Giao lưu văn hóa giữa Hoa Kỳ và Cộng Sản Việt Nam: Vai tṛ của cộng đồng người Việt tự do tại Hoa Kỳ
GS Lê Hồng (Ph.D, Political Analyst)
Mục tiêu chính của phái đoàn thương mại Hoa Kỳ ngồi thương thuyết với phái đoàn Cộng Sản Việt Nam là làm sao đạt được những đ̣i hỏi có lợi cho tư bản Hoa Kỳ với những đặc quyền, đặc lợi ở thị trường Việt Nam. Đó là cái giá mà Cộng Sản Việt Nam phải trả để được Hoa Kỳ chấp thuận cho vào tổ chức Thương Mại Quốc Tế (World Trade Organization - WTO). Lợi nhuận tối đa thu được từ sản phẩm thương mại và kỹ nghệ của các công ty Hoa Kỳ hoạt động ở Việt Nam là mối quan tâm chính của các nhà tư bản Mỹ c̣n giao lưu văn hóa giữa hai nước là chuyện phụ. Việt Nam không phải là thị trường tiêu thụ đáng kể về sản phẩm trí tuệ của Hoa Kỳ và ngược lại Hoa Kỳ cũng không phải là thị trường tiêu thụ sách báo và băng nhạc bằng tiếng Việt mà sản phẩm trí tuệ đó chỉ trông cậy vào sự tiêu thụ của cộng đồng người Việt. Tuy nhiên, Hoa Kỳ sẽ là một thị trường tiêu thụ lớn nhất cho các hàng hóa của Việt Nam v́ giá bán rẻ, nhất là các đồ tiểu công nghệ như bàn ghế, đồ sành, đồ sứ và các mặt hàng thêu dệt cùng các hải sản. Ngoài ra c̣n có các sản phẩm thương mại và kỹ nghệ do các hăng Mỹ vẽ kiểu mẫu và chế tạo tại Việt Nam nhưng mang tên của hăng Sears hoặc May company. Sở dĩ Hoa Kỳ cho phép Cộng Sản Hà Nội được độc quyền nhập cảng một chiều những sách báo, phim ảnh và băng nhạc bằng tiếng Việt vào Hoa Kỳ v́ lợi nhuận của các sản phẩm đó không đáng kể. Chính v́ vậy, những quyết định về giao lưu văn hóa một chiều các sách báo bằng tiếng Việt tại Hoa Kỳ được ghi trong một bản phụ đính vào bản thỏa ước thương mại song phương kư ngày 31 Tháng Năm năm 2006.
Ngược lại, nhà cầm quyền Cộng Sản Hà Nội được chính quyền Mỹ cho độc quyền gửi văn hóa phẩm cộng sản vào Hoa Kỳ và không có giao lưu văn hóa phẩm hai chiều là một thành công vô cùng ư nghĩa cho mục tiêu kiều vận như trưởng phái đoàn thương mại cộng sản là Lương Văn Tự đă khoe khoang trong tờ tạp chí cộng sản ra số Tháng Sáu năm 2006. Những sách báo, phim ảnh, băng nhạc mà nhà cầm quyền Hà Nội lựa chọn để gửi sang Hoa Kỳ đa số có mục đích tuyên truyền ca ngợi chế độ Hà Nội và đồng thời nhắm chủ đích chi phối cộng đồng người Việt tự do tại Hoa Kỳ. Đọc qua 2 bản nghị quyết do Bộ Chính Trị Cộng Sản Việt Nam ban hành năm 1999 và năm 2004, chúng ta thấy rất rơ ràng đảng Cộng Sản Việt Nam dùng văn hóa cho mục tiêu chính trị mà chúng gọi là Mặt Trận đấu tranh văn hóa tư tưởng để chỉ đạo cho các ṭa đại sứ Cộng Sản tại nước sở tại phối hợp với Ủy Ban phụ trách người nước ngoài thực hiện công tác kiều vận.
Nghị quyết số 8 kư ngày 29 Tháng Mười Một 1999 chỉ thị rằng: “Bộ Nội Vụ cùng với Bộ Ngoại Giao, Ủy Ban người nước ngoài sẽ phối hợp với các sứ quán Việt Nam hiện có quan hệ ngoại giao với chính quyền các nước sở tại để thực hiện công tác nắm chủ động t́nh h́nh cộng đồng người Việt ở từng nước; lập kế hoạch phát hiện và ngăn chận hoạt động của các phần tử xấu ở nước ngoài toan tính xâm nhập vào trong nước.” Sau 6 năm thi hành công tác kiều vận không đạt được những thành quả mong muốn, Bộ Chính Trị Cộng Sản ban hành một nghị quyết khác với những chỉ thị chi tiết cặn kẽ hơn.
