Tạp bút

MỘT CHUYẾN ĐI XA

Đã từ lâu chúng tôi ước mơ được đến thành phố Seattle, Tiểûu bang Washington, một thàønh phố với núi đồi, sông hồ rất thơ mộng nằm cách thành phố Dallas bốn giờ bay, để thăm một vài thi hữu và thân hữu đã xa cách từ biến cố 75, nhưng cũng phải nhân dịp Đại Hội Văn Chương Phụ Nữ VNHN do nhàthơ Quốc Nam tổ chức vào ngày 7-8-9/10/05 chúng tôi mớùi thực hiện được ước mơ của mình.
Đáp chuyến bay đêm của hảng American Airlines, chúng tôi đến phi trường Sea-Tac lúc 10:30 pm. Hành trang là một va-li nhỏ, một thùng sách, báo, và CD nhạc Nguyễn Tất Vịnh do HTTTVNHN xuất bản, và một máy quay phim xách tay. Anh Huỳnh Văn Phước đón chúng tôi đúng giờ hẹn. Anh Phước trước 75 làm việc tại một cơ quan viện trợ Mỹ tại Saigon, chúng tôi có nhiều kỷ niệm với nhau, thường gặp nhau trong các ngày cuối tuần với các anh Nguyễn Văn Dương, Đại úy lực lượng biệt kích dù, anh Hồ Minh Nguyện, Luật sư, đến các phòng trà nghe nhạc thính phòng, hoặc các quán cà-phê ngồâi tán dốc chuyện trên trời dưới đất một hai giờ sáng mới mò về nhà; có khi cao hứng rủ nhau về Vũng Tàu tắm biển. Từ phi trường về nhà, chúng tôi ghé vào một tiệm người Tàu ăn mỗi người một tô cháo cá thật ngon. Khu phố nhỏ hẹp nên phải mất gần nửa giờ đồng hồ chúng tôi mới tìm được chổ đậu xe. Từ phi trường đến nhà anh Phước mất 45 phút, về đến nhà thì đã gần hai giờ sáng. Mệt mỏi vì thiếu ngủ, chúng tôi làm một giấc đến 10 giờ sáng hôm sau mới tỉnh dậy.

Việc trước tiên là chúng tôi phải đi thăm người bạn thuở thiếu thời cùng học trường Saint Joseph ở Phủ Cam, Huế, từ thập niên 40. Đó là anh Nguyễn Văn Dương đã phục vụ nhiều năm trong binh chủng Biệt Kích Dù, một chiến sĩ øQuốc Gia từng vào sanh ra tử trên các chiến trường đẫm máu cho đến ngày Saigon sụp đổ. Hình ảnh người chiến sĩ oai hùng trong bộ quân phục xanh màu hoa rừng thuở nào nay chỉ còn là một bóng mờ của thời gian. Thời gian đã cướp đi cái quý báu nhất của đời người là tuổi xuân xanh và để lại cái tuổi già nghiệt ngã vốn dĩ là cái sẽ dần dà đưa con người vào cõi hư vô. Chúng tôi gặp nhau lần cuối trước khi từ giả để đi định cư tại Hoa Kỳ vào tháng 3 năm 1991. Tính đến nay đã được 14 năm, một đoạn đường khá dài đối với đời sống của một người ở lứa tuổi 70, nhưng lại quá ngắn ngủi đối với những lý tưởng và ước mơ mà chúng ta đang đeo đuổi; không mấy chốc, nhìn lại thì tuổi đã già, thân mang thêm bệnh tật, lực bất tòng tâm, đành giao phó vận mạng mình cho Thượng Đế an bài…Nghĩ vậy nên chúng tôi chỉ cầu chúc anh được nhiều sức khỏe và không dám nhắc lại thời oanh liệt đã qua…

