|
Ban Việt Ngữ Đài Á Châu Tự Do -
31 July 2002: Bác sĩ Nguyễn Đan Quế, một tù
nhân lương tâm của Việt Nam, đă dành cho Ban Việt Ngữ Đài Á Châu Tự Do
một cuộc phỏng vấn đặc biệt ngay sau khi hay tin Tổ Chức theo dơi nhân
quyền Human Rights Watch quyết định trao tặng cho ông và 4 nhà tranh đấu
Việt Nam giải thưởng nhân quyền Hellman/Hammett 2002. Dưới đây là nội
dung phỏng vấn.
Bác sĩ Nguyễn Đan Quế từng bị ở
tù và không được phép hành nghề từ 25 năm qua, ông đă viết nhiều tác
phẩm và bạch thư đ̣i hỏi tự do bầu cử và đa nguyên chính trị. Ông đă bị
giam 18 năm trong trại tù cải tạo, từ năm 1976 đến 1986 và từ 1990 đến
1998. Ông được trả tự do vào ngày 30/8/1998 nhưng bị quản thúc tại gia
từ đó đến nay tại thành phố Sài G̣n. Ông không thể rời khỏi nhà nếu
không có giấy phép của công an, và tất cả người đến viếng thăm ông đều
bị tra hỏi. Ông đă viết nhiều tài liệu và phổ biến rộng răi trong và
ngoài nước, trên các diễn đàn Internet và vào tháng 9/2000, nhà ông bị
cắt điện thoại, email, công an c̣n lục soát nhà cửa và đưa ông ra đấu
tố.
Sau đây là cuộc phỏng vấn Bác sĩ
Quế do Nguyễn Khanh thực hiện...
***
NGUYỄN KHANH:
trước hết thay mặt cho Quư Thính Giả của Ban Việt Ngữ Đài Á Châu Tự
Do xin được chúc mừng ông về giải thưởng nhân quyền mà ông vừa mới được
nhận lănh. Xin ông cho biết cảm nghĩ khi nhận được tin báo về giải
thưởng này?
BS NGUYỄN ĐAN QUẾ:
Chúng tôi xin kính chào tất cả thính giả của Đài Á Châu Tự Do. Khi hay
tin tổ chức theo dơi nhân quyền quốc tế trao giải thưởng cho 37 nhân vật
trên thế giới thuộc 19 quốc gia, trong đó có 5 người Việt Nam, th́ qủa
đây là một sự động viên cổ vũ rất lớn lao cho phong trào cho nhân quyền,
tự do dân chủ, dân chủ hóa Việt Nam. Và việc trao giải thưởng này đặc
biệt có ư nghĩa với những người đang tranh đấu trực diện với Bộ Chính
Trị đang Cộng sản Việt Nam.
HỎI:
Ông nghĩ ǵ về thành phần nhân sự lănh đạo mới tại Việt Nam cũng như
những diễn biến chính trị mà ông nghĩ có thể xảy ra trong những ngày sắp
đến?
ĐÁP:
một Quốc hội chỉ có đúng nghĩa của Quốc hội khi sinh hoạt chính trị tại
một quốc gia có tự do báo chí, và những người tham gia ứng cử vào Quốc
hội phải là những chính trị gia. Cho đến nay tất cả các Quốc hội của
Việt Nam, cũng như Quốc hội mới được bầu ra kư này, đều không đạt được
hai tiêu chuẩn đó, cho nên dù có khác với các Quốc hội trước nhưng vẫn
chỉ là công cụ của đảng Cộng sản Việt Nam. C̣n về những diễn tiến của
t́nh h́nh chính tri. Việt Nam trong thời gian tới th́, khi mở cửa với
thế giới bên ngoài - đặc biệt là hiệp ước thương mại Mỹ Việt, và rố đây
khi Việt Nam được gia nhập vào Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới WTO, th́ hạ
tầng cơ sở xă hội Việt Nam về kinh tế sẽ có những thay đổi theo chiều
hướng của Tư Bản Chu? Nghĩa. Và chắn chắn với những thay đổi này, đi kèm
sẽ là những tư tưởng tiến bộ, tự do dân chủ... do đó mà hạ tầng cơ sở xă
hội Việt Nam sẽ có những thay đổi lớn lao. Tất nhiên là sự thay đổi ở hạ
tầng sẽ dẫn đến sự thay đổi ở thượng tầng.
