LUẬT SƯ NGUYỄN HỮU THỐNG VÀ VỤ ÁN DẪN ĐỘ LƯ TỐNG


Bút Vàng phỏng vấn Luật Sư Nguyễn Hữu Thống về vấn đề Thái Lan dẫn độ anh Lư Tống. Luật Sư Nguyễn Hữu Thống đă từng hành nghề Trạng Sư tại 3 nước : Việt Nam, Pháp Quốc và Hoa Kỳ. Gần đây Luật Sư Thống đă nghiên cứu rất nhiều về vấn đề ṭa án Thái Lan xử anh Lư Tống, và Luật Sư Thông đă đưa ra nhiều bài viết liên quan đến vụ ṭa xử anh Lư Tống, giúp ư kiến cho luật sư Thái Lan để binh vực Lư Tống tại ṭa án Thái Lan. Cách nay vài ngày, Bút Vàng (ở Santa Ana ) đă phỏng vấn LS Nguyễn Hữu Thống (ở San Jose ) qua điện thoại.
Theo như Luật Sư Nguyễn Hữu Thống: Lư Tống không có tội ǵ cả, và ṭa trên của Thái Lan cần phải băi bỏ bản án của ṭa dưới Thái Lan, và gửi trả Lư Tống về Hoa Kỳ. Xin mời quư vị xem tiếp.

Quư vị có thể bấm vào đây để download audio file.


-------------------------------------------


- Xin chào Luật Sư Nguyễn Hữu Thống
- Vâng, tôi chào cô Bút Vàng. Xin chào các anh chị em. Hôm nay tôi sẽ phát biểu vắn tắt về bản án của ṭa xét xử vụ dẫn độ Lư Tống về Việt Nam, nhân ngày 7 tháng 9 vừa qua. Chúng tôi nhân danh là Ủy Ban Luật Gia Bảo Vệ Dân Quyền, thành lập từ năm 1990, trong số đó có một số luật sư và thẩm phán đă hành nghề tại Hoa Kỳ, và trong số đó cũng có một số Khoa trưởng Luật Khoa tại Saigon và Hà Nội trước kia. Trong thời gian vừa qua chúng tôi đă tham dự vào vấn đề pháp lư ở trong nước, bảo vệ những tù nhân lương tâm. Năm 1992 chúng tôi có thành lập một ủy ban bảo vệ Lư Tống khi anh cướp một chiếc máy bay Air Việtnam và rải truyền đơn ở Saigon. Đến năm 1998 th́ nhờ áp lực quốc tế cũng như sự vận động của đồng bào hải ngoại, Lư Tống cùng với Nguyễn Đan Quế và Đoàn Viết Hoạt được phóng thích cùng một ngày, 1 tháng 9 năm 1998. Năm 2000 th́ anh lại rải 50,000 truyền đơn bằng tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha, hô hào dân chúng nơi đây lật đổ chế độ cộng sản Cuba, khi anh bay về Hoa Kỳ an toàn, chỉ bị rút bằng lái, và cái đơn của Cuba đ̣i dẫn độ Lư Tống th́ đă bị chính phủ Hoa Kỳ bác bỏ. Tháng 11 tức là 10 tháng sau, anh dùng máy bay 1 động cơ, nói là đi học lái phi cơ, nhờ một người huấn luyện viên hướng dẫn, rồi từ Thái Lan bay qua Việt Nam, qua Tây Ninh, rồi anh rải truyền đơn xuống Saigon, có đưa 10,000 Mỹ Kim để nói với người huấn luyện viên nhờ giúp đỡ việc này. Anh tŕnh bày người huấn luyện viên đă giúp đỡ rải truyền đơn và quay phim, và h́nh ảnh trong phim cho thấy người huấn luyện viên đó có vẻ tươi cười chứ không có vẻ ǵ là bị hăm dọa. Khi về Thái Lan, thay v́ anh có thể kiếm một băi đất trống để đáp máy bay xuống, rồi trốn đi th́ không sao hết th́ anh lại nghĩ rằng ḿnh không có tội ǵ hết, nên đáp xuống một phi trường rất lớn (Utapao). Hồi thập niên 50 's th́ Thái Lan ở trong khối liên pḥng Đông Nam Á, (SEATO, gồm có Úc, Pháp, Anh, Tân Tây Lan, Pakistan, Phi Luật Tân, Thái Lan, và Hoa Kỳ ), nên có phi trường rất lớn. Anh yên trí là không có tội ǵ cả nên mới đến đó. Cuối cùng là do sự thay đổi lập trường của người huấn luyện viên, đă khai