Nghị quyết số 36 kư ngày 26 Tháng Ba 2004 phê b́nh những khuyết điểm trong công tác kiều vận đề ra bởi nghị quyết số 8 như sau: “Công tác vận động đồng bào ở nước ngoài c̣n bị xem nhẹ; thông tin với đồng bào rất nghèo nàn; chưa có những h́nh thức thích hợp để kêu gọi đoàn kết và tương trợ của người nước ngoài. Phương thức tổ chức và hoạt động chưa đáp ứng đúng với t́nh h́nh đ̣i hỏi của kiều bào; chưa tiếp cận và kết nạp được các đối tượng của mục tiêu chỉ định trong cộng đồng người Việt. Mặt khác, t́nh trạng thụ động nguy hại hơn là buông lỏng đấu tranh, bỏ mặc cho các phần tử phản động trong cộng đồng khống chế dư luận, bóp méo và xuyên tạc sự thật về t́nh h́nh đất nước.” Nh́n qua sự phê b́nh về những khuyết điểm mà nghị quyết 36 đă vạch ra, chúng ta thấy ngay 3 mục tiêu chính của công tác kiều vận trong chiến dịch phát động và đẩy mạnh Mặt Trận đấu tranh văn hóa.
Nói tổng quát, 3 mục tiêu kiều vận mà Cộng Sản Hà Nội nhắm tới như sau:
- Mục tiêu thứ nhất: Mua chuộc và lôi cuốn các chuyên gia và kỹ thuật gia trẻ người Việt hiện đang làm việc trong mọi ngành nghề của các công ty tại Hoa Kỳ và cả ở trong các cơ quan công quyền từ cấp thành phố lên đến tiểu bang và liên bang. Khẩu hiệu để kêu gọi các nhân tài trẻ của cộng đồng người Việt là đánh động ḷng yêu nước của họ để góp bàn tay xây dựng quê hương làm cho dân giàu nước mạnh. Các chuyên gia trẻ sẽ được một vài trí thức thân Cộng tiếp xúc để ca tụng những đổi mới với h́nh ảnh xe cộ chạy đầy đường trong các thành phố và rồi họ được mời về thăm quê hương. Các đầu óc trẻ chưa có một kinh nghiệm nào bằng máu và nước mắt với Cộng Sản sẽ có những ấn tượng tốt về chế độ hiện hữu mà họ đă quên rằng tại sao hơn 3 triệu người đă bỏ nước ra đi bằng mọi giá. Khi về thăm Việt Nam, những người trẻ đó được các quan chức cao cấp Cộng Sản đón tiếp và o bế, những tâm hồn ngây thơ ấy sẽ dễ bị chinh phục để phục vụ cho Cộng Sản. Các chuyên gia trẻ sẽ được mời làm cố vấn hoặc trực tiếp điều khiển các dự án kỹ thuật rất cần tới kiến thức chuyên môn tân tiến.
- Mục tiêu thứ nh́: Mua chuộc cảm t́nh của những người Việt tự do bằng các sách báo Cộng Sản bán rẻ mạt ở các nơi có đông người Việt sinh sống. Các buổi tŕnh diễn các cô gái làm kiểu mẫu, những đêm ca nhạc với những ca sĩ nổi tiếng ở Việt Nam cùng với các nghệ sĩ cải lương với giá vé b́nh dân 5 đô la thay v́ 50 đô la mà các đồng hương đang phải trả cho các buổi tŕnh diễn tương tự do các công ty văn nghệ tư nhân của người Việt hải ngoại tổ chức. Những cuộc triển lăm về nét đẹp quê hương và các buổi văn nghệ đó tất nhiên có mục tiêu tuyên truyền cho chế độ Cộng Sản và đồng thời dẹp chết các hoạt động văn nghệ tư nhân hiện nay. Một hội các nhà văn trẻ sẽ được thành lập với một ngân quỹ dồi dào để giúp những văn nghệ sĩ trẻ xuất bản tác phẩm của họ với chủ đề ca tụng quê hương và chế độ hiện hữu tại Việt Nam. Các báo chí, truyền thanh và truyền h́nh của người Việt tự do sẽ bị mua chuộc và xâm nhập với chủ đích tối thiểu là giới truyền thông của người Việt tự do không chửi rủa chế độ Cộng Sản và có thái độ lạnh nhạt không phổ biến tin tức về các hoạt động chống Cộng của các tổ chức chống Cộng của người Việt tự do tại Hoa Kỳ.
