BÀI HỌC ĐẢO CHÍNH Ở THÁI LAN
Ls. Hoàng Duy Hùng
Một trong những dịch vụ chính mang lại nhiều lợi tức nhất cho Thái Lan đó là ngành du lịch. Trong ba thập niên qua, Thái Lan liên tục ghi bản là một trong những quốc gia thu hút khách du lịch nhiều nhất thế giới, và Thái Lan gọi ngành du lịch là con gà đẻ trứng vàng cho nước của họ. Du khách đến Thái Lan v́ giá cả nhẹ nhàng, không bị quấy nhiễu bởi những tệ trạng tham nhũng và hối lộ, hạ tầng đường xá giao thông tốt, và không khí lành mạnh.
Phi Trường Quốc Tế Don Muang ở ngoại ô Bangkok được xây dựng cách đây vài thập niên với sức đón tiếp khách là 36 triệu một năm. Phi trường này bị quá tải trong thập niên qua v́ hàng năm có hơn 38.5 triệu người đến Bangkok, tức là hơn 100 ngàn du khách một ngày. Thái Lan lập tức xây một phi trường khác tân tiến hơn, Phi Trường Quốc Tế Suvarnabhumi. Phi trường này hoạt động vào ngày 28 tháng 9 năm 2006 và sẽ khánh thành vào tháng 12 năm 2006 với sự hiện diện và chúc lành của Quốc Vương Bhumibol Adulyadej. Trong lúc Thái đang chuẩn bị “ổ” cho “con gà đẻ trứng vàng” của ḿnh th́ 10 ngày trước khi tân phi trường Suvamabhumi hoạt động, một cuộc đảo chính ở thượng tầng chính trị xảy ra làm cho nhiều người e ngại “con gà đẻ trứng vàng” này sẽ bị khựng và không “đẻ” đều đặn như ư muốn.
Ngày 19/9/2006, trong lúc hiện diện ở New York để tham dự phiên họp Liên Hiệp Quốc, Thủ Tướng Thaksin Shinawatra bị các quân nhân ở nhà làm một cuộc đảo chính. Cuộc đảo chính xảy ra một cách rất lặng lẽ và nhanh chóng đến nỗi làm cho nhiều người trong ngày đầu tiên không biết đă có cuộc đảo chính. Không có cuộc chạm súng và đổ máu nào, không một ai bị chết, và cũng chẳng có người nào bị thương. Nếu có sự thay đổi th́ chính là sự hiện diện của các quân nhân và xe tăng trên các đường phố chính yếu như đường Phisanuloke, đường dẫn đến khu nhà chính phủ. Ngay tại Đền Erawan, người dân vẫn đến đây đốt nhang cầu nguyện như thường lệ. Tại cổng đền, một nhóm quân nhân c̣n rất trẻ cuốn băng vàng trên báng súng của họ, biểu tượng cho sự trung thành với Đức Vua và Tổ Quốc, canh gác và vẫn vui cười với mọi người.
Tổng Tư Lệnh Quân Đội, Tướng Sondhi Boonyaratkalin (sinh ngày 2 tháng 10, 1946), 60 tuổi, là người lănh đạo cuộc đảo chính. Tướng Sondhi là một người theo đạo Hồi trong một quốc gia mà Phật Giáo là quốc giáo. Ông được Tướng Surayud Chulanont (63 tuổi) và Tướng Prem Tinsulanonda (86 tuổi), Chủ Tịch Hội Đồng Tư Vấn Hoàng Gia Thái (Privy Council) ủng hộ. Tướng Surayud đă về hưu và sau ngày đảo chính được mời làm Thủ Tướng Lâm Thời (Interim Prime Minister.) Tướng Prem đă từng nắm giữ các chức vụ Tổng Tư Lệnh Quân Đội và Thủ Tướng. Cả hai vị tướng này là cận thần của Đức Vua khả kính Bhumibol Adulyadej 78 tuổi, tay hữu là Tướng Prem và tay trái là Tướng Surayud. Tháng 8 năm 2004, Tướng Sondhi được đề bạt lên làm Phụ Tá Tổng Tư Lệnh, ông có nhiều sự đụng chạm với Thủ Tướng Thaksin, nhưng nhờ sự trợ giúp của hai tướng Surayud và Prem, tháng 10, 2005, ông lên nắm chức Tổng Tư Lệnh Quân Đội, Người ta dự trù vào tháng 10, 2006, Tướng Sondhi sẽ bị Thủ Tướng Thaksin cách chức.