lại rằng anh đă hăm dọa rằng "nếu mà anh không giúp tôi th́ tôi sẽ đâm máy bay xuống đất", tức là có sự áp lực. Ṭa án đă căn cứ vào lời khai đó mà phạt Lư Tống 7 năm tù về 2 tội: cướp đoạt phi cơ, và tội thứ nh́ là vi phạm luật lệ về di trú Thái Lan, vi phạm không phận quốc gia (4 tháng tù ) tổng cộng 88 tháng, anh được đặc ân giảm c̣n 66 tháng th́ được tha. Anh măn tù ngày 17 tháng 5 vừa qua. Trong thời gian này nhà cầm quyền Việt Nam lại đ̣i dẫn độ về Việt Nam với tội "Vi phạm an ninh quốc gia", phát ngôn viên của Việt Nam nói rằng "Lư Tống là một tên khủng bố nguy hiểm v́ thế phải đưa ra ṭa để trừng trị về tội vi phạm an ninh quốc gia của Việt Nam". Sau khi bộ tư pháp thụ lư đề nghị của Việt Nam, xét rằng "chúng tôi chỉ có thể cho dẫn độ về một tội thôi, là tội vi phạm không phận quốc gia, th́ chúng tôi mới đưa ra ṭa xử ". Nhà cầm quyền VC giả đ̣ là đồng ư như thế, nhưng khi Lư Tống được đưa ra ṭa xử th́ họ lại thêm rằng tuy rằng vi phạm không phận quốc gia nhưng mà có liên hệ đến an ninh quốc gia. V́ vậy họ đ̣i dẫn độ về tội vi phạm an ninh quốc gia, và tuyên truyền chống lại nhà nước. Khi đó ṭa Thái bác bỏ ngay, v́ họ nói rằng tuyên truyền chống lại nhà nước th́ là một tội chính trị, không cho phép dẫn độ. Cuối cùng họ đồng ư xử về tội là "vi phạm không phận quốc gia Việt Nam, có liên hệ đến an ninh quốc gia ".

Về phương diện pháp lư, th́ vấn đề dẫn độ rất đặc thù, v́ hàng trăm hàng ngàn luật sư Hoa Kỳ không có dịp để biện hộ hay xử một vụ như thế, mới đây ta chỉ thấy có một vụ xử dẫn độ Pinochet bên Anh mà thôi, có lẽ v́ ít kinh nghiệm như thế cho nên ṭa Thái Lan mới đồng ư xử Lư Tống về vụ "vi phạm không phận Việt Nam có liên hệ đến an ninh quốc gia ".

Xin thưa rằng về phương diện pháp lư th́ đó là một sự ngộ nhận rất lớn, v́ phải phân biệt cái hành vi và cái tội trạng. Ví dụ như bạn vi phạm không phận Việt Nam mà phạm tội gián điệp, th́ cái đó không phải là tội vi phạm không phận quốc gia nữa mà đổi thành tội gián điệp. Thứ hai nữa, nếu bạn dùng cái phi cơ đó mà bạn bay trên không phận quốc gia rồi cho người buôn bán ma túy, th́ bạn sẽ không phải là bị truy tố về tội vi phạm không phận quốc gia nữa, mà sẽ bị truy tố về tội khác, là tội buôn bán ma túy. Nếu bạn dùng phi cơ đó để đón tiếp những người buôn bán nô lệ t́nh dục, phụ nữ... th́ không phải là tội vi phạm không phận quốc gia, mà đó là tội buôn bán nô lệ t́nh dục, tội nặng hơn nhiều, cho nên cái kia chỉ là phương tiện. Một ví dụ khác: Nếu bạn xâm nhập gia cư khi nhà không có chủ, nếu bạn xâm nhập gia cư mà để lấy đồ đạc hay cướp bóc th́ không phải là tội xâm nhập gia cư mà biến thành tội cướp. Cho nên ṭa án Thái Lan đă không rơ về luật pháp ở Việt Nam, thành ra mới xét xử cái tội "vi phạm không phận Việt Nam có liên hệ đến an ninh quốc gia" th́ tôi xin thưa là có ít nhất là có độ 10 tội như vậy. Như tôi vừa nói là tội gián điệp, hay tội xâm phạm an ninh lănh thổ, nếu chẳng may mà Lư Tống bị dẫn độ về Việt Nam th́ họ sẽ truy tố về tội đó, mà tội đó sẽ đến tù chung thân, mà