Những Ngày Quý HiếmTrên Xứ CANADA

HOÀNH NGUYỄN

Du lịch vẫn thường là niềm ước mơ của nhiều người, nhưng chuyến viếng thăm ngắn hạn Canada kỳ nầy của tôi còn là sự tái ngộ hiếm hoi giữa anh chị em ruột thịt, sau 9 năm ly hương tị nạn và 30 năm vật đổi sao dời, nay gặp lại nhau những mái đầu đều đã bạc, trong lòng ngập tràn bồi hồi thương cảm, vì không biết đến bao giờ mới lại có dịp tái ngộ đoàn tựu tại quê hương Việt Nam trăm nhớ nghìn thương.
Tôi cùng với chị tôi, đáp chuyến bay vội vã từ Sacramento California USA đến thủ đô Ottawa của Canada vào trung tuần mùa Thu 2004.
Ra tận phi trường Ottawa đón chúng tôi bằng 2 xe của vợ chồng cháu Trọng và Ái Cơ, cùng với bé gái đầu lòng Huỳnh Vy mới vừa biết đi, liếng thoắng dễ thương; Có mặt vợ chồng ông anh tôi từ Việt Nam đến thăm gia đình ái nữ.

I.- Vài nét về Canada:
Canada đất rộng người thưa, với diện tích lớn nhứt nhì thế giới 9.214.430 Km2, bề ngang 5.514 km, gồm 6 múi giờ; Dài 5.514 km. Canada 3 mặt giáp đại dương: Phía Bắc là Bắc Băng Dương đối đầu với băng cực nước Nga; Dân da đỏ sống ở đây được gọi là Eskimo. Phía Đông giáp Đại Tây Dương; Phía Tây giáp Thái Bình Dương; Phía Nam giáp Hoa Kỳ. Diện tích Canada gần bằng 30 lần Việt Nam, mà dân số chỉ khoảng 31 triệu 500 ngàn , tính ra mật độ 3 người trên một cây số vuông. Tổng số người Việt đang sinh sống lập nghiệp tại Canada có khoảng 200.000 người. Kể từ 1993, trong nhiều năm liền, Liên Hiệp Quốc đã xếp hạng CANADA là nơi sống lý tưởng nhất trên thế giới; Là một nước không bao giờ có chiến tranh và không hề gây chiến với bất cứ nước nào; Canada yêu chuộng hòa bình, là một nước tự hào không hề có kẻ thù; Canada là xứ được thiên nhiên ưu đãi tối đa, có hồ nước ngọt Superior lớn nhứt thế giới, rộng 82.000 Km2; Rừng già cạnh bờ biển Thái Bình Dương có những cây đại cổ thụ lớn nhứt thế giới, cao đến 90 thước tây; Có con đường Youge ở Toronto dài nhứt thế giới 1.886 cây số được ghi vào sách kỷ lục Guinness; Có con Sơn Dương chạy nhanh tới 95 cây số giờ; Có Cá Voi Xanh dài 27 thước và cân nặng 132 tấn, lớn nhứt thế giới. Có cây cầu dài nhứt thế giới nối liền tỉnh New Brunswich. Canada được “Tổ Chức Du Lịch Quốc Tế” liệt kê là một trong danh sách 10 nước thu hút du khách nhứt thế giới; Ngành kỷ nghệ du lịch của Canada mỗi năm thu được khoảng 4 tỉ Gia kim. Tại nước nầy, 80% dân ở về phía Nam ấm áp, tiếp giáp Hoa Kỳ. Phần lớn diện tích còn lại là rừng và đất hoang chứa nhiều mỏ chưa được khai thác, trong đó có mỏ kim cương ở miền Bắc khám phá vài năm gần đây, được đánh giá là lớn nhứt thế giới.
