Bùi Tín

TTV: Bài viết dưới đây được trích đăng từ Tâm Tình Với Tuổi Trẻ Việt Nam, cuốn sách mới vận động dân chủ và nhân quyền của Nhà báo Bùi Tín sắp được Nhà Xuất bản Tổ Hợp Miền Đông Hoa Kỳ xuất bản.

Trong phần cuối của chương đầu, "Vì sao có cuốn sách nhỏ này", tác giả Bùi Tín viết:

Mới đây, qua một số diễn đàn Paltalk trên mạng internet, một số bạn trẻ gốc Việt ở Pháp, Hoa kỳ, Úc cũng như ở Đức, Tiệp khắc, Ba lan ... có hỏi tôi rằng khi có dịp trở lại Việt nam thăm người thân và tham quan quê hương thì nên nói chuyện gì, và như thế nào với người trong nước ? nên đối thoại ra sao ? với các đề tài gì ? với những nội dung ra sao ? làm thế nào cho có kết quả tốt nhất ? đã có những bài học, kinh nghiệm gì ?

Cuốn sách nhỏ này chính là để đáp ứng yêu cầu ấy của các bạn trẻ, là nhằm thử trả lời cho những câu hỏi đáng quý ấy.

Tất cả trong cuốn sách bé nhỏ này chỉ là những gợi ý, những đề xuất chủ quan để các bạn tuỳ nghi xem xét, tham khảo và vận dụng thật linh hoạt và sáng tạo.

Xin mời bạn đọc DCVOnline tiếp tục với chương Hai, Thái độ của người trở về


Trước hết khi trở về quê hương mỗi người có động cơ rất khác nhau.

Để thoả mãn tình cảm gia đình, thăm viếng người thân trong gia đình lớn nhỏ, trong dòng họ, để thăm bè bạn cũ hay là chỉ để thăm, tham quan các di tích lịch sử, các danh lam thắng cảnh, làng xưa, phố cũ ?

Để tham gia làm ăn, kinh doanh, đầu tư , buôn bán ?

Để làm công tác từ thiện, cứu giúp đồng bào tàn tật, bị chất độc da cam, bị cùi hủi, ho lao, Siđa, trẻ mồ côi, già yếu, không nơi nương tựa ?

Để thực hiện những đề tài nghiên cứu chung hay riêng về lịch sử, xã hội, văn hoá, y tế, giáo dục, bảo vệ môi trường ?

Hoặc chỉ là để hưởng thụ ở một nơi mát mẻ, sản vật phong phú, giá cả mọi thứ đều rẻ tiền, hoặc chỉ là việc đơn giản nhưng hệ trọng : kiếm vợ......

Xin các bạn hãy giữ nguyên những mục đích riêng tư ấy để có kế hoạch cụ thể về thời gian, chương trình hoạt động, di chuyển, cư trú, tặng phẩm, quà cáp, chi tiêu, các mối quan hệ, giấy tờ, thủ tục, thuốc men, đồ dùng mang theo ...

Và các bạn hãy vui lòng thêm một động lực cho mỗi chuyến đi, là tận dụng mọi dịp tốt để tải về cho người trong nước những nhận thức mới, hiểu biết mới (đối với họ ) về đất nước, về xã hội, về các mối quan hệ, nhằm nâng cao dân trí về nền dân chủ, về quyền tự do của người công dân trong xã hội.

- Có bạn sẽ hỏi rằng : tôi có làm vậy thì hiệu quả cũng chẳng có mấy! chỉ như muối bỏ biển! thoáng qua như gió thoảng, mây bay!

Xin thưa : nếu bạn có ý thức thực hiện, nhiều bạn chung ý thức, hàng chục vạn bạn cùng làm như thế thì kiến tha lâu đầy tổ , mưa dầm đất thấm lâu, góp gió thành bão, lâu đài nào cũng làm từ từng viên gạch, chung sức kiên trì thì có thể dời non lấp biển . Hãy tự tin và dấn thân, rủ nhau cùng dấn thân, vì đây là cả một sự nghiệp chính nghĩa, cứu người, cứu đời, cứu xã hội, cứu nước khỏi lầm than và lạc hậu.

- Có bạn hỏi : to tát như thế kia ư ?

- Xin thưa : vâng, to tát lắm. Vì đảng CS đã khôn khéo thực hiện có hệ thống công tác giáo dục tuyên truyền của họ mà chính Giáo sư Trần Văn Hà, hiện là Ủy viên Đoàn chủ tịch Mặt Trận Tổ quốc VN gọi là “chủ nghĩa toàn trị “. Chủ nghĩa toàn trị có nghĩa là ép buộc người dân từ khi sinh ra đã phải nghĩ theo một khuôn phép chặt chẽ nhất , rồi khi bập bẹ biết nói, biết nghĩ, đến khi trưởng thành đi học, đi làm việc, cho đến khi nghỉ hưu và chết. Không một ai được nghĩ, được nói, được viết điều gì ngoài cái khuôn khổ ấy . Đảng CS thực hiện độc quyền ( không chia sẻ cho ai ) về nắm chính quyền, về chân lý, về yêu nước, về lẽ phải, về thi hành luật pháp… Dưới chế độ toàn trị, nhận thức của người dân bị nhào nặn, bị điều kiện hoá, bị nhồi nhét theo lợi ích riêng của đảng nên chứa đựng không biết bao nhiêu là sự thật bị cắt xén, méo mó, biến dạng, và không ít điều bịa đặt, dối trá, vu khống, xuyên tạc mà người dân vẫn cứ tưởng là đúng, là sự thật, là chân lý. Việc khôi phục chân lý, khôi phục lương tri, khôi phục suy luận lành mạnh cho toàn xã hội là sự nghiệp to tát, cấp bách vô cùng, thưa bạn ! Bạn dấn thân vào một công cuộc đại nghĩa đó .