Trong t́nh h́nh này th́ tất cả những nhân
vật tranh đấu cho Việt Nam sẽ nương theo cái thế biến chuyển này để cho
ra đời một nhà nước mới tôn trọng nhân quyền, tự do và có khả năng thực
hiện đượng những tiến bộ cho xă hội.
HỎI:
Ông có thể cho chúng tôi biết sơ qua về những hoạt động tranh đấu của
ông thời gian gần đây có gặp khó khăn nhiều hơn trước hay không? Và cũng
theo ông th́ những hoạt động tranh đấu của những người yêu chuộng dân
chủ trong nước hiện nay như thế nào?
ĐÁP:
Quả thật những ngày gần đây th́ cái guồng máy khống chế của Bộ Chính Trị
đảng CSVN đối với những nhà hoạt động đ̣i tự do dân chủ cho Việt Nam có
gia tăng và trở thành tinh vi hơn nhiều, hơn trước rất nhiều: bằng cách
họ khu trú vào những nhân vật cầm đầu và có vẻ cởi mở đối với quần
chúng, để có thể tranh thủ được, để có thể tŕnh diện được với quốc tế
là họ có một bộ mặt dân chủ.
Đó chính là những khó khăn, c̣n trên vấn
đề tổng quát đối với những người đang tranh đấu ngày đêm chống lại chế
độ ṭa trị tại Việt Nam th́ tôi có thể nói như sau:
Trong đất nước Việt Nam th́ những người
tranh đấu đang bị động với Bộ Chính Tri. Đảng Cộng Sản Việt Nam, nhưng
trong thế lớn ngoài đất nước Việt Nam th́ Bộ Chính Trị lại đang bị động
với xu thế của thời đại. Chúng ta thấy rơ là những phong trào tranh đấu
cho nhân quyền và dân chủ đang lên trên khắp thế giới, và những nhà
tranh đấu cho Việt Nam cũng đang cư xử, đang tranh đấu đồng hành với xu
thế này của thời đại. Do đó mà, trong thế nhỏ những nhà tranh đấu bị
động, nhưng trong thế lớn th́ Bộ Chính Tri. Đảng Cộng Sản Việt Nam độc
tài đang bị động đối với những người đang tranh đấu đ̣i tự do và dân chủ
hóa Việt Nam. V́ thế, có thể nói là thời gian đang làm việc cho cuộc đấu
tranh chung của dân tộc ta. Nghĩa là, cùng với thời gian mở cửa với thế
giới bên ngoài th́ Bộ Chính Trị đang từ thế độc tài sẽ chuyển dần sang
thế bị động, và những nhà tranh đấu cho Việt Nam đang từ thế yếu đuối sẽ
dần dần chuyển sang thế chủ động. Theo tôi, đây là lúc tất cả những
người Việt ở hải ngoại cần vận động dư luận quốc tế, kể từ những tổ chức
tranh đấu cho nhân quyền (thí dụ như giải thưởng vừa mới được Hunam
Rights Watch trong cho các nhà hoạt động Việt Nam), những là lập pháp
của các quốc gia, vận động sự cổ xúy của những chính phủ ủng hộ cuộc đấu
tranh trong nước và đ̣i Hà Nội phải thi hành đúng đắn những thỏa hiệp về
kinh tế với Mỹ và WTO.
