Tây Nguyên Việt Nam vẫn là “cấm địa”
9 người Thượng bị án tù nặng nề vì biểu tình đòi tôn giáo, đất ruộng

NV
BAN MÊ THUỘT 12-8 (NV ).- Trong các phiên xử kín được canh gác cẩn mật, 9 người Thượng đã bị ra trong 4 phiên xử khác nhau vào hai ngày 11 và 12-8-2004 ở Ban mê Thuột với tội danh “gây mất trật tự an ninh, phá hoại chính sách đoàn kết dân tộc” với các bản án nặng nề từ 5 năm đến 12 năm tù.
“Bằng những hành động nham hiểm và có tổ chức, những tên tội phạm này tìm mọi thủ đoạn phá hoại chính sách đoàn kết dân tộc và sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội ở Tây nguyên; cản trở cuộc sống bình yên của cộng đồng dân cư trên địa bàn, gây bất bình và phẫn nộ trong đồng bào các dân tộc ở Tây nguyên.” Bản tin của hãng thông tấn CSVN viết như thế khi đưa ra bản tin về các vụ xử án ở Ban Mê Thuột đối với 9 người Thượng.
Theo bản tin này, Y Tlúp AĐrơng (51 tuổi) bị án 12 năm tù; Y Yuăn Byă (38 tuổi) bị 11 năm tù; Y Hoang Bkrông (31 tuổi) bị 10 năm tù; Y Krếc Byă (26 tuổi) 8 năm tù; Y Kuăng Ê Căm (32 tuổi) 8 năm tù; T Tân Niê (57 tuổi) 8 năm tù; Y Nguyên K'Đoh (30 tuổi) 7 năm tù; Y Sơm H'môk (46 tuổi) 6 năm tù; và Y Bem Niê (30 tuổi) 5 năm tù.
Họ là những người bị cáo buộc là “đóng vai trò chủ chốt trong các ổ nhóm phản động; xuyên tạc đường lối chính sách của Đảng và Nhà nứơc; kích động, lôi kéo những người nhẹ dạ, cả tin tham gia tổ chức 'Tin Lành ĐêGa '; lôi kéo ép buộc nhiều người vượt biên trái phép; xúi giục động người tụ tập gây rối trật tự công cộng, chống người thi hành công vụ”, theo bản tin nói trên.
Các ngày 10 và 11-4-2004 nhân dịp lễ Phục Sinh, các nguồn tin độc lập nói có hơn 30 ngàn người Thượng ở 3 tỉnh Đắc Lắc, Gia Lai và Đắc Nông kéo về các tỉnh lỵ Ban mê Thuột và Pleiku và tập hợp ở nhiều địa điểm khác với biểu ngữ để biểu tình đòi tự do tôn giáo và đất canh tác truyền thống. Sau khi dẹp yên được các cuộc biểu tình, gần một tuần lễ sau, hệ thống báo đài CSVN mới đồng loạt loan tin khoảng 8,000 người Thượng tụ tập “gây mất trật tự an ninh” và “phá hoại chính sách đoàn kết dân tộc”. Đồng thời, đổ tội cho những người Thượng trong nước cấu kết với Tổ Chức Người Thượng ở Mỹ do ông Ksor Kok cầm đầu gây loạn nhằm đòi thành lập “Nhà nước ĐêGa độc lập”, một điều ông Ksor Kok phủ nhận.
Báo chí CSVN nói chỉ có 2 người Thượng chết vì do họ tự “ném đá” trúng lẫn nhau và bị xe máy cày chở họ đi biểu tình đè chết. Nhưng các nguồn tin độc lập do các tổ chức bảo vệ nhân quyền quốc tế đưa ra dựa vào sự liên lạc trực tiếp với người Thượng đi biểu tình thì lại nói nhiều chục người Thượng đã bị chết và họ có đầy đủ tên tuổi, địa chỉ các nạn nhân bị lực lượng công an, bộ đội và dân phòng CSVN đánh chết hay bị bắn chết. 
Để tránh sự bắt bớ, trả thù của nhà cầm quyền Hà nội, hàng trăm người Thượng đã đem vợ con vượt biên sang Cam Bốt xin tị nạn. Hơn 100 người Thượng đã được Cao Ủy Tị Nạn LHQ (UNHCR ) đưa từ vùng rừng núi Ratanakiri tiếp giáp Tây Nguyên Việt Nam về Phnom Penh để bảo vệ và phỏng vấn, làm thủ tục định cư ở nước thứ ba. Mới đây, nhà cầm quyền Cam Bốt chấp thuận cho đại diện UNHCR trở lại khu vực vừa kể để tìm một số người Thượng khác còn đang lẩn trốn hầu giúp đỡ.
Trong một cuộc phỏng vấn sáng ngày Thứ Năm 12-8-2004 qua điện thoại với ông Ken Trần vừa mới từ Ban Mê Thuột , Việt Nam về tới Denver , Colorado cuối tuần qua, thì tỉnh lỵ của tỉnh Đắc Lắc bị coi như vùng cấm địa đối với người Thượng. Trước kia, người Thượng từ các buôn làng mang gùi sản phẩm rừng về thành phố bán và đổi lấy các loại thực phẩm và hoàng hóa khác mà họ cần. Bây giờ, không còn hình ảnh này nữa. Ông cho hay, qua lời tiết lộ của người thân trong gia đình ông đang cư ngụ ở Ban mê Thuột cũng như nhiều người khác, người Thượng gần như bị cấm chỉ bước về thành phố. Còn người Việt ở thành phố khi đi về phía các buôn làng của người Thượng đều bị các nút chận của Công An giữ lại điều tra lục vấn. Người ngoại quốc, theo lời ông, dù là Việt kiều cũng không thể vượt qua các nút chận đó.
Ken Trần còn nói rằng, người địa phương cũng xác nhận lại các tin tức trước đây nói Công An, Bộ đội CSVN sống chung trong gia đình các người Thượng để canh chừng như canh tù mà các phái đoàn ngoại quốc được CSVN tổ chức “thm quan” để tuyên truyền không thể nhìn thấy nên không biết rõ được thực trạng và hoàn cảnh của người Thượng như thế nào.
Ông Ken Trần, ở tuổi khoảng 50, nêu trường hợp ông để cho biết, mỗi tối, công an đến tận nhà ông đang ở với người thân để kiểm soát xem ông có ngủ ở đó hay “biến” đi đâu. Ông nói thành phố Ban mê Thuột và các vùng khác trong tỉnh Đắc Lắc trước kia xanh tốt cây rừng bao nhiêu thì bây giờ trơ trụi vì nạn phá rừng lấy đất trồng cà phê, hồ tiêu và các loại cây khác.
Ngoài ra, Ken Trần còn chứng kiến tận mắt cảnh 6 Công An đè một người đánh ngay trên đường phố Ban mê Thuột không rõ vì lý do gì. Ông tiếc là không dám chụp hình vì sợ rắc rối.


