thuộc vào việc người ngoài đánh giá, nhìn nhận mình ra sao? Phụ thuộc vào mối liên hệ tương hỗ giữa các thực thể (quốc gia) trong một cộng đồng (thế giới).
Để ý thức được nghèo là hèn, hãy nhìn ra thế giới bên ngoài, chứ đừng làm một con ếch ngồi trong đáy giếng để thấy bầu trời chỉ to bằng cái vung. Đừng có quá say sưa gặm nhấm quá khứ cho dù có oanh liệt đến mấy. Cứ đem cái chuyện giỏi đánh nhau này ra để rêu rao tự hào trong khi trên người thì mặc áo rách, quần vá, mặt mũi lấm lem; luôn miệng giải thích với mọi người rằng vì lo mải đánh nhau nên không có thời gian kiếm tiền và kiếm tiền dở. Đó là điều hết sức nực cười trong một thế giới phát triển mà tiêu chí phấn đấu của các nhà cầm quyền là phải đảm bảo cho người dân một cuộc sống vật chất và tinh thần thật cao, chứ không phải chỉ là những lời hứa suông, nói phét
Người Việt nam nào khi xuất ngoại mà chẳng nếm qua cái cảnh đi xin visa, bị sứ quán nước ngoài hành lên hành xuống, nhiều khi tức đỏ mặt, nóng máu, nghẹn lời mà vẫn phải nhẫn nhục chịu đựng. Cho dù người đó có là giáo sư, bác học, doanh nhân thành đạt đi chăng nữa. Trong khi đó, những thằng làm nghề nghề rửa bát, đổ thùng ở những nước phát triển thì nó thích đi đâu là đi, chỉ cần cầm theo hộ chiếu và tiền vé, nhiều khi không phải xin visa làm gì cho mệt. Tại sao vậy?
Một công dân Mỹ ra nước ngoài ,ví dụ sang Nga hoặc Ba Lan; cảnh sát Nga ( Ba Lan) sẽ không dám lấy đùi cui nện nếu chẳng may người này để quên giấy tờ ở nhà, nhưng nếu là công dân Việt Nam thì mau mau nhả tiền ra nếu không muốn đi bay vài cái răng cửa.
Cũng là da vàng mũi tẹt, nhưng một công dân Nhật ở nước ngoài có ai dám chèn ép. Trong trường hợp cần thiết, họ gọi điện ngay tới sứ quán nhờ can thiệp thì chính quyền sở tại có mà đái ra quần. Trong khi đó, nếu là công dân Việt nam thì hãy cứ kiên nhẫn mà chờ "Bao giờ cho đến tháng Mười", vì nếu có may mắn được sự can thiệp, thì bọn tư bản láo toét kia cũng chẳng coi sứ quán của một nước nghèo ra cái đinh gỉ gì cả.
Vậy một nước nghèo thì có hèn không?
Thôi, cậu tự suy nghĩ về chuyện này, đầu gối thân mến ạ! À, để giúp cậu tìm được câu trả lời, tớ xin trích dẫn bài trả lời phỏng vấn của nhà sử học Dương Trung Quốc cho cậu tham khảo thêm nhé: "...Một thời gian khá dài chúng ta coi thường vai trò của các doanh nhân, đồng thời cũng đồng nhất mục tiêu làm giàu với những nguyên lý cứng nhắc về đấu tranh giai cấp. Nói cách khác, chúng ta đã tự triệt tiêu những nguồn lực của ta. Đó cũng là một nguyên nhân khiến chúng ta nghèo, đã nghèo thì hèn." (Tuổi trẻ Chủ nhật 01/06/2003,"Không có thứ sử học không chính trị")
Hy vọng là tớ đã thoả mãn một phần cái trí tò mò oái oăm của cậu. Lần sau nếu có hỏi gì, xin đừng chơi khó nhau nữa nhé, kẻo tớ là tớ chúa ghét mấy cái đề tài nhạy cảm, khó nhằn này đấy.
Bây giờ thì sửa soạn đi. Tối nay thầy trò mình có nhiều việc phải làm đấy, nghe bảo có rất nhiều các mệnh phụ phu nhân và tiểu thư đài các đến dự buổi dạ hội này. Cố lên nhé, đừng làm cho tớ phải xấu hổ.


Viết từ Miền Sung Sướng, Tháng Sáu năm 2003.
Copyright by Dan Chim Viet. Warszawa