Oakland Tưởng Niệm Cố Giáo Sư Nguyễn Ngọc Huy
(Tiếng Dân – Oakland – 25-7-04): Đúng 11 giờ trưa ngày Chúa Nhựt 25-7-2004, tại Hội trường của Hội Người Việt Vùng Đông Vịnh [East Bay Vietnamese Association], Oakland, California, Hoa Kỳ, dưới lá đại kỳ, trên bức tường lớn, di ảnh cố Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy được trang nghiêm đặt giữa bàn thờ, khói hương nghi ngút, một con heo quay với các thức ăn dành cho lễ giỗ, và rượu trà hoa quả, được các môn sinh và quư vị thương kính người quá cố dâng cúng khiến cho buổi giỗ cố Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy được tiến hành trang nghiêm và ấm cúng như mọi năm qua, cũng tại nơi nầy.
Quan khách và môn sinh của cố Giáo sư được mời dùng tiệc trưa, có tăng cường thêm 100 cuốn chả gị do gia đ́nh ông Trần Thành tự cuốn, với hai cháu song sanh Hoàng Yến và Hoàng Anh, từng được hân hạnh đón nhận quà sơ sanh của cố Giáo sư, từ non hai thập niên trước.
Sau phần cúng giỗ và tiệc trưa, 12 giờ [đúng ngọ], theo chương tŕnh quy định, phần tưởng niệm cố Giáo sư Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy được tiến hành với phần đồng nghiêm kính chào Quốc kỳ và hát Quốc ca Việt Nam.
Giáo sư Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hội Người Việt Vùng Đông Vịnh, nhân danh chủ nhà, khai mạc Lễ giỗ, với phần tŕnh bày ư nghĩa ngày giỗ cố Giáo sư Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy hôm nay, với ḷng thương kính vị thầy mà ông đă được học qua.
Sau đó cô Trần Kim Anh được giới thiệu nói qua vài nét về tiểu sử Cố Giáo sư Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy, trong đoạn đề cập đến các tác phẩm, cô cho biết:
“Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy là tác giả của 18 quyển sách đă xuất bản bằng tiếng Việt, tiếng Pháp và tiếng Anh, trong đó có 2 quyển viết chung với Giáo sư Stephen B. Young, 1 quyển viết chung với hai Giáo sư Tạ Văn Tài và Trần Văn Liêm, và 2 quyển với chung với Giáo sư Trần Minh Xuân. Ông cũng c̣n 4 tác phẩm chưa kịp xuất bản. Ngoài ra nhà xuất bản Mekong-Tỵnạn đă cho in xong 7 cuốn Di Cảo của Giáo sư, trong đó quyển Di cảo thứ 7 mang tựa đề “Tên Họ Người Việt Nam”, được phát hành đúng ngày giố năm thứ 8 của ông, là một công tŕnh nghiên cứu công phu được dư luận nồng nhiệt tán thưởng.”
Tước khi kết thúc, cô cho biết:
“Là một học giả uyên thâm, một chánh trị gia lỗi lạc, một nhà văn hóa kiệt xuất, nhưng Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy lúc nào cũng là một người Việt Nam b́nh dị, thương mến mọi người và được mọi người thương mến, kể cả những người có lúc nghịch ư với ông trên đường tranh đấu cho độc lập, tự do, dân chủ, cho dân tộc Việt Nam, và cho đất nước Việt Nam, khi đương đầu với các thế lực độc tài, trong cuộc đấu tranh sanh tử với cuộc xâm lăng Miền Nam Việt Nam của Cộng sản Bắc Việt; và khi lưu vong ở hải ngoại, trong cuộc chiến Quốc-Cộng, với phương thức độc đáo, được các đồng chí của ông gọi là “Phương tŕnh Nguyễn Ngọc
Huy”. Đó là cuộc đấu tranh đồng bộ cùng lúc trên 3 mặt trận:
1. Thứ nhứt là mặt trận quốc nội với lực lượng trực diện đối đầu với Cộng sản ngay tại quê nhà, thành phần chủ yếu quyết định sự thành công chuyển tiếp từ độc đảng độc tài sang tự do dân chủ Hiếp định và Pháp trị, mà người đang nối tiếp công tŕnh nầy là Giáo sư Nguyễn Đ́nh Huy, đứng đầu Phong Trào Thống Nhứt Dân Tộc và Xây Dựng Dân Chủ ở quốc nội, người tù lương tâm, được thế giới ngưỡng mộ, đang bị Cộng sản Việt Nam giam cầm.