CSVN cách chức hai sếp lớn của hãng cà phê quốc doanh

HÀ NỘI 12-8 (TH ).- CSVN vừa cách chức hai tay cầm đầu công ty cà phê quốc doanh lớn nhất nước, Vinacafe , vì “có nhiều sai phạm trong quản lý, điều hành doanh nghiệp, gây thiệt hại lớn cho Vinacafe ”.
Tham nhũng, ăn hối lộ là tình trạng vô cùng phổ biến trong hệ thống xí nghiệp quốc doanh cũng như các cơ quan công quyền CSVN . Nhưng người ta thỉnh thoảng chỉ biết đến có những chuyện như vậy xảy ra khi hệ thống báo đài của chế độ loan báo.
Thái doãn Lai (chủ tịch Hội Đồng Quản Trị) và Nguyễn văn Trương (tổng giám đốc) của Tổng Công Ty Cà Phê Việt Nam (Vinacafe ) bị Nguyễn tấn Dũng nhân danh nhà cầm quyền trung ương Hà nội ký quyết định “thi hành kỷ luật đình chỉ chức vụ” ngày 10-8-2004 vừa qua.
Theo bản tin phổ biến vắn tắt trên Internet , Thái doãn Lai “sử dụng nhà số 65B Giảng Võ, Hà nội, của tổng công ty làm nhà riêng. Còn ông Trương, qua kiểm tra đã bị phát hiện gây thiệt hại 90 triệu đồng (khoảng $5,730 USD ) cho Liên Hiệp xí nghiệp cà phê Việt Đức khi mua lô đất ở Dầu Giây (Đồng Nai) làm kho tạm trữ cà phê. Ông này còn để Ban Tài Vụ Vinacafe sử dụng 500 triệu đồng (khoảng $32,500USD ) không đưa vào sổ sách kế toán , mà lập ra một sổ riêng để chi hỗ trợ cán bộ Vinacafe trong dịp lễ tết và đối ngoại ...”
Đây là một trường hợp trừng phạt nhẹ nhàng nên Phan văn Khải, trong cùng một ngày, cũng chỉ ra “quyết định cho ông Thái doãn Lai nghỉ hưu và ông Nguyễn văn Trương thôi giữ chức Ủy viên Hội Đồng Quản Trị, tổng giám đốc Vinacafe .” Hành động kỷ luật này được thi hành sau khi có cuộc điều tra về các sự lạm dụng quyền hành và tiền bạc của công ty quốc doanh này từ cuối năm ngoái .
“Tôi vừa có bản quyết định cầm trong tay. Tôi đã 62 tuổi và tôi sẽ hoàn tất thủ tục để nghỉ hưu từ nay đến cuối năm.” Lai nói như thế với hãng thông tấn Reuters .
Hồi tháng Sáu vừa qua, báo chí trong nước loan tin Lai dùng tư thế sếp lớn quốc doanh để bán căn nhà ở Hà Nội (tài sản của Vinacafe ) như tài sản cá nhân hồi năm 2001. Tin tức tiết lộ là Lai bỏ túi được khoảng 300 triệu đồng ($19,000 USD ) nhờ chuyện bán nhà đó. Nhờ có bè cánh tốt và có thể nhờ “biết ăn ở” Lai không thấy bị hành tội gì về chuyện này và được để cho nghỉ hưu “hạ cánh an toàn ”.
Ngoài cái tin cả hai bị cách chức, không thấy nói gì đến các sự trừng phạt hình sự nào khác.
Trong tháng này, Hà nội cũng đang tiếp tục cuộc điều tra một tổng giám đốc của công ty cao su và các cuộc điều tra còn đang tiếp tục về một đám quan chức cao cấp của tổng công ty dầu khí Petro Vietnam và tổn thất gây ra bởi tham nhũng lên nhiều triệu đô la. 