v́ Lư Tống đă một lần rải truyền đơn rồi, đă một lần là không tặc rồi, th́ có trường hợp gia trọng, và th́ có thể lần này họ kết án đến tử h́nh. Bộ luật Việt Nam đă nói rơ tội nào là tội "xâm nhập an ninh quốc gia " th́ từ đạo luật 1985 rồi đến đạo luật 1997, th́ chúng tôi nêu ra tội mà Lư Tống có thể bị chụp mũ : Toà Án Thái Lan th́ không biết rơ cho nên có thể ngộ nhận trong vấn đề đó. Ví dụ như trong đạo luật Việt Nam, có các tội "xâm phạm an ninh quốc gia " th́ có tội "phản bội tổ quốc " chẳng hạn, tức là tội "cấu kết với nước ngoài để gây nguy hại cho chủ quyền lănh thổ" vv. tội tử h́nh, "hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân" cũng là tội tử h́nh, tội "gián điệp" cũng là tội tử h́nh, tội "xâm phạm an ninh lănh thổ", mà tôi chắc là họ sẽ truy tố về tội này, nếu có bị dẫn độ, th́ cũng là tội tử h́nh, tội "bạo loạn", tội "khủng bố ám sát", "phá hoại chính sách kinh tế", "phá hoại chính sách đoàn kết quốc gia", tội "tuyên truyền chống chế độ, tuyên truyền chống nhà nước, phá rối an ninh", tội "trốn đi nước ngoài nhằm mục đích chống chính quyền nhân dân".. cũng tù chung thân. Tội "trốn đi nước ngoài rồi ở lại không có về nữa, nhưng mà để chống chính quyền", cũng là tội tù chung thân, tội "cướp đoạt máy bay, tàu thủy", đó là cái tội sẽ truy tố, tôi nghĩ là họ sẽ dùng 2 tội : "vi phạm luật lệ hàng không": điều 222, "vi phạm không phận quốc gia", trong khi mà luật Thái Lan chỉ phạt tối đa là 2 năm tù thôi, th́ ṭa án ở Thái Lan đă phạt ngày 25 tháng 12 năm 2003 đă phạt Lư Tống 4 tháng tù. Cái lần mà Lư Tống bay sang Cuba về vi phạm không phận quốc gia, v́ đi ra ngoài không đúng nguyên tắc đó, th́ họ (Hoa Kỳ) không truy tố, họ chỉ rút bằng lái phi công thôi. Điều luật về Hoa Kỳ mà họ gọi là "Vi phạm không phận quốc pḥng của Hoa Kỳ" th́ họ chỉ phạt tối đa là một năm tù thôi, và thường thường là phạt vạ. Bên Âu Châu th́ tội này không bao giờ phạt quá 2, 3 tháng cả. Ví dụ như bạn ở Anh bạn bay qua Pháp rồi bay qua Ư, th́ bạn vi phạm không phận cả Pháp và Ư, th́ nếu như Pháp đă phát bạn tiền vạ, hoặc mấy tháng tù treo rồi, th́ không bao giờ phải dẫn độ sang Ư nữa, v́ cũng là tội đó, v́ đó cũng là một tội trạng, không xử 2 lần. Thế th́ Lư Tống đă phạm tội ở Thái Lan và phạt 4 tháng tù rồi, th́ không có lư do ǵ mang về Việt Nam để truy tố về cùng một tội như vậy. Nhà cầm quyền Thái Lan cũng như ṭa án Thái Lan không biết rơ là cái luật ở Việt Nam khác với luật ở Thái Lan và ở Hoa Kỳ. Như ở Hoa Kỳ th́ tội đó chỉ bị phạt [nhiều lắm là] 1 năm, ở Thái Lan th́ bị phạt [nhiều lắm là] 2 năm, nhưng mà ở Việt Nam th́ họ sẽ phạt đến 10 năm tù. Tức là "vi phạm không phận quốc gia", chứ c̣n nếu "dính líu đến an ninh quốc pḥng" th́ có thể đến tù chung thân, tức là "vi phạm an ninh lănh thổ ", th́ tôi xin thưa đó là một sự ngộ nhận của ṭa án Thái Lan, tôi nghĩ là chúng ta có cơ may là chống án, để mà tŕnh bày đến ṭa phúc thẩm, là những người có kinh nghiệm, mà theo tôi là những người có học thức uyên thâm hơn là những người ở toà sơ thẩm.