- Bạn sẽ hỏi : thế là rủ tôi, hay xúi tôi làm chính trị à? Tôi rất ngại, có thể nói là rất sợ làm chính trị, có khi mang hoạ vào thân !

- Xin thưa : Bạn chớ quá lo ! Tôi không xui bạn làm chính trị đâu, theo cái nghĩa làm chính trị là tham gia một chính đảng chính trị, một tổ chức chính trị chủ trương dùng bạo lực hay không dùng bạo lực, nhằm mục đích lật đổ chính quyền hiện tại, nhằm “ quang phục quê hương “… như nhiều người kêu gọi; không! Làm những việc ấy là làm chính trị, là điều mà chế độ cầm quyền coi là nguy hiểm cho họ, là phạm luật pháp của họ, sẽ bị họ kết tội là hoạt động lật đổ, gây rối, làm mất trật tự an ninh, bị họ ngăn cản và trừng phạt, theo nền chuyên chính độc đoán của họ. Không ai có thể ép bạn làm việc ấy.

Tôi chỉ xin bạn hãy có thái độ chính trị rõ ràng đối với mọi vấn đề của đất nước. Có thái độ chính trị chưa phải là hoạt động chính trị. Không có luật pháp nào, của bất cứ nước nào, lại kết tội một công dân vì thái độ chính trị của họ, khi họ chưa có một việc làm nào, một hành động nào làm chứng cứ cụ thể, rõ ràng về mặt pháp lý.

Giữa năm 2005, nhân chuyến về nước của thiền sư Thích Nhất Hạnh cùng tăng đoàn Làng Mai, bộ máy tuyên truyền Hà Nội lên án hai cụ Thích Huyền Quang và Thích Quảng Độ là “đã đi tu rồi còn làm chính trị “, cụ Quảng Độ lập tức bác bỏ ý kiến vu cáo, chụp mũ ấy rằng : chúng tôi không làm chính trị, nhưng chúng tôi luôn có thái độ chính trị đối với mọi vấn đề của đất nước. Lên án chính sách đàn áp tôn giáo, chính sách độc đoán phản dân chủ của đảng cộng sản, yêu hoà bình, mong nhân dân có tự do … là thái độ chính trị rõ ràng của người công dân yêu nước, không ai có thể cấm người tu hành chúng tôi có thái độ như thế .

- Bạn vẫn hỏi: tôi vẫn chưa yên tâm! Vì nếu tôi tỏ ra có thái độ chính trị không ưa gì chế độ CS, không thích cái chế độ xã hội chủ nghĩa hiện thực đầy nghịch lý mà họ xây dựng, không thể chịu nổi cái chế độ độc quyền chuyên chính đầy quan liêu và tham nhũng … thì họ rất có thể tìm cách gây sự vu cáo, bịa đặt, cho đến lẻn đặt đồ quốc cấm để gây tai hoạ cho tôi.

- Xin thưa với bạn: e ngại của bạn là có lý. Chế độ trong nước là chế độ độc đoán, mang tính chất công an trị, nghĩa là ngành công an, cảnh sát, “an ninh “ luôn cậy quyền thế rộng lớn để lộng hành, kiếm chác, gây bất an cho người lương thiện. Có khi họ rất tàn nhẫn, nham hiểm. Do đó bạn rất cần cảnh giác, giữ mồm giữ miệng, không khiêu khích gây tranh cãi với họ làm gì khi không cần thiết. Cảnh giác nhưng không thể thủ tiêu đấu tranh, cam chịu thân phận mất tự do. Hơn nữa, bạn hãy biết “ lấy độc trị độc “, lấy ngay những luận điệu mỵ dân của họ để chất vấn họ. Chính quyền này đã tự nhận là của dân, do dân, vì dân có đúng không ? công an mang tên là công an nhân dân, luôn phục vụ nhân dân, có đúng không? Cán bộ nhân viên nhà nước luôn tự nhận là “đầy tớ của nhân dân “, có đúng không? chế độ này có thật coi bà con Việt kiều là anh chị em ruột thịt, là “khúc ruột dài ngàn dặm của Tổ quốc Việt nam “ không? ; và đảng từng nói là sẽ mở rộng dân chủ, từng hứa hẹn lắng nghe nhân dân phê bình góp ý, có thật thế không ? Ai từng nói: không có gì quý hơn độc lập tự do , có biết không ?
Đảng CS có thật tình mời bà con Việt kiều mạnh dạn góp tiền của, chất xám và ý kiến để xây dựng đất nước hay không, như trong Nghị quyết 36 đã ghi rõ? Chúng tôi đã góp công sức, nay góp ý kiến, sao lại không được?

