Trung
Tướng Ngô Quang Trưởng
Đệ Tam Đẳng Bảo
Quốc Huân Chương
(1929 – 2007)
Trong
hoàn cảnh lịch sử khó khăn của Việt Nam Cộng
Ḥa, một vị lảnh đạo quốc gia hoặc
một vị Tướng,
được cả dân và quân kính mến, không có
được mấy người. Trung
Tướng Ngô Quang Trưởng là một trong số ít
những người đó.
Trung Tướng Ngô Quang Trưởng là
một Tướng
lảnh của chiến trường, một vị
Tướng xuất sắc nhất trong hàng tướng
lảnh của Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa. Ông đă phục vụ trong quân
đội từ năm 1954 đến 1975. Ông cũng
được xem là người
hùng Quảng Trị khi đánh bật quân xâm lăng
Cộng sản Bắc Việt, tái chiếm Quảng
Trị vào năm 1972 .
Trung Tướng Ngô Quang
Trưởng , số
quân:49/100.012. Ông sinh ngày 13/12/1929, tại Kiến Ḥa.
Nhập ngũ ngày 17/11/1953, tốt nghiệp Khóa 4 Sĩ Quan Trừ bị
Thủ Đức, tháng 6/1954. Ra trường với
cấp bực Thiếu Úy, được
bổ nhiệm Đại đội trưởng Đại
đội 1, Tiểu đoàn 5 Nhảy dù.
§
Năm 1955, Ông
tham gia cuộc tiễu trừ lực lượng B́nh Xuyên và
được đặc cách thăng cấp Trung úy tại mặt
trận.
§
Năm 1963, Ông
được thăng cấp Đại
úy.
§
Năm 1964, Ông
thăng cấp Thiếu tá
và được bổ nhiệm Tiểu đoàn
trưởng Tiểu đoàn 5 Nhảy dù . Cùng năm 1964, Tiểu
đoàn 5 Nhảy dù do Ông chỉ huy được trực
thăng vận nhảy vào mật khu Đỗ Xá, thuộc
quận Minh Long, tỉnh Quảng Ngăi, phá vỡ căn
cứ địa của Bộ Tư lệnh Mặt trận
B.1 của Cộng sản Bắc Việt, tịch thu 160
súng đủ loại. Cũng trong thời gian này Ông đă
anh dũng cứu mạng một cố vấn Hoa Kỳ bị
trọng thương, Đại úy Thomas B. Thockmorton, con
của Trung Tướng John Thockmorton, chỉ huy phó MACV lúc
bấy giờ.
Thiếu Tá Ngô
Quang Trưởng và Đại Úy Thomas B. Thockmorton
§
Năm 1965,
Tiểu đoàn 5 Nhảy dù do Ông chỉ huy được trực
thăng vận nhảy vào mật khu Hắc Dịch,
thuộc vùng núi ông Trịnh, tỉnh Phước Tuy (Bà
Rịa), căn cứ của Sư đoàn 7 Cộng
sản Bắc Việt. Sau hai ngày chạm súng, Nhảy dù đă
gây thiệt hại nặng nề cho hai Trung đoàn Q.762 và
Q.762 thuộc Sư đoàn 7 Cộng sản Bắc Việt.
Ông được đặc cách thăng cấp Trung tá tại mặt trận,
và được tưởng thưởng Đệ Tứ Đẳng
Bảo Quốc Huân Chương.
§
Năm 1965
sau trận Hắc Dịch, Ông được bổ
nhiệm chức vụ Tham mưu trưởng Lữ đoàn
Nhảy dù. Đến cuối năm 1965, Ông nhận
nhiệm vụ Tham mưu trưởng Sư đoàn Nhảy dù.
§
Năm 1966 Ông được
thăng cấp Đại tá.
§
Vào tháng 6/1966,
sau cuộc biến động tại miền Trung, Ông
được bổ nhiệm chức vụ Tư
lệnh Sư đoàn 1 Bộ binh, dưới
quyền chỉ huy của Thiếu tướng Hoàng Xuân
Lăm, Tư lệnh Quân đoàn I.