Canada (tiếng Việt gọi là Gia Nã Đại) lấy từ tiếng “KANATA” của người da đỏ Huron-Iroquois, có nghĩa là hàng xóm hay nơi định cư. Họ là những thổ dân đầu tiên, đến từ Á Châu, cách nay hơn 30 ngàn năm. Da họ vàng chớ không đỏ, mắt to nhưng không xếch, hơi giống người Việt Nam.
Canada lập quốc chỉ cách đây 137 năm. Vào khoảng giữa thế kỷ 17, Canada còn nằm trong cuộc chiến tranh giành thuộc địa giữa đế quốc Anh và thực dân Pháp. Ottawa được chọn làm thủ đô từ năm 1867. Lễ Quốc Khánh ngày 1 tháng 7 hàng năm. Dân số Canada có 50% là người Anh, 30% là Pháp, 20% là các sắc dân khác. Canada có 10 tỉnh bang và 2 đặc khu.
Canada nằm trong liên hiệp Anh, Quốc trưởng là Nữ Hoàng Elizabeth Đệ Nhị, nhưng thực quyền ở trong tay Hạ viện, Quốc hội bầu ra Thủ tướng.
Hai ngôn ngữ chính của Canada là Anh và Pháp, di dân được khuyến khích duy trì văn hóa gốc của mình, sau 3 năm di trú thì được xin nhập quốc tịch, trên 60 tuổi khỏi phải thi. Quốc giáo là đạo Thiên Chúa. Hòa thượng Thích Tâm Châu trụ trì tại chùa Từ Quang Montréal. Tại đây còn có chùa Tam Bảo Sơn của Phật giáo Việt Nam.
Chúng tôi đến Canada vào giữa Thu, thời tiết dễ chịu, lá cây đổi màu xanh vàng đỏ rất đẹp mắt, nhất là loại cây “Phong”có lá giống như quốc kỳ Canada, thấy mọi nơi đều có trồng rất nhiều.
Mùa Đông ở Canada dài và rất lạnh; Vào tháng giêng hoặc hai, nếu có bảo tuyết hoặc gió rét là một cực hình về băng giá.
Phúc lợi về y tế của Canada cao hơn là ở Mỹ, đồng đều cho công dân và thường trú. Về tiền điện thoại cũng rất rẻ, vì Canada là quê hương của nhà bác học Alexander Graham Bell, người đã phát minh ra điện thoại nối liền thế giới. Nhìn chung, Canada có bán đủ mọi thứ, vật giá thường là rẻ hơn ở Mỹ một chút; Ngay những món bằng giá thì du khách Mỹ cũng lợi hơn, vì 100 USD đổi ra được 120 đô Canada. Chỉ có sách thì dán giá cao hơn giá thật sự khoảng 10$ mỗi quyển tiền sai biệt; Chị tôi từ Pháp đến mua gần 300 Gia kim sách tiểu thuyết VN tại Toronto, khi so giá với những cửa hàng sách tại Nam Cali thì thấy thiệt mất 80$.
Đường xá ở Canada rộng và thoáng, nhiều khi đi xe tốc hành cả 2 giờ liền trên xa lộ liên tỉnh bang cũng chưa thấy xóm nhà hoặc quán tiệm nào, chỉ thấy 2 bên đường toàn là rừng và đất hoang.
Nhà cư dân rộng ở dư thừa, nhưng vẫn có hầm lớn xuống bằng cầu thang để làm kho lưu trữ đồ.
II.- Những ngày du ngoạn Canada:
Trước tiên chúng tôi đến thăm thủ đô Ottawa, phần lớn nằm trên tỉnh Ontario có nghĩa là “Dòng nước sáng chói”, là tỉnh có dân số đông nhất Canada; Phần nhỏ của thủ đô nằm trên tỉnh Québec, Canada gọi là Province (tỉnh); Hoa Kỳ thì gọi là State (tiểu bang).