Đất nước này là của toàn dân Việt nam, không phải của riêng một nhóm người nào, một đảng phái nào.

- Bạn hỏi: Được rồi, vậy chúng tôi nên chọn đối tượng nào để tuyên truyền, đối thoại?

- Xin thưa : - ai bạn gặp cũng có thể là đối tượng để tuyên truyền cả. Bạn đã không ngần ngại dùng chữ tuyên truyền. Xin hoan ngênh bạn. Tuyên truyền có 2 loại trái ngược nhau. Loại thứ nhất là mang sự thật, lẽ phải cho mọi người nhằm nâng cao nhận thức của họ cho gần với sự thật và chân lý, xoá bỏ những lầm lẫn, ngộ nhận, ảo tưởng của họ; loại thứ hai là truyền bá những tin tức và lập luận lừa dối, bịa đặt, những sự thật bị xuyên tạc, bóp méo, cắt xén…Loại trên là việc làm tốt đẹp, có ích cho xã hội, cho tiến bộ của tập thể và cá nhân, là việc thiện, việc làm nhân đức, cứu nhân độ thế, là chính nghĩa. Loại thứ hai là việc làm tệ hại, xấu xa, không lương thiện, làm nhiễu loạn và trì trệ đời sống xã hội, là phi nghĩa.

Vì thế việc bạn dấn thân cho sự nghiệp dân chủ hóa, tuyên truyền sự thật là việc làm chính nghĩa, không vụ lợi, có ý nghĩa cao quý, sẽ đưa lại niềm vui nội tâm cho bạn và cho người thân của bạn.

Bạn hãy làm thế nào để giúp cho thật nhiều người hưởng được sự quan tâm ưu ái của bạn, để ai có dịp nói chuyện, trao đổi ý kiến, đối thoại, tranh luận với bạn cũng đều lớn lên chút ít về nhận thức và chính kiến, xoá bỏ đôi chút những ngộ nhận, bớt đi hay từ bỏ những giáo điều cổ hủ …

Do đó, đối tượng tuyên truyền của bạn chính là những người thân : ông, bà, chú, bác, anh chị em, các cháu thanh niên, thiếu niên , bạn bè cũ gặp lại, láng giềng… ,cho đến anh lái xe ôm, bác lái taxi, người bán hàng, người phục vụ trong nhà khách, khách sạn…, thậm chí đến cả anh công an, chị hải quan, người đảng viên, cán bộ, viên chức ngành hành chính, du lịch, thương mại, ngoại giao, đầu tư, kinh doanh …mà bạn có dịp gặp, làm việc với họ, hay là chỉ gặp ngẫu nhiên trên máy bay, xe bus, tầu hoả, hay trên sân ga, nhà hàng, hoặc trên bãi biển , trong vườn hoa …

- Bạn hỏi : thái độ đối thoại nên như thế nào?

- Xin thưa : trước hết là thái độ lịch sự, nhã nhặn, tự nhiên. Với ai, đó cũng là thái độ cần thiết, gây nên thiện cảm khi bắt đầu làm quen.

Quá trình đối thoại, tranh luận sẽ có thể có chính kiến khác nhau, thậm chí trái ngược nhau thì cũng phải giữ bình tĩnh, không sốt ruột, nôn nóng, không nên đột nhiên nâng cao giọng, “hồng hào đôi má “, rồi không còn tự chủ, dùng những từ ngữ quá đáng, không lịch sự về người ta đang đối thoại (như bảo nhau là ngu, dốt, chẳng hiểu gì, vô lý, không nghe lọt tai được, sai lầm, lẩm cẩm …).

Xin bạn chú ý : khi đụng đến những vấn đề chính trị, chiến tranh, đảng phái, ta địch, bạn thù, bên này bên kia, “cộng sản “, “quốc gia “, “nguỵ quân, nguỵ quyền “, “chống cộng “, đụng đến những nhân vật Hồ Chí Minh, Ngô Đình Diệm, Nguyễn Văn Thiệu, Dương văn Minh, Lê Duẩn …chẳng hạn thì càng nên bình tĩnh, tỉnh táo, giữ thái độ “tương kính “, thông hiểu nhau, bao dung, để giữ hoà khí dù cho tranh luận có găng đến đâu …

Bạn lại nên có thái độ lắng nghe, ôn tồn lắng nghe một cách kiên nhẫn, chớ sốt ruột, hiếu thắng, muốn dành hết thời gian đối thoại cho mình, quyết dành phần thắng cho mình.

Khi lắng nghe người khác, bạn cần có thái độ công bằng, nghĩa là chú ý công nhận, thừa nhận những gì họ nói là đúng, và chỉ ra điểm nào sai, điểm nào đúng.