Hoa Kỳ và Tây Phương không ủng hộ cuộc đảo chính này. Ngày 29/9/06, Hoa Kỳ hoăn viện trợ 24 triệu Mỹ Kim cho Thái, yêu cầu phe đảo chính mau hủy bỏ thiết quân luật (martial law) và tổ chức bầu cử sớm. Tại sao Hoa Kỳ và Tây Phương không ủng hộ cuộc đảo chính, trong khi đó quốc vương Bhumibol Adulyadej lại ủng hộ và ban phép lành cho cuộc đảo chính này? Cuộc đảo chính này sẽ đi về đâu? Để trả lời được những câu hỏi này, chúng ta cần sơ lược tiểu sử và những việc làm của Thủ Tướng Thaksin.
I. Tiểu Sử Thủ Tướng Thaksin.
Thủ Tướng Thaksin Shinawatra sinh ngày 26/7/1949 ở Chiengmai, miền cao nguyên mát lạnh của Thái, trong một gia đ́nh Phật giáo rất sùng đạo. Thân phụ ông là một thương gia buôn bán tơ lụa ở Chiengmai. Sau khi ra trường trung học, ông vào Trường Cảnh Sát Hoàng Gia Thái. Năm 1973, ông ra trường cảnh sát và được cử đi học thêm ở Hoa Kỳ về ngành Công Lư H́nh Sự (Criminal Justice). Năm 1975, ông lấy bằng cử nhân Công Lư H́nh Sự ở Eastern Kentucky University, và năm 1978, ông đậu bằng Tiến Sĩ về ngành này ở Sam Houston State University. Trở về nước, ông phục vụ ngành cảnh sát cho tới năm 1987 và ông xin nghỉ để ra mở công ty riêng. Cấp bậc cuối cùng của ông trong Cảnh Sát Hoàng Gia Thái là Trung Tá.
Năm 1987, ông Thaksin mở Công Ty Shinawatra Computer & Communication Group, gọi tắt là Công Ty Shin, chuyên về dịch vụ điện toán và truyền thông. Nhờ quen biết trong giới cảnh sát, ông bán, lắp ráp, sửa chữa và cung cấp các dịch vụ liên quan đến điện tử cho cảnh sát. Công Ty Shin thành công rực rỡ, ông nhanh chóng trở thành một trong những người giàu có nhất của Thái Lan. Trước sự thành công rực rỡ của ông, chính phủ Thái mời ông ra nhận nhiệm vụ trong chính phủ. Ông từ nhiệm chức Chủ Tịch Công Ty Shin, và ngày 2/11/1994, ông được bổ nhiệm làm Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao. Ông ở cương vị này tới ngày 10/2/1995, sau đó ông được cất nhắc lên làm Phó Thủ Tướng Đặc Trách Giao Thông. Từ ngày 28/5/1995 đến ngày 14/8/1996, ông làm lănh tụ của Đảng Palang Dharma.
Để tạo một thực thể chính trị mạnh tại Thái, ngày 14/7/1998, ông Thaksin sáng lập Đảng Thai Rak Thai. Ông là thủ lĩnh của đảng này cho đến ngày 5 tháng 10, 2006 ông tuyên bố từ nhiệm. Lư do ông từ nhiệm là v́ ông đă bị lật đổ, nhất là v́ Đảng Thai Rak Thai đang bị chính phủ Thái điều tra và truy tố gắt gao. Trước khi ông bị lật đổ vài tháng, ngày 27/6/06, công tố viện nộp hồ sơ truy tố Đảng Thai Rak Thai tại Ṭa Công Hiến v́ tội đảng này đă đút lót cho các ứng cử viên. Nếu đảng này bị kết án th́ ông Thaksin sẽ phải chịu trách nhiệm nặng nề, trong ṿng 5 năm không được trở lại sân khấu chính trị. Ông từ nhiệm là v́ ông c̣n muốn t́m một con đường trở lại sân khấu chính trị tại Thái.
