Ra mắt Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên tại Tiệp

 

 

      Một tháng sau khi ra mắt phân bộ Đông Bắc Mỹ, Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên đã ra mắt đồng bào tại Tiệp (Cộng Hòa Séc). Đây là một biến cố chưa từng có tại Tiệp. Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên là tổ chức đối lập dân chủ duy nhất có cơ sở tại các nước Đông Âu và các cơ sở này đang phát triển mạnh.

       Việc ra mắt đã tiến hành theo hai đợt. Trước hết, ngày 19-5-2005, là buổi gặp gỡ với tổ chức Hiến Chương 77, tổ chức đã làm nên cuộc cách mạng nhung đánh đổ chế độ cộng sản và thiết lập dân chủ, và sau đó trở thành đảng cầm quyền. Buổi trao đổi thân mật đã diễn ra giữa các thành viên cốt cán của Hiến Chương 77 và khoảng 20 chí hữu và thân hữu Tiệp tại nhà Văn Hóa Praha. Cựu tổng thống Vaclav Havel, lãnh tụ Hiến Chương 77, vì đang thăm viếng Hoa Kỳ đã không thể có mặt ; ông Jan Ruml, nghị sĩ, cựu bộ trưởng nội vụ, đã là vị khách quan trọng nhất. Bên cạnh ông là 8 vị dân biểu, nghị sĩ thuộc thành phần sáng lập Hiến Chương 77, trong đó có hai vị hiện lãnh đạo tổ chức "Giúp người cần giúp" do tổng thống Havel thành lập để yểm trợ những người dân chủ trên thế giới. Ngoài ra còn một số ký giả và nhà nghiên cứu.

      Ông Nguyễn Gia Kiểng đã ngỏ lời cảm ơn và chào mừng quan khách Tiệp. Ông nói : "Trước Mùa Xuân Praha 1968, tôi đã chỉ biết một cách mơ hồ đến Tiệp như là một dân tộc đã đấu tranh một cách rất chật vật để giữ chủ quyền. Hành động đầu tiên của tôi đối với Tiệp là đã tham gia cuộc biểu tình tại London ngày 21-8-1968 chống lại cuộc xâm lăng của xe tăng Nga để đàn áp Mùa Xuân Praha. Sau đó, 30 mươi năm sau vui mừng trước thắng lợi của cuộc cách mạng nhung do Hiến Chương 77 lãnh đạo. Đó là thắng lợi của cả loài người văn minh. Hôm nay tôi hân hạnh được gặp tại thủ đô của nước Tiệp dân chủ những người mà tôi hằng ngưỡng mộ, những người đã làm ra lịch sử Tiệp và làm cho thế giới trở thành đẹp hơn. Chúng tôi tới đây để trình bày với quí vị về hoàn cảnh nước chúng tôi, nhưng chủ yếu là để được nghe quí vị và học hỏi những kinh nghiệm quí báu của qúi vị".

      Kế đó hai ông Nguyễn Gia Kiểng và Bùi Tín đã trình bày về hiện tình của cuộc vận động dân chủ tại Việt Nam và lập trường đấu tranh của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên.

      Các quan khách đã lần lượt phát biểu, nhắc lại những khó khăn trong hơn 20 năm của những người dân chủ Tiệp. Tất cả đều nhấn mạnh không phải vì số đông và phương tiện mà vì đã kiên trì giữ vững lòng tin. Họ đều bày tỏ sự ủng hộ nhiệt thành với những người dân chủ Việt Nam và tiếc rằng không được thông tin vì cho tới nay không có một lực lượng dân chủ Việt Nam nào hiện diện tại Tiệp. Họ mong mỏi một quan hệ thường xuyên và chặt chẽ với Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên để có thể hỗ trợ cuộc vận động dân chủ cho Việt Nam. Buổi tiếp xúc đã kết thúc bằng một bữa cơm tối thân mật. Bên lề cuộc tiếp xúc này, hai ông Nguyễn Gia Kiểng và Bùi Tín đã trả lời những cuộc phỏng vấn của báo chí và các đài truyền hình.