Chúng tôi đến thăm tòa nhà Quốc Hội đồ sộ trên thế đất cao; Dù ngày thường vẫn có rất đông du khách xếp hàng chờ đợi vào tham quan bên trong. Trên con đường trước tiền đình Quốc Hội nầy, tôi thấy có người Trung quốc trong môn phái Pháp Luân Công đang bị Trung Cộng đàn áp; Họ trải tài liệu bên lề đường thay cho lời tranh đấu vì tự do và nhân quyền. Rồi chúng tôi đi thăm tiếp tượng đài “Mẹ Bồng Con” vượt thoát chế độ Cộng sản Việt Nam, khánh thành ngày 30/4/1995. Tượng bằng đồng đen, to như người thật, là sự ưu ái của chánh quyền Canada đối với cộng đồng người Việt tị nạn chính trị, chiếm 80% trên tổng số cộng đồng người Việt sinh sống tại Canada. Dưới chân tượng, có bảng lưu niệm viết bằng 3 ngôn ngữ: Việt–Anh–Pháp xúc động: “TƯỞNG NIỆM NHỮNG NGƯỜI ĐÃ BỎ MÌNH TRÊN ĐƯỜNG TÌM TỰ DO”
Gần 8 giờ tối mà khu chợ nhà lồng gần tòa Đại sứ Mỹ vẫn còn rộn rịp xe. Cách không xa, là một tiệm vũ sexy không còn chỗ đậu xe.
Ngày khác chúng tôi đi thăm văn phòng Liên Hội Người Việt Canada, thành lập từ năm 1980, được ông Trịnh Vũ Điệp, Giám đốc điều hành niềm nở tiếp đón và trao tặng Bản tin Liên Hội, đọc bên trong có đoạn bình luận của ông Đỗ Việt Anh, một cán bộ Tư pháp hưu trí: “Tôi hết sức băn khoăn về tội danh gián điệp ở nước Việt Nam ta. Làm sao mà bây giờ có lắm gián điệp bị kết tội đến thế? B/s Phạm Hồng Sơn, Nguyễn Vũ Bình, Phạm Quế Dương, Trần Khuê … Không có gián điệp nào lại dại dột tuyên bố những bất đồng chính kiến của mình về dân chủ, nhân quyền & tham nhũng với Nhà Nước CS”. Nơi đây sắp triển lãm về Người Tị Nạn vào hạ tuần tháng 11/2004. Tôi đã thầm tiếc rằng mình quên đem theo tuyển tập “Tâm Sự Với Quê Hương” để tặng lại lưu niệm nghĩa tình.

Québec của Canada là tỉnh độc nhất nói tiếng Pháp, rộng gấp 5 lần nước Pháp, có thủ phủ là Montréal rất đông người nói tiếng Pháp, chỉ xếp sau Paris. Vào năm 1759, trong cuộc chiến giành thuộc địa, quân Anh đã đánh bại quân Pháp và cai trị Québec từ đó. Cho tới bây giờ, con cháu người Pháp ở đây vẫn còn hận thù về việc nầy. Du khách đến Montréal hỏi thăm đường phố bằng tiếng Anh, thường thấy họ xua tay lắc đầu; Nên hỏi bằng tiếng Pháp, hoặc hỏi tiệm buôn bán thì được giúp đỡ nhiệt tình hơn. Hai vùng Pháp–Anh chỉ cách nhau một cây cầu màu xanh nước biển; Bên kia là Montréal, còn bên đây là Ottawa.
Thành phố lớn còn có Vancouver (tên của thuyền trưởng George Vancouver đến thám hiểm bờ biển nầy vào năm 1972) thuộc tỉnh British Columbia. Tỉnh Alberta là túi dầu lửa và khí đốt vĩ đại của Canada vẫn còn để dành. Tỉnh nầy có 2 thành phố nổi tiếng là Edmonton, có thương xá West Edmonton Mall lớn nhứt thế giới với 800 gian hàng; Và thành phố Calgary với viện bảo tàng Royal Tyrrel Museum of Palaeontology có dấu vết động vật hóa thạch cách đây hơn 3 tỷ năm; Ngắm nhìn di tích con Khủng long trong bảo tàng viện Alberta, tôi lại liên tưởng đến bộ xương khủng long khổng lồ bằng sắt màu đen, cao hơn 10 thước tây, chưng trong phi trường quốc tế Chicago Hoa Kỳ.
