LA HAYE (TH): Vụ một luật sư Ư kiện hăng hàng không Vietnam
Airlines chưa xong th́ bây giờ nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam
đang chạy lo thuê mướn luật sư nước ngoài cho vụ kiện mà Toà
án Quốc tế sẽ mang ra xem xét vào cuối năm nay.
Nguyên đơn là ông Trịnh Vĩnh B́nh, một Việt kiều ở Ḥa Lan.
C̣n bị đơn là 'nhà nước cộng sản Việt Nam' chứ không phải một
công ty hay một cơ quan nào, và số tiền đ̣i bồi thường lên tới
100 triệu Mỹ kim.
Vụ kiện đáng chú ư v́ nó diễn ra đúng lúc. Thứ nhất, đây là
lúc mà nhà nước Việt gian CSVN đang 'thấm đ̣n' sau khi một toà
án Pháp ra lệnh phong tỏa tài sản của Vietnam Airlines ở Pháp
và có thể ở toàn Âu châu, nên Hà Nội không c̣n dám hành xử
theo lối 'điếc không sợ súng' nữa. Thứ hai, nó diễn ra giữa
lúc Việt Nam đang cố xin gia nhập Tổ chức Mậu dịch Thế giới
(WTO), do đó phải chứng tỏ sự tôn trọng luật pháp quốc tế và
sự 'trong suốt' của cơ chế quản lư trong nước. Thứ ba, nó diễn
ra giữa lúc Việt Năm mở rộng chiến dịch thu hút chất xám và
nguồn vốn của Việt kiều, do đó phải chứng tỏ tinh thần tôn
trọng luật pháp quốc tế và công bằng với nhà đầu tư Việt kiều.
Nguyên đơn Trịnh Vĩnh B́nh là người Việt 58 tuổi định cư tại
Ḥa Lan, trở thành triệu phú trên quê hương mới với nghề làm
chả gị và được mệnh danh 'Vua Chả Gị' ở Âu châu. V́ nghe lời
dụ dỗ kêu gọi đầu tư của bị đơn là 'nhà nước Việt Nam', từ đầu
thập niên 90 ông đă đem gần 3 triệu Mỹ kim và 96 kg vàng về
nước đầu tư nhưng đến cuối năm 1998 th́ bị mất hết cơ nghiệp
và c̣n bị kết án 11 năm tù v́ một lời tố cáo vu vơ. Đến ngày
24 tháng Sáu năm 2002, kẻ tố cáo ông viết giấy tự thú rằng
ḿnh đă vu khống ông Trịnh Vĩnh B́nh. Nhờ vậy, sau khi bị tạm
giữ 18 tháng, ông được phóng thích nhưng tài sản hoàn toàn
tiêu tán và nay th́ quyết đ̣i lại sự công bằng.
Về lại Ḥa Lan, ông B́nh nhờ tới công ty luật sự Covington
Burling nổi tiếng ở Washington để đ̣i bồi thường cho ḿnh.
Cuối năm 2003, vấn đề được công ty luật sư này đặt ra với nhà
nước Việt gian cộng sản Việt Nam nhằm dàn xếp ngoài toà, thế
nhưng lúc đó Hà Nội vẫn c̣n 'điếc không sợ súng' nên câu
chuyện bất thành. Thật ra th́ nhà cầm quyền Hà Nội cũng muốn
giải quyết êm xuôi việc này, nhưng chỉ muốn giải quyết theo
lối bề trên. Thông qua qua ṭa đại sứ ở Mỹ lẫn Ḥa Lan, họ
liên lạc với ông B́nh và nhóm luật sư để thương lượng nhưng nỗ
lực này thất bại v́ phía nhà nước Việt gian CSVN chỉ yêu cầu
suông là 'đừng nên kiện ra toà v́ báo chí và truyền thông Tây
phương sẽ tŕnh bày bất lợi cho quê hương' chứ không mảy may
đề cập ǵ đến chuyện bồi thường cho ông.
Bởi thế, sau khi thu thập đầy đủ hồ sơ, tháng 5.2004 bên
nguyên đơn mới chính thức nộp đơn kiện và đến cuối năm nay th́
Hội đồng Tài phán (Arbitration Council) của Ṭa án Quốc tế, cơ
quan chuyên giải quyết các vụ tranh chấp về đầu tư ở thủ đô
Thụy Điển, sẽ xem xét vấn đề.
Lập luận chính yếu mà công ty luật sư nguyên đơn đưa ra là ông
B́nh đă đem tiền về Việt Nam đầu tư theo sự khuyến khích của
nhà cầm quyền Việt gian CSVN, sau khi họ và Ḥa Lan kư kết một
thỏa về đầu tư vào năm 1994. Nhóm luật sư đại diện bên nguyên
viện dẫn điều số 9 của bản hiệp ước giữa Ḥa Lan và Việt Nam
quy định những nhiệm vụ 'phát huy và bảo vệ đầu tư' đối với
công dân Ḥa Lan.
Theo đơn kiện th́ khi về nước ông B́nh đă đầu tư vào hai xí
nghiệp Tín Thành ở Sài G̣n và công ty B́nh Châu tại Vũng Tàu.