Thưa c̣n một điểm nữa như thế này : Theo luật Thái Lan th́ khi bạn đang đi trên một cái phi cơ hoặc một cái tàu thủy của Thái Lan mà bạn không có đổ bộ xuống một cái bến nào cả, bạn không có xuống phi trường nào, bạn vẫn ở trên phi cơ hay tàu thủy đó mà trở về nước, th́ theo luật Thái Lan th́ cái phi cơ đó hay cái tàu thủy đó là lănh thổ nối dài của Thái Lan, th́ cái luật lệ Thái Lan vẫn áp dụng nếu bạn phạm tội trong cái máy bay đó hay cái tàu thủy đó, v́ đó là chủ quyền quốc gia nối dài, lănh thổ quốc gia nối dài, th́ chỉ vi phạm về không phận quốc gia của Thái Lan mà thôi. Lư Tống, từ khi anh bay ngang qua Saigon rồi anh trở về, không bao giờ anh đặt chân xuống lănh thổ Việt Nam, anh chỉ là vi phạm không phận Thái Lan mà thôi, trong trường hợp đó th́ chỉ có Thái Lan truy tố là đủ rồi, phạt rồi, thụ h́nh rồi, th́ không có lư ǵ mà lại dẫn độ về Việt Nam được.
Tôi nghĩ rằng là ṭa án có một cái điểm không đúng nhất là như thế này. Sau khi tuyên án th́ họ nói một câu như thế này th́ tôi cũng suy nghĩ : "yêu cầu nhà cầm quyền Hà Nội phải nhận giao hoàn Lư Tống trong ṿng 3 tháng, nếu quá 3 tháng đó th́ rất tiếc là chúng tôi không thể nào dẫn độ Lư Tống được nữa, v́ anh là một người đấu tranh về chính trị, một người đối kháng về chính trị." Tôi không hiểu là ṭa suy nghĩ như thế nào, tức là tháng 9 này Lư Tống bị kết án, nếu tháng 12 mà Lư Tống chưa được giao hoàn về Việt Nam nữa, th́ kể từ tháng 12 nhà cầm quyền Hà Nội không thể đ̣i dẫn độ được nữa, v́ đến lúc đó th́ Lư Tống bỗng nhiên biến thành một người đấu tranh chính trị; th́ cái đó không có hợp lư, bởi v́ thực sự anh là một người đối kháng chính trị từ lâu rồi, từ ngày anh vượt ngục 1980 cơ, rồi đến 1992 anh vẫn là người đấu tranh chính trị, liên tục anh là người đấu tranh chính trị, cho nên không thể nói rằng từ tháng 9 đến tháng 12 này th́ Lư Tống chưa phải là một người đấu tranh chính trị, và có thể dẫn độ được v́ Lư Tống chưa phải là một người đấu tranh chính trị, mà đến tháng 12 th́ Lư Tống bỗng nhiên biến thành một người đấu tranh chính trị, và không thể dẫn độ được nữa. Tôi sợ rằng là ṭa sơ thẩm Thái Lan đă không có kinh nghiệm và am tường về luật dẫn độ, thành ra đă xử một cách hời hợt và không đúng luật pháp, cho nên chúng ta cần phải nghĩ rằng là khi mà ḿnh chống án, th́ ḿnh cần tin tưởng là ṭa án sẽ chân thành và xử đúng luật pháp, có 3 cái luật: 1. Đạo luật dẫn độ Thái Lan năm 1929, thứ hai có một cái luật gọi là luật đối chiếu, là cái hiệp ước dẫn độ giữa Thái Lan và Hoa Kỳ, 1983, những cái tội về chính trị th́ không thể dẫn độ được.