Có những sự việc phức tạp, mang tính biện chứng, trong cái đúng có cái sai, trong cái sai lại có cái đúng, hoặc chủ trương thì đúng mà phương pháp hay biện pháp thì sai, cần phân biệt rõ, không vơ đũa cả nắm …

Cũng lại cần phân biệt hiện tượng với bản chất, một bản chất có thể mang nhiều hiện tượng khác hẳn nhau, hoặc nhiều bản chất lại sinh ra những hiện tượng giống nhau; các nhà khoa học, tâm lý học, triết học gọi là hiện tượng bản chất và hiện tượng phi bản chất ( khi đi vào nội dung sẽ có những dẫn chứng cụ thể ).

Xin nói thêm với bạn : chân lý , sự thật chỉ có một, đúng sai cần phân biệt rõ rệt như đen với trắng. Thế nhưng khi sự việc mới khởi đầu hay đang còn diễn ra, khi chưa có kết quả, thì có thể nhiều ước đoán khác nhau, nhiều khả năng diễn biến và hậu quả khác nhau. Lúc ấy xin bạn luôn tự tin , đồng thời có thái độ “đa nguyên “, nghĩa là tôn trọng những ý kiến khác với ý mình. Thái độ “đa nguyên “ là thái độ cần thiết, khoa học vì nó là hình thức phổ biến của muôn loài. Hai con người A và B rất giống nhau ở bản chất và cấu trúc cơ thể, đều có đầu, thân mình, chân tay, đều biết nói, biết suy nghĩ, đều ăn, thở… như nhau, nhưng không ai giống hệt nhau ở ngay những bộ phận giống nhau; về suy nghĩ, tình cảm, sở thích thì sự đa nguyên, đa dạng, đa sắc thái… càng rõ. Nó làm cho tạo vật và xã hội cực kỳ phong phú, hấp dẫn, thú vị. Ở những lĩnh vực thưởng thức văn học nghệ thuật, sáng tạo văn hoá tinh thần, tín ngưỡng, tôn giáo và triết học thì không thể có một khuôn phép duy nhất, bắt buộc nào. Nếu ai cũng giống y hệt như ai, y hệt như bạn cả thì cuộc đời này sẽ nhạt nhẽo chán ngán đến đâu !

Đấy thưa bạn, tuyên truyền qua đối thọai, thảo luận, tranh luận để truyền bá tư tưởng dân chủ là cả một khoa học và nghệ thuật. Bạn cứ dấn thân đi, bạn sẽ tìm thấy niềm vui trong việc làm có ích này và rồi bạn sẽ ngày càng có nhiều kinh nghiệm. Hãy tự nâng cao hiểu biết về chính trị, về dân chủ, hãy tìm đọc nhiều bài viết của các chiến sỹ dân chủ trong và ngoài nước, trên các mạng internet : “ saigonbao.com “ , “ykien.net “, “caulacbodanchuvietnam “, “doi-thoai.com “, “ talawas.net “, “phusa.net “, “nguoivietonline “, “vietbao.com “ , “ánhduong “ và nhiều địa chỉ khác…

Một kinh nghiệm nhỏ nữa của tôi là : khi cuộc tranh luận trở nên có vẻ căng thẳng, những chính kiến đối lập đôi co nhau làm giảm hoà khí, thì bạn nên khéo léo tạm ngừng tranh luận, chuyển sang uống nước chè, giải khát, hay thay đổi đề tài vô thưởng vô phạt , nói chuyện về thể thao, thời tiết, văn thơ … Bạn có thể chuẩn bị một số chuyện tiếu lâm đặc sắc nhất, tiếu lâm Việt nam, Trung quốc hoặc Âu Mỹ, hoặc tiếu lâm chính trị Liên Xô và Đông Âu… Sau khi “hạ hỏa’’, cuộc đối thoại lại có thể tiếp nối trong không khí tương thân tương kính, tự nhiên thoải mái…

- Thay cho kết luận phần này, tôi xin mượn mấy câu thơ của nhà thơ Việt Phương ; ông từng là thư ký riêng của thủ tướng Phạm văn Đồng, cho đến khi ông viết bài thơ “ Địa ngục không cửa sổ “ và bị đi tù vì bài thơ này đăng trong tập thơ “ Cửa Mở “. Khi ấy ít ai được đi ra nước ngoài, nhất là có dịp đến các nước phương Tây lại càng cực hiếm. Phần lớn ra nước ngoài chỉ quanh quẩn trong các nước ’’ xã hội chủ nghĩa anh em’’ như: Liên Xô, Trung Quốc, Mông Cổ, Bắc Triều Tiên, Ba lan, Tiệp, Đông Đức…Miền Bắc chia cắt hoàn toàn với miền Nam, không thư từ, không điện thoại, không đi lại. Năm 1972, ông được tháp tùng phó thủ tướng Lê Thanh Nghị sang Pháp và Ý. Ông bị “sốc “ . Thế giới phương Tây mà ông nhìn tận mắt không có gì giống như bộ máy tuyên truyền của đảng cộng sản truyền bá, nghĩa là nó đang rẫy chết, chỉ có thất nghiệp và đình công, lầm than đói khổ, đầy máu và nước mắt, cực kỳ lạc hậu so với Liên Xô. Ông viết:

…Tôi đã đến Paris phồn hoa tráng lệ
Đi dưới trời tuyết lạnh
Tôi ngẩn ngơ từng góc phố con đường
Sao tôi thấy cảnh thanh bình xa lạ
Từng đàn chim quanh quẩn dưới chân người
Cuộc sống nơi đây tôi nào có biết
Nhưng nhận ra ngay qua những nụ cười
Ở nơi đó tôi thấy rất nhiều khác lạ
So với điều người ta dạy cho tôi
Và từ đó hồn tôi bỗng “ Cửa Mở “
Tôi khóc thầm cho dân tộc của tôi
Hỡi Nhân Loại ! Hãy giùm tôi mở cửa
Bao nhiêu người đang ngu muội lầm than
Trong địa ngục khổng lồ không cửa sổ.

Ông tự đánh máy rồi tự in tập thơ “ Cửa mở “ gồm 32 bài , chỉ biếu bạn bè thân thiết, thế mà lập tức ông mang hoạ ! Ông trùm văn hóa Tố Hữu nổi cáu, phùng mang trợn mắt kết tội đây là “một tên chống đảng “, và khuyên vòng tròn đỏ các chữ : phồn hoa tráng lệ , ngẩn ngơ , thanh bình, nụ cười , người ta dạy , khóc thầm cho dân tộc của tôi , mở cửa , ngu muội lầm than , địa ngục khổng lồ …
Theo tôi cho đến nay, dù cho đảng và nhà nước “người ta “ đã tuyên bố “ đổi mới “ ( từ 1986 ) được 20 năm, cả nước ta về cơ bản vẫn còn là một kiểu nhà tù , một kiểu trại giam khổng lồ, tuy quả thật cửa sổ có được he hé mở ra tý chút.

Và lời kêu gọi tâm huyết của ’’ nhà thơ nhân dân Việt Phương “ - như bạn bè gọi anh, vẫn còn có ý nghĩa thời sự khẩn cấp, vẫn vang lên thống thiết :

’’ Hỡi nhân loại ! hãy giùm tôi mở cửa ! “

Vâng, giam hãm nhận thức, trí tuệ của con người Việt nam là khởi đầu của việc giam hãm toàn bộ tinh thần và thể chất của dân tộc ta vậy.

Cho nên việc bạn hạ quyết tâm làm hôm nay là cao quý, cấp bách, là góp phần “ mở cửa “ giải thoát dân tộc ta thoát hẳn ra khỏi một trại giam khổng lồ vậy. Suy nghĩ cho kỹ, nhà thơ Việt Phương nói không ngoa khi dùng chữ “ địa ngục khổng lồ “, phải không bạn ?

Tôi xin nói thêm : nhà thơ Việt Phương cũng có nhưng câu thơ đặc sắc gây ấn tượng, như :

Người ta dạy tôi
Đồng hồ Liên Xô tốt hơn đồng hồ Thuỵ sỹ
Trăng Trung Quốc tròn hơn trăng nước Mỹ
Tôi đã sống một phần hai thế kỷ
Để hôm nay làm đĩ với tâm hồn !

Lại những vần thơ tố cáo, chua cay; “người ta’’ đây là “đảng cộng sản”, chứ còn ai vào đây nữa ! đảng anh minh, đảng cứu tinh, đảng thần kỳ ! để đến nỗi 50 tuổi rồi mà vẫn không làm nổi con người ngay thẳng lương thiện, để còn nhẹ dạ, lừa dối, đối sử gian manh với chính tâm hồn, lương tâm mình; để tin vào giọng lưỡi dối trá, lừa mị, gian manh, đổi trắng thay đen của đảng !

Để tăng thêm nghị lực dấn thân cho sư nghiệp dân chủ hóa đất nước của bạn, tôi xin kể về một anh bạn trẻ trong nước đi du học, nay đã trở về nước, rất hăng hái và bền chí lao vào sự nghiệp chung ấy của chúng ta. Anh từng là thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, từng là “cháu ngoan Bác Hồ “, còn có lúc mong muốn vào đảng cộng sản. Bố anh là cán bộ đảng viên cộng sản, mẹ anh “khóc hơn cha chết’’ khi được tin “Bác Hồ đi theo cụ Mác, cụ Lênin “. Ra nước ngoài anh có môi trường mới, tự do nghiên cứu, mở rộng hiểu biết, tập suy nghĩ bằng cái đầu tỉnh táo của chính mình, và trong không khí dân chủ, tự do, đọc đủ loại thông tin, nhiều nguồn, nhiều luồng, anh tỉnh táo nhận ra là mình đã có không biết bao nhiêu là lầm lẫn, ngộ nhận, bất công, bất cập trong nhận thức chính trị của mình. Và anh tự tập luyện làm chủ cái đầu của mình, không lệ thuộc vào bất cứ cái gì khác. Rèn luyện tư duy độc lập, hoài nghi một cách khoa học, xoá bỏ mọi thần tượng, để rồi anh đưa lên mạng internet một bài tâm sự với các bạn trẻ trong ngoài nước, ký tên : “người du học “ , với lời kết luận chắc nịch như một tuyên ngôn :