Đồng thời ông bỏ tiền ra mua nhiều bất động sản ở Bà Rịa và
Sài G̣n cùng một dự án lâm và nông nghiệp khác. Theo sự ước
tính của gia đ́nh ông B́nh th́ vào năm 2000, sau mấy năm phát
triển, hai công ty Tin Thành và B́nh Châu đă có giá trị từ 20
tới 30 triệu mỹ kim. Thê nhưng chỉ v́ lời tố cáo vu vơ của một
người tên Trịnh Hiền Thanh, vào ngày 4.12.1996, công an đă bắt
giam ông cho đến ngày 25.6.1998 th́ cho tại ngoại nhưng trong
t́nh trạng quản thúc tại gia và đến cuối năm 1998 th́ đưa ông
ra toà để xét xử về hai tội trạng: hoạt động đầu tư bất hợp
pháp và hối lộ viên chức chính quyền. Họ kết án 11 năm tù ở,
tịch thu toàn bộ tài sản đầu tư ở Việt Nam, rồi c̣n phạt vạ
480 lượng vàng và 6.2 tỉ đồng.
Trong suốt quá tŕnh xét xử và trong các vụ kháng án liên tiếp
sau đó, ông B́nh luôn luôn khẳng định sự vô tội của ḿnh đối
với các cáo trạng đó. Phiên toà phúc thẩm đầu tiên diễn ra vào
tháng 5.1999 đă thẳng thừng bác đơn kháng án của ông. Ông lại
khiếu nại lên các cấp cao hơn và vận động sự can thiệp của
chính phủ Ḥa Lan cũng như Nghị viện Âu châu. Nhờ sự can thiệp
này mà hồ sơ của ông đă tới tai những nhà lănh đạo cao cấp
nhất như thủ tướng Việt gian CSVN Phan Văn Khải, nguyên phó
chủ tịch nước Việt gian CSVN Nguyễn Thị B́nh, và nguyên chủ
tịch quốc hội Việt gian CSVN Nông Đức Mạnh.
Bây giờ nhóm luật sư đưa ra bằng chứng cho thấy
chính Việt gian Khải đă lệnh 'xem xét lại' trường hợp của ông
B́nh. Họ cũng đưa chứng cớ cho thấy bà Nguyễn Thị B́nh -- với
tư cách đại biểu quốc hội và là phó chủ tịch nước - đă nêu vụ
ông B́nh bị tước đoạt tài sản v́ nạn lộng quyền ở địa phương
ra trước quốc hội. Theo lá thư mà nhóm luật sư gởi cho nhà
nước Việt Nam th́ 'tất cả những người được nghe tŕnh bày sự
việc của ông Trịnh Vĩnh B́nh, kể cả Thủ Tướng Phan Văn Khải,
đều nh́n nhận có sự bất công trong vụ này. Mặc dù như vậy, tài
sản của ông Trịnh Vĩnh B́nh chưa được hoàn trả và ông chưa
được phục hồi danh dự'.
Tại sao ông B́nh không được xem xét lại? Theo ông th́ chính
thứ trưởng công an kiêm tổng cục trưởng an ninh Nguyễn Khánh
Toàn đă bao che cho những đàn em từng chia chác nhau trong vụ
này và do đó nó đă không được giải quyết một cách công bằng.
Hiện tại, để theo đuổi vụ kiện, ông B́nh đă đóng tiền kư quỹ
tới 150,000 Mỹ kim và nhà nước Việt gian cộng sản Việt Nam
cũng đă đóng số tiền tương tự. Tuy nhiên so với án phí trong
tương lai th́ con số có thể lên tới hàng triệu Mỹ kim. Hiện
tại bên nguyên đơn vẫn chưa tiết lộ mức thiệt hại mà họ đ̣i
bồi thường nhưng các chuyên gia có kinh nghiệm cho biêt số
tiền này có thể lên đến cả trăm triệu mỹ kim.
Để lo cho vụ kiện này, Hà Nội đă thuê công ty luật sư nổi
tiếng của Pháp là Glide Loyrette Rouel, vốn có văn pḥng ở Hà
Nội. Tuy nhiên hiện tại họ đă không che giấu được sự lo lắng,
bối rối.
Nhận được tin này, Việt Luận đă truy t́m được trên mạng
Internet văn thư Workshop on Settlement in Inernational
Investment Dispute by Artibation (Tạm dịch: Bài tập về việc
giải quyết những tranh chấp đầu tư quốc tế của cơ quan tài
phán) đề ngày 6.8.2004 của Giáo sư Daun Gant, thuộc khoa Luật
của đại học George Washington (Mỹ), gởi cho bộ trưởng tư pháp
Việt gian CSVN Uông Chu Lưu. Trong văn thư này vị giáo sư luật
người Mỹ đă giải đáp nhiều câu hỏi đầy vẻ lo âu và khờ dại của
ông bộ trưởng tư pháp về vụ kiện có một không hai này. Lấy thí
dụ, ở câu hỏi số 6, bộ trưởng tư pháp Việt gian CSVN đă hỏi
'thầy' như thế này: 'Trong trường hợp Trịnh Vĩnh B́nh, Việt
Nam cần phải làm ǵ...'. Với câu hỏi này và cùng nhiều câu hỏi
sau đó liên quan tới Trịnh Vĩnh B́nh, viên bộ trưởng Lưu hầu
như không nhận được lời 'tư vấn' nào mang tính lạc quan và dứt
khoát cả.
