DC&PT - Thời Sự 2007
CUỘC BẦU CỬ QUỐC
HỘI KHÓA 12 ĐI VỀ ĐÂU ?
TRÍ THỨC XHCN CÓ PHONG CÁCH CHỐNG BẦU CỬ
ĐỘC DIỄN !
LTS: Càng gần ngày bầu QH khóa 12
(20.5.07) tiếng nói đ̣i phải có cuộc bầu cử
thực sự dân chủ và chống tṛ bầu độc
diễn càng lên cao trong mọi giới. Một số nhà
trí thức XHCN có tên tuổi và có phong cách như TS Kinh tế
học Lê Đăng Doanh và GS Xă hội học
Tương Lai đă đưa ra những đ̣i hỏi
rất chính đáng là, chế độ cần chấm
dứt lối bầu cử độc diễn, chỉ
cho các phần tử „gọi dạ bảo vâng“ chui vào
QH!
TS
Lê Đăng Doanh: „Khác ư
kiến không phải là chống lại nhau mà là sự
t́m ṭi những cách tiếp cận mới. Dân chủ
trước hết là dân chủ đối với những
người ứng cử có trí tuệ, bản lĩnh,
tâm huyết chứ không phải dân chủ đối với
những người chỉ biết “ăn theo, nói
leo”!“ Ông đ̣i hỏi phải
có thông tin „công
khai, minh bạch“ và chấm dứt
ngay những „sự lừa đảo“
trong chính trị!
Trong
khi ấy GS Tương Lai cho rằng, nhóm lănh đạo
hiện nay vẫn sợ dân chứ không tin dân, cho nên họ
phải lập ra những „cơ chế“ bầu cử
độc tài để cấm cản những người
có tâm huyết và tài đức được quyền
tự do đóng góp xây dựng đất nước:
„“Cơ chế” của nếp ṃn, mà
xét đến cùng là do chưa hiểu rơ và cũng
chưa thật sự tin vào trí tuệ của nhân dân.
Chính điều ấy khiến cho không ít người
tâm huyết chán nản không muốn đứng ra gánh
vác việc nước, v́ nghĩ ḿnh đă không
“được cơ cấu, không nằm trong cơ cấu”.“
Tuy không nêu tên trực tiếp,
nhưng GS Tương Lai đă nói rơ, những người
đặt ra „cơ chế“ bầu cử độc
tài đang đứng trong Ủy ban Thường vụ
QH, mà người đứng đầu nó không ai khác
là Chủ tịch QH và Ủy viên Bộ Chính trị Nguyễn
Phú Trọng.
* * *
Dân chủ để phát triển
Lê Đăng Doanh
TT - Bầu cử Quốc hội phải là ngày hội
của dân chủ, là một bước tiến mới
trong quá tŕnh đổi mới đất nước
để khắc phục tệ quan liêu, tham nhũng,
lạm dụng chức quyền nhằm nâng cao chất
lượng hoạt động của Nhà nước
ta. Theo
đó, dân chủ,
trước hết là dân chủ đối với những
ư kiến khác với ḿnh, chứ một nền dân chủ
“gọi dạ, bảo vâng” không thể đưa đất
nước ta tiến lên trong thời đại hội
nhập, cạnh tranh gay gắt hiện nay.
Khác ư kiến không phải là chống lại
nhau mà là sự t́m ṭi những cách tiếp cận mới.
Dân chủ trước hết là dân chủ đối
với những người ứng cử có trí tuệ,
bản lĩnh, tâm huyết chứ không phải dân chủ
đối với những người chỉ biết
“ăn theo, nói leo”.
V́ vậy, tiêu chuẩn để
đánh giá và chấp nhận ứng cử viên chỉ
có thể là những tiêu chuẩn do luật định,
không thể là ư kiến của anh A, chị B nào đó,
như: “anh X có tŕnh độ nhưng thẳng thắn
quá, đồng chí B không hài ḷng, không nên để trong danh
sách ứng cử”, “chị B phát biểu gay gắt quá,
kỳ này nên thôi”, “anh Y hiền, tốt, mặc dù lớn
tuổi nhưng nên làm tiếp”... Dường như những
ư kiến này quyết định vận mệnh của
các người ứng cử, đề cử trước
khi được hiệp thương và bầu cử.
