CRFV Ghi Lại Cuộc Phỏng Vấn Lm Nguyễn Văn Lý Về Tình Hình TDTG Tại Việt Nam ngày 7 tháng 8, 2005 Trên Ðài Việt Nam Hải Ngoại

Bà Ngô Thị Hiền (NTH): Chúng tôi Ngô Thị Hiền xin kính chào quí thính giả. Xin đặc biệt gửi đến quí vị ý kiến của linh mục Nguyễn Văn Lý về tình hình tự do tôn giáo tại Việt Nam. Chúng con là Ngô Thị Hiền, con xin kính chào Cha.

Lm Nguyễn Văn Lý (Lm NVL): Xin kính chào chị Ngô Thị Hiền, và tất cả các bạn hữu cũng như tất cả quí vị, đồng bào Việt Nam.

NTH: Thưa Cha, đồng bào hải ngoại rất là quan tâm về tình hình tự do tôn giáo tại VN; đặc biệt hiện nay nhà cầm quyền VN đang đàn áp khốc liệt GHPGHH . Xin Cha vui lòng chia sẻ một chút tin tức này với chúng con?

LmNVL: Vấn đề TDTG thì đã liên tục được đề cập đến trong suốt 60 năm vừa qua tại VN. Nhưng trong những ngày vừa rồi thì vấn đề tôn giáo lại trở nên nóng bỏng qua việc 9 tín đồ PGHH ở An Giang bị bắt và trong số đó có 2 tín đồ đã tự thiêu; một đã qua đời, và một đang bị phỏng rất nặng. Chính vì vậy mà vấn đề TDTG trong những ngày này tại VN lại được nêu lên. Vấn đề này thật là phức tạp; bởi lẽ, nếu như, ở VN có TDTG thật sự thì vấn đề này không cần được nêu lên liên tục trong suốt 60 năm qua. Nên việc vấn đề này được nêu lên nhiều như vậy thì chứng tỏ vấn đề này thực sự vô cùng trầm trọng. Vấn đề này phải được hiểu như thế nào? Cũng có một số các chức sắc tôn giáo, một số tác giả, một số các nhà văn nhà báo trả lời rằng ở VN tự do tôn giáo là bình thường hoặc là chỉ có những giới hạn không đáng kể. Tại sao lại có những lời như vậy? Ðấy có phải được hiểu rằng số người ấy đang được yên thân, họ đang gặp được nhiều thuận lợi, hoặc họ chỉ thấy những vấn đề hời hợt, bề ngoài như ở thành phố , ở những nơi sầm uất. Họ không bận lòng gì đến các vùng xa xôi hẻo lánh; cũng không bận lòng gì đến những giáo hội đang bị bách hại nặng nề. Sự không bận lòng này đi đến chỗ có thể nói là vô cảm trước những khó khăn và đau khổ chồng chất của các giáo hội ấy. Ví dụ GHPGHH đặc biệt vùng An Giang, Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, các GH Tin Lành vùng Tây Nguyên, GH Mennonite ở Sài Gòn. Những người này hoặc vì cố tình hoặc vìợ do nhận thức về TDTG quá sơ sài hời hợt. Ví dụ họ cho rằng những nhà chùa nhà thờ được sửa được xây; các lễ hội đông vui; rồi đi nhà thờ, đi nhà chùa cũng không thấy có ai công khai cấm cản cả. Họ cho rằng đó là có TDTG. Sự thực ngay cả những vấn đề rất sơ đẳng này, thì trong nhiều vùng dân chúng vẫn còn bị cấm cản. Ví dụ 30 năm rồi cả ngàn giáo hữu vùng A Lưới, Nam Ðông ngay tại tỉnh Thừa Thiên này vẫn chưa được phép làm nhà thờ. Hàng ngàn giáo hữu Quảng Bình, Ba Lòng, Quảng Trị vẫn chưa được phép có linh mục để dâng thánh lễ. Rồi hàng ngàn giáo điểm của GH Tin Lành vùng Tây Nguyên vẫn không được phép làm nguyện đường và cũng không được phép tụ tập để cầu nguyện. Như vậy ở VN, chỉ có trẻ con chưa đủ trí khôn và người lớn quá khôn khéo mới cho VN có TDTG. Thật đáng tiếc là khi một nhà nước, một tổ chức, một cá nhân từng quan hệ thuận lợi với nhà nước VN thì đều tìm mọi cách ép lương tâm mình mà giải thích rằng TDTG VN hiện nay có nhiều tiến bộ đáng ghi nhận. Ðặt điều một cách khôn khéo kiểu ngoại giao như vậy là cố tình gượng ép để nói cho vừa lòng nhà nước VN mà thôi. Chính tôi đây cũng đã biết nói dối gần gần như vậy để nhà nước VN bớt mất mặt mà thả tôi ra. Hình như một nhà nước nào khi muốn quan hệ tốt với nhà nước VN thì đều tìm cách gượng ép để nói một cách khôn khéo ngoại giao như vậy chứ thực sự vấn đề TDTG tại VN chưa có tiến bộ đáng ghi nhận gì cả. Bằng chứng rõ ràng nhất là ngày mồng 5 tháng 8 vừa rồi, hai tu sĩ của PGHH An Giang đã lựa chọn cho mình một cái chết vô cùng đau thương bi thảm là tự mình đổ xăng vào người để làm ngọn đuốc soi rọi lương tri của nhà cầm quyền chỉ để đòi hỏi một điều duy nhất là giáo hội của mình phải được pháp luật thừa nhận. Các tổ chức quốc tế đã liên tục lên tiếng đòi nhà nước VN trả lại các quyền cơ bản nhất cho dân mình. Ðó là những bằng chứng hiển nhiên nhất là ở VN chưa có TDTG thực sự .