§
Năm 1967,
các đơn vị thuộc Sư đoàn 1 Bộ binh do Ông chỉ huy, gồm Đại
đội Hắc Báo Trinh Sát, cùng Chi đoàn 2/7 Thiết
Vận Xa M.113, do Đại Úy Nguyễn Hóa chỉ huy, tăng
phái Tiểu đoàn 9 Nhảy dù do Thiếu
tá Nguyễn Thế Nhă chỉ huy, tấn công, phá
vỡ hạ tầng cơ sở và toàn bộ lực
lượng Cộng sản thuộc mặt
trận Lương Cổ, Đồng Xuyên, Mỹ Xá
thuộc quận Hương Trà, tỉnh Thừa
Thiên.
§
Sau chiến công này
Ông được thăng cấp Chuẩn tướng.
§
Năm 1968,
các đơn vị thuộc Sư đoàn 1 Bộ binh do Ông
chỉ huy, tăng phái Chiến đoàn 1 Nhảy dù (gồm
các Tiểu đoàn 2, 7 và 9 ) do Trung tá
Lê Quang Lưỡng (sau này là Chuẩn tướng, Tư
lệnh Sư đoàn Nhảy dù) chỉ huy đă pḥng
thủ thành công tại Huế trong 26 ngày (từ
30 tháng 1 đến 24 tháng 2, 1968). Các
đơn vị nầy đă đẩy lui các đơn
vị xung kích của Cộng sản Bắc Việt,
gồm Đoàn 5 (các Tiểu đoàn K4A, K4B, Tiểu đoàn
12 đặc công nội thành, Thành đoàn Huế) Đoàn 6
(các Tiểu đoàn K41, K6, Tiểu đoàn 13 đặc công
nội thành Huế, các Đại đội đặc
công 15, 16, 17, 18, tăng cường một Đại
đội súng pḥng không 37 ly, hai Đại đội Cộng
sản quận Hương Trà, Phong Điền, hai Đại
đội biệt động nội thành Huế), và hai Tiểu
đoàn 416, 418 thuộc đoàn Cù Chính Lan tức đoàn 9.
§
Tướng John H.
Cushman kể lại: “ Hai ngày trước Tết Mậu
Thân, Tưởng Trưởng linh tính cho Ông biết, sẽ
có một chuyện ǵ đó (một cuôc tấn công của
quân Bắc Việt ??) xảy ra và Ông cho đặt Sư đoàn
1 trong t́nh trạng báo động. Qua đêm đầu tiên
không có chuyện ǵ xảy ra, Ông cho bỏ lịnh báo
động, nhưng vẫn giữ Sư đoàn 1 trong t́nh
trạng sẳn sàng. Và đêm hôm sau, cuộc tấn công
Tết Mậu Thân bắt đầu, và kéo dài đến
mấy tuần sau.”
§
Tướng
Trưởng và các đơn vị của Ông đă giữ
vững Huế và gây thiệt hại nặng nề cho các
đơn vị tấn công Huế. Sau trận Mậu Thân ông được đặc cách
thăng cấp Thiếu tướng.
§
Năm 1970 Ông
được thăng cấp Trung tướng.
§
Trong cuộc hành
quân Toàn Thắng 42, khai diễn vào ngày 2/5/1970, Quân đoàn IV
đă phối hợp với Quân đoàn III do Tướng
Đổ Cao Trí chỉ huy, vượt biên giới
Việt-Miên tiến vào mật khu Ba Thu của Cộng
sản Bắc Việt tại Mơ Vẹt. Thiếu
tướng Nguyễn Viết Thanh, tư lệnh Quân
đoàn IV đă hy sinh v́ tổ quốc, trong cuộc hành quân
này. Trung Tướng Trưởng được bổ
nhiệm chức vụ Tư Lệnh Quân đoàn IV kiêm
Tư lệnh Quân khu IV, và nhận bàn giao Quân đoàn vào ngày
21/8/1970. Ông giữ nhiệm vụ này cho đến đầu tháng 5/1972.
§
Năm 1972 mùa hè đỏ lửa, quân Cộng
sản Bắc Việt mở cuộc tấn công vào Quân khu
I. Lực lượng của Quân Lực Việt Nam
Cộng Ḥa tại Quân khu I bị tổn thất
tỉnh Quảng Trị . Tướng Ngô Quang Trưởng
được điều động vào chức vụ
Tư lệnh Quân đoàn I và Quân khu I thay thế Trung
Tướng Hoàng Xuân Lăm. Nhận bàn giao Quân đoàn vào ngày 3 /5/1972.