2. Thứ hai là mặt trận hải ngoại với tổ chức Liên Minh Dân Chủ Việt Nam được ông thành lập năm 1981, dồn mọi nỗ lực chánh trị vận động các thế lực tấn công Cộng sản Việt Nam trên từng mặt trận thích nghi, dùng Dân sinh làm thế dựa, Nhân quyền làm vũ khí, và đ̣i Tự do Tôn giáo, Tự do Ngôn luận... làm áp lực buộc Cộng sản Việt Nam từ bỏ áp chế, từ bỏ độc đảng độc tài, chuyển sang tự do dân chủ Hiến định và Pháp trị.
3. Thứ ba là vận động quốc tế yểm trợ Việt Nam tự do mà việc thành lập Ủy Ban Quốc Tế Yểm Trợ Việt Nam Tự Do, khởi đi từ Bỉ quốc năm 1986, rồi trải rộng khắp Âu châu, sang Mỹ, Canada, Úc và toàn thế giới, là bước đầu đẩy Cộng sản Việt Nam lùi mau theo Diễn biến Ḥa b́nh.
Cho tới nay phương tŕnh đă có lời giải và đáp số đă thấp thoáng hiển lộ trên Đại lộ B́nh minh quang phục đất nước, nhưng rất tiếc Giáo sư đă qua đời nên không được nh́n thấy hột Giáo sư gieo đă thành cây, cây Giáo sư trồng đă ra hoa, đang kết trái, Giáo sư không được nh́n thấy đáp số hoàn măn phương tŕnh mang lại phồn vinh dân bản cho dân tộc và đất nước Việt Nam.
Ước mơ cuối đời của Giáo Sư Nguyễn Ngọc Huy là được sống đời ẩn sĩ để viết sách, phân tích tại sao dân tộc Việt Nam quả cảm, thông minh, nhưng lại chịu quá nhiều bất hạnh; để giúp cho các thế hệ thanh niên tránh được những sai lầm tai hại trong quá khứ, ngơ hầu xây dựng một nền văn hóa lành mạnh, vững chắc và đặc thù dân tộc.
Tiếc thay, một đời tận tụy hy sinh gần nửa thế kỷ cho dân tộc, nhưng Giáo Sư Nguyễn Ngọc Huy chưa thực hiện được tâm nguyện đơn sơ, b́nh dị rất đáng yêu này. Ông tạ thế ngày 28 tháng 7 năm 1990 tại Paris, Pháp Quốc
“...để lại phía sau một cuộc đời phục vụ tận tụy cho dân tộc Việt Nam... xứng đáng làm gương cho các
thế hệ mai sau” như lời chia buồn của Tổng Thống Hoa Kỳ George Bush sau khi hay tin Ông mất.”
Giáo sư Nguyễn Văn Canh và quan khách 
Phần Giáo sư Nguyễn Văn Canh, hủy bỏ chuyến đi xa để ở lại dự lễ giỗ, trong phần kể lại những kỷ niệm của ḿnh với đồng nghiệp và đồng chí Nguyễn Ngọc Huy, đă bày tỏ ḷng ngưỡng mộ của Giáo sư với bậc đàn anh đă qua đời. Dịp nầy, Giáo sư Canh đă tiết lộ vài điều rất ít người được biết liên quan đến việc kết hợp Đại Việt trong thời gian qua, với sự nỗ lực tối đa của cả ông Hà Thúc Kư và Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy.
Trong lễ giỗ năm nay, ngoài những môn sinh và thân hữu cư ngụ tại địa phương Oakland, c̣n có phái đoàn Ban Đại Diện Cộng Đồng Việt Nam Bắc California do ông Chủ tịch Phạm hữu Sơn hướng dẫn, cùng nhiều phái đoàn từ các nơi xa về tham dự, như Sacramento, San Francisco, San Jose, Fremont, Alameda, Hayward, Newark...
Đặc biệt, khác hơn các năm trước, năm nay có 1 điện thư và 2 bài viết được gởi từ Âu Châu đến cho Ban tổ chức đọc thay lời tưởng niệm mà quư vị đó v́ đường xa không về tham dự được.