NTH: Thưa Cha, theo ý Cha thì phải làm thế nào để VN sớm có TDTG thực sự?

LmNVL: Muốn có TDTG thực sự tại VN thì các cơ quan quốc tế, Việt kiều hải ngoại, dân chủ trong nuớc, và nhất là các nhà đấu tranh quốc nội phải đấu tranh một cách kiên trì, ngày càng gia tăng áp lực với nhà nước CS. Và quan trọng nhất là phải có tự do ngôn luận. Khi nhà nước VN muốn có bang giao quốc tế, muốn mở rộng ra với thế giới văn minh của loài người, họ phải chấp nhận phương tiện văn minh hiện đại là Internet, là điện thoại liên đại lục. Ðây là điểm yếu của nhà nước VN . Khi chấp nhận cho thông tin thì nhà nước không thể bưng bít được nửa. Các nhà đấu tranh phải biết lợi dụng vào thế mạnh này để đồng bào tại VN sớm có quyền tự do ngôn luận thực sự theo tiêu chuẩn của công ước quốc tế. Khi có tự do ngôn luận rồi, thì những tờ báo đối lập, những tờ báo độc lập hoặc những tờ báo của tư nhân, hoặc những phương tiện truyền thông mà mình có được trong tay để hướng dẫn quần chúng thoát khỏi các nỗi sợ hãi vu vơ để sống cho ra người là luôn luôn nói trung thực không sợ hãi. Ai ai cũng cho rằng VN đang có hai quốc nhục và 5 quốc nạn, điều này do chính nội bộ của đảng CS đưa ra. Thế nhưng, chỉ nhìn vào nghèo đói, tham nhũng tụt hậu mà cho đó là quốc nạn và quốc nhục thì theo tôi chưa chính xác. Cái quốc nạn và quốc nhục lớn nhất ở VN là toàn dân đều phải nói dối. Một thói quen phải nói dối, một sự cần thiết phải nói dối, một sự cưỡng bức phải nói dối, một sự buộc lòng phải sống trong giả dối, coi sự hành sử gian trá lừa lọc là việc đương nhiên phải có tại VN. Cái đại quốc nhục và quốc nạn này bao trùm lên tổ quốc 60 năm rồi và như vậy tương lai của dân tộc VN sẽ hoàn toàn bế tắc một cách triệt để. Nếu không chửa trị, nếu không điều trị tận căn gốc, theo tôi đó chính là đại quốc nhục của VN. VN đang là một trường đào tạo người thuộc loại nói dối khổng lồ. Ðây là nguyên nhân của mọi nguyên nhân, nguồn gốc của mọi quốc nhục quốc nạn mà đa số dân thì vẫn còn cứ mù mờ. Họ phải thấy rằng họ không nên, không thể tiếp tục sống mải trong một nước mà sự gian trá đã thành hơi thơ,Ư thành nếp sống. Cho nên phải giúp cho dân thấy rằng chuyện này không thể tiếp tục được nửa mà có nhiều nhà trí thức nhiều chức sắc của các tôn giáo có thể chưa thấy được vấn đề then chốt này. Sau khi đã có tự do ngôn luận thì đương nhiên sẽ có tự do dân chủ và trong đó sẽ có TDTG. Các nhà đấu tranh về phía các tôn giáo họ đấu tranh cho TDTG là bởi vì đây là việc chuyên môn chứ còn chống quyền TDTG thì đã có bao hàm quyền tự do ngôn luận rồi. Ðể có TDTG, các giáo hội phải có những tờ báo lớn; phải có những cơ quan truyền thông độc lập của mình để hướng dẫn lương tri của giáo hữu và lương tri của đồng bào. Các nhà đấu tranh phải giúp cho dân thắng được sự sơ hãi triền miên này để họ hiên ngang cầm một tờ báo đọc mà không sợ bị tịch thu. Họ cầm một bức thư của một người khác viết họ không sợ bị bắt bớ để họ có thể thông tin cho nhau những tin tức chính xác của thế giới văn minh mà không sợ bị phiền phức trong cuộc sống, không sợ bị bắt, không sợ bị vào trại giáo dục là một trại tù mà được trá hình là cơ sở giáo dục hoặc là trại dưỡng giáo. Thật sự đó là những trại tù mà không có tòa xét xử, khi người dân đọc một quyển sách đọc một tờ báo mà không hề sợ hãi gì cả và muốn cho ai đọc cũng được thì lúc đó mới nói đến TDTG, tự do dân chủ. Theo chị những điều tôi nói có thuận lợi và chính xác không?