Thêm 3 người chết vì virus cúm gà
Hà Nội vội thúc các nơi đối phó 

HÀ NỘI 12-8 (TH ).- Ba người ở tỉnh Hậu Giang và 2 em nhỏ ở Hà Tây chết nhanh chóng nhưng mới được xác nhận có 3 trường hợp là thiệt mạng vì virus cúm gà. Nhà cầm quyền Hà Nội vội vàng gửi công điện thúc hối các địa phương “tiến hành ngay các biện pháp kiểm tra, giám sát đến tận thôn ấp, xã tình hình bệnh cúm gia cầm và bệnh cúm ở người”.
Bản tin của hãng thông tấn CSVN cho hay như vậy trong ngày Thứ Năm 12-8-2004 khi nói Khải đốc thúc các nơi phải “phát hiện, điều trị và cấp cứu kịp thời bệnh nhân có triệu chứng của bệnh nhiễm vi rút gia cầm.
Báo Thanh Niên ngày 12-8-2004 viện dẫn nguồn tin từ Cục Y tế Dự Phòng CSVN nói rằng “Tại Việt Nam từ ngày 19-7-04 đến 8-8-04 đã có 8 bệnh nhân ở ba tỉnh Hà Tây, Trà Vinh và Hậu Giang phải nhập viện với các triệu chứng viêm phổi do virus , trong đó 3 trường hợp (2 ở Hà Tây và 1 ở Hậu Giang) đã tử vong do virus cúm H5N1 .”
Đây là lần đầu tiên nhà cầm quyền CSVN xác nhận có người chết vì bệnh cúm gà sau khi loan báo ngày 30-3-2004 là đã “dập” được dịch cúm gia cầm do siêu vi trùng H5N1 gây ra.
Trong cuộc phỏng vấn của thông tấn AP , Trịnh quân Huấn, Cục trưởng Y Tế Dự Phòng, nói rằng hai em nhỏ 4 tuổi và 1 tuổi ở tỉnh Hà Tây (50 cây số tây Hà Nội) và một người ở tỉnh Hậu Giang (hơn 180 cây số phía nam Sài Gòn) được xác nhận là chết bởi virus cúm gà. Họ chết trong khoảng các ngày từ 30-7-04 đến mùng 3-8-04.
“Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch viêm đường hô hấp cấp do virút (SARS ) và cúm ở người đã yêu cầu các tỉnh thành tăng cường chỉ đạo phòng chống dịch tại các địa phương, trực chống dịch 24/24 giờ....”
Trước ngày 30-3-2004, Việt Nam có 16 người trên tổng số 24 người trên khu vực Á Châu chết vì bệnh cúm gà. Hơn 44 triệu gia cầm, phần lớn là gà ở trên 57 của 64 tỉnh thành ở Việt Nam đã chết hoặc bị tiêu hủy vì dịch cúm gây ra từ virus H5N1 .
Khi Hà Nội loan báo đã “dập” được dịch, Cơ Quan Y Tế Thế Giới cũng như Cơ Quan Lương Nông Quốc Tế đã chỉ trích đó là quyết định vô trách nhiệm vì siêu vi trùng H5N1 còn quanh quẩn trong không khí, một chỗ nào đó và ngay cả trong cơ thể của một số gia cầm không phải vài tháng mà còn ở đó có thể nhiều năm nếu các biện pháp khử trùng và đối phó không triệt để và đúng phương pháp. Trái với sự khuyến cáo của các tổ chức quốc tế, CSVN cho hay chỉ ra lệnh tiêu hủy gia cầm trong phạm vi 3 cây số đường kính của nơi có dấu hiệu bệnh dịch, thay vì rộng gấp đôi hay lớn hơn. Nhiều địa phương trong thời gian qua cũng bị chỉ trích là không báo cáo đúng tình hình.
Cho đến nay, mới chỉ thấy loan báo có hơn 50,000 gia cầm các loại , phần lớn là gà đã chết hoặc bị tiêu hủy ở 11 tỉnh thành cả nước, phần lớn ở miền Nam, kể từ khi Hà nội loan báo đã dập dịch.
Trong ngày Thứ Tư, báo Người Lao Động khi loan tin 3 chị em và một người ba con chết vì chứng sưng phổi cấp tính ở huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang, nói rằng lối xóm của những người này, kể cả gia đình của một bác sĩ, đã hối hả dọn nhà đi nơi khác lánh họa.