Năm 2001, ông Thaksin đắc cử Thủ Tướng. Ông là Thủ Tướng thứ 32 của Thái. Chính phủ của ông là chính phủ thứ 53, từ ngày 9/2/2001 tới ngày 8/32005, và là chính phủ thứ 54 từ ngày 9/3/2005 cho tới ngày bị đảo chính.
II. Thaksin: Thủ Tướng của Nông Dân và Là Kẻ Thù của Hoàng Gia.
Sau khi đắc cử Thủ Tướng năm 2001, ông Thaksin đă làm nhiều phúc lợi cho dân Thái:
Đối nội, ông Thaksin đă làm những việc hữu ích như sau: 1/ Ông cung cấp dịch vụ y tế miễn phí cho dân nghèo, và nếu dân nghèo phải trả tiền y tế th́ chỉ phải trả giá tượng trưng; 2/ Ông cho vốn và tạo quỹ giúp dân nông thôn phát triển ngành nông nghiệp; 3/ Ông xây cất xa lộ và đường xá một cách quy mô hơn; 4/ Ông ép cho nhiều công ty quốc doanh phải tư hữu hóa để các công ty này điều hành cách tiết kiệm hơn, sản xuất sản phẩm có phẩm chất hơn ngơ hầu cạnh tranh mặt hàng với Trung Quốc ; 5/ Ông triệt hạ buôn lậu, buôn thuốc phiến, hối lộ và tham nhũng, nhất là những vụ tham nhũng lắt nhắt của các cảnh sát và công an, một cách khá thành công nên người dân không bị phiền hà và các du khách thích thú đến thăm viếng nước Thái. Đương nhiên Thái Lan vẫn c̣n những vụ tham nhũng lớn hoặc những vụ tham nhũng bí mật.
Đối ngoại: 1/ Ông nâng cao uy tín Thái Lan trong chính trường quốc tế bằng việc kềm hăm không cho đồng tiền Baht tăng giá, kư nhiều thương ước trị giá hàng nhiều tỷ Mỹ Kim với Nhật, Hoa Kỳ , Âu Châu, các quốc gia Châu Á, v.v.; 2/ Ông liên minh với Hoa Kỳ trong cuộc chiến chống khủng bố như năm 2003, chính phủ của ông đă bắt được trùm khủng bố Riduan Isamuddin, tự là Hambai, ở thành phố Ayutthya và trao cho Hoa Kỳ xử. Riduan Isamuddin là người đă kế hoạch đặt bom năm 2002 ở Bali nước Nam Dương làm cả thế giới kinh hoàng. Nhờ sự cộng tác chống khủng bố này, Hoa Kỳ đă giúp tài trợ nhiều triệu Mỹ Kim cho Thái trong các chương tŕnh nhân đạo và xây dựng hạ tầng cơ sở trong những năm qua; 3/ Ông tạo những điều luật và quy chế dễ dăi và thuận lợi cho các công ty nước ngoài đầu tư vào Thái, điều này làm cho Hoa Kỳ , Âu Châu và Nhật Bản rất thích v́ họ coi đây là một tiền tuyến để cạnh tranh lại với nền kinh tế đang phát triển kinh hoàng của Trung Cộng. Tesco Lotus và Carrefour của Pháp đă đầu tư vào Thái và đang là những đại siêu thị (hypermarket) có nhiều nhân công nhất ở Thái. Điều này có điểm lợi và điểm hại v́ giá cả cho người tiêu thụ th́ rẻ nhưng dần dà những đại công ty này sẽ diệt hết các tiểu thương của Thái. Những tiểu thương của Thái đă từng viết thư kiến nghị xin Đức Vua phải suy nghĩ kỹ và phải có biện pháp với các đại công ty kẻo không các tiểu thương sẽ gặp khốn khó.
Nhờ những việc làm trên nên Thủ Tướng Thaksin rất được dân chúng ở thôn quê và các đại thương gia thương mến. Trong cuộc bầu cử năm 2005, ông Thaksin và Đảng Thai Rak Thai đă đắc cử một cách dễ dàng, được 375 ghế trong 500 ghế của Quốc Hội. Ông Thaksin là vị Thủ Tướng duy nhất ở hết nhiệm kỳ 4 năm mà c̣n được tái đắc cử nhiệm kỳ 2.