…’’ Không ! đã quá đủ rồi ! Hãy để cho chúng tôi được nghe cái chúng tôi muốn nghe; thấy cái chúng tôi muốn thấy ; làm cái chúng tôi muốn làm. Đừng tiếp tục bắt lũ trẻ tội nghiệp chúng tôi ngồi im lặng mà nghe người ta chỉ bảo : phải như thế này này, không được như thế kia !

Không ! Tôi sẽ không bao giờ giống mẹ tôi - bật khóc chỉ vì thấy mọi người xung quanh đều khóc . Không ! Tôi sẽ không bao giờ gật chỉ vì tất cả mọi người đều gật. Không ! tôi sẽ không bao giờ giống bố tôi - giả bộ ngoan ngoãn để được yên thân. Tôi chỉ là tôi thôi !

Không ! Tôi sẽ không còn là tôi của hôm qua nữa ! Tôi sẽ là tôi của ngày mai, bước ra khỏi đám đông, đạp đổ mọi thần tượng giả hình, xây tượng đài của chính mình: tự do và tri thức “.
Nhà hùng biện Marat nhân vật lãnh đạo của cuộc cách mạng dân chủ dân quyền Pháp cuối thế kỷ 18 đã nói :

Người ta lớn bởi vì người cúi xuống
Hỡi nhân dân ! hãy đứng cả lên !

Nhà thơ dân chủ Bùi Minh Quốc cũng nói lên ý ấy trong mấy câu thơ :

Vì ta cúi nên ta nhìn chúng lớn
Ta thẳng lưng thấy chúng cũng thường thôi
Và chính lúc chúng mang phồng mép trợn
Lại là khi chúng sợ sắp tiêu đời.

Ta hãy kiêu hãnh đứng thẳng lưng, ngẩng cao đầu , khẳng định ta là ta, làm chủ đời ta, không quỳ gối cúi đầu trước bất cứ thần tượng hão huyền nào, không theo đuôi, sùng bái bất cứ ai, để ta kết thân với bất cứ ai có cùng một thái độ sống ngay thẳng, đàng hoàng như thế, để cả dân tộc này đều đứng thẳng, không cúi đầu sùng bái mù quáng bất cứ một học thuyết xa lạ nào, một lãnh tụ xa gần nào…

- Lời cuối cùng trong phần kết luận này là để thưa chuyện với các bạn tại sao cuốn sách nhỏ này lại mang tên Chia sẻ tình yêu thương .

Vì có thể có người cho rằng đây là cuốn sách nhỏ chuyên bàn về lý sự. Làm thế nào để nâng cao dân trí về dân chủ hoá ? Làm thế nào để thuyết phục mọi người ta đối thoại về nhu cầu cấp bách của dân chủ hóa nước ta ? con đường dân chủ hoá , những bước đi của nó nên như thế nào ? và nhìn lại những sự kiện lịch sử và nhân vật lịch sử quan trọng nhất, ta nên đánh giá và đánh giá lại ra sao ? đâu là trở ngại cần khắc phục và vượt qua ? những bộ mặt chiến sỹ dân chủ nổi bật ; những kinh nghiệm bước đầu về tuyên truyền dân chủ hoá ở trong nước ... Vâng, đúng vậy, những vấn đề trên phần lớn là thuộc về nhận thức, trình độ nhận thức và phương pháp nhận thức, liên quan đến sự vận động, ghi nhớ, thao tác của bộ óc, của trí tuệ. Nói nôm na, đây là vấn đề của lý sự, của cãi lý.

Tôi mong rằng vấn đề lý sự, nhận thức về dân chủ nên đặt trên vấn đề của tình cảm, của thương yêu , của chia sẻ ; lấy yêu thương quê hương mình, đồng bào mình , yêu thương con người, yêu thương mọi con người làm gốc. Và xin bạn hãy yêu thương cả những người bất đồng chính kiến với bạn, đừng bao giờ giận dữ, ghét bỏ, chửi mắng hay trong lòng khinh bỉ và xỉ vả họ. Họ chỉ là nạn nhân của cả một học thuyết có mục đích rất nhân văn ( người không bóc lột người ) nhưng với những biện pháp rất phi nhân tính ( đấu tranh giai cấp không khoan nhượng, kích động căm thù ngút trời, chiến tranh là phương pháp cơ bản, độc quyền chân lý ) ; họ là nạn nhân của thời cuộc, của một ảo tưởng khổng lồ, dai dẳng , của những điều kiện lịch sử khách quan, ngoài ý muốn của họ ; rồi mới đến họ là nạn nhân của thái độ bị động, theo đuôi, nhu nhược, mù quáng dai dẳng của chính họ.

