Sau khi an cư lạc nghiệp, thuyền nhân tỵ nạn csVN
trở lại Bidong - Galang ....

Lưu Dân

Với mục đích thăm viếng, cầu nguyện và vận động trùng tu các di tích của thuyền nhân tỵ nạn, một đoàn gồm 50 người Việt từ Úc châu và Hoa Kỳ đã trở lại các đảo Bidong và Galang từ cuối tuần qua. Đây là chuyến “Về bến Tự do” lần thứ nhì do Văn khố Thuyền nhân tổ chức sau chuyến đầu tiên hồi tháng Ba 2005 đánh dấu 30 năm định cự của các cộng đồng người Việt tỵ nạn ở hải ngoại. Nhưng đây là chuyến đầu tiên kể từ sau sự kiện tấm bia tưởng niệm thuyền nhân trên trại Galang bị áp lực từ Hà Nội phải đục bỏ và tạo nên làn sóng phản đối mạnh mẽ ở khắp nơi có người Việt định cư.

Ông Trần Đông, Trưởng ban tổ chức, cho biết do nhu cầu cấp thiết và thời gian gấp rút nên nhiều người muốn tham dự đã không kịp chuẩn bị. Tuy nhiên, đoàn đã nhận được sự hỗ trợ tích cực từ tinh thần đến vật chất của nhiều cá nhân và tổ chức trong cộng đồng. Trong tương lai gần, các chuyến đi kế tiếp sẽ được thực hiện để tạo cơ hội cho họ về thăm lại những nơi mà họ từng trải qua một đoạn đời đáng nhớ của mình.

Trong hai ngày đầu tiên, đoàn đã đến Nam Dương viếng thăm xã giao với BIDA, cơ quan phụ trách đầu tư và phát triển của đặc khu kinh tế Batam, cấp chính quyền địa phương trách nhiệm về dự án bảo tồn và trùng tu di tích thuyền nhân Việt Nam trên đảo Galang. Nhân dịp này, Ban tổ chức cũng đã được Thống đốc Ismeth Abdullah tiếp kiến và ghi nhận những vấn đề quan tâm của người Việt từng tạm cư trên đảo Galang. Vào ngày thứ nhì, đoàn đã đến Galang bằng xe bus và được tiếp đón trong tình thân mật và cảm động. Nhiều người đã không cầm được nước mắt khi nhìn thấy những sự thay đổi của Galang sau nhiều năm xa vắng tuy rằng một số địa điểm trên hòn đảo tỵ nạn này ngày nay đã được sửa sang và chăm sóc chu đáo. Sau lễ cầu nguyện tập thể theo nghi thức Công giáo và Phật giáo tại Nghĩa trang Galang, đoàn đã thăm lại những nơi đầy kỷ niệm quá khứ như Cầu tàu Jetty, Chùa Quan Âm, Đồi Nhà thờ Galang I, Miếu Ba Cô, Viện Bảo tàng, Trung tâm Sinh hoạt Thanh thiếu niên, Văn phòng Cao ủy Tỵ nạn v.v.. Mọi người bùi ngùi tưởng nhớ đến các đồng hương kém may mắn phải gửi thây xứ ngưòi trên đường tìm tự do và cũng đã chia xẻ những câu chuyện vượt biển gian nan của họ từ hơn 10, 20 năm trước.

Rời Nam Dương, đoàn đã đi xe bus suốt đêm xuyên chiều dài của Mã Lai đến tiểu bang Kelantan để viếng thăm những ngôi mộ tập thể của những thuyền nhân Việt nam từ hơn hai thập niên qua không người hương khói. Ai nấy đều không cầm được nước mắt khi nhìn thấy những ngôi mộ hoang lạnh, sụp lở và thậm chí không còn dấu vết có thể nhận diện được của hàng trăm đồng hương được chôn vùi tại đây. Các thành viên trong đoàn cũng đã có dịp thăm hỏi, cám ơn và bày tỏ lòng tri ân của mình bằng những cuộc quyên góp tại chỗ cho những ân nhân trong suốt 30 năm qua âm thầm chăm sóc cho những ngôi mộ vô thừa nhận ấy mà không một đòi hỏi hoặc mong đợi được hồi đáp. Đoạn đường viếng thăm Kelantan kết thúc bằng buổi dạ tiệc tiếp tân do Chính phủ Tiểu bang khoản đãi, đặc biệt ngay trong ngày lễ Quốc Khánh của Mã Lai 31.8.

Theo dự định, đoàn sẽ đến đảo Bidong vào ngày 2.9 để thực hiện nghi thức cầu nguyện cho những vong linh của hàng ngàn thuyền nhân vĩnh viễn nằm lại trên đảo.

Ngoài mục đích tâm linh và thăm viếng, chuyến đi lần này cũng nhằm ghi lại một cách cụ thể và đầy đủ danh tánh, số ghe, ngày tử nạn và địa điểm chôn cất của những thuyền nhân không may để thiết lập một danh sách ngõ hầu thân nhân của họ có thể dễ dàng tìm thấy chi tiết.

Ông Trần Đông cũng cho biết trước nguy cơ mất dần những vết tích của thuyền nhân Việt Nam trên hai quốc gia Nam Dương và Mã Lai (cũng như ở những nước tiếp nhận ngưòi tỵ nạn Việt Nam khác), tổ chức Văn khố Thuyền nhân Việt Nam cần xúc tiến gấp rút dự án trùng tu mồ mả cho những ngưòi xấu số và xây dựng những công trình bảo tồn di sản thuyền nhân. Để thực hiện được dự án quy mô này, ngoài sự cam kết hỗ trợ từ các chính quyền địa phương, ông Trần Đông thiết tha ngỏ lời kêu gọi sự đóng góp công sức và tài lực từ mọi cá nhân và tổ chức trong các cộng đồng người Việt trên khắp thế giới cho việc làm ý nghĩa đó hầu lưu lại nguồn gốc cho các thế hệ sau.