Sau đó vợ chồàng anh Phước đưa chúng tôi đi ăn sáng và hẹn gặp người bạn Luật sư Hồ Minh Nguyện tại một quán cà-phê, và tại đây chúng tôi được làm quen một người bạn khác là Giáo sư Lê Văn Đặng, thuộc Viện Việt Học Seattle, chuyên về chữ Nôm, bạn của anh Phước và anh Nguyện. Anh Nguyện ở lứa tuổi 60, trông khoẻ mạnh và còn nhiều phong độ, không khác ngày xưa là mấy; Gs. Đặng ở lứa tuổi 70, tánh tình lịch sự, ôn hòa, và ít nói. Anh Huỳnh Văn Phước và gia đình đến Mỹ từ năm 1975 và định cư tại Seattle kể từ đó. Chị Phước trước 75 cũng là một Luật sư hoạt độâng tại Saigon. Anh chị Phước được kể là một trong những người Việt tỵ nạn rất thành công trên mặt kinh doanh tại thành phố Seattle với hệ thống “ Café Lộc” rấùt nổi tiếng. Con cái anh đều ăn học thành tài với cấp bằng Tiến sĩ, Kỹ sư tốt nghiệp từ các trường Đại học nổi tiếng. Chúng tôi mừng cho các bạn đã thành công, đại thành công trên xứ lạ quê người.

Theo chương trình đã định, vào khoảng 3 giờ chiều thứ bảy, chúng tôi đến thăm anh Hà Văn Duyệt là một cán bộ thuộc Liên Đoàn Sinh Viên TBB/TĐ mà có một thời tôi làm Liên đoàn trưởng, và cùng đi đến Chùa Cổ Lâm nằm trên đường Graham, ở đây có trình bày sách báo và băng thơ, nhạc. Chúng tôi đã tặng một số thi hữu, thân hữu thi tập tam ngữ CHTY số 4, xuất bản năm 2004, và CD nhạc phổ thơ CHTY do nhạc sĩ Nguyễn Tất Vịnh thực hiện. Chúng tôi ký tặng sách, CD nhạc cho những thi văn hữu mới quen như chị Kiều Mỹ Duyên, chị Jackie Bông, anh Chính Tâm Nguyễn Hữu Ký. Anh Chính Tâm ký tặng chúng tôi thi tập “ Như Sợi Tơ Trời Bay”, xuất bản năm 2005 tại Seattle, in ấn rất đẹp. Sau khi thưởng thức vài bản nhạc và bài thơ, chúng tôi phải ra về để họp mặt với anh chị em cán bộ TBB/TĐ lúc 5 giờ chiều tại nhà anh Hà Văn Duyệt.

Gặp lại các chiến hữu từng phục vụ cùng một đơn vị cách đây 30 năm, chúng tôi tay bắt mặt mừng, nỗi xúc động hiện lên trong từng khóe măùt của mọi người chứng tỏ tình đồng đội, tình chiến hữu vẫn mặn nồng như xưa. Chúng tôi hàn huyên tâm sự nhắc lại những ngày cuối cuộc chiến, những nỗi vất vả đọa đày trong các trại tù cải tạo, những ngày đầu định cư tại Hoa Kỳ qua những câu chuyện vui buồn lẫn lộn…Trong buổi họp mặt tại nhà anh chị Hà Văn Duyệt, chúng tôi được gặp lại anh chị Nguyễn Văn Mẫn, anh chị Đinh Văn Thành, anh chị Trần văn Ban, anh Trần Minh Quang, anh Nguyễn Văn Nhất. Các anh Ngô Hữu Chánh, Khưu Minh Thánh và Lương Xuân Thắng vì bận việc không đến được; hôm sau chúng tôi nhờ anh Hà Văn Duyệt đưa đến thăm gia đình các anh. Trong số anh em chúng tôi được gặp lại, có anh Ngô Hữu Chánh là người thành công nhất trên đường học vấn, anh đã lấy được bằng Cao Học - MIB và làm việc cho một nhà băng lớn tại Seattle. Ngoài ra anh em nào cũng thành công trong công việc làm ăn, có nhà cao cửa rộâng, nhất là con cái đều tốt nghiệp Đại học và có công ăn việc làm vững vàng. Những anh em cán bộ TBB/TĐ ở Seattle phần đông xuất thân từ trường Lục Quân Fort Benning, Hoa Kỳ, như các anh Hà Văn Duyệt, Ngô Hữu Chánh, Nguyễn Văn Mẫn, Trần Minh Quang, Đinh Văn Thành, Trần Văn Ban. Buổi họp mặt thân mật kéo dài đến hơn 10 giờ tối. Phu nhân anh Hà Văn Duyệt đã thết đãi anh chị em một bữa ăn thịnh soạn, gồm có thịt nguội, giò thủ, bánh mì thịt chiên bơ, bánh bột lọc, gỏi gà,và bún bò Huế thật tuyệt vời ! Xin cám ơn chị Duyệt. Cuộc vui nào rồi cũng tàn. Chúng tôi ngậm ngùi chia tay mà lòng bịn rịn; chúc bình an cho nhau và hẹn ngày tái ngộ.