Đến Montréal, chúng tôi leo lên đồi cao thăm thánh đường St. Joseph rộng lớn nhứt Canada. Từ tầng lầu 3 có thể nhìn bao quát cả một vùng rộng lớn của thành phố Montréal. Tôi chợt liên tưởng đến nhà thờ Sacrée Coeur của Paris hoa lệ.
Montréal có một sòng bài Casino rất lớn, thu hút khách từ Ottawa đến giải trí nộp tiền. Hai bên cửa vào Casino chất chồng nhiều trái bí vàng khô, chuẩn bị cho lễ Cô hồn Holleween gần kề.

Kế tiếp, chúng tôi thăm thành phố Toronto, có nền kinh tế phồn thinh nhứt Canada. Khoảng cách từ thủ đô Ottawa đến Toronto khoảng 5 giờ xe tốc hành. Xa lộ thường là có 4 hoặc 6 lằn đường xuôi ngược, nhưng khi sắp vào thành phố Toronto bổng nở phình ra đến 14 lằn đường, chia ra 7 xuôi 7 ngược cùng chiều, bên 4 và cạnh là 3; Xe nối kết liên tục. Điện đường thì như tân cổ giao duyên, một bên đường dây điện chôn ngầm dưới đất, bên đối diện thì trồng cột và giăng dây điện lộ thiên. Mùa Thu mãi đến 9 – 10 giờ sáng mà xe chạy vẫn còn mở đèn, cũng như Paris Hè đến 9 giờ tối vẫn còn nắng trên những đỉnh cây.
Nhà phố ở Toronto có lối kiến trúc theo kiểu Mỹ, giống như Ottawa; Còn ở Montréal của tỉnh Québec thì xây cất theo kiểu Pháp và nói tiếng Pháp.
Chúng tôi đến khu phố Tàu Asian, vào tiệm Phở Hưng ăn bún mắm Châu Đốc nổi tiếng là ngon, rồi mướn phòng giường đôi khoảng 120 Gia kim cho đến trưa hôm sau. Toronto là thành phố thương mại phồn thịnh bậc nhất; Có Chine Town nhưng người Việt buôn bán lại nhiều hơn người Hoa.

Ngày khác chúng tôi đi ngắm cảnh thác nước Niaraga, cách thành phố Toronto 120 km, là một kỳ quan của thếâ giới, có cây cầu Skyway nối liền giữa Toronto của Canada và New York của Hoa Kỳ, nhưng phía Canada có lợi thế hơn nên đã xây cất thành khu thắng cảnh du lịch, kể cả một sòng bài Casino vĩ đại mà chúng tôi phải chạy vội vào tránh làn gió buốt lạnh bên ngoài. Nơi đây cũng sát gần Ngũ Đại Hồ (Superior, Michigan, Huron, Erie và hồ Ontario) nằm trên biên giới 2 nước.
Ngắm nhìn ngọn thác hùng vĩ từ trên cao dội xuống ào ào như một bức tường nước, tạo thành màn bụi nước trắng mờ sương trông giống cảnh thần tiên. Bên kia biên giới là vùng Ngũ Đại Hồ của N.Y (Hoa Kỳ). Tôi chợt nhớ người bạn tù tình nghĩa Trần Tự Quí “Giặc lái A-37”, đã giúp tôi cùng chèo ghe lấy nước uống mỗi ngày ở trại tù cải tạo Bắc Hòa Mộc Hóa Cai lậy, đỡ vất vả hơn là khiêng cây tràm; Khi được về trước, Quí đã gởi vô tù biếu tôi trà mảng cầu xiêm xấy thơm trước khi vượt biển. Tôi liền gọi phôn tay sang New York, Quí cho biết lái xe đến thác nước Niaraga phải mất 7 giờ, đành thua buồn nhìn lên cây cầu vòng Parabol cao nối liền 2 nước, giữa cầu có 2 cây cờ của Canada và Hoa Kỳ, tôi thoáng ước ao lãng mạn được đứng mỗi bên một chân để chụp hình kỷ niệm.