      Ba ngày sau, 22-5-2005, là một cuộc hội thảo với đồng bào Việt Nam tại Tiệp. Sứ quán Hà Nội đã ra thông cáo, với giọng điệu hằn học và hăm dọa, kêu gọi đồng bào tẩy chay buổi hội thảo. Họ cũng đã họp liên tiếp để tìm cách chống lại. Một thân hữu thuật lại rằng một trong những buổi họp này đã rất gây cấn, đại sứ Bùi Khắc Bút đã mất kiên nhẫn trước thái độ "thiếu hăng say" của những người được ông động viên chống cuộc hội thảo. Những hành động phá hoại của sứ quán chắc chắn là có ảnh hưởng đáng kể đối với cộng đồng vì đại bộ phận đồng bào Việt Nam ở đây có thông hành Việt Nam và còn nhiều quan hệ thường xuyên với trong nước, hơn nữa họ cũng lo ngại những hậu quả cho thân nhân. Mặc dầu vậy, bất chấp sự hù dọa của sứ quán, hơn 70 người đã tới tham dự cuộc hội thảo này.

      Sau lời chào mừng của ông Đỗ Xuân Cang, đại diện Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên tại Tiệp, lão ký giả Bùi Tín, cựu đại tá, phó tổng biên tập báo Nhân Dân, đã thuyết trình về bối cảnh cuộc đấu tranh cho dân chủ (xem bài thuyết trình trong số này). Tiếp theo, ông Bùi Tín đã trả lời những câu hỏi của cử tọa. Một tham dự viên đã gây xúc động khi nói : "Tôi từng là đảng viên cộng sản, bốn anh em tôi đã hy sinh trong cuộc chiến, nhưng ngày nay tôi thấy cuộc chiến này là vô nghĩa, đảng cộng sản phản bội quyền lợi của dân tộc, tôi đứng về phía những người dân chủ".

      Trong phần sau, ông Nguyễn Gia Kiểng thuyết trình về tương lai đất nước. Cả hai bài thuyết trình của hai ông Bùi Tín và Nguyễn Gia Kiểng đều được sự ủng hộ nồng nhiệt của cử tọa.

      Sứ quán, dù kêu gọi tẩy chay, cũng gởi cò mồi tới phá đám. Một cò mồi đã lợi dụng không khí trao đổi dân chủ phát biểu những lời xỏ xiên đối với ông Bùi Tín, với lập luận cũ rích : "Ông đã được nhiều ân sũng của chế độ mà nay lại mạt sát chế độ và chủ tịch Hồ Chí Minh, v.v.". Sự thật là ông Bùi Tín đã thuyết trình một cách ôn tồn, nhẹ nhàng như độc giả có thể thấy qua bài phát biểu.

      Buổi gặp gỡ với Hiến Chương 77 và buổi hội thảo đã đánh dấu sự hiện diện tích cực và mạnh mẽ của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên tại Cộng Hòa Tiệp. Qua hai cuộc gặp gỡ này, cũng như những tiếp xúc riêng trong hai ngày 20 và 21-5-2005, Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên đã tranh thủ được một vốn tình cảm lớn tại đây trong chính giới Tiệp cũng như trong cộng đồng người Việt.

      Sứ quán Hà Nội tại Praha đã hốt hoảng vì từ trước đến nay họ coi Tiệp là vùng an toàn của họ. Tình thế đã thay đổi, như ông Nguyễn Gia Kiểng đã tuyên bố với một nhà báo : "Thay vì hốt hoảng và tức giận, họ (sứ quán Hà Nội tại Praha) phải tỏ thiện chí và thích nghi với tiến trình dân chủ hóa. Làn sóng dân chủ sẽ tới nhiều nước khác tại Đông Âu và nó cũng sẽ đến cả Hà Nội".

 

Nguyễn Sơn Bá (Paris)