Nhưng, v́ là con người, ông Thaksin cũng có những khuyết điểm, và chính những khuyết điểm này đă biến ông trở thành kẻ thù của Phe Hoàng Gia và giới trí thức. Cũng chính những khuyết điểm này của ông đă dẫn đưa đến cuộc đảo chính cho dầu ông được sự ủng hộ của các cường quốc như Âu Châu, Hoa Kỳ và Nhật Bản.
Khuyết điểm một đó là Thủ Tướng Thaksin chống đối lại Hoàng Gia Thái: V́ quá thành công, ông Thaksin bắt đầu tỏ ra kiêu căng, không tùng phục Đức Vua. Người dân Thái tôn sùng Đức Vua như thần thánh, và bất kỳ ai căi lệnh lại Đức Vua th́ kẻ ấy bị coi là người phản quốc. Giữa Thủ Tướng Thaksin và Đức Vua có sự bất đồng kín đáo, nhưng không công khai măi cho đến tháng 6/2006, Thủ Tướng Thaksin công khai tấn công Đức Vua. Thủ Tướng Thaksin nói xa nói gần rằng có một nhân vật “bí mật” và “đầy quyền uy” đang hậu thuẫn cho một thế lực đẩy ông ra khỏi ghế Thủ Tướng. Câu nói đó ai cũng biết ông Thaksin ám chỉ là Đức Vua Bhumibol hoặc cận thần cánh tay phải của ngài là Tướng Prem Tinsulanonda. Lời công kích này của Thủ Tướng Thaksin đă làm cho người dân Thái, dầu rất thích các chương tŕnh cải cách của ông, bất măn vô cùng v́ ông Thaksin đă dám đụng tới sự thiêng liêng nhất của họ. Sau lời công kích đó của Thủ Tướng Thaksin, một cao trào trong giới quân nhân diễn ra, họ truyền tai nhau đó là họ trung thành với Tổ Quốc Thái mà biểu tượng là Đức Vua chớ không phải là Thaksin!! Đây chính là ch́a khóa mở màn cho cuộc đảo chính. Sau cuộc đảo chính, nhiều người dân Thái xuống đường đ̣i đưa Thaksin ra ṭa v́ tội hạ nhục Đức Vua.
Bất măn với Đức Vua xảy ra là việc ông Thaksin đă không giải quyết mạnh tay và nhanh chóng các vụ nổi dậy của người Hồi Giáo ở miền nam nước Thái đ̣i độc lập. Hội Đồng Cố Vấn Hoàng Gia Thái yêu cầu thay đổi Tổng Tư Lệnh Quân Đội để đối phó với t́nh h́nh nổi dậy của dân Hồi Giáo. Ông Thaksin đề nghị một người khác, nhưng bị Hội Đồng Cố Vấn Hoàng Gia Thái bác bỏ, hai Tướng Surayud Chulanont và Prem Tinsulanonda nhâát định đề bạt Tướng Sondhi v́ cho rằng một tướng theo Đạo Hồi dễ dàng triệt hạ cuộc nổi dậy của người Hồi, khó có thể bị chỉ trích. Sau này Tướng Sondhi đă nhanh chóng b́nh định cuộc nổi dậy của người Hồi chứng tỏ những suy nghĩ của phe Hoàng Gia là đúng. Từ đó, rạn nứt giữa ông Thaksin và Hoàng Gia Thái một ngày một sâu rộng thêm.
Khuyết điểm hai, Thủ Tướng Thaksin quá tinh khôn trong việc lạm dụng kẻ hở của luật pháp: Ngày 23/1/2006, ông Thaksin và gia đ́nh bán Công Ty Shin cho một công ty của Singapore là Temasek Holdings Pte. Ltd. với giá 1.9 tỷ Mỹ Kim. Trong thế giới “toàn-cầu-hóa” này th́ việc mua bán đó là một chuyện b́nh thường, nhưng, một điêàu oái oăm đó là gia đ́nh ông Thaksin đă dựa vào những kẻ hở của luật pháp để làm những bài toán trừ qua cộng lại mà họ không phải đóng một đồng thuế nào cho chính phủ Thái Lan. Các nhà b́nh luận Thái cho rằng việc làm của Thủ Tướng Thaksin không vi phạm luật pháp nhưng không phát huy sức mạnh và đạo đức cho quốc gia, ai cũng bắt chước Thủ Tướng Thaksin làm như vậy th́ Thái Lan sẽ bị suy sụp nhanh chóng. Thế là sinh viên tổ chức các cuộc biểu t́nh chống đối Thủ Tướng Thaksin.