Sáng Chủ Nhật, anh bạn Luật sư Hồ Minh Nguyện đãi chúng tôi ăn điểm-sấm tại nhà hàng Tàu, House of Hong nằm trên đường số 8 S. Sau đó anh Ngô Hữu Chánh và một số bạn trong nhóm Thiền của anh đưa chúng tôi đi xem chỗ nuôi cá hồi Salmon gọi là Salmon Hatchery thuộc thành phố Isaquah. Cá hồi là một loại cá nổi tiếng thịt ngon và có một đời sống rất đặc biệt. Khi đã lớn, cá rời biển cả và lộïi ngược dòng sông rạch để trở về nguồn, ở đây cá cái dùng đuôi làm ổ và đẻ trứng. Chúng bảo vệ trứng cho đến khi nở thành con. Trong lúc này thì cá đực đánh hơi nước sông, suối tìm đường lội ra Đại dương, rồi lại lộâi ngược về sông rạch vài lần như thế để cuối cùng chết với cá cái tại nơi “quê hương” chúng đã sinh ra. Số trứng cá tồn tại nở con, lớn lên để tiếp tục một chu kỳ sinh sản khác. Khi cá hồi Salmon đã lớn sẽ trở ra biển sống 5 năm trong nguồn nước đầy dinh dưỡng và lạnh lẽo của Thái Bình Dương, rồi chúng lại lội ngược về sông rạch đẻ trứng rồi chết tại đó.

Quá trình sinh trưởng và đời sống cá hồi Salmon gợi cho chúng ta, những người tị nạn bỏ nước ra đi làm thân vong quốc, cái ý nghĩ không thể không nhớ về cội nguồn, nơi chôn nhau cắt rốn, nơi quê Mẹ đã sinh ra ta và nuôi cho khôn lớùn. Sinh vật vô tri như con cá hồi Salmon mà còn biết nhớ về cộâi nguồn, vất vã lội ngược dòng sông, con rạch để về lại nơi mình đãsinh ra rồi thác gởi nắm xương tàn tại đây, huống hồ là con người. Trong bài thơ đầy xúc cảm “Khi Cá Salmon Về Khúc Sông Xưa” của nhà thơ Nguyễn Phúc Sông Hương (CHTY5-99), tác giả đã giãi bày nỗi lòng tha hương của mình và ví mình như gã ngư phủ ngồi giăng lưới bên sông chờ nghe cá quẫy mà lòng dâng lên một nỗi buồn xa xứ vời vợi:

Không phải gã ngư phủ
Ngồi giăng lưới bên sông
Tôi đây trải lưới lòng
Ngồi chờ nghe cá quẫy
Ôi Salmon hàng hàng
Quẫy buồn tôi lớp lớp