Trong điện thư được gởi từ Ḥa Lan, Tiến sĩ Ngô Văn Tuấn, người đă tạo được nhiều thành công trong việc dùng vũ khí nhân quyền vận động Liên Hiệp Âu Châu và quốc tế áp lực Việt cộng phải từng bước tuân hành các đ̣i hỏi tự do, dân chủ cho dân tộc Việt Nam, đă viết:
“Nhân ngày giỗ 28-7-1990 của Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy, tôi xin viết ra đây với ḷng đặc biệt kính trọng một người đă đi suốt cuộc đời cho dân tộc và tổ quốc Việt Nam.
Tôi đă biết đến Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy và Ông Phạm Thái từ cuối năm 1969 và đầu năm 1970, khi lần lượt 2 ông đă đến Vũ Đ́nh Trường của Trường Bộ Binh Thủ Đức để thuyết tŕnh cho các sinh viên sĩ quan các Khóa. Tôi học Khóa 4/70, Khóa Nhân Ḥa. Từ ngày đó tôi đă quên bẳng đi.
Đến khi qua được bên Ḥa Lan tháng 1-1981, tôi đă có dịp gặp lại tiếp xúc với Giáo sư. Nguyễn Ngọc Huy, và nghe Giáo sư thuyết tŕnh trong những lần đại hội, hội thảo, v.v... với các người Việt Nam và các nhân vật Ḥa Lan. Năm 1982 khi Giáo sư đến nhà tôi, đă khuyên tôi nên đi học về Chính trị học, v́ ông nhận thấy là tôi có nhận thức về chính trị, mặc dù lúc đó tôi đang học về Điện toán.
Năm 1984 nghe lời ông, tôi đă học về Lănh đạo học và Chính trị học. Suốt thời gian đi học, tôi đă có liên lạc với Giáo sư và nghe những lời chỉ dẫn về việc học. Nhất là luận án “Strategie van het
Junghopisme”, tôi dự định tŕnh vào năm 1991, th́ năm 1990 Giáo sư đă qua đời.
Giáo sư đă mất. Trong ḷng tôi có nhiều xúc động, nghĩ đến người quá cố, mà thương cảm muôn phần. Người đă chắt chiu từng ly từng tư cho Liên Minh Dân Chủ Việt Nam và Đảng Tân Đại Việt. Nhưng Người đă chết đi, đau xót nầy không chỉ có riêng tôi, mà c̣n rất nhiều, rất nhiều người khác....
Hồn thiêng của Giáo sư, và các vị đă khuất, xin chứng cho ḷng thành của tôi: quyết một ḷng cho dân tộc và tổ quốc Viêt Nam.”
Phần bài viết mang tựa đề “THIÊN HẠ AI NGƯỜI CHẲNG BIẾT ANH?” được gởi từ Liên Khu Bộ Âu Châu của tổ chức Liên Minh Dân Chủ Việt Nam, ông Tâm Như đă viết:
“Anh Huy ơi!
Nay Anh chết đă 14 năm. Linh hồn của Anh phảng phất ở đâu, thật t́nh tôi chưa bao giờ trông thấy. Nhưng có điều chắc chắn, tôi dám cả quyết là không cần đợi đến ba trăm năm sau để hỏi có ai khóc Anh hay không mà sau khi Anh chết đă có người khóc Anh. Khóc thật t́nh! vẫn biết rằng, mổi người khóc mổi khác, không ai khóc giống ai, bởi nước mắt có độ mặn khác nhau, và lượng chảy của nước mắt không bằng nhau, nhiều ít, ngắn dài khác nhau.
Lại c̣n một điều nữa, tôi cũng dám cả quyết với Anh và với bạn bè là thiên hạ đă có người biết Anh.
Người Việt hải ngoại biết Anh v́ họ đang nổ lực tranh đấu đ̣i Hà Nội phải thực thi Dân chủ và Nhân quyền ở Việt Nam. Ở trong nước, ngoài Nguyễn Đ́nh Huy là đồng chí của Anh c̣n biết bao những người khác đang bất chấp bạo lực, lần lượt đứng lên tranh đấu cho dân chủ bằng chánh kiến, bằng phê phán nhà cầm quyền. Những thành phần này gồm đủ lứa tuổi quy chung một nguốn gốc là từ chế độ, họ hiên ngang đứng lên: Lê Chí Quang, Nguyễn Khắc Toàn, Nguyễn Vũ B́nh, Trần Khuê, Phạm Quế Dương, Hoàng Minh Chính,...