Khuyết điểm ba, Thủ Tướng Thaksin để cho Đảng Thai Rak Thai tung tiền mua chuộc các nhà chính trị đối lập: Đứng trước sự bất hợp tác của Hoàng Gia Thái và các cuộc biểu t́nh của sinh viên, Thủ Tướng Thaksin tuyên bố giải tán nội các, tổ chức lại cuộc bầu cử vào tháng 4, 2006. Ông đă không cho các đảng phái chính trị đối lập có đủ thời gian chuẩn bị, trong khi đó, Đảng Thai Rak Thai của ông Thaksin lại âm thầm đi mua chuộc Ủy Ban Bầu Cử và các ứng cử viên khác. Các đảng phái chính trị đối lập tẩy chay cuộc bầu cử vào tháng 4, 2006. Ông Thaksin được đắc cử lại trong cuộc bầu cử này, được 57% số phiếu, nhưng Tối Cao Pháp Viện Thái tuyên bố cuộc bầu cử không hợp pháp, phải tổ chức lại cuộc bầu cử được dự trù vào ngày 15 tháng 10, 2006. Trong lúc chuẩn bị cho cuộc bầu cử tháng 10, 2006, các đảng đối lập yêu cầu công tố viện điều tra và truy tố Đảng Thai Rak Thai về tội tung tiền mua chuộc Ủy Ban Bầu Cử và các ứng cử viên.
Khuyết điểm bốn, Thủ Tướng Thaksin hành động quá đ̣n phép chính trị trong vụ “mưu sát”: Ngày 24 tháng 8, 2006, cảnh sát t́m thấy trong cốp của một chiếc xe đậu gần biệt thự Thủ Tướng Thaksin có chất nổ. Sau đó cảnh sát bắt người chủ của chiếc xe là Trung Úy Thawatchai Klinchana, một sĩ quan trong Cơ Quan Điều Hành An Ninh Nội Chính (Internal Security Operations Command) và truy tố ông về tội tàng trữ vũ khí bất hợp pháp. Tuy nhiên, những bằng chứng cho thấy bom nổ ở trong cốp xe được làm rất sơ xài, không hợp với chuyên nghiệp của Cơ Quan An Ninh Nội Chính. Một thắc mắc nữa đó là ai đă gọi cho cảnh sát biết để họ ốp tới mở cốp xe ra thấy có chất nổ? Thủ Tướng Thaksin Shinawatra làm ầm lên vụ này, ông cho rằng ông bị mưu sát, có 4 hoặc 5 người dính líu vào vụ này, và ông nói gần nói xa kẻ mưu sát ông chính là những người ở trong quân đội. Trung Úy Thawatchai Klinchana tuyên bố không biết ǵ về bom nổ trong cốp xe và ông tuyên bố ông vô tội. Nhiều người nghi ngờ vụ mưu sát chỉ là một ngụy tạo của Thủ Tướng Thaksin ngơ hầu ông lấy được ḷng thương cảm của nông dân và tạo một cơ hội cho ông tấn công phe Hoàng Gia, chận đứng âm mưu lật đổ hoặc ám sát của quân đội nếu họ có manh nha nào đó. Phát ngôn viên của chính phủ, Surapong Suebwonglee, tuyên bố mưu sát là một vụ có thật chớ không phải là một ngụy tạo như người ta đồn thổi. Giáo sư Thitinan Ponsudhirak dạy chính trị học ở Đại Học Chulalonkorn, Bangkok, nhận định: “Càng ngày càng có thêm nhiều bằng chứng thêm, vụ mưu sát là một ngụy tạo. Thủ Tướng Thaksin dùng chiêu một ná hai chim: Mua chuộc ḷng thương xót của cử tri và t́m cách triệt hạ phe quân đội.” Ông Thaksin đă bị ép phê ngược trong chuyện “mưu sát” này và bị báo chí chỉ trích rất kịch liệt.