Thưa với anh chị em là, tôi không cần học luật, nhưng nếu mà bạn rải truyền đơn trên máy bay, hoặc bạn rải truyền đơn trên đường phố Sài G̣n bằng tay, th́ cũng chỉ là hành vi đó thôi, hành vi đó là "đối kháng với nhà cầm quyền ", đó là một hành vi chính trị, và hành vi chính trị đó có cấu thành tội trạng nào nữa th́ đó cũng chỉ là một tội chính trị mà thôi. Thực ra th́ nó không cấu thành một tội nào cả, v́ ḿnh rải truyền đơn th́ chỉ là tự do phát biểu quan điểm mà thôi. Thưa đă có một cái tiền lệ cách nay đă khá lâu rồi, từ giữa thế kỷ thứ 19, th́ sau cách mạng Âu Châu th́ Karl Marx là thủy tổ CS, đă công bố xuất bản một cuốn sách, gọi là Tuyên Ngôn Cộng Sản, trong đó ông có nói "vô sản khắp thế giới hăy đứng lên dùng vơ trang để lật đổ các chế độ tư bản", thế th́ yêu cầu lật đổ chỉ là lư thuyết thôi. Khi nào bạn có vơ trang tổ chức lật đổ th́ đó mới tạo thành cái tội gọi là "tội phản nghịch". Thế th́ cái đó không phải là cái tội ǵ cả, mà chỉ là "tự do phát biểu quan điểm", v́ thế mà ông ấy không bị Anh truy tố, v́ ông sống tại Anh. Thế th́ Lư Tống cũng vậy, nếu như anh có rải truyền đơn hô hào nổi dậy chống chế độ, th́ cũng chỉ là tự do phát biểu quan điểm thôi, nhưng mà đặc biệt là trong cái ngày 17 tháng 11 năm 2000, khi Lư Tống rải truyền đơn, th́ cái truyền đơn đó là nhằm kêu gọi thế này: ngày đó là ngày Tổng Thống Clinton đến Saigon, th́ yêu cầu đồng bào tích cực tham gia vào cuộc biểu dương lực lượng, để yêu cầu đ̣i tự do dân chủ cho Việt Nam, chứ không nói một chữ nào về việc phải đấu tranh, phải giải thể chế độ CS ǵ cả, tức là rất ôn ḥa, chỉ yêu cầu đồng bào tham dự cuộc mít tinh biểu t́nh mà thôi. Th́ theo tôi không thể cấu thành một cái tội ǵ cả, huống chi nếu có tội th́ chỉ là tội chính trị mà thôi, v́ bạn rải truyền đơn trên không phận Saigon mà chống chính phủ, th́ là một tội chính trị, huống chi đó không phải là tội ǵ cả, mà chỉ là hành xử hợp pháp, tức là chỉ xử dụng quyền tự do phát biểu quan điểm mà thôi. Thưa các anh chị em, Thái Lan chưa gia nhập công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị, nhung Thái Lan là một hội viên của LHQ, th́ phải tôn trọng "tuyên ngôn quốc tế nhân quyền " trong đó có cái điều gọi là "mọi người dân đều được quyền tự do phát biểu quan điểm, trong đó có cả những quan điểm không phù hợp với đường lối của nhà cầm quyền " tức là rải truyền đơn chống chính phủ cũng chỉ gọi là quyền phát biểu quan điểm mà thôi chứ không có tội ǵ hết. Cho nên nếu v́ đó mà có thể dẫn độ về Việt Nam, để có thể Lư Tống bị xử án về tội "xâm phạm an ninh lănh thổ" th́ Lư Tống có thể bị xử đến tử h́nh, v́ anh đă tái phạm, lần trước anh đă bị 20 năm tù rồi, th́ tôi nghĩ rằng đó là sự sai lầm lớn nhất của ṭa án sơ thẩm, tôi nghĩ rằng chúng ta phải tranh thủ để trước ṭa phúc thẩm để hủy cái án ṭa ấy đi, để phục hồi lại công lư cho Lư Tống. Người đó theo ư tôi là người suốt đời chỉ đấu tranh cho những chuyện thiên hạ mà thôi, đ̣i tự do cho Việt Nam, đ̣i tự do cho Cuba, tất cả những cái đó là người đấu tranh về tư tưởng, không phải là cái người "không tặc ", không phải là một cái người "buôn ma túy ", không phải là một cái người "đi dẫn gái cho ngoại quốc ".. buôn bán phụ nữ, làm nô lệ t́nh dục,.... th́ đó là cái người đáng tôn trọng, chứ không thể nào mà dẫn độ về cái nơi, mà tất nhiên là nơi đó họ sẽ phạt Lư Tống rất nặng. Tôi nghĩ rằng nhà cầm quyền Thái Lan, ông Chánh Án, cần nghiên cứu kỹ về cái luật dẫn độ, và tôi hy vọng là Lư Tống sẽ được có cái án ở toà sơ thẩm bị hủy bỏ, và sẽ không bị dẫn độ.