Quân dân miền Trung vui mừng khi thấy vị Tướng
kính mến đă trở lại với qụê hương
thân yêu của họ. Và tinh thần chiến đấu
của quân và dân vùng I lên cao bội phần. Các tân Sĩ Quan
Trừ Bị Thủ Đức, hăng hái tinh nguyện chọn
về phục vụ tại Sư đoàn Bộ binh
lừng danh nhất cùa quân đội: Sư đoàn 1
Bộ binh, để bảo vệ phần tuyến
đầu của Tổ quốc.
§
Quân khu I,
được tăng cường với toàn bộ lực
lượng tổng trừ bị của Quân Lực
Việt Nam Cộng Ḥa và được sự yểm
trợ từ xa bởi Hạm đội 7 Hoa Kỳ, chỉ trong
ṿng 489 giờ đả đẩy lui và tái chiếm Tỉnh,
Cổ Thành Quảng Trị, cùng tất cả các phần
đất ở phía Nam sông Mỹ Chánh, Cửa Việt, và
gây thiệt hại thật nặng nề cho các đơn
vị của Cộng sản Bắc Việt.
§
Qua những
chiến công này, Ông được dư luận quốc
tế và quốc nội, xem là một vị Tướng
tài giỏi của Quân Lực Việt
Nam Cộng Ḥa.
§
Năm 1975, với chức vụ Tư lệnh Quân
đoàn I và Quân khu I, Ông bị lấy đi Sư đoàn Nhảy
dù đang cùng Sư đoàn 1 và Sư đoàn Thủy Quân
Lục Chiến trấn thủ Quân khu I. Ông được
lệnh phải tử thủ Huế, nhưng sau ít lâu
lại nhận lệnh di tản toàn bộ Quân đoàn I vào
Đà Nẵng. Do
thiếu thời gian chuẩn bị, cuộc di tản
hoàn toàn thất bại, gây tổn thất cho
lực lượng quân sự và cơ giới của Quân
đoàn I. Thiệt hại đáng kể nhất là việc
quân đội Việt Nam Cộng Ḥa mất hoàn toàn
quyền kiểm soát vùng lănh thổ có 3 triệu dân,
và thiệt hại hai Sư đoàn thuộc hàng
thiện chiến nhất của Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa là Sư đoàn 1 Bộ binh và Sư đoàn Thủy Quân
Lục Chiến, và đă đưa đến sự
sụp đổ toàn bộ miền Nam một cách nhanh chóng,
bất ngờ.
§
Trong những giờ
phút hổn loạn đó, Ông đă ở lại với binh
sĩ cho đến giờ phút chót, cuối cùng phải bơi
ra tàu xuôi Nam.
§
Ông trở về Sài G̣n và khai bệnh,
dưỡng bệnh cho đến khi Sài G̣n thất
thủ.
§
Những ngày
cuối tháng Tư 1975, Tướng Nguyễn Cao Kỳ đáp
trực thăng xuống Bộ Tổng Tham Mưu, vô t́nh
gặp Trung Tướng Trưởng đang có mặt
tại đây. Tướng Kỳ mời Trung Tướng
Trưởng cùng di tản ra chiến hạm của
Hạm đội 7 Hải Quân Hoa Kỳ, đang có mặt
ngoài hải phận.
§
Ông cùng gia đ́nh
qua Hoa Kỳ, định
cư tại vùng Bắc tiểu bang Virginia,
gần Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn. Trung
Tướng Ngô Quang Trưởng từ trần tại
Fairfax, Virginia vào ngày 22 tháng Giệng năm 2007.
§
Nơi quê
hương mới, Ông đi học lại, ra
trường và làm việc cho Association of American Railroad,
như là một Computer Analyst, cho đến ngày Ông về
hưu vào năm 1994.
§
Trong thời gian này,
luôn luôn u uất bởi gậm nhấm nổi buồn, và
tự ân hân v́ việc di tản của Quân đoàn I, Ông
đă từ chối tiếp xúc với giới truyền
thông, báo chí. Không xuất hiện trong các cuộc sinh
họat của Cộng đồng tỵ nạn Việt
Nam trong vùng.
§
Ông sống
những tháng ngày thật ẩn dật, đă có nhiều giới
chức thẩm quyền của chính phủ Hoa Kỳ,
đến tận nhà thăm viếng Ông trong những
limousine, kiếng đen quay kín, nhưng những láng
giềng chung quanh vẫn không biết Ông là ai. Qua báo chí
địa phương, sau khi Ông từ trần, mới
biết rằng láng giềng của họ là một vị
Tướng nổi danh nhất của Quân lực Việt Nam
Cộng Ḥa.