Rồi một ngày kia nhà thơ lại đóng vai “ngư phủ” ngồi thả lưới bên sông chợt nghe tim mình rung động nghĩ về chú cá hồi Salmon nhỏ bé dám từ bỏ biển cả mênh mông để trở về cộâi nguồn sông rạch. Nhà thơ viết:

Cuối mùa Thu cá vượt
Tôi về ngóng bên sông
Lưới tôi là cõi lòng
Kết bằng ngàn sợi nhớ
Ôâi đàn cá một thuở
Cùng nhau xuôi Đại dương
Trái tim đã chỉ đường
Dẫn cá về sông cũ
Nhà thơ ngư phủ ngồi nhìn con cá hồi Salmon trở về quê cũ mà chạnh nhớ đến thân phận lưu vong của mình xa tổ quốc đã bảy năm trời chưa một ngày quay trở lại để được nhìn thấy quê hương yêu dấu nơi mình đã sinh ra và lớn lên với bao kỷ niệm vui buồn mà lòng xót xa quặn thắt:


Người ta làm ngư phủ
Giăng lưới ngủ bên sông
Tôi đây trải lưới lòng
Chiều chiều nghe cá quẫy
Trời ơi dòng sông ấy
Róc rách tự ngàn xưa
Trái tim tôi giả vờ
Bảy năm không nghe tiếng (*)
*7 năm xa Việt nam
(Nguyễn Phúc Sông Hương)

Sau buổi viếng thăm trung tâm nuôi cá hồi Salmon đầy thích thú, chúng tôi đến dự buổi Đại Hội Văn Chương Phụ Nữ Việt Nam tại nhà hàng New Kowloon, nằm trên đường Jackson, China Town, lúc 5 giờ chiều cùng ngày do nhà thơ Quốc Nam, Chủ tịch Cơ Sở Văn Hóa Đông Phương và Giám Đốc Saigon Radio Seattle tổ chức để tuyên dương các vị nữ lưu đã đóng góp tài năng mình trong công cuộc bảo tồn văn hóa Việt tại hải ngoại. Đó là các nhà văn, nhà thơ, nhà báo, chủ đài phát thanh, ca nhạc sĩ sau đây lần lượt lên sân khấu để ra mắt quan khách và nhận bằng tuyên dương: Ngọc An ( CA), Hoàng Xuyên Anh (CA), Jackie Bông (VA), Chu Kim Oanh ( Arizona), Khuê Dung (CA), Kiều Mỹ Duyên (CA), Trúc Giang (Pháp), Kiều Mộng Hà (TX), Nhật Hạnh (TX), Thư Khanh (Washington DC.), Hoàng Trúc Ly (MA), Thu Nga (TX), Dạ Thão (Canada), Phong Thu ( Washington DC.),Vũ Hoài Mỹ (CA), Mộng Tuyền ( Arizona), Hiền Vi (TX). Quan khách gồm có nhà báo, họa sĩ -điêu khắc gia Phạm Thông đến từ Houston, nhà thơ Vĩnh Tuấn, XLTV Chủ tịch VBVNHN đến từ Houston; nhà văn Nhật Thịnh, Chủ tịch Hội Văn Nghệ Sĩ VNHN đến từ Sacramento, nhà thơ Như Hoa, Hội trưởng HTTTVNHN đến từ Dallas, Bác sĩ Morita, Chủ tịch Công Ty Princess Lifestyle đến từ Nam Cali, Bà Nguyễn Thị Ngọc Dung, Chủ tịch Cộng Đồng Vancouver- Canada, Ông Nguyễn Bác Aùi, Chủ Tịch Cộng Đồng Oregon, Ông Tăng Phước Trọng, Chủ tịch Cộng Đồng Seattle, nhiều MTQ khác mà chúng tôi không nhớ tên, và trên 300 khán giả tham dự. Bằng tuyên dương do ba vị chủ tịch cộng đồng nói trên và nhà thơ Quốc Nam ký tên. Chương trình văn nghệ mừng Đại Hội do các ca sĩ nổi tiếáng như Thiên Trang, Shayla, Nhật Hạnh, và Khánh Hồng đảm nhiệm, rất tiếc đến phần khiêu vũ, chúng tôi phải tạm biệt ra về. Đêm văn nghệ mừng Đại Hội Văn Chương Phụ Nữ VNHN đã thành công tốt đẹp. Xin có lời chúc mừng nhà thơ Quốc Nam và BTC. Hy vọng rằng Đại Hội tổ chức kỳ tới sẽ có nhiều vị nữ lưu tài hoa hải ngoại tham dự đông đủõ hơn nữa.