- Vâng, cảm ơn anh Nguyễn Hữu Thống. Bây giờ v́ anh là một luật sư nên anh biết luật, có thể hỏi anh về một vấn đề ra ngoài vấn đề xét xử Lư Tống. Tức là đồng bào của chúng ta th́ tranh đấu bên ngoài này, cũng rất nồng nhiệt cho Lư Tống, họ có những đề nghị v́ Thái Lan đă sơ ư và đă phạt dẫn độ Lư Tống về Việt Nam, nên họ muốn đánh động lương tâm những người Thái Lan bằng một cách ǵ đó, ví dụ như là tẩy chay mua hàng Thái Lan, th́ Luật Sự Thống thấy họ làm như vậy có vi phạm luật ǵ không, và có lợi ǵ không?

- Xin thưa, là tôi chỉ là luật sư biện hộ, chứ không phải là về đấu tranh chính trị, thành ra nếu về phương diện thuần túy pháp lư, mà chúng ta đă phản đối ngay từ bây giờ, mà chúng ta không nghĩ rằng là có một cái ṭa thượng thẩm sẽ xét lại, th́ có thể có một cái phản ứng bất lợi, là ṭa thượng thẩm sẽ nghĩ rằng chúng ta đă lên án Thái Lan rồi, như vậy th́ ṭa thượng thẩm có muốn sửa lại h́nh phạt, th́ họ sẽ rất lưỡng lự, v́ nếu mà họ chịu như vậy, th́ ra cái điều rằng họ chịu áp lực của ḿnh nên họ sửa, chứ không phải họ sửa v́ công lư. Về chính trị th́ các anh chị cứ nghiên cứu, thế nhưng mà về phương diện pháp lư thuần túy, th́ bất cứ hành vi nào của chúng ta mà lên án ví dụ như là gán cho là ṭa án Thái Lan hay là chính phủ Thái Lan có một cái liên hệ ǵ đó với VC, hay là sẽ có bản án tiền chế như là ở Việt Nam, th́ sẽ bất lợi về phương diện tư pháp, tại v́ chúng ta kỳ vọng, chúng ta phải tin tưởng là họ sẽ tôn trọng luật pháp, v́ ngoài cái vấn đề Việt Nam ra, th́ Lư Tống c̣n là một công dân Hoa Kỳ, mà người công dân đó thực sự ra đă được Tổng Thống Reagan vinh danh là một chiến sĩ của Tự Do, và khi ông phụ tá ngoại trưởng Hoa Kỳ được hỏi về vấn đề này, th́ ông nói rằng Hoa Kỳ không bao giờ đồng ư cho dẫn độ một người đă thụ h́nh xong rồi, mà lại giao giải vào một quốc gia không tôn trọng nhân quyền, quốc gia đó có một nền tư pháp không độc lập, ṭa án chỉ là công cụ của Đảng Cộng Sản, nên tôi nghĩ rằng là về phương diện chính trị th́ các anh chị em có thể quyết định được, nhưng mà về vấn đề pháp lư th́ điều đó không có lợi.

- Thưa anh nếu thế th́ chúng ta không nên tẩy chay Thái Lan vội v́ họ chưa đi đến chung cuộc, mới là xử án ở toà sơ thẩm, không phải là ṭa phúc thẩm, vậy th́ chúng ta có thể vận động cách khác cho anh Lư Tống, với các chính khách Mỹ, để họ nói chuyện với Thái Lan về vấn đề anh Lư Tống, bằng cách là viết thư thật nhiều cho bà Rice, hoặc là viết thư thật nhiều cho những người nào, ḿnh có nên làm như thế không?