§
Ngoài tài chỉ huy
quân sự, Ông vẫn luôn được các chiến sĩ
Quận Lực Việt Nam Cộng Ḥa và đồng bào kính
trọng, v́ đời sống hết sức thanh bạch
của Ông. Được mệnh danh là một trong 4
vị Tướng thanh liêm, trong sạch nhất của
Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa, qua câu: “Nhất Thắng (Nguyễn
Đức Thắng), nh́ Chinh
(Phan Trọng Chinh), tam Thanh
(Nguyễn Viết Thanh), tứ Trưởng (Ngô Quang Trưởng)”.
§
Những ngày ở
trại tỵ nạn Fort Chaffee, Arkansas, Ông chỉ có
được 20 đô la trong túi, do một người
bạn (cựu cố vấn Hoa Kỳ) tặng.
§
Trung Tướng (
hồi hưu ) John H. Cushman trở thành người bạn
thân với Ông (sau thời gian
làm việc chung với Trung Tướng Trưởng ) cho
biết: “ Không như những vị Tướng khác làm
giàu nhờ chức vụ, Trung Tướng không có lấy
một bộ suit (complet), vợ
Trung Tướng vẫn nuôi heo tại nhà, trong khu cư xá Sĩ
Quan.
§
Cuộc đời
binh nghiệp của Ông thành công nhờ các biện pháp
cứng rắn, và sát cánh chiến đấu với binh
sĩ ngoài mặt trận. Thường xuyên thị sát các
tiền đồn hẻo lánh, nguy hiểm.
§
Là một vị
Tướng tác chiến chuyên nghiệp, Ông không tham gia và
cũng không để bị ảnh hưởng của
chính trị và phe phái. Ông đă từng nói: “ Quân đội
là quân đội và tôi chỉ nhận lệnh của
Tổng Tư lệnh Quân đội”.
§
Ông luôn luôn với
quân phục tác chiến, áo giáp, nón sắt, b́nh bi đông
nước và cả một cái xẻng cá nhân, để làm
gương cho thuộc
cấp. Đó là h́nh ảnh của vị Tướng
Tư Lệnh Vùng, mà đặc biệt đồng bào vùng
I và IV, khó thể nào quên được.
§
Làm việc 7 ngày
một tuần, dành hết tâm trí và công sức cho công
vụ.
§
Ông yêu thương
thuộc cấp, san sẽ mọi lợi lộc, tài chánh,
thăng thưởng cho mọi người.
§
Được
hầu hết quân, dân, cán, chính khen ngợi và tin
tưởng Ông.
§
Quân xâm lăng Cộng
sản Bắc Việt kinh sợ, khả năng quân sự
của Ông.
§
Giữa năm 1974
, Ông đă làm một việc ngoạn mục, rất
được ḷng dân. Quân nhân
của một đơn vị tại vùng I đă lùa
một đàn ḅ của dân chúng, đem giấu ở thung lũng
Quế Sơn. Khi nghe dân chúng tố cáo. Ông đích thân bay
đi t́m và đem trao trả cho khổ chủ. Số ḅ c̣n
thiếu Ông cho trừ lương từ Trung Đoàn
Trưởng đến binh sĩ, lầy tiền mua ḅ
trả đủ số cho dân.
§
Ông không dung
dưởng, bao che các việc làm xấu của thuộc
cấp, như một số các vị chỉ huy khác.
§
Ông luôn luôn cố gắng
t́m kiếm, những phương cách tốt đẹp nhất,
để cải thiện cuộc sống của quân nhân
các cấp và gia đ́nh của họ.
** Trung Tướng Ngô Quang
Trưởng là con rể của nhà văn tiền chiến
Thạch Lam. Trung Tướng và Phu nhân có được
tất cả sáu người con , bốn trai, hai gái,
tất cả đều đă có gia thất. Ông cũng có
đươc 12 cháu và 2 chắt....
Các tác phẩm quân sự
Bắt đầu năm 1979,
theo lời mời của Trung tâm Quân sử Quân lực
Hoa Kỳ (U.S. Army Center of Military History), ông ghi
lại kinh nghiệm chiến đấu qua 3 quyển sách
hiện c̣n lưu trữ tại trung tâm kể trên.
§
"The Easter
Offensive of 1972" (1983),
§
"Territorial
Forces" (1984), và
§
"RVANF and US
Operational Cooperational Coordination" (1984).
