CHÂN DUNG MỘT H.O. : BÍCH HUYỀN
Monday, February 07, 2005    HUY PHƯƠNG

 

 

- Người vợ tù chỉ gặp được chồng duy nhất một lần trước khi vĩnh viễn không còn trông thấy nhau, bà Bích Huyền đã thay chồng đưa con đến Mỹ theo diện H.O.

- Chúng ta nhìn Bích Huyền không chỉ những là vợ của một chiến hữu, mà giờ đây, thật sự bà là một chiến hữu của chúng ta.

LTS.- Nhân kỷ niệm đánh dấu thời gian ba mươi năm (1975-2005) của người Việt tỵ nạn bỏ nước ra đi và hình thành cộng đồng Việt Nam trên đất Hoa Kỳ, cũng như kỷ niệm 15 năm những người cựu tù nhân chính trị đến Hoa Kỳ theo diện H.O., Nhật Báo Người Việt sẽ có một loạt bài về đời sống hiện nay của những anh em H.O. ở quê người. Anh chị em cựu tù nhân chính trị sang định cư tại Hoa Kỳ theo các danh sách H.O. từ năm 1990 đến nay, người đầu tiên lâu nhất là gần mười lăm năm, người trễ nhất cũng đã đến đây được sáu bảy năm. Gia đình, công việc coi như đều đã ổn định, nhưng số phận đã đem mỗi con người đi theo những con đường khác nhau. Sang đây, tùy cuộc đời đưa đẩy, có người đi học lại có cấp bằng để gia nhập vào đời sống Hoa Kỳ một cách dễ dàng, có người chịu làm nghề tay chân để sống qua ngày, không ít bạn xoay sang các ngành nghề thương mãi, cũng có người xuống tóc xuất gia ngày đêm kinh kệ... Sau bao nhiêu năm lao tù, đói khát, nhọc nhằn, sang đến đây, sức tàn lực kiệt, đã có rất nhiều người hiện đang đang nằm trong nursing home hay đã qua đời. Chúng tôi hy vọng, trong khả năng hạn hẹp, sẽ tìm hiểu và vẽ lại chân dung đa dạng của những người anh em mà chúng ta tạm gọi là những người H.O. Chúng tôi rất mong đón nhận sự đóng góp bài vở, ý kiến của anh em H.O. cho mục này.

Xin liên lạc qua tòa soạn: Nvnews@aol.com hoặc huyphuong37@sbcglobal.net, hoặc gọi số điện thoại (949) 654-7715 để chúng tôi có thể tiếp xúc và phỏng vấn.

 

Nói đến H.O. người ta thường nghĩ đó là những người liên hệ tới chế độ Việt Nam Cộng Hòa, đã bị Cộng Sản giam cầm trên ba năm, được Hoa Kỳ cho nhập cảnh định cư. Tuy nhiên, trong số này có nhiều trường hợp đặc biệt, đó là những người vợ tù, có chồng chết trong trại “cải tạo” cũng được chính phủ Hoa Kỳ cứu xét cho nhập cư. Một trong những trường hợp đó là Bà Bích Huyền Phạm Thị Nga, đến Hoa Kỳ trong đợt H.O.1 đầu tiên vào năm 1990. Bà là quả phụ của cựu Trung Tá Nguyễn Quang Hưng, trong những giờ chót là Tham Mưu Trưởng trường Ðại Học Chiến Tranh Chính Trị Ðà Lạt, người sĩ quan này đã bỏ mình trong một tai nạn tại trại cải tạo Vĩnh Phú năm 1979. Mãi đến năm 1984, bà mới có dịp ra Bắc để bốc mộ chồng đem về Nam.