- Tôi nghĩ rằng cần nhất là phải viết thư cho Bộ ngoại giao Hoa Kỳ, v́ Bộ ngoại giao sẽ bênh vực cho người công dân của ḿnh, và ṭa án th́ phải xét xử theo như luật pháp của ḿnh, và luật pháp của Hoa Kỳ th́ một người rải truyền đơn như Lư Tống là không có tội ǵ hết. Bộ ngoại giao của Hoa Kỳ phải nói ra cái điều đó, tức là chúng tôi không có chấp nhận tuyên phạt một người có cái lập trường chống đối với chính phủ bao giờ cả, là v́ ngay trong nước chúng tôi là cũng có 2 đảng, và đảng đối lập bao giờ cũng muốn chống lại chính phủ, mà chúng tôi không thể nào đàn áp cái đảng đối lập được, chúng tôi không bao giờ đàn áp những ư kiến đối lập, mà chúng tôi bao giờ cũng phải tôn trọng những cái ư kiến đối lập đó, kể cả những cái ư kiến đối lập đó làm cho chúng tôi rất khó chịu. Thế th́ cái quan niệm đó phải truyền đạt cho chính phủ Thái Lan biết rằng là Chính phủ Thái Lan đă kư một cái hiệp ước về dẫn độ năm 1983, và trước đó c̣n một cái hiệp ước dẫn độ nữa vào năm 1922, th́ khi mà giữa 2 quốc gia đă kư hiệp ước với nhau rồi, th́ công dân Thái Lan và công dân Hoa Kỳ đều được hưởng quyền b́nh đẳng trước pháp luật về phương diện dẫn độ. Mà đối với công dân Thái Lan, th́ Thái Lan nếu theo luật dẫn độ 1922 sẽ không bao giờ dẫn độ một người công dân của Thái Lan qua một cái nước mà chưa có kư một hiệp ước dẫn độ như là Việt Nam, tức là công dân Thái Lan không bao giờ bị dẫn độ sang Việt Nam cả, v́ quốc gia này không có hiệp ước dẫn độ với Thái Lan, thế th́ Lư Tống là một công dân Hoa Kỳ, và Hoa Kỳ đă kư với Thái Lan một hiệp ước về dẫn độ, thế th́, về phương diện dẫn độ thôi, th́ người công dân Thái Lan và người công dân Hoa Kỳ được hưởng quyền b́nh đẳng của luật pháp bảo vệ về việc dẫn độ, tức là người công dân Hoa Kỳ không bao giờ bị Thái Lan dẫn độ về một quốc gia không có kư một hiệp ước dẫn độ với Thái Lan. Thế th́ cái điểm đó bộ ngoại giao Hoa Kỳ có thể nói với nhà cầm quyền Thái Lan được. Họ có thể t́m ra những cái khía cạnh để không thể nào dẫn độ một công dân Hoa Kỳ, mà không những là riêng công dân Hoa Kỳ, khắp thế giới không ai có thể dẫn độ một người mà chỉ có rải truyền đơn chống chính phủ được. Mặt chính yếu là mặt ngoại giao.

- Thưa Luật Sư Thống, nọ nay từ vụ án Lư Tống xảy ra th́ nhà cầm quyền Việt Nam đă có kư một cái luật nào mới về việc dẫn độ với Thái Lan không?

- Không, không thể kư kịp được, v́ thứ nhất : anh phải đưa ra trước quốc hội, quốc hội phải phê chuẩn biểu quyết, và quốc hội Thái Lan cũng phải phê chuẩn và biểu quyết. Thực ra th́ Thái Lan chỉ có 5 nước có luật hỗ tương : Áo, Ư, Pháp, Đức, và Na Uy, là 5 nước có hiệp ước dẫn độ với Thái Lan năm 1929 mà thôi, chứ Thái Lan không có một hiệp ước dẫn độ hỗ tương nào với các nước Á Châu cả, nên không có một hiệp ước dẫn độ nào giữa Việt Nam và Thái Lan hết. Cho nên về phương diện dẫn độ, cho dù có cấu thành tội trạng, th́ Thái Lan cũng không thể dẫn độ được, huống chi, đây chỉ là tội về chính trị, hay nói rơ hơn là đây không có tội trạng ǵ cả, cho nên cần lưu ư Thái Lan để họ nh́n thấy rơ điểm đó, và sẽ không dẫn độ anh Lư Tống.
- Vâng, xin cảm ơn Luật Sư Nguyễn Hữu Thống.