Khuyết điểm năm, Thủ Tướng Thaksin tiết lộ ư nghĩ thay đổi vị Tổng Tư Lệnh Quân Đội quá sớm: Nhận thấy những chống đối của Phe Hoàng Gia và Tướng Sondhi, Thủ Tướng Thaksin bày tỏ ư định sẽ đề bạt Tướng Pornchai Kranlert vào chức vụ Tổng Tư Lệnh Quân Đội thay cho Tướng Sondhi sau cuộc bầu cử 15/10/06. Nhiều chuyên gia phân tích t́nh h́nh chính trị tại Thái tin rằng cuộc bầu cử vào tháng 10, tuy không được nhiều phiếu như kỳ trước, Thủ Tướng Thaksin vẫn tái đắc cử v́ ở nông thôn ông c̣n được người dân thương mến rất nhiều. Chính v́ bày tỏ ư nghĩ này quá sớm nên Tướng Sondhi đă phải lo bảo vệ bản thân của ḿnh. Tháng 7, 2006, Tướng Sondhi cho thuyên chuyển 129 quân nhân cấp hạng trung, đưa những người trung thành với ông Thaksin ra xa thành phố Bangkok. Nếu Thủ Tướng Thaksin tinh ư một chút, ông có thể nhận ra đây là một kế hoạch điều binh chuẩn bị cho cuộc đảo chính. Trong lúc Thủ Tướng Thaksin đi họp Liên Hiệp Quốc ở New York, Tướng Sondhi ở nhà làm cuộc đảo chính, một là v́ Tướng Sondhi muốn bít lại các kẻ hở của luật pháp để kiện toàn hệ thống dân chủ tại Thái, hai là v́ ông muốn bảo vệ Phe Hoàng Gia, và ba là v́ ông muốn bảo vệ chức vụ và sự an toàn của ông và gia đ́nh. Nhiều b́nh luận gia cho rằng đây là chiêu “tiên hạ thủ vi cường” (Pre-emptive strike) của Tướng Sondhi.
III. Cuộc Đảo Chính Sẽ Đi Về Đâu?
Đây không phải là lần đầu Thái Lan có cuộc đảo chính. Năm 1973, sinh viên biểu t́nh lật đổ chính phủ quân nhân Thái đă cầm quyền tại nước này hơn 1 thập niên. Ngày 6/10/1976, 46 sinh viên bị bắn chéát trong một cuộc biểu t́nh. Ngày 20/10/1977, một cuộc đảo chính không đổ máu đưa ông Kriangsak Chomanan lên làm Thủ Tướng. Ngày 23/2/1991, Tướng Sunchinda Kraprayoon lật đổ chính phủ dân cử của Thủ Tướng Chatichai Choonhavan và lên nắm quyền. Cuộc đảo chính này cũng không đổ máu. Tháng 5 năm 1992, Tướng Suchinda bị áp lực phải từ bỏ quyền lực sau khi có nhiều cuộc biểu t́nh và có hơn 50 người bị bắn hạ tại Bangkok. Từ đó đến nay Thái Lan yên ổn, không có cuộc đảo chính nào nữa măi cho đến ngày 19/9/2006 vừa qua.
Đang ở New York, nghe tin cuộc đảo chính, ông Thaksin hủy bỏ bài nói chuyện trước Liên Hiệp Quốc. Ông gọi điện thoại về Đài Truyền H́nh Thái và tuyên bố t́nh trạng khẩn cấp của quốc gia, ông ra lệnh cho Tướng Sondhi phải đến tŕnh diện ngay với người phụ tá của ông. Ông Thaksin chỉ nói được có 10 phút th́ ông bị cúp điện thoại. Đài CNN, BBC, cũng như các đài phát thanh quốc tế khác không thể phát sóng được ở Bangkok. Thủ Tướng Thaksin hoàn toàn bị mất quyền hành, ngày hôm sau, ông cùng cô con gái bay qua London nước Anh tạm trú.
Tướng Sondhi ra thiết quân luật, cấm sự tụ họp của 5 người trở lên, cấm không cho lập đảng phái chính trị mới, kiểm duyệt truyền thông và báo chí, và mở chiến dịch điều tra những tội phạm của ông Thaksin.