NTH: ThưaCha, con nghĩ rằng chắc chắn người Việt hải ngoại rất đồng ý với Cha. Thưa Cha, theo ý Cha thì nếu chúng ta cố gắng tranh đấu để thực hiện những điều này thì bao lâu nửa sẽ có TDTG, cũng như sẽ có dân chủ hoàn toàn tại VN, thưa Cha?

LmNVL: Về thời gian cho chính xác thì cũng hơi khó nói một chút. Tuy nhiên, nếu như theo mức độ hiện nay thì, hoặc là trước, hoặc là sau một chút của Ðại Hội 10 của đảng CS sắp tới, tức là sang năm thì buộc lòng đảng CS phải cho đa nguyên đa đảng. Tuy nhiên, đa nguyên đa đảng đầu thì cũng chỉ là những đảng , do đảng CSVN tách ra, nhưng mà cũng có những đảng dân chủ của người dân tự động thành lập, mà điều có được đa nguyên đa đảng thì đương nhiên có những tờ báo đối lập, và đó chính là khởi sự của dân chủ VN. Từ khởi sự này cho đến khi có một đời sống dân chủ an ninh bình thường như các nước Tây Âu thì có lẽ VN đang phải trải qua khoảng 10, 15 năm gian khổ nửa. Trong thời gian đó, các nhà đấu tranh phải nỗ lực để nâng cao dân trí cho người dân để họ hiểu thế nào là dân chủ, thế nào là sự văn minh trong thế giới văn minh. Thế nào là biết lắng nghe lời nói đối lập, thế nào là biết trân trọng với ý kiến, khác với chính kiến với mình. Không thể nói đến dân chủ khi chưa có dân trí, mà muốn nâng dân trí của dân VN thì phải có một thời gian dài. Những nhà đấu tranh phải biết đó làvấn đề then chốt để nỗ lực mà làm. Còn mình chỉ có hô hào đòi đa nguyên đa đảng mà không nói đến giáo dục toàn dân, không nỗ lực để giúp cho thanh niên nam nữ học lên cao thì không thể đa nguyên đa đảng ấy đem đến ổn định cho đất nước được. Nếu dân trí thấp thì rất dễ lộn xộn và trở lại chế độ độc đoán. Nhất là phong lý của người Á Ðông thì dù nhà nước nào đi nửa thì cũng rất dễ độc tài với dân.

NTH: Dạ thưa Cha, tiện đây Cha có lời nhắn nhủ nào đối với cộng đồng VN Hải Ngoại không ạ?

LmNVL: Kính thưa đồng bào VN trong và ngoài nước rất thân yêu. Vấn đề TDTG và tự do dân chủ của VN như tôi vừa cố gắng tóm tắt, tóm lược ở trên, chưa thể minh họa đầy đủ hai vấn đề nóng bỏng này ở VN. Nhưng hy vọng tôi đã đưa ra những vấn đề then chốt nhất và hy vọng chúng ta sẽ có dịp để trở lại với hai đề tài này trong một dịp khác. Xin kính chào tất cả quí vị bạn hữu và đồng bào trong và ngoài nước. Chúng ta luôn luôn hiệp thông cầu nguyện cho nhau thật nhiều, đêm cũng như ngày, Và xin cảm ơn quí vị đã vui lòng nghe. Và Xin kính chào.

NTH: Chúng con xin Cảm ơn và xin kính chào Cha. Xin kính chào quí thính giả. Kính chúc quí vị một đêm an lành.