Riêng trong lĩnh vực dân chủ hoá, họ là nạn nhân của cả một hệ thống tuyên truyền cổ động, gíáo dục, thông tin văn hóa, một hệ thống xuất bản báo chí, truyền thanh, vô tuyến truyền hình, những hệ thống báo cáo viên, câu lạc bộ, loa phát thanh … ầm ỹ, rực rỡ, lắp đi lắp lại, hỗn xược, nhàm chán, vô duyên, trâng tráo bủa vây bạn khắp nơi, cưỡng bức bạn dưới cái danh từ dễ nghe : phục vụ ! Hàng triệu người làm cái việc tệ hại đầu độc cả một xã hội ấy : nhà báo, nhà văn, nhà thơ, nhà giáo, nhà xuất bản, phóng viên, phát thanh viên, tuyên truyền viên, báo cáo viên, cổ động viên … , rất ít người biết rằng mình đang bị ép buộc một cách tinh vi tham gia một cuộc đầu độc toàn xã hội cực kỳ nguy hại cho dân, cho nước ; họ là kẻ phá hoại luân thường đạo lý, tàn phá truyền thống của dân tộc, reo rắc tà đạo tệ hại, củng cố chế độ đầy phi lý, bất công, tham nhũng , nhưng lại núp sau những mỹ từ : ơn đảng, ơn Bác, công lao giải phóng và thống nhất, chủ nghĩa xã hội ưu việt, vì dân và do dân, tầm cao thời đại ! xét cho cùng họ cũng chỉ là nạn nhân bị cưỡng bức phục vụ cho một đảng đang bị lột mặt nạ trước bàn dân thiên hạ và trước toàn thế giới. Thật là may khi giữa xã hội nhiễu nhương hiện tại nổi lên những gương mặt kiên nghị đáng yêu của các chiến sỹ dân chủ, tiêu biểu cho tinh hoa dân tộc, hiện thân của hồn thiêng sông núi, báo trước tương lai tươi sáng của dân tộc.

- Tôi muốn lưu ý các bạn 2 cơ quan mũi nhọn của đảng cộng sản chuyên chỉ đạo việc đầu độc xã hội ; đó là 2 xưởng máy chuyên sản xuất ra những sản phẩm tinh thần và trí tuệ cao cấp của đảng, những lập luận và thủ thuật nhằm làm khuôn mẫu để rèn đúc trí tuệ của cán bộ đảng viên, nhào nặn nên hình mẫu của nhận thức xã hội. Đó là Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, hậu thân của Học viện chính trị Nguyễn Ái Quốc, từ lâu có mạng lưới rải khắp nước : Trường đảng Cao cấp trung ương, Trường đảng trung cấp các tỉnh và thành phố, Trưởng đảng sơ cấp các quận huyện... Tất cả cán bộ trong guồng máy của nhà nước và của đảng, từ uỷ viên trung ương, bộ trưởng, thứ trưởng, vụ trưởng, cục trưởng, giám đốc các doanh nghiệp quốc doanh ... đều nhất thiết phải qua một lớp học và có bằng tốt nghiệp tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Cơ quan thứ hai là Ban tư tưởng và văn hóa cũng của Ban chấp hành trung ương đảng , cơ quan quản lý tư tưởng và nhận thức của toàn xã hội, cơ quan kềm kẹp tinh thần của toàn xã hội, cơ quan chỉ đạo thống nhất tất cả mọi báo chí, nhà xuất bản, đài phát thanh, vô tuyến truyền hình, toàn ngành giáo dục, thông tin tuyên truyền, đối ngoại cũng như mọi tổ chức của đảng : Mặt trận Tổ quốc VN, Tổng công đoàn VN, đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, hội Phụ nữ cứu quốc, đoàn Thiếu niên tiền phong, đội Nhi đồng tháng tám. Họ thực hiện đúng theo phương châm của tên trùm sỏ chiến tranh tâm lý, bộ trưởng tuyên truyền của phát xít Đức hồi trước Gơben là : “ một điều lừa dối, bịa đặt khó tin nhất, nếu được nhắc đi nhắc lại trăm ngàn lần sẽ được mọi người tin là thật “.

Hai cơ quan này là 2 cơ quan tốn kém nhất và được trọng vọng và nể sợ nhất, cũng là 2 cơ quan quyền thế lộng hành nhất, quan liêu trịch thượng nhất trong xã hội, chi tiêu phung phí không hạn độ, có nhiều quan chức cấp cao, tiến sỹ giáo sư nhất, trong đó không ít vị là giáo sư tiến sỹ “dỏm”... Đó cũng là 2 cơ quan có tội lớn nhất trong việc xuyên tạc, bóp méo sự thật, một công cụ ngu dân và kềm kẹp, đàn áp tinh thần nhân dân lợi hại nhất của chế độ độc đoán kiểu toàn trị. Nó còn nguy hiểm và tệ hại hơn cả đội quân cảnh sát an ninh tàn ác, nhũng lạm, vừa đàn áp những nông dân oan ức bị đuổi nhà cướp đất đi khiếu kiện, vừa móc túi những chị em buôn thúng bán bưng trên vỉa hè không chút liêm sỷ.