Chắc chắn, một lực lượng dân chủ hùng hậu sẽ thành h́nh nay mai tại Việt Nam, từ Nam chí Bắc để hoặc tuyên bố một lần là quá tŕnh xă hội chủ nghĩa đến đây là kết thúc, hoặc trở thành một lực lượng đối lập để dân chủ hóa chế độ theo đường lối hiến trị...”
Và trong bài viết mang tên “ĐĂ 14 NĂM RỒI NHỚ CHÚ BA”, được gởi từ Hồi Nhơn Sơn, Pháp quốc, Tiến sĩ Phan Văn Song, nguyên Viện trưởng Viện Đại Học Minh Trí ở Sài G̣n, một Viện Đại học tư được Giáo sư chỉ đạo cho ông và Giáo sư Trần Minh Xuân thành lập và điều hành, trước năm 1975, đă ngậm ngùi cho biết:
“Hàng năm cứ mỗi độ hè sang, anh em, bạn bè điện thoại cho nhau, gọi nhau, rũ rê nhau, làm sao ráng gặp nhau, ráng đi Giỗ Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy. Tuổi mỗi ngày một cao, mỗi năm kiểm điểm lại mất đi vài tên, hoặc yếu quá đi không nỗi hoặc đă vội vă đi t́m thăm Thầy Ba. Mười bốn năm rồi, anh em, học tṛ, đồng chí, chiến hữu, vẫn, kẻ ít người nhiều, bước theo những bước của Giáo sư chỉ dẫn. Riêng tôi năm nay, kẹt chuyện gia đ́nh không đi dự lễ Giỗ, nhưng cũng vài hàng góp phần nhang đèn cúng Chú Ba. Cám ơn anh Xuân đă cho tôi dịp dâng bó nhang cúng Thầy, cúng Chú. Đây vài hàng dâng lên Thầy, và cũng trong dịp nầy tưởng nhớ tất cả các chiến hữu, các đồng chí đă hy sinh trên các chiến trường, trên đất mẹ, trên biển cả hay nơi xứ người nhưng ḷng vẫn c̣n lưu luyến đến đại cuộc Dân chủ hóa cho Việt nam chưa thành, để nhớ đến Thầy Bảy Phạm Thái, anh Châu, anh Tấn vừa mơí mất và để tiếp tục công việc của các anh...
...Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy chủ trương tranh đấu dựa trên cơ sở SANH HOẠT HIẾN ĐỊNH. Ông là người đầu tiên mạnh dạn thực hành Dân Chủ Pháp Trị trong sanh hoạt chánh trị quốc gia. Trong cái không khí cách mạng của những nhà tranh đấu chống Pháp, rồi chống cộng sản, chỉ mong lật đổ chánh quyền bằng bạo lực, cướp chánh quyền và Đảng ta phải cầm quyền.., có thể nói, ông là người duy nhứt sớm hơn hết có can đảm nối tiếp truyền thống một Nguyễn An Ninh, một Tạ Thu Thâu để cổ xúy việc thực hành thuyết Dân Chủ Pháp Trị theo tinh thần Hiến định...
...Ngày nào chúng ta làm xong bổn phận Dân chủ hóa Việt nam, ngày ấy chúng ta mới có thể bắt đầu nói đến sự ḥa giải giữa thực thể người Việt hải ngoại chúng ta và những người cộng sản thực tâm muốn dân chủ và ḥa giải, và sau đó chúng ta sẽ bàn đến sự ḥa hợp dân tộc...”
Và Tiến sĩ Phan Văn Song kết thúc bằng lời cám ơn:
“Cám ơn Chú đă dạy dỗ cháu và bạn bè cháu. Cám ơn Thầy đă dẫn các con đi con đường đấu tranh dân chủ ôn ḥa. Cám ơn Anh Ba đă đưa các đồng chí và chiến hữu đi đúng chiến lược.”
V́ thời gian lễ giỗ không có đủ để đọc nguyên văn nên ông Nguyễn Quan Vĩnh đă tóm lược nội dung hai bài viết nầy trong phần nói chuyện trước quan khách; và cả hai được copy gởi đến khách tham dự [để ở pḥng tiếp tân].
