Cá Cứu Đói Trong Mùa Lũ
 

Bạn,
Theo báo quốc nội, tại miền Tây Nam phần, lũ năm 2005 đang tràn vào khu tứ giác Long Xuyên, Đồng Tháp Mười gây nhiều khó khăn cho sinh hoạt đời sống của người dân nhưng đồng thời lũ cũng mang cá về đầy đồng, nuôi sống biết bao dân nghèo qua cơn thịnh nộ của thủy thần. Năm nào lũ sớm, cá linh có sớm; lũ càng lớn cá linh tràn về càng nhiều. Với dân nghèo, cá linh là cá cứu đói trong mùa lũ. Báo SGGP ghi nhận về cá linh trong mùa lũ qua đoạn ký sự như sau.
Hệ thống sông rạch chằng chịt từ chín nhánh của sông Cửu Long là môi trường lý tưởng để các loại cá sinh sôi nảy nở, rất đa chủng loại. Từ xa xưa, các loại cá sinh sống trên ruộng đồng, dưới sông nước miền Tây, để dễ gọi, các cụ đã phân ra thành hai nhóm cá rõ ràng: cá đen và cá trắng. Nhóm cá đen như cá lóc, cá rô, cá trê, cá chạch chẳng hạn... tức những loại cá thích sống trong đồng ruộng hoặc ao đầm trên đất liền. Cá trắng? Đó là loại cá có cơ quan hô hấp phụ, thích "bay nhảy" ngoài sông rạch như cá linh, cá mè, cá he, cá chẻm...
Ở miền Tây Nam phần vào mùa nước đổ, lũ về, cũng là... mùa "cá ra"(!). Mùa "cá ra" là cách nói tượng hình và được người địa phương miêu tả như sau: Vào khoảng tháng 8 Âm lịch, khi đất trời vừa có gió chướng từ biển Đông thổi vào, những hàng so đũa ngoài đồng chớm nở bông, là thời điểm các loại cá cố thoát ra hết ngoài sông rạch, kênh mương tìm môi trường sinh sống mới. Mùa "cá ra" ở đồng bằng diễn ra hết sức sinh động mà xôm tụ hơn cả là hoạt cảnh người ta đem ghe xuồng thi nhau chài lưới, đóng đáy bắt cá linh từ trên thượng nguồn sông Cửu Long tràn xuống vùng Châu Đốc, An Giang, Đồng Tháp Mười...
Cá linh tươi từ miệt An Giang, Châu Đốc, Đồng Tháp Mười... theo các ghe cà dom tỏa ra để bán khắp các chợ miền Tây, TPSG, còn số cá ngộp, yếu sức thì người ta đem cân ký cho các lò làm mắm. Năm nào mùa cá linh trúng, diêm dân ở ven biển miền Tây cũng mừng theo vì muối sẽ có giá. Muối sẽ là hàng đối lưu theo các ghe bầu, ghe cà dom bán cá linh chở về các lò làm mắm cá linh ở miệt An Giang, Đồng Tháp.với khối lượng lớn. Với cá linh tươi, cá làm được rất nhiều món, ví như cá linh nấu mẵn, cá linh nấu mắm ăn với bông súng, kèo nèo,... cá linh chiên xù ăn cặp với rau sống và nước mắm chanh tỏi ớt, cá linh nấu canh chua với bông so đũa... Món nào kể ra cũng hấp dẫn...
Bạn,
Hàng năm, cá linh xuất hiện và kéo dài đôi ba tháng cho đến gần Tết. Năm nào lũ sớm, cá linh có sớm; lũ càng lớn, cá linh càng nhiều và đại hạ giá. Chính cá linh là cánh tay đỡ cho buổi cơm của bao dân nghèo khi giá cả thực phẩm mọi thứ ngày một tăng. Còn như ngược lại, năm nào không có lũ, cá linh con nào con nấy cũng ốm nhom, xương xốc, thịt của cá ăn lạt lẽo đến phát chán. Từ chuyện con cá linh, dân nghèo cảm nhận được thiên nhiên "sâu thẳm và hào phóng dường nào".