Có người sẽ bị gạt ra, có người
chưa cần bầu đă cầm chắc sẽ trúng
cử. Nếu Quốc hội khóa tới chỉ gồm
những người hiền và tốt, không có ư kiến
ǵ từ quần chúng khác với lănh đạo th́ có
đảm đương được sứ mệnh
của người đại biểu nhân dân hay không?
Khoa học thông tin đă chứng
minh sự lừa đảo liên quan đến bất
đối xứng về thông tin. Bên lừa biết bản chất, giá trị
của món hàng nhưng không cung cấp thông tin cho người
mua, người mua cũng không có khả năng kiểm
chứng chất lượng hàng hóa mà ḿnh mua tại thời
điểm mua hàng. Khi mua rồi mới té ngửa ra là
“nói vậy mà không phải vậy” th́ đă muộn. Để
đối phó, trên thế giới đă có qui định
về công khai, minh bạch thông tin, về vai tṛ của
các cơ quan giám định độc lập, kiểm
chứng. Lừa đảo không phải là bản chất
của “mua mua bán bán” của kinh tế thị trường
như có người vẫn lớn tiếng lên án. Lừa đảo xuất
hiện ở bất cứ đâu có bất đối
xứng thông tin.
Để cho quá tŕnh ứng cử,
bầu cử được dân chủ, nên thực hiện
công khai, minh bạch càng sâu rộng càng tốt. Các cuộc
tiếp xúc cử tri nên được thông báo rộng
răi, mời mọi người có quyền tham gia, tránh
hiện tượng “lựa chọn đại diện
cử tri”, sắp đặt, loại bỏ những
cử tri “có ư kiến” không được tham gia. Thông
tin về quá tŕnh bầu cử, về các ứng cử
viên nên được công bố rộng răi, ư kiến
cử tri đóng góp cần được công bố
công khai. Vận động bầu cử cần
được tiến hành b́nh đẳng, tránh bị
kỳ thị như có đại biểu đă phát biểu.
Trích: Tuổi trẻ, 9.3
Tự ứng cử: Bước đầu và
bước tiếp
Tương
Lai
(VietNamNet) - Dân chủ lựa chọn, đó là
đ̣i hỏi nghiêm túc và chính đáng của cử tri cả
nước đối với cuộc bầu cử Quốc
hội kỳ này.
Đọc
ḍng tít chạy dài trên trang báo: “Bước đầu đă có 24 người
đăng kư tự ứng cử đại biểu
Quốc hội”. Mừng hay lo? Và rồi không khỏi
suy tư: Với
hơn tám mươi triệu dân, số người tự
ứng cử đứng ra nhận lănh việc nước
chỉ có thế thôi ư?
Nhớ
lại bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh
đăng trên báo “Cứu Quốc” ngày 20/11/1946 với
đầu đề “T́m người tài đức” có
đoạn: “Nước
nhà cần kiến thiết. Kiến thiết cần phải
có nhân tài. Trong số 20 triệu đồng bào chắc
không thiếu người có tài có đức. E v́ Chính
phủ nghe không đến, thấy không khắp, đến
nỗi những bực tài đức không thể xuất
thân. Khuyết điểm đó tôi xin thừa nhận”.
Hơn
60 năm sau, dân số nước ta đă tăng lên
hơn gấp bốn lần, thế mà số người
ứng cử đại biểu Quốc hội
“bước đầu đă có 24”, có phản ánh
đúng khát vọng dân chủ và tinh thần yêu nước
của dân ta không? Cho dù thay hai chữ “đă có” bằng
“mới có” th́ chắc chắn vẫn là ít, quá ít,
chưa nói lên được ư chí và nguyện vọng của
dân. Chắc chắn không phải v́ hôm nay dân ta không yêu
nước, ngại không muốn đứng ra gánh vác
công việc nước. Vậy v́ lẽ ǵ?
Có
lẽ cần truy t́m nguyên nhân từ trong “cơ chế”
của tiến tŕnh chuẩn bị cho cuộc bầu
cử hệ trọng này. “Cơ chế” của nếp
ṃn, mà xét đến cùng là do chưa hiểu rơ và cũng
chưa thật sự tin vào trí tuệ của nhân dân.
Chính điều ấy khiến cho không ít người
tâm huyết chán nản không muốn đứng ra gánh
vác việc nước, v́ nghĩ ḿnh đă không
“được cơ cấu, không nằm trong cơ cấu”.