Tháng Tư năm 1975, bà Bích Huyền đang có thai đứa con gái đầu lòng tám tháng. Khi hai người ở Ðà Lạt chạy về, họ cũng nôn nóng tìm đường ra đi, nhưng khi chồng bà lên được tàu đang kéo bà lên theo thì súng nổ, con tàu hốt hoảng rời bến và Trung Tá Hưng đang ở trên tàu nhảy bổ xuống và cùng ở lại với bà. Hai tuần sau khi miền Nam thất thủ, Uyển Diễm, con gái của hai ông bà ra đời trong một Sài Gòn mất tên buồn thảm. Tháng Sáu, Trung Tá Hưng theo lệnh tập trung vào trại tù và sau đó bị đưa ra Bắc, bà Bích Huyền ở lại với đứa con con một tháng tuổi, với một tương lai mù mịt. Bà chỉ được gặp chồng vỏn vẹn mười phút trong một lần thăm nuôi duy nhất, vì chỉ một tháng sau đó, chồng bà đã bị chết vì một tai nạn trong khi đi lao động. Cán bộ nhà tù giấu quanh, nhưng nhờ thông tin của các bạn tù, Bà Huyền mới biết tin chồng mất. Bà không ngờ rằng 10 phút thăm nuôi gặp gỡ ngắn ngủi vừa qua là lần gặp gỡ cuối cùng, và hai tháng sau bà phải trở lại để đi tìm mộ chồng. Bà là một người phụ nữ miền Nam khổ đau và xâu xé trong nỗi ly tán. Bà có hai anh theo kháng chiến Cộng Sản trở về giúp em gái đi bốc mộ chồng, và giữa những ngày gọi là thống nhất, một nách con, một nách nuôi chồng tù tội, giữa một xã hội đầy thành kiến và kỳ thị độc ác.

Bích Huyền sinh ra trong một gia đình nhà giáo ở huyện Diên Hà, Thái Bình, bà có tất cả 8 anh chị em, trong đó có một người chị là bà quả phụ Lê Ðình Ðiểu và một người em là bác sĩ, viết nhạc Phạm Anh Dũng. Sau Hiệp Ðịnh Genève, bà Bích Huyền cùng gia đình di cư vào Nam và sinh sống tại Sài Gòn. Lúc còn là một nữ sinh đệ nhị cấp Trưng Vương, bà rất thích viết văn, và Bích Huyền là một trong những cây viết cho phụ trang Nhi Ðồng của Nhật Báo Ngôn Luận, một phụ trang rất nổi tiếng trong giới học sinh di cư ngày đó, do hai người đàn ông, mang giả tên con gái phụ trách, đã “chiêu dụ” được một số cây viết mới vào nghề, là cô Kiều Diễm Hồng (tên của ông Thái Linh) và cô Thùy Hương (tên của ông Vân Sơn). Lớp trẻ viết văn thời đó về sau có những người thành danh như các ông Y Dịch, Ngọc Hoài Phương, Nguyễn Ðức Nam và Ðinh Nam... Năm 1962, Bích Huyền vào trường Sư Phạm Sài Gòn ban hai năm để sau đó, bà học lên để trở thành một Giáo Sư Trung Học. Sau năm 1975, vì chuyện lý lịch bà phải về làm tại thư viện nhà trường, nhưng sau đó vì có cuộc thi đua học sinh giỏi giữa các trường, bà được đưa ra dạy lại môn văn tại một trường trung học.

Bà Bích Huyền gặp Thiếu Tá Nguyễn Quang Hưng năm 1968 khi ông là Trưởng Khối Chiến Tranh Chính Trị tại Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung. Hai người chỉ có một con gái, chào đời trước ngày ông lên đường đi trình diện “cải tạo”. Bích Huyền là một trong những gia đình H.O. và là người vợ của một cựu sĩ quan Việt Nam Cộng Hòa mất trong trại tù được lên đường đến Hoa Kỳ sớm nhất, sau khi có sự thỏa thuận và sắp xếp giữa Tướng Vessy, đại diện cho chính phủ Hoa Kỳ, và chính phủ Cộng Sản Hà Nội. Nhờ có anh chị em sinh sống tại California, bà quả phụ cựu Trung Tá Nguyễn Quang Hưng cùng với con gái mới lên mười lăm tuổi, đến Quận Cam vào Tháng Tư năm 1990.