Cũng trong dịp nầy cựu Luật sư Trần Minh Nhựt đă vui vẻ kể lại chuyện “Anh Ba Cưới Vợ” khiến người nghe ai cũng thán phục tinh thần đấu tranh cho dân tộc và đất nước Việt Nam của cả Giáo sư Huy và hiền nội, tuy vắn số nhưng đă đóng góp rất nhiều cho sự nghiệp của Người.
Riêng phần anh Huỳnh Lương Thiện, Chủ nhiệm báo Mơ San Francisco, cũng hủy bỏ chuyến đi xa để ở lại dự lễ giỗ, đă thích thú kể lại những kỷ niệm không quên của anh với Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy, lúc anh c̣n là sinh viên du học ở Nhựt, trước năm 1975, và trong thời gian định cư ở Bắc California. Theo anh, bài học anh ghi được từ Giáo sư Huy là nếu ḿnh không chịu làm chánh trị, không tham gia chánh trị th́ phải chịu bị trị.
Tiếp theo đó, ông Trần Minh Xuân nói rơ thêm là xin mọi người đừng hiểu hai chữ chánh trị theo nghĩa bị diễn dịch thành “xấu”, qua các hành động “xấu”, của một số người “xấu”, bon chen dùng chánh trị để tranh đoạt những quyền danh lợi lộc bất chánh, mà phải hiểu chánh trị theo đúng nghĩa của nó. Bởi tham gia bầu cử chọn người xứng đáng đại diện cho ḿnh trong các ngành Hành pháp, Lập pháp, Tư pháp và sau đó đ̣i hỏi họ phải thỏa măn một số nguyện vọng của ḿnh là hành động chánh trị; kư tên trên một kiến nghị đ̣i nhân quyền, tự do tôn giáo, tự do ngôn luận... cũng là hành động chánh trị; phản đối Trần Trường treo cờ đỏ và h́nh tội phạm Hồ Chí Minh cũng là hành động chánh trị...; góp $1 đô la vào Quỹ Pháp lư cho vụ ông Nguyễn Hữu Luyện và các nguyên đơn kiện WJC/UMass Boston âm mưu nhuộm đỏ căn cước tỵ nạn của người Việt hải ngoại cũng là hành động chánh trị...; xin đừng v́ một số người xấu làm xấu hai chữ chánh trị rồi không tham gia chánh trị mà phải chịu cảnh bị trị.
Tham dự lễ giỗ, thi sĩ Huỳnh Mỹ Khê và hiền nội bất ngờ được Ban tổ chức mời diễn ngâm bài thơ
“Xin Khóc Thương Người” của Trần Vấn Lệ. Ông và phu nhân đă khiến người nghe rơm rớm lệ khi ngâm đến các câu:
Tim ông gắn với Biên Ḥa
Thơ ông c̣n để kia mà, ông đâu?
Đằng Phương ngọn gió qua lầu
Bầy chim hạc hóa rừng thu lá vàng
Trong hương, trong khói mơ màng
Ông nghe tôi chứ? Hai hàng lệ tuôn.
Nguyễn Ngọc Huy! Cái tên buồn
Giấc mơ trời đất vuông tṛn hỡi ơi!
Thảm thay, câu “Cố hương hồi...”
Dụi tay trông lại, ôi người thiên thu
Bên cạnh đó, nhạc sĩ Nguyễn Hữu Tân từ Sacramento về dự cũng đă tŕnh bày một nhạc phẩm ư nghĩa; phu nhơn ông Phạm Hữu Sơn, Chủ tịch Ban Đại Diện Cộng Đồng Bắc California ca 6 câu vọng cổ; và ông Trần Kiêm Thiều, Hội trưởng Hội Cao Niên Diên Hồng vừa ngâm một phần bài thơ
“Anh Hùng Vô Danh” của Đằng Phương Nguyễn Ngọc Huy vừa hát bài
“Chiến Sĩ Vô Danh” theo nhịp vỗ tay của người tham dự, tạo thêm rất nhiều ư nghĩa cho lễ giỗ.
Lễ giỗ kết thúc lúc 2 giờ chiều cùng ngày, nhưng vẫn có một số môn sinh và thân hữu của Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy nán lại hàn huyên cho đến 4 giờ chiều mới cùng nhau từ giả, hẹn năm sau gặp lại.