Vài ngày đầu quần chúng c̣n có cảm t́nh với phe đảo chính, nhưng sau khi thấy phe đảo chính ra những lệnh vừa nêu trên, nhất là lệnh kiểm duyệt báo chí và không cho lập đảng phái chính trị mới, khoảng 100 sinh viên biểu t́nh ở Bangkok. Họ lấy băng keo dán miệng lại nói lên ư nghĩa tự do ngôn luận bị đàn áp. Nông dân cũng nổi dậy lẻ tẻ phản đối phe đảo chính.
Phe đảo chính tuyên bố sẽ nhanh chóng t́m một người lên làm Thủ Tướng Lâm Thời, soạn thảo lại Hiến Pháp mới để bít lại các lỗ hổng luật pháp mà trong kỳ vừa qua Thủ Tướng Thaksin đă lợi dụng, và trong ṿng một năm sẽ tổ chức lại cuộc bầu cử.
Trong các khuôn mặt sáng giá để được chọn làm Thủ Tướng Lâm Thời gồm có Giám Đốc Ngân Hàng Quốc Gia Pridiyathorn Devakula, cựu Thứ Trưởng Nội Vụ Palakorn Suwanarath và là một trong những cận thần của Đức Vua Bhumibol, và Tướng Surayud Chulamont. Sau nhiều đắn đó suy nghĩ, ngày 1/10/2006, đích thân Tướng Sondhi tới nhà mời Tướng Surayud làm Thủ Tướng Lâm Thời.
Tiểu Sử Thủ Tướng Lâm Thời Surayud Chulanont: Tướng Surayud (28/8/1943) sinh ra trong một gia đ́nh Phật Giáo ở Phetchaburi. Thiếu thời, ông học ở Trường Thánh Gabriel. Thời gian này, cha ruột của Surayud là Trung Tá Phayom Chulanont, quyết định rời bỏ Quân Đội Hoàng Gia để đi theo phe Cộng Sản chống lại chính phủ. Ông Phayom là một trong những lănh tụ của Đảng Cộng Sản Thái. Sau khi người cha gia nhập quân cộng sản, Surayud lên Bangkok học ở Trường Suankularb Wittayalai. Học xong trung học, ông gia nhập Quân Trường Hoàng Gia Chulachomklao, và ông ra trường khóa 12 của trường này. Sau khi ra trường, ông được cử đi đánh trận với quân cộng sản. Năm 1969, trong một trận đụng độ với quân cộng sản, sau khi phiến quân Cộng Sản thua bỏ chạy tán loạn và rút vào trong rừng, ông t́m thấy xác người lănh tụ của phiến quân này nằm trong một vũng máu, và khi ông lật ngữa xác này ra th́ người ấy chính là cha ruột của ông, Phayom Chulanont. Người con đă giết chết cha ruột của ḿnh chỉ v́ muốn bảo vệ quyền lợi của quốc gia. Năm 2003, sau khi ông bị ép về hưu, Tướng Surayud xuống tóc đi tu để chuộc lại “tội bất hiếu” và “giết cha” này của ông.
Năm 1972 tới 1978, Surayud dạy Trường Đặc Nhiệm Chiến Tranh, là cánh tay phải giúp cho Tướng Prem Tinsulanonda. Năm 1992, ông được chỉ định là chỉ huy trưởng trường này, và ông là cấp chỉ huy trực tiếp của Sondhi Boonyaratkalin, người vừa lănh đạo cuộc đảo chính vừa qua.
Tháng 5 năm 1992, người ta thấy thuộc cấp của Surayud bắn hạ những người biểu t́nh. Tướng Surayud lên đài truyền h́nh tuyên bố ông không hề ra lệnh cho thuộc cấp làm chuyện tàn ác này, ông xin lỗi toàn thể gia đ́nh các nạn nhân, ông nói quân nhân không được và không nên dính líu vào chính trị. Ông cho rằng quân đội là để bảo vệ an ninh quốc gia chớ không phải dính líu vào các phe phái chính trị. Những bài nói chuyện của ông được quần chúng Thái thương mến.