- Mục tiêu thứ ba: Công tác kiều vận sẽ đặt trọng tâm vào kế hoạch lũng đoạn cộng đồng, đào sâu hố chia rẽ giữa những cá nhân có uy tín trong cộng đồng bằng cách chụp mũ, nói xấu và xuyên tạc về đời sống của những nhân vật đó, cổ vơ cho một số cá nhân có máu ham danh để tạo thành nhiều phe nhóm trong cộng đồng và các tổ chức chính trị quốc gia. Cộng sản kiều vận sẽ bỏ tiền cho một vài người có tên tuổi trong cộng đồng để thành lập thêm dăm ba ban đại diện cộng đồng và chính phủ lưu vong cuộc tại các thành phố lớn có đông người Việt. Những âm mưu thâm độc đó làm cho mọi người Việt tự do trở nên hớp hững với các hoạt động chống Cộng của cộng đồng và lănh đạm về những cố gắng yểm trợ của đồng hương hải ngoại cho tiến tŕnh dân chủ đang nở rộ tại quê hương Việt Nam. Do vậy, cộng đồng người Việt chỉ có đầy dẫy những hội đồng hương và các tổ chức văn hóa với chủ trương không dính líu tới chính trị. Thâm độc hơn nữa là các cán bộ kiều vận cộng sản sẽ yểm trợ bằng nhiều h́nh thức cho các ứng cử viên không phải gốc Việt để đánh bại những ứng cử viên gốc Việt có lập trường chống Cộng trong các cuộc bầu cử địa phương hay toàn liên bang. Một khi mà hội đồng của một thành phố không có đại diện dân cử của cộng đồng người Việt chống Cộng th́ trong tương lai lá cờ vàng ba sọc đỏ biểu tượng linh hồn của người quốc gia sẽ khó mà c̣n ngạo nghễ tung bay trên các thành phố có đông người Việt cư ngụ.
Một điều cần nhân mạnh về lập trường rất phổ cập hiện nay trong cộng đồng là chỉ làm văn hóa chứ không dính vào chính trị. Như vậy chúng ta cần xác định rơ ràng danh từ “Văn Hóa.” Xin thưa rằng văn hóa là biểu tượng trí tuệ của một dân tộc mà tư tưởng quốc gia được chuyển tải qua văn, thơ, nhạc, họa, chạm trổ và điêu khắc. Văn hóa cộng sản khác với văn hóa quốc gia là văn hóa cộng sản chủ trương đấu tranh giai cấp, ca tụng chế độ độc tài đảng trị và lănh tụ đảng cộng sản là đỉnh cao trí tuệ của nhân dân; c̣n văn hóa quốc gia th́ ngược lại đề cao nhân bản tính của người dân Việt; đề cao dân tộc tính hào hùng bất khuất của dân tộc Việt; đề cao đạo đức trung, hiếu, tiết, nghĩa của truyền thống Việt.
Người cầm bút làm văn hóa có quyền diễn tả tâm hồn nghệ sĩ trong các áng văn và những câu thơ thương mây khóc gió nhưng người làm văn hóa c̣n có bổn phận đối với lương tâm là nói lên những uất hận, đói khát, lầm than của đồng bào. Thi Sĩ Phùng Quán đă xác định vai tṛ chính trực của người làm văn hóa trong bài thơ “Lời Mẹ Dặn” sau đây:
Yêu ai cứ bảo là yêu
Ghét ai cứ bảo là ghét
Dù ai ngon ngọt nuông chiều
Cũng không nói yêu thành ghét
Dù ai cầm dao dọa giết
Cũng không nói ghét thành yêu
Tôi muốn làm nhà văn chân thật
Chân thật trọn đời
Bút giấy tôi ai cướp giật đi
Tôi sẽ dùng dao viết văn lên đá.
Với vai tṛ chính trực của người làm văn hóa nên Thi Sĩ Hữu Long đă bất chấp tù đầy dưới chế độ độc tài cộng sản để ngang nhiên nói lên tiếng nói của đồng bào đang sống quằn quại, đói khổ dưới chế độ cộng sản qua các vần thơ sau đây:
Hăy ngó mà xem, thật nguy hiểm thay,
Chúng nó ngụy trang bằng tổ chức, bằng quan điểm nhân dân,
Bằng lập trường chính sách.
Chúng nó c̣n th́ nhân dân c̣n khổ
Phải làm tổng vệ sinh cho kỳ hết mọi thằng.
Câu hỏi đặt ra cho mỗi người Việt đang sống tự do nơi đất khách quê người là chúng ta phải làm ǵ để tiếp tay với đại khối dân tộc đẩy mạnh tiến tŕnh dân chủ đang bùng lên mạnh mẽ trên quê hương để sớm chấm dứt chế độ bạo tàn cộng sản. Chúng ta hăy lắng nghe những than van của người dân Việt trên mảnh đất quê hương qua bài thơ của Thi Sĩ Nguyễn Duy, đăng trong tạp chí Sông Hương tại cố đô Huế với nhan đề là “Từ Xa Nh́n Tổ Quốc”:
Tổ quốc! Tổ quốc thông minh, sao trẻ con toàn thất học,
Không thấy trường, không thấy lớp, chẳng thấy thầy cô,
Chỉ thấy những trẻ thơ lang thang thất thểu,
Đi đầy đường để kiếm miếng cơm rơi.
Tổ quốc! Tổ quốc thật thà, sao chỉ toàn đĩ điếm,
Đĩ nhà lầu, đĩ góc chợ, đĩ hè lộ, đĩ công viên,
Đĩ cấp thấp bán trôn nuôi miệng,
Đĩ cấp cao bán miệng nuôi trôn.