Nhà văn Nhật Thịnh và phu nhân Khuê Dung cũng rời hội trường. Lúc này BTC quá bận rộân nên đã nhờ chúng tôi đưa hộ hai người về khách sạn. Từ nhà hàng đến khách sạn mất nửa giờ. Anh bạn trẻ Đinh Văn Thành (tài xế) được chị Quốc Nam chỉ đường và số nhà của khách sạn. Vì có sự lầm lẫn tên của khách sạn thay vì Red Lion Hotel thì lại ghi Lion Hotel, làm tài xế chạy lên chạy xuống mấy vòng cũng không thấy Lion Hotel đâu cả. Cuối cùng mọi người mới sực nhớ ra là Red Lion Hotel để tìm đến, nhưng cũng đã mất hơn nửa giờø. Để chắc ăn, chúng tôi cùng vào khách sạn với anh chị Nhật Thịnh, thế nhưng nhân viên khách sạn kiểm tra lại không thấy tên Nhật Thịnh và Khuê Dung trong hồ sơ bèn gọi đến một khách sạn khác cũng mang tên Red Lion Hotel để hỏi. Lại mất thêm 15 phút kiểm tra và liên lạc. Sau đó nhân viên khách sạn bảo chúng tôi chờ 25 phút nữa sẽ có xe đến đón hai người về khách sạn của họ.