Có một buổi chiều tối, Trọng lái xe đưa chúng tôi đi thăm cảnh rừng và suối tỉnh mịch hoang vắng ở Ottawa và Montréal. Mùa thu lá vàng rơi rụng nhiều khắp trên cỏ xanh và lối đi. Rất tiếc là Trọng đi làm về muộn nên cảnh rừng suối về đêm lạnh đã không thể thu hình hoặc ghi nhận được như ý. Có chăng là một vài chú sóc nhỏ dạn dĩ chạy đến gậm nhắm thức ăn trên tay du khách từ tâm.
III.- Quà kỷ niệm:
Trước khi rời Canada hiền hòa an bình, chúng tôi mang theo kỷ niệm phim quay và nhiều ảnh chụp. Cũng không quên mua rượu “Ice Wine” nổi tiếng, làm bằng loại nho đông lạnh, uống khai vị và tiêu thực, giá hơi đắc; Cùng một ít khô bò có hương vị ngon đặc biệt nhứt thế giới.
IV.-Lời Kết:
Trên đây chỉ là sơ lược về Canada. Nếu tìm hiểu thêm thì sẽ còn rất nhiều điều hay lạ, xin nhường lời cho các du khách có thời gian sưu tầm biên soạn tỉ mĩ hơn để cống hiến bạn đọc. Trong thời gian ngắn 2 tuần lễ hạn hẹp, chúng tôi đã không đến được nhiều nơi nghe hấp dẫn như ngọn hải đăng lịch sử Bonavista Lighthouse để ngắm đàn cá voi Đại Tây Dương đang phun nước, hoặc ngắm những tảng băng trôi; Bảo tàng “Hải tặc Vickings” ở L’Anse aux Meadows; Nhà máy làm nước mắm Việt Nam hiệu Atlantic của Thuyền trưởng Ngô Sanh, Tél. (705) 525 – 2538 … được mô tả trong quyển sách “Vòng Quanh Thế Giới” người Việt hải ngoại.
Trong chuyến du ngoạn Canada cùng thân nhân nầy, tôi có đem theo vài số tuần báo ĐẤT ĐỨNG của Hội Văn Nghệ Sĩ Việt Nam Hãi Ngoại, do ông Chủ tịch Nhật Thịnh cùng ở Sacramento California trao tặng. Trước ngày tạm biệt Canada, tôi còn được những người đã nhận báo tặng, gọi phôn khen báo Đất Đứng có nhiều bài hay, là tài liệu văn học có giá trị bền lâu với thời gian. Email của báo: hoivnsvn@yahoo.com
Đa tạ cháu Trọng Huỳnh & Ái Cơ đã tạo điều kiện cho chúng ta họp mặt tại xứ sở Canada nghĩa tình hiền hòa.
Cảm ơn cháu Trương đã sẵn lòng đưa đến thăm Quốc hội Canada.
Xin cảm tạ đất nước và dân tộc Canada hiếu khách chiêu hiền đãi sĩ.
Thành kính đảnh lễ Phật Trời và tri ân chiến sĩ bảo vệ đã giúp cho một chuyến du lịch bình an, trong một thế giới còn đầy đố kỵ ganh tị hận thù và chiến tranh khủng bố dã man tàn bạo.-

Sacramento California, Mùa Thu năm 2004