Nhận định
về Trung Tướng Ngô Quang Trưởng
Trung tướng Ngô Quang
Trưởng không những được dân, quân, cán, chính
miền Nam kính mến, thương yêu, mà Ông c̣n
được những chiến sĩ, những vị
chỉ huy của Quân Lực Hoa Kỳ chiến đấu
tại Viêt Nam kính phục về đức độ, cũng
như khả năng lảnh đạo và tác chiến
của Ông.
* Tướng Creighton Abrams, Tư
lệnh Quân Lực Hoa Kỳ tại Việt Nam từ năm
1968 đến 1972 đă từng tuyên bố: Tướng Trưởng có
khả năng để chỉ huy một Sư Đoàn của
Quân Lực Hoa Kỳ.
* Trong hồi kư của Đại
Tướng H. Norman Schwarzkopf, nguyên Tư lệnh Bộ
chỉ huy Trung Đông và tư lệnh quân đội
Đồng Minh trong chiến dịch Băo Sa Mạc 1991, Ông
đă viết về Tướng Trưởng như sau:
"...[General Trưởng is] the most brilliant tactical
commander I'd ever known ...", tạm dịch "[Trung Tướng
Trưởng là] người chỉ huy chiến thuật
kiệt xuất nhất mà tôi từng được
biết".
Cũng trong cuốn hồi kư này,
viết năm 1992, Đại tướng Schwarzkopf đă
ca ngợi Tướng Trưởng như một anh hùng
trong trận đánh tại thung lũng Ia-Drang.( Khi
Tướng Trưởng là Trung Tá và Tướng Schwarzkopf
là Thiếu Tá Cố vấn). Đây là trận thử
lửa, trận đánh lớn đầu tiên, và
đẩm máu nhất (giữa lực lượng Cộng
sản Bắc Việt với lực lương Không
kỵ Hoa kỳ và sau đó với lực lượng Nhảy
Dù của Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa, vào tháng 11/1965). Khi
quân xâm lăng Cộng sản Bắc Việt quyết
định chuyển từ cuộc chiến tranh du kích,
sang chiến tranh quy ước, tham chiến với cấp
số tiểu đoàn và trung đoàn. Quân Cộng sản
Bắc Việt đă bị tổn thất nặng nề
trong trận giao tranh này, với lực lượng Không
kỵ Hoa Kỳ, và Nhảy dù cùa Việt Nam Cộng Ḥa.
Trung tá Ngô Quang Trưởng và Thiếu Tá
Norman Schwarzkopf
* Trung tá George W. Smith,
nguyên cố vấn Sư đoàn 1 Bộ binh, trong bút kư
"The Siege at Huế" đă viết:
"General Truong was tough, disciplined, and dedicated to his military
profession. Unlike many of his contemporaries who had climbed the ranks through
political influence, nepotism, or cold, hard cash, he had earned his stars on
the battlefield. He was viewed as a self-starter, without a hint of corruption
or ego. He was regarded by the Americans as unquestionably the finest senior
combat commander in the South Vietnamese army."; tạm dịch
"Tướng Trưởng là một người
cứng rắn, kỷ luật, và hết ḷng với binh
nghiệp. Không như một số đồng liêu của
ông thăng quan tiến chức bằng quen biết hay lo
lót, ông đeo sao trên vai bằng chiến công tại mặt
trận. Ông là nguời cần mẫn, thanh liêm, và không
tự cao tự đại. Người Mỹ cho rằng
ai cũng phải nh́n nhận ông là người chỉ huy
chiến đấu tài giỏi nhất của quân
đội Nam Việt Nam."
* Sử gia Bill
Laurie, khi được tin Tướng Ngô Quang
Trưởng qua đời, đă thư cho Đại Tá Hà
Mai Việt, nguyên Trưởng Pḥng 3, Quân đoàn I (1973-1974) như
sau: “ Dai Ta Viêt, I am very sad to hear
this. General Truong was true
* Nhật báo
Washington Post trong số ra ngày
* Vào những năm cuối
đời, Ông đă can đảm để chiến
đấu với căn bịnh ngặt nghèo, như ngày
nào Ông đă can đảm chiến đấu ngoài mặt
trận, trong cương vị của một vị Tướng,
như Tiến sĩ Lewis Sorley ( Sử gia
), nguyên là Sĩ Quan Thiết Giáp Hoa Kỳ, tốt nghiệp
Vơ Bị West Point, từng tiếp xúc với Tướng
Trưởng nhiều lần, đă nói: “I had the privilege of calling Gen. Truong only few weeks ago. I
admired his courage in facing his final illness every bit as much as I did his
battlefield bravely and generalship”.