Trong khi ngồi chờ xe đến đón về khách sạn, chúng tôi kể cho anh chị Nhật Thịnh câu chuyện bên lề Đại Hội Thơ Hải Ngoại Kỳ I tại Sacramento năm 1998. Số là anh Hoàng Duy Lê Văn Ba đi chuyến bay chiều từ Santa Ana đến Sacramento, và anh Lưu Trần Nguyễn tình nguyện đi đón. Chờø mãi không thấy đến, anh LTN báo cho BTC biết rồi đi về. Té ra vì chuyến bay đổi giờ, nhưng anh Hoàng Duy không liên lạc được với chúng tôi vì không đem theo số điện thoại, đành thuê Taxi về khách sạn ngủ một đêm rồi sáng mai tìm cách liên lạc với BTC. Luôn dịp chị Khuê Dung cũng kể cho chúng tôi nghe hôm chị và anh Nhật Thịnh đến phi trường Sea-Tac không có ai đến đón phải đứng chờ ngoài trời lạnh 2 tiếng đồng hồ. Vì sốt ruột phải chờ quá lâu, hể thấy có ai đến là chị sấn ra hỏi ngay: -Du, Việt-na-mi ? -Nâu, Kô-ria. Thấy mộât người khác, chị lại hỏi: -Du, Việt-na-mi ? -Nâu, Sai-ni. Cứ thế chị hỏi tiếp mấy người, mà câu trả lời chẳng đáp ứng được sự mong muốn của chị. Câu chuyện chị kể giúp chúng tôi phần nào thư giản và cũng quên đi sự mệt mỏi. Cuối cùng anh Quốc Nam cũng cho người ra đón hai vị khách quý đến từ xa về khách sạn. Đây cũng là một kinh nghiệm đáng ghi nhớ của anh chị NT- KD trong một chuyến đi xa. Phần tôi, thông cảm BTC rất bận rộn nên đã nhờ bạn bè đưa đón tại phi trường.
Qua ngày Thứ hai, 10-10-05, anh Hà Văn Duyệt xin nghĩ một ngày phép để đưa chúng tôi đi xem vài thắng cảnh Seattle và thăm Đại Tá Trần Đức Minh , cựu Chỉ Huy Trưởûng TBB/TĐ vào những tháng cuối cuộc chiến, và Trung Tá Trần Văn Hạnh cùng làm việc với chúng tôi tại TBB/TĐ. Rất tiếc chúng tôi không tìm ra địa chỉ của Đại tá Minh, Trung Tá Hạnh thì bận đi có việc gấp nên chỉ chào hỏi nhau qua diện thoại. Sau đó anh Duyệt đưa chúng tôi đi xem khu Hiram M. Chittenden Locks. Đây là một khúc sông thông ra cửa biển có cầu bắc ngang và có cả cầu quay; mực nước sông thay đổi, bị chận bởi những cửa có lắp cánh khiến cho nước có thể chảy vào hoặc ra để nâng thuyền lên hoặc hạ xuống theo nhiều mực nước. Ở đây người ta cũng nuôi cá hồi Salmon để du khách đến xem.
Ngày Thứ Ba, 11-10-05, anh Huỳnh Văn Phước dẫn chúng tôi đi thăm một vài thắng cảnh khác nằm dọc theo bờ hồ “Water Front” có hàng ngàn chiếc thuyền đậu trên bến được gọi là Pudget Sound. Những hàng cây dọc theo con đường lá đã trổ màu vàng-đỏ báo hiệu mùa Thu đang đến tạo thành một cảnh trí rất nên thơ. Nhạc sĩ Văn Cao nói,” Thường thường người ta làm thơ vào mùa Thu, ít ai làm thơ vào mùa Hè hay mùa Đông, ngay cả mùa Xuân”. Nghĩ cũng thật chí lý vậy. Thành phố Seattle có hồ rộng soi bóng cây, in hình những tòa cao ốc trông rất đẹp mắt; nhất là về đêm, đứng nhìn từ phía Queen Ann Hill , ánh đèn từ cửa sổ của các từng cao ốc nằm bên kia bờ hồ trong khu Seattle Downtown rọi sáng cả một góc trời. Xa xa trên nền trời trong xanh, vầng trăng non tỏa ánh sáng mát dịu xuống một khoảng không gian thanh tịnh khiến tâm hồn người thưởng ngoạn dường như cũng nhẹ nhàng thanh thản hơn...Từ West Seattle quay lưng về thành phố, chúng ta có thể nhìn thấy tòa cao ốc chọc trời Columbia Tower 76 tầng (760 feet) với Space Needle gắn trên đỉnh tháp. Seatlle có tiếng là một thành phố buồn vì phần lớn trong năm bầu trời âm u ảm đạm và hay đổ mưa. Cư dân ở đây thường hay tự tử vì một lý do đơn giản: quá “ buồn “ !
Tối Thứ Ba 11-10-05, anh Hà Văn Duyệt đưa chúng tôi lên phi trường SEA-TAC lúc 9 giờ 30 để đáp chuyến bay đêm lúc 11 giờ 30 về lại Dallas. Máy bay hạ cánh tại phi trường DFW lúc 5:30 sáng Thứ Tư, 12-10-05. Chuyến đi kết thúc sau năm ngày du lịch thành phố Seattle nơiø chúng tôi hằng mơ ước được đặt chân đến để ngoạn cảnh và viếng thăm bạn bè cũ cùng một đơn vị, cùng một lý tưởng và cùng một cảnh ngộ.
Chúng tôi xin chân thành cảm tạ anh chị Huỳnh Văn Phước, anh chị Hà Văn Duyệt, anh bạn Ls. Hồ Minh Nguyện, và tất cả các bạn Seattle thân thương đã dành cho chúng tôi những cảm tình thật nồng hậu trong một chuyến đi đầy kỷ niệm khó quên.

Dallas, Tháng Mười 2005
Như Hoa Lê Quang Sinh