Ông
Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam, cơ quan được giữ vai tṛ cực kỳ
quan trọng trong cuộc bầu cử, từng phát biểu
là Mặt trận “không ngại vấn đề “Đảng
cử dân bầu” v́ MTTQ có quyền hiệp
thương các bước từ cơ cấu, thành phần,
là đảng viên, là người ngoài Đảng”
(Thanh Niên ngày 21/2).
Qua
ṿng “hiệp thương” thứ nhất, vị Phó Chủ
tịch UBTƯMTTQ Việt Nam đưa ra nhận
định: “Công tác hiệp
thương phải thể hiện được
tinh thần dân chủ, khuyến khích người tâm
huyết tự ứng cử ĐBQH. Tuy nhiên, cách thể
hiện như dự kiến là kín, không c̣n chỗ cho
người tự ứng cử. Có nhiều người
thực sự tâm huyết, đủ tiêu chuẩn xứng
đáng là ĐBQH. Cơ cấu ĐBQH như hiện
nay chưa thể hiện sự tôn trọng tự ứng
cử.
Điều này chứng tỏ
việc chuẩn bị cho cuộc bầu cử Quốc
hội khóa XII của Quốc hội khóa XI chưa chu
đáo và chưa thật sự đổi mới
như cử tri và nhân dân mong muốn. Cũng qua ṿng hiệp thương lần
thứ nhất, Mặt trận Tổ quốc đă
đưa ra kiến nghị: Mặt trận Tổ quốc
VN mong muốn tăng thêm đại biểu là người
ngoài Đảng và đại biểu là người tự
do ứng cử. Đây là điểm đổi mới
phải cố gắng thực hiện. Tất nhiên
điều này sẽ tùy thuộc vào sự tiếp thu
của Ủy ban Thường vụ Quốc hội
trong việc điều chỉnh cơ cấu
đưa ra hiệp thương lần thứ hai”. (Tuổi Trẻ 27/2).
Liệu
Ủy ban Thường vụ Quốc hội
có tiếp thu “việc điều chỉnh cơ cấu
đưa ra hiệp thương lần thứ hai” không?
Thế nếu UBTVQH không tiếp thu th́ sao? Mà đâu chỉ
có việc này. Hiện nay MTTQ vẫn chờ hướng
dẫn về kê khai tài sản của ứng cử
viên, và “đây cũng là khó khăn cho bước 2 - giới
thiệu người ra ứng cử ở cơ quan,
tổ chức, đơn vị” (Lao Động 3/3).
Liệu
cử tri có quyền chất vấn Ủy ban Thường
vụ Quốc hội về những chậm trễ
nói trên, và từ đó, chất vấn về “điểm
đổi mới phải cố gắng thực hiện”,
đó là nghiêm chỉnh đáp ứng “mong muốn
tăng thêm đại biểu là người ngoài Đảng
và đại biểu là người tự do ứng cử”,
hay vẫn đi theo lối ṃn quen thuộc như những
lần bầu cử trước?
Bước
vào năm 2007 với những thành tựu có sức cổ
vũ niềm tin của dân vào vận nước, những
tín hiệu mới của của sự khởi sắc
được nhen nhóm lên từ cuộc đối thoại
trực tuyến của Thủ tướng Chính phủ,
trong đó nổi bật quan điểm: “Phải thật
sự công tâm, khách quan, và đặc biệt là phải
thật sự dân chủ; phải tạo mọi điều
kiện thuận lợi và công khai minh bạch để
mọi cán bộ đảng viên, mọi người
công dân được dân chủ lựa chọn. Thực
hiện tốt điều này chắc chắn chúng ta sẽ
chọn được người có tâm, có tài phục
vụ đất nước”.
Dân
chủ lựa chọn, đó là đ̣i hỏi nghiêm túc
và chính đáng của cử tri cả nước đối
với cuộc bầu cử Quốc hội kỳ
này. Đ̣i hỏi đó không có ǵ mới, song v́ thời
gian qua, chúng ta thực hiện điều này chưa tốt.
Giờ đây, phải trở lại với tư
tưởng Hồ Chí Minh, thật sự tin vào trí tuệ
của dân.