Năm 1994, ông được cử làm Tư Lệnh Quân Đoàn 2. Năm 1998, Thủ Tướng Chuan Leekpai cất nhắc ông lên làm Tổng Tư Lệnh Quân Đội. Năm 2002, ông đụng độ với Thủ Tướng Thaksin Shinawatra, và Thủ Tướng Thaksin cho ông lên chức Lănh Đạo Tối Cao (Supreme Leader) mà trong thực tế th́ không có quyền hành ǵ. Thủ Tướng Thaksin đưa Tướng Somthad Attanan thay thế ông Surayud. Tướng Surayud không nắm thực quyền trong quân đội nhưng lại trở thành cánh tay trái đắc lực của Đức Vua Bhumibol. Ông nổi tiếng là một vị tướng đạo đức được ḷng quân đội và người dân Thái. Quân đội và dân chúng càng thương mến ông hơn nữa khi họ biết ông thiền và tu hành. Chính v́ điều này nên Tướng Sondhi mời ông làm Thủ Tướng Lâm Thời để xoa dịu những người bất măn.
Nhận được tin Tướng Surayud lên làm Thủ Tướng Lâm Thời, Âu Châu, Nhật Bản và Hoa Kỳ không vội vă chúc mừng mà cũng không có chống đối. Họ đợi xem những kết quả của những ngày tháng tới để mới có sự lên tiếng chính thức.
Ngay lập tức, Thủ Tướng Surayud thành lập Ủy Ban Soạn Thảo Hiến Pháp. Hiến Pháp mới có nhiệm vụ bít lại những lỗ hổng (loopholes) mà ông Thaksin đă lợi dụng trong khi c̣n tại chức. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích, nhất là Giáo sư Somchai Siripreechakul, Viện Trưởng Trường Luật ở Đại Học Chiang Mai, cho rằng việc này không phải dễ, v́ càng để lâu, lắm thầy thối ma không khéo không bít được lỗ hổng mà c̣n khép kín lại cửa dân chủ. Cũng có những người lạc quan tin vào khả năng và đạo đức của Thủ Tướng Surayud, họ cho rằng một năm không phải là quá lâu, người dân Thái sẽ đủ kiên nhẫn, và chắc hệ thống dân chủ của Thái sẽ được kiện toàn trong năm tới. Nếu đúng thật như vậy th́ đó là một điều mừng cho dân Thái và cho các nhà đầu tư cũng như các du khách đến nước Thái.
Lời Kết: Báo chí và truyền thông của Thái nhận định rất rơ đó là Thủ Tướng Thaksin bán Công Ty Shin 1.9 tỷ Mỹ Kim mà không đóng thuế cho nước Thái là không vi phạm luật nhưng người dân bất măn v́ họ cho rằng như thế đạo lư của một người lănh đạo quốc gia c̣n rất thấp. Từng này cũng đă đủ để cho người dân Thái cảm thấy tổn thương danh dự quốc gia, họ xuống đường biểu t́nh, họ làm áp lực, và, quân đội đă dám đứng lên làm đảo chính để t́m cách kiện toàn lại hệ thống luật pháp và nền dân chủ. Trông người lại nghĩ đến ta, nghĩ đến nước Việt Nam mà xót xa cho cả dân tộc. Qua Điều IV Hiến Pháp, ĐCSVN tự ban cho ḿnh độc quyền lănh đạo, ngồi chồm hổm lên nhà nước, bắt ép cả dân tộc phải làm nô dịch cho họ. Không một tờ báo tư nhân nào được ra đời ở Việt Nam để phản ảnh lại nguyện vọng chân chính của quần chúng. ĐCSVN tham nhũng từ trên xuống dưới, từ lớn tới nhỏ, từ vụ PMU 18 cho đến vụ Tổng Cục 2, thế nhưng, quốc dân Việt Nam không dám xuống đường hoặc xuống đường chưa đủ trọng lượng chỉ v́ công an và quân đội đă không phục vụ Tổ Quốc và dân tộc Việt Nam mà lại là những công cụ đắc lực của ĐCSVN để đàn áp quần chúng. Khi nào hùng khí của dân tộc Việt Nam bùng dậy để giành lại quyền tự quyết và danh dự của quốc gia? Câu trả lời không phải dành riêng cho một cá nhân hay phe phái nào, mà cho mỗi một người dân, trong cũng như ngoài nước, đặc biệt là công an và quân đội hăy ư thức được quyền lợi của dân tộc mà đừng ra tay đàn áp những tiếng nói đấu tranh cho tự do dân chủ./.
Houston tháng 10/2006.