Các bạn về nước dấn thân cho sự nghiệp dân chủ hoá cao quý hãy nhận cho rõ bộ mặt tệ hại của hai cơ quan này mà chúng ta luôn gián tiếp hay trực tiếp đối đầu, tìm hiểu cho sâu những mánh khoé, thủ thuật tinh vi của chúng, nhằm giải độc có hiệu quả những chất độc mà họ không ngừng tiêm vào cơ thể xã hội, và thay vào đó chúng ta sẽ tải vào xã hội những nhận thức đúng đắn, lành mạnh, những quan điểm chính trị tiền tiến của thời đại, những chất bổ quý, những sinh tố hiếm tạo nên cuộc sống trí tuệ và tinh thần đầy sinh lực trẻ khoẻ cho đất nước.

Bạn hãy tự nguyện dấn thân vào công việc dân chủ hoá quê hương bằng trái tim nóng hổi của mình, vì tình thương yêu nồng nàn đồng bào ruột thịt của mình đang lâm nạn, do bị đầu độc có hệ thống những năm dài. Hãy nuôi dưỡng tình yêu thương ấy suốt thời gian bạn ở thăm quê hương. Bằng tình thương yêu không ngừng chia sẻ cho bà con ruột thịt, bạn sẽ thấy mình trưởng thành và có ích hơn cho nhân quần xã hội, và cuộc đời đáng sống hơn. Bạn cũng sẽ nhận lại được nhiều yêu thương quý mến được san sẻ trở lại. Bạn sẽ hiểu ra rằng tình yêu thương là quý đến mức nào trong cuộc đời này, có nhiều tiền cũng không mua được.

Ngay với những người khi đối thoại tranh luận với bạn tỏ ra khó tiếp thu lẽ phải, chống lại hay không tán thành công cuộc dân chủ hoá của chúng ta, trung thành đến cùng với đảng và nhà nước, suy nghĩ và “ăn nói như báo đảng “, thì bạn chớ tức giận, ghét bỏ; hãy thương hại họ hơn vì xét cho cùng họ chỉ là nạn nhân của một học thuyết và chế độ cổ hủ, và bạn nên thấy công việc chúng ta càng thêm cần thiết và cấp bách ; xin bạn vui lòng san sẻ tình yêu thương cho những người chậm hiểu biết, chậm tiến ấy nhiều hơn một chút !

Ngay đối với những cán bộ, nhân viên tệ hại trong 2 cơ quan chuyên đầu độc có hệ thống xã hội ta nói trên ( hệ thống trường đảng cộng sản mang tên Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Ban tư tưởng và văn hoá của đảng cộng sản), tuy họ phải chịu trách nhiệm cá nhân về những việc họ làm, lũng đoạn tâm lý xã hội, reo rắc hỗn loạn trong nhận thức của nhân dân về phải trái, đúng sai, chuyên sản xuất ra những luận điệu độc hại, thì xét cho cùng họ cùng chỉ là nạn nhân của một học thuyết sai lầm, một chế độ độc đoán cổ hủ. Xin bạn cũng nên rộng lượng san sẻ cho họ chút ít tình thương, lòng thương hại.

Tôi đã gặp ở Berlin (Đức) và Varsawa (Balan), một số cán bộ cộng sản cũ ở Nga, Đông Đức và Balan thời trước ; có 3 anh bạn rất thân, một anh từng có trách nhiệm cao trong Ban tuyên huấn của đảng cộng sản Liên xô, anh nữa là phóng viên quân sự của báo Pravda (Sự Thật) của đảng cộng sản Liên xô, và anh thứ ba là phóng viên quân sự của báo Nơ-đớt-len ( nước Đức mới) của đảng cộng sản Đức. Cả 3 anh bạn đều trong tâm trạng buồn vì không ngờ cuộc đời họ đã có những bước “ lên mây xuống đất’’, nhưng họ cũng thú nhận với tôi rằng cuộc đời mới làm họ thanh thản, lương tâm yên ổn hơn trước, và thú nhận rằng quê hương họ may mắn đã chuyển từ một chế độ thấp lên một nền chính trị cao hơn, trong sạch hơn, một xã hội công bằng hơn, có triển vọng phồn vinh rõ rệt. Anh bạn Nga tâm sự : “ Tao đỏ mặt khi đọc lại những bài phóng sự dài lòng thòng tao đã viết ! Thôi ! chớ nhắc lại những việc làm dại dột lăng nhăng ấy “. Những con người như vậy ở nước ta, từng nhân danh đảng, hùng hồn, ba hoa, hét ra lửa, dạy đời vung vít ... rồi cũng sẽ được đổi đời như 3 anh bạn cũ của tôi thôi. Rồi họ sẽ biết xấu hổ. Hãy thương hại họ một chút, ngay từ bây giờ, bạn nhé ! .

Hãy san sẻ thương yêu cho mọi người, anh bạn của tôi ơi !