Cách
đây 60 năm, Người đă chỉ rơ: “Dân chúng biết giải quyết
nhiều vấn đề một cách giản
đơn, mau chóng, đầy đủ, mà những
người tài giỏi, những đoàn thể to lớn,
nghĩ măi không ra… Đặc điểm rơ nhất
trong tư tưởng của dân chúng là họ hay so
sánh. Họ so sánh bây giờ và họ so sánh với thời
kỳ đă qua. Họ so sánh từng việc và họ
so sánh toàn bộ phận… Dân chúng so sánh đúng , giải
quyết đúng, là v́ tai mắt họ nhiều, việc
ǵ họ cũng nghe, cũng thấy. V́ sự so sánh kỹ
càng đó, mà cách giải quyết của dân chúng bao giờ
cũng gọn gàng, hợp lư, công b́nh”.
Quá
tŕnh chuẩn bị cho sự kiện chính trị trọng
đại với mong muốn ngày bầu cử Quốc
hội trở thành “ngày hội của toàn dân” đúng
vào lúc triển khai cuộc vận động học tập
tư tưởng Hồ Chí Minh. Thiết thực nhất
và có ư nghĩa trực tiếp nhất của việc
học tập ấy, trước hết, những
người lănh đạo đất nước theo
gương Chủ tịch Hồ Chí Minh trong ứng xử
của Người đối với nhân tài của
đất nước: “E v́
Chính phủ nghe không đến, thấy không khắp,
đến nỗi những bực tài đức không
thể xuất thân. Khuyết điểm đó tôi xin
thừa nhận”.
Và
rồi, việc “thừa nhận” ấy sẽ chuyển
thành những quyết sách kịp thời, táo bạo hợp
ḷng dân, đáp ứng ư chí nguyện vọng của nhân
dân trong việc bầu ra cơ quan quyền lực Nhà
nước cao nhất, đại diện cho quyền
lực được nhân dân trao cho để điều
hành việc nước trong một giai đoạn mới
của lịch sử, nhiều thử thách song chưa
bao giờ sự đồng thuận xă hội lại
có bước khởi sắc đáng trân trọng
như hiện nay. Phải làm cho sự đồng thuận
ấy tăng lên qua kỳ bầu cử chứ không thể
để giảm sút đi v́ những công thức khô cứng.
Bước
đầu đă được khởi động,
nhân dân mong rằng những bước tiếp theo sẽ
thể hiện rơ những “tiếp thu” của các
cơ quan có thẩm quyền về những ư kiến
của các tầng lớp nhân dân phản ánh qua ṿng hiệp
thương thứ nhất do MTTQVN đề đạt
và kiến nghị. Quốc hội khóa XI đă có những
thành tựu đổi mới rất đang khích lệ.
Làm sao, những đổi mới “bước đầu”
ấy sẽ được đẩy tới một
cách quyết liệt ở những bước tiếp
theo trong việc chuẩn bị cho cuộc bầu cử
Quốc hội khóa XII, v́ theo quy định của
Điều 85 Hiến pháp, “Hai
tháng trước khi Quốc hội hết nhiệm kỳ,
Quốc hội khóa mới phải được bầu
xong. Thể lệ bầu cử và số đại biểu
Quốc hội do luật định”.
Như
thế là Quốc hội và các đại biểu Quốc
hội khóa XI đang có trách nhiệm lớn đối
với việc chuẩn bị và tiến hành bầu cử
Quốc hội khóa mới, đặc biệt là giám
sát chất lượng dân chủ của tiến tŕnh
đó. Cử tri cả nước đang theo dơi hoạt
động của Quốc hội khóa XI, theo dơi sự
“tiếp thu” của Ủy ban Thường vụ Quốc
hội về những đề nghị qua ṿng hiệp
thương thứ nhất.
Cần
làm cho quan điểm “phải
thật sự công tâm, khách quan, và đặc biệt là
phải thật sự dân chủ; phải tạo mọi
điều kiện thuận lợi và công khai minh bạch
để mọi cán bộ đảng viên, mọi
người công dân được dân chủ lựa chọn”,
có vậy mới làm cho ngày bầu cử 20/5 trở
thành “ngày hội của toàn dân”.
Trích: Vietnam Net 7.3
Mục Thời sự Tạp chí Dân chủ
& Phát triển điện tử:
www.dcpt.org hay
www.dcvapt.net
|