HỎI:
Cả Hoa Kỳ và Việt Nam đều nói là đang t́m cách để cải thiện mối quan
hệ song phương. Theo ông nghĩ th́ quan hệ giữa Hà Nội và Washington có
khác biệt giữa thời ông Đại sứ cũ và thời của ông Đại sứ mới hay không?
Những khác biệt nếu có th́ sẽ có lợi cho tiến tŕnh dân chủ hóa Việt Nam
hay không?
ĐÁP:
Thời kỳ của Đại sứ cũ Peterson là thời kỳ thương thuyết, và thời kỳ của
Đại sứ Mỹ bây giờ là thời kỳ của áp dụng. Bắt đầu từ ngày mồng 10 tháng
12 năm 2001 th́ Hiệp ước thương mại Việt Ố Mỹ đi vào thực tế áp dụng. Và
khi mà đă đi vào thực tế áp dụng th́ chắc chắn cả hai bên phải tuân thủ
những ǵ đă kư kết. Và theo như Hiệp định này th́ Việt Nam sẽ phải mở
cửa các lănh vực về nông nghiệp và công nghiệp, phải bảo vệ quyền sở hữu
trí tuệ, phải mở cửa các dịch vụ trong đó có những lĩnh vực quan trọng
như là ngân hàng, bảo hiểm, viễn thông, Internet, tín hiệu vệ tinh,
v.v... Thêm vào đó Việt Nam cũng phải bảo đảm quyền lợi cho các nhà đầu
tư Mỹ, không được quốc hữu hóa các tài sản của họ.
Như vậy rơ ràng, rồi đây khu vực kinh tế
tư nhân sẽ được lớn mạnh và giữ một vai tṛ ngày càng lớn hơn trong nền
kinh tế quốc gia, và những xí nghiệp quốc doanh làm ăn thua lỗ th́ chắc
chắn sẽ phải giải thể.
Những người có tài điều khiển nền kinh tế
sẽ dần dần nắm một vai tṛ then chốt trong xă hội. V́ vập nói một cách
tổng quát, hạ tầng cơ sở của Việt Nam dần dần sẽ tiến theo cái hạ tầng
cơ sở chung của thế giới, nghĩa là sẽ phải công nhận quyền tư hữu, nghĩa
là theo cái hạ tầng cơ sở của Tư Bản Chu? Nghĩa. Vậy th́ các thượng tầng
phải thay đổi theo, c̣n nếu không chịu thay đổi th́ sẽ bị đào thải. Đó
là một khuynh hướng tất nhiên, v́ phải có một thượng tầng mới để đưa cái
hạ tầng mới tiếp tục tiến lên theo khuynh hướng mới.
HỎI:
Ông đă gặp ông Đại sứ mới của Hoa Kỳ ở Việt Nam hay chưa, hay là
người đại diện của ông Đại sứ này hay chưa?
ĐÁP:
chúng tôi chưa có dịp gặp tân Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, nhưng Tổng lănh sự
Mỹ ở Sài G̣n th́ đă có đến viếng thăm. Đây chỉ là một chuyến viếng thăm
xă giao và trao đổi những vấn đề về thông tin, về t́nh trạng nhân quyền
tại Việt Nam cũng như là t́nh trạng sinh sống cá nhân của tôi hiện tại.
NGUYỄN KHANH:
thay mặt cho Quư Thính Giả của Đài Á Châu Tự Do xin được cám ơn Bác
sĩ đă dành cho chúng tôi cuộc trả lời phỏng vấn này, và trước khi chia
tay xin được hỏi là Bác sĩ có tin tức ǵ thêm về t́nh trạng của ông Trần
Độ hiện đang bị bệnh nặng không?
ĐÁP:
th́ chúng tôi cũng chỉ được biết đến như quư đài đă biết, là ông ấy đang
bệnh thôi, chứ c̣n chi tiết hơn th́ không có. Đại khái là hiện ông Trần
Độ đang rất yếu!
|