Singapore muốn kiếm ăn khi các xí nghiệp may ở Việt Nam kẹt

SINGAPORE 12-8 (TH ).- Nhiều xí nghiệp Singapore hy vọng lợi dụng được tình trạng thay đổi lớn trong thị trường may mặc thế giới từ năm tới bằng cách ve vãn các nhà sản xuất quần áo ở Việt Nam, Miến Điện và Cam Bốt, nguồn tin địa phương loan tải như thế trong ngày Thứ Tư 11-8-2004.
Đại diện của hàng chục công ty phân phối tiếp thị ở Singapore khởi hành sang ba nước kể trên từ ngày Thứ Năm. Họ biết rằng từ 1-1-2005, cả ba sẽ phải đối phó với hàng dệt may của Trung Cộng, Thái Lan, và một số nước khác vì tổ chức WHO bỏ hàng rào cản quan thuế cho các nước hội viên. Việt Nam là một trong những nước chưa phải là thành viên WTO nên vẫn còn bị hạn ngạch và đang rất bối rối.
Chuyên viên trong kỹ nghệ may mặc nói rằng hậu quả của quyết định nói trên của WTO làm cho hai nước Trung Cộng và Ấn Độ được lợi nhất, vì các nơi này có chi phí nhân công và sản xuất thấp nhất. Nhưng “International Enterprise Singapore ” một cơ quan của chính phủ nói rằng các công ty tiếp thị của Singapore có thể giúp cho các nhà sản xuất quần áo ở Việt Nam, Miến Điện và Cam Bốt đánh bạt được sự cạnh tranh của các nước khác bằng sự cải tiến phương thức vận tải hàng hóa đến các thị trường chính yếu.
“Hàng dệt may từ các nước Đông Nam Á ngày mỗi bị cạnh tranh nhiều hơn trên thế giới, đặc biệt là từ Trung Cộng.” Một bản tuyên bố IE Singapore và cơ quan Hàng Không Dân Sự Singapore viết. “Một biện pháp cốt cán để đối phó là tận dụng tối đa khả năng quản trị và tiếp vận.”
Một trong những đại diện góp mặt trong chuyến đi du thuyết 3 nước Đông Nam Á là Neptune Orient Lines , một công ty vận tải đường biển vào hàng lớn thứ 7 trên thế giới, và một công ty vận tải biển chi nhánh của Đan Mạch A.P. Moeller -Maersk .
Hàng sản xuất từ các nước Đông Nam Á, không chỉ riêng đồ dệt may, bị cạnh tranh ráo riết từ Trung Cộng trogn những năm gần đây, nơi mà giá nhân công rất thấp và nền kinh tế của họ phát triển nhanh chóng hơn nhiều khu vực khác của thế giới.