“Tây ba lô”, chúng tôi gọi những khách du lịch Phương Tây (dĩ nhiên kể cả người Mỹ), hành trang gọn nhẹ, chủ yếu là những chiếc ba lô đeo trên lưng. Thường họ là những người làm nghề tự do, hoặc không bị ràng buộc về nghề nghiệp, ưa thích du lịch đó đây, thăm thú tìm hiểu các nơi. Ði được nơi này nơi kia càng nhiều càng tốt, do vậy cần tiết kiệm tiền bạc tiêu dùng.

Từ nhiều năm nay, Sài Gòn hình thành một khu vực phố “tây ba lô”: đường Phạm Ngũ Lão - đường Ðỗ Quang Ðẩu - đường Bùi Viện, Ðề Thám (quận 1). Ở những phố này, đầy đủ cho khách du lịch “đeo ba lô” ăn ở, sinh hoạt khi dừng chân tại Sài Gòn, như khách sạn, nhà nghỉ, quán bar, nơi cho mướn xe gắn máy...

Ðường Phạm Ngũ Lão là con phố chính, phố dài rộng nhất, nhiều khách sạn tiện nghi nhất ở khu phố tây ba lô. Khách sạn của ngành du lịch thành phố (Saigontourist) có mặt ở đây, như Liberty Quê Hương 3-4, thuộc loại khách sạn bậc trung. Những ông tây ba lô không đến nỗi cần tiết kiệm lắm, thường ở những khách sạn này, và khách sạn Monte Rosa.

Những khách sạn, nhà nghỉ khác ở đường Phạm Ngũ Lão nhỏ hơn, ít tiện nghi hơn, như bất cứ khách sạn tầm tầm nào ở Sài Gòn và các tỉnh, thành trong cả nước. Các quán bar ở khu phố tây ba lô cũng vậy, quán tầm tầm, khung cảnh theo dạng những snack-bar của Sài Gòn thời chiến tranh trước đây. Ðặc biệt, quán nhậu theo cung cách “hương đồng gió nội Việt Nam” ở đường Nguyễn Thái Học (cả khung cảnh quán lẫn thực đơn các món ăn), hay quán bar pha trộn Ðông-Tây (quán Allez Boo) ở đường Phạm Ngũ Lão, được các ông (bà) tây ba lô chiếu cố tấp nập.

Nói chung là tây ba lô, nhưng có nhiều khách (và đoàn khách) du lịch là người Nhật Bản, người Hàn Quốc (chúng tôi ít gặp người Bắc Hàn). Và người Châu Phi, với những chuyện gây lùm xùm dư luận, như một số người Cameroon xưng là cầu thủ, sang Việt Nam tìm cách đầu quân cho những câu lạc bộ bóng đá trong nước. Tìm chưa ra sân cỏ nào cho đôi chân “cầu thủ ngoại” ở câu lạc bộ bóng đá này, câu lạc bộ bóng đá kia, hết hạn “visa”, họ sang Campuchia, để rồi “tới Việt Nam” trở lại. Những khách du lịch này không có cung cách giống những ông tây ba lô, thực chất là những “người tìm việc phương xa”. Họ cư ngụ ở khu phố tây ba lô, vì không có nơi nào khác ăn ở, sinh hoạt với giá “mềm” như ở đây. Những chuyện gây lùm xùm dư luận, thường là một vài trường hợp trộm cắp, ở lỳ quá hạn “visa”, trở đi trở lại Sài Gòn...

Duyên gặp gỡ

Cách đây vài ngày, ngồi trên chuyến xe buýt chưa chạy, tôi nhìn xuống bến xe buýt Bến Thành. Một ông tây ba lô trẻ trung, đẹp trai, tóc vàng óng, rất giống tài tử Sean Flynn trước 30 Tháng Tư 1975 từng đến Sài Gòn với tư cách nhà báo. Ông tây ba lô này đưa máy chụp ảnh ngắm chụp một chị bán cháo huyết. Chồng chị ta ở đâu chạy tới, quơ tay ra dấu cho ông tây ba lô, rằng đừng chụp ảnh. Có lẽ anh ta nghĩ rằng ông tây này đưa ảnh lên báo, vợ anh ta sẽ bị “dọn dẹp” để thành phố văn minh sạch đẹp. Ông tây ba lô cứ bấm máy. Người chồng chị bán cháo huyết húp vội miếng cháo còn lại trong cái tô ăn dở dang, tới gần ông tây ba lô, phun bụm cháo trong miệng, cháo bám khắp mặt cái ông dám chụp ảnh. Ông tây ba lô bình thản vuốt sạch cháo trên mặt, và nhanh như chớp, ông tây ba lô tung trái đấm vào mặt anh chàng côn đồ. Tôi nhìn thấy rõ anh ta gãy 2 cái răng. Liền sau đó, anh ta chụp con dao chặt dừa của một chị bán dừa trái gần đó. Ông tây ba lô nhanh mắt nhận định tình hình, vội chạy sang phía bệnh viện Sài Gòn bên kia đường, anh chàng côn đồ bị những xe cộ qua lại cản trở cuộc rượt đuổi.

Bữa nay, đi trên đường Phạm Ngũ Lão, chợt nhận ra ông tây ba lô này ngồi uống bia Sài Gòn ở một bàn trên vỉa hè, tôi cũng ngồi uống một chai bia, với ý định chào hỏi ông tây đẹp trai và hào hùng như tài tử Sean Flynn thuở trước. Ông tây ba lô này không phải là người Mỹ như Sean Flynn, ông là người Na Uy, biết nói tiếng Pháp. Tôi nhắc chuyện ở bến xe buýt, ông hỏi: “Tại sao cái ông ngụm bụm cháo đó lại không cho chụp ảnh cảnh sinh hoạt của người Sài Gòn?” Tôi chỉ còn nước nói như thay lời xin lỗi hành động của anh chàng côn đồ ngu xuẩn dốt nát, vì khốn nỗi anh ta và tôi cùng là người Việt Nam.

Ông tây ba lô người Na Uy ở chung với một khách du lịch người Hàn Quốc, hai người gặp nhau lần đầu ở chỗ tiếp tân của khách sạn Monte Rosa, thỏa thuận ở chung để chia hai tiền phòng cho đỡ hao tốn tiền bạc. Ông tây ba lô người Na Uy có rất nhiều thắc mắc về khu phố tập trung khách du lịch này: Sao những xe rác lôi thôi gớm ghiếc lại cứ đổ dồn một khoảng đường con phố lớn ở ngay quận trung tâm thành phố?

Tại sao không có người ngồi thanh thản, toàn những ai như kẻ chán đời, nằm như chờ chết trong những nhà nghỉ mát, nằm dài người hết cả chiếc ghế đá công viên? Tại sao có những tòa nhà to lớn xây dựng dở dang rồi bỏ đó cho bụi mốc bám đầy, giữa thành phố đất chật người đông?...

Tôi chỉ cho ông khách du lịch thấy những khẩu hiệu đầy quanh, và nói: sẽ, sẽ, sẽ: Thành phố văn minh hiện đại - Thành phố sạch và xanh... Dù sao tôi cũng không thể nói ra, rằng các ông tây ba lô chẳng mang được nhiều ngoại tệ làm giàu cho đất nước chúng tôi, thua xa các nhà đầu tư kinh doanh người nước ngoài, những “Việt kiều yêu nước”, nên khu phố này nó là như vậy, cứ như vậy cũng chẳng sao.

NGUYỄN ÐẠT/NV