Trong thời gian đầu, bà làm việc bán thời gian tại một nhà thuốc tây của một vị trong Ban Chấp Hành Hội Ái Hữu Nữ Sinh Trưng Vương và bước vào nghề ký giả với những bài phóng sự, hầu hết ghi nhận lại các hoạt động của các bạn tù của chồng, có hoàn cảnh như bà, mới đến định cư tại Hoa Kỳ. Bà cũng viết những bài đoản văn ghi nhận lại những kinh nghiệm xót xa của một người có chồng chết trong trại cải tạo, với những khung trời miền Bắc u ám của những ngày thăm nuôi, viếng mộ hay bốc mộ chồng tại Việt Nam. Ðó là những gì chúng ta đã đọc được trong tập văn “Lối Cũ Chẳng Sao Quên” ấn hành lần thứ nhất vào năm 1998, và sau đó được tái bản với phần dịch bằng Anh Ngữ năm 2002. Trong thời gian này, cộng tác với Nhật Báo Người Việt, bà đã theo sát những hoàn cảnh khó khăn đặc biệt của những bạn H.O. kém may mắn và kêu gọi sự giúp đỡ của cộng đồng và bà đã là một khuôn mặt quen thuộc của anh em cựu tù nhân tại Quận Cam trong thời gian ấy. Những hoạt động báo chí của bà thường gắn liền với các sinh hoạt của các anh em cựu tù nhân chính trị, và từ những hoạt động ấy, sau này đã đưa đẩy bà trở thành một ký giả thực thụ cho vài tờ báo Việt Ngữ, có chương trình trên Ðài Tiếng Nói Hoa Kỳ (VOA) phát thanh về Việt Nam, đài FM 974 Úc Châu, và Radio Bolsa. Bà là điều phối viên “forum” của “Một Nhóm Trưng Vương” trên vietbao.com. Nhiều trường đại học tại đây cũng đã mời Bích Huyền đến nói chuyện với sinh viên, vì bà là một nhân vật điển hình cho người đàn bà Việt Nam bất hạnh trong chiến tranh.

Bà Bích Huyền mất chồng trong khi chỉ có mới được một mụn con và tuổi hãy còn xuân sắc, nhất là giữa cuộc sống ở xứ người, phải nói bà là một người đàn bà cô đơn nhưng đầy nghị lực. Tuy vậy, Bích Huyền luôn luôn tìm được sự an ủi vì bên cạnh bà còn có một đại gia đình, có đứa con mà bà thường lo lắng, nhất là với hình ảnh người chồng yêu dấu. Ngày nay Uyển Diễm đã có một mái ấm gia đình đôi lứa, đã đem lại cho bà hai đứa cháu ngoại kháu khỉnh và cô cũng phụ trách một chương trình phát thanh và thỉnh thoảng làm MC cho vài sinh hoạt cộng đồng. Phần Bích Huyền, bà luôn luôn bằng lòng với số phận, ngày còn ở Việt Nam, trong khi ngồi với nén nhang tàn ngồi bên mộ chồng, bà luôn luôn cầu nguyện cho hai mẹ con có ngày được rời đất nước ra đi. Hôm nay ở đây, nhìn di ảnh của người quá cố, bà lại nói thầm cùng chồng: “Cám ơn anh đã cho em và con cuộc sống hôm nay!”

Với nghề ký giả báo chí và truyền thanh hiện nay, Bích Huyền phải theo dõi nhiều biến cố, gặp gỡ nhiều người, tiếp xúc với nhiều hoàn cảnh, bà thấy mình còn nhiều việc phải làm, có nhiều điều phải viết, và nhất là thấy vui trong công việc thường ngày. Ðó chính là hạnh phúc của bận rộn. Chúng ta nhìn Bích Huyền không chỉ những là một người vợ của một chiến hữu, mà giờ đây, luôn luôn bà là một chiến hữu của chúng ta, trong đại gia đình những người cựu tù chính trị hôm nay có mặt tại Hoa Kỳ.