* Đồng
thời trong một e-mail gởi đến cho những
người bạn đồng khóa của Ông – West Point
Class of 1956 – báo tin Trung Tướng Trưởng qua
đời. Tiến sĩ Lewis Sorley đă không quên nhắc cho
những bạn Ông được nhớ, những lời
nhận xét và khen ngợi Trung
Tướng Ngô Quang Trưởng và Sư đoàn 1 Bộ
binh Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa của Tướng
Creighton Abrams, vị Tư lệnh Quân lực Hoa Kỳ
tại Việt Nam từ năm 1968 đến 1972. (.. General Truong, in my judgment, is the
most professionally qualified officer that ARVN’s got in the field …..……When
General Truong commanded the 1st Division, General Abrams had this
to say:“ It’s a first-class division. It’s clearly the
best troops they’ve got in-country……”
* Và cuối cùng Tiến sĩ Lewis Sorley
đă viết cho những bạn của Ông: “ Farewell to one of the great soldiers and a man of incandescent modesty,
decency and integrity ”
* Ông đă có thời gian chuẩn
bị, và Ông đă muốn khi Ông ra đi tang lể phải
được cử hành đơn giản, thật
đơn giản. Nhưng những người Chiến
Sĩ Việt Nam Cộng Ḥa – những người luôn
sống cho t́nh nghĩa huynh đệ chi binh, biết kính
trên, nhường dưới – th́ không thể nào để
một người anh cả đáng kính của quân
đội, ra đi trong lạnh lùng, không kẻ tiển
đưa.Thế nên đám tang của Ông đă
được cử hành trọng thể, với
đầy đủ lể nghi quân cách – mà những
người chiến sĩ Việt Nam Cộng Ḥa lưu
vong, có được – rất đông đảo chiến
sĩ Việt Nam Cộng Ḥa các cấp, thuộc các Quân, Binh
chủng đă đến, để chào tiễn biệt, tiển
đưa Ông đến nơi an nghĩ cuối cùng.
Chỉ tiếc rằng nơi Ông an nghĩ không phải là
Nghĩa Trang Quân Đội Biên Ḥa - bên cạnh mộ
phần của hàng ngàn anh linh tử sĩ đă một
thời chiến đấu bên Ông, đă đời
đời yên nghĩ – mà là nơi xứ lạ quê
người, ngàn trùng xa cách quê hương.
Những h́nh ảnh đông
đảo, trang nghiêm và cảm động của tang
lể, đă làm những người dân bản xứ
ngạc nhiên và thán phuc về tinh thần và kỷ luật
tốt đẹp của những người cựu
Chiến Sĩ Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa – dù đă
hơn 30 năm qua, nhưng vẫn như ngày nào - vẫn
giữ niềm thương yêu và sự kính trọng đối
với thượng cấp, đặc biệt trong
những giờ phút sau cùng.
* Một v́ sao vừa mất…
* Một cánh dù đả rơi…
* Một vị tướng anh hùng
đă vĩnh viễn ra đi…
* Nhưng, “ Anh Hùng Tử, Khí Hùng Bất
Tử ”, Ông đă để lại trong ḷng biết
bao quân, dân, cán, chính Việt Nam Cộng Ḥa - đă từng
anh dũng chiến đấu, vào sanh ra tử với Ông
trong những tháng ngày non nước điêu linh – những
ngậm ngùi kính mến, tiếc thương.
Và nhất là đồng bào vùng I
vẫn măi nhớ ơn Ông…
* Có thể giờ đây, khí phách
anh linh, thanh thản, Ông đă trở về với quê
hưong – sau hơn 30 mươi năm trời v́ nạn
nước, lưu lạc xứ người, với
nổi niềm u uất, đau buồn không nguôi, và không
muốn tỏ cùng ai – để được xum họp
với anh linh của biết bao chiến sĩ,
đồng bào Việt
Nam Cộng Ḥa, những
người đă từng chiến đấu bên Ông, khi quê
hương ch́m trong lửa khói quân thù, nay đă vĩnh
viễn yên nghĩ muôn đời trong ḷng đất Mẹ
thân yêu.
BMH
Suu tập
* Để thay
cho một nén hương tiễn biệt, kính dâng đại
Niên trưởng.