Kho’a IV SQTB Thũ Đư’c dã cô’ng-hiê’n cho chiê’n-trường nhiều Tươ’ng-lãnh cừ-khôi như Trung-Tươ’ng TRƯỠNG (TL/QÐ-1), Thiê’u-Tươ’ng LÂN (TL/SÐ/TQLC), Thiê’u-Tươ’ng LƯỠNG ( TL/SÐ/DÙ) và Chuẫn-Tươ’ng DIỀM (TL/SÐ-1) v v …Tuy là dồng khóa nhưng tôi không quen biê’t, gặp, liên-lạc với bất cứ vị nào trong thời-gian thụ-huâ’n tại Quân Trường Thũ Đư’c cũng như suốt cuộc sô’ng trong quân-ngũ (<=1975), riêng Chuẫn-Tươ’ng Diềm, trong thời-gian thụ-huâ’n thì cùng một dơn-vị huâ’n-luyện (brigade) vơ’i tôi. Vì EOR (sinh viên SQ) Diềm, người nhõ thó và thấp nhâ’t trong brigade mà lại chia-xẽ một chiê’c giường hai tầng vơ’i tôi, mặc nhiên, anh Diềm dược ưu-tiên hưỡng ca’i giường ỡ zươ’i..Dễ dặt mình vào một vi.-thê’ hê’t sư’c kha’ch-quan và công-bình khi go’p y’, tôi sẽ không nêu ra y’-kiê’n cũa tôi hay bâ’t cư’ cũa một nhân-vật Viet Nam nào vì người Việt nam do’ co’ thễ là bạn hay dã fu.c-vu. trong ca’c dơn-vị cũa ca’c vị tươ’ng-lãnh liên-hệ chĩ-huy... Những người nầy co’ thễ co’ thiê.n-cãm hay a’c cãm dô’i vơ’i họ và zo do’, những nhận xe’t co’ thễ bị me’o mo’, không trung-thực, vì vậy, tôi xin fe’p dược xữ -zụng ca’c nhâ.n-xe’t cũa ca’c fo’ng-viên tiền-tuyê’n, ca’c bình-luâ.n-gia chiê’n-trường ngoa.i-quô’c, ca’c tươ’ng-lãnh Dồng-Minh mà thôị.Trong suô’t cuộc chiê’n VN, theo tôi nhận thâ’y: nê’u ca’c fo’ng-viên/ bình-luâ.n-gia chiê’n-trường ngoa.i-quô’c co’ lời bình-luận tô’t dô’i vơ’i tươ’ng-lãnh VN thì thường thường vị do’ là tươ’ng Ngô-quang-Trưỡng. Lời khen thưỡng không chĩ bao gồm khã-năng diều-quân, mà còn no’i dê’n tư-ca’ch tuyê.t-hão cũa một vị tươ’ng-lãnh. Ông thường dược khen ngợi là một vị tư-lệnh không bị tai-tiê’ng về tham-nhũng.Nê’u co’ thân-hữu nào hõi bằng chứng dâu ? Lẽ dương nhiên là tôi không co’…vì làm sao mà co’ thễ lưu-trữ ba’o-chi’ trong một quãng thời-gian gần 30 năm qua …nhưng xin quy’ thân-hữu yên-tâm, tôi sẽ dưa ra một bằng chư’ng hê’t sư’c hùng hồn zo một nhân-vật lừng zanh thê’-giơ’i hiện còn sô’ng.Chắc mọi ngưòi còn nhơ’ vị zanh tướng: tỗng tư-lệnh lư.c-lượng dồng-minh trong chiê’n-zịch "Bão Sa-Mạc" (Desert Storm) vào dầu thập niên 1990: Dại tươ’ng General H. Norman Schwarzkopf. Sau khi chiê’n-thắng thần tô’c Iraq trong thời-gian kỹ-lục …du’ng 100 giờ, tươ’ng Norman Schwarzkopf dã về hưu và viê’t hồi-ky’.Vì binh-nghiệp cũa Tươ’ng Schwarzkopf co’ trãi qua chiê’n-tranh Việt Nam, tươ’ng Schwarzkopf dã fu.c-vu. tại VN hai nhiệm kỳ và bị thương hai lần.Trong cuô’n hồi-ky’, ông dã kễ lại kinh-nghiệm cũa ông khi ông co’ những liên-hệ trư.c-tiê’p vơ’i Tươ’ng Trưỡng (lu’c do’ mang câ’p bậc Trung Ta’, trưỡng Fòng Ba).Ðây là lời zanh tướng Schwarzkopf viết về Tướng Trưỡng khi hai vị nầy chĩ là SQ cấp tá và dang fục-vụ tại chiến-trường Việtnam:" Trước khi tôi dến fục-vụ dơn-vị nầy, tôi dã nghe qua tiê’ng tăm về Trung-tá Trưỡng. Nếu một người nào do’ chưa biê’t ông ta là ai…mà thâ’y ông mặc thường-fục thì sẽ có cãm-tưỡng người nầy là một tên nghiện ma túy, ông ta cao lêu nghêu, gầy gò, vơ’i diê’u thuô’c la’ luôn luôn trên … dôi môi tím bầm. Nhưng một khi ông vận quân-fục và lăn xăn làm việc thì hình-za’ng bề ngoài thường tạo ra ngộ nhận .. biê’n mâ’t di ngaỵ Tôi dặc-biệt cãm-fục kê’-hoạch hành-quân cũa ông.Một hôm nọ, sau khi nhận dược bãn tin ươ’c-ti’nh tình-ba’o cũa Fòng Nhì, như thường lệ vơ’i diê’u thuô’c lá trên môi fì fèo …tàn rơi tùm lum, ông nghiên-cư’u bãn đồ hành-quân. Sự tâ.p-trung hình như làm cho ông không lưu-y’ tơ’i ngoa.i-cãnh. Sau dộ mười fu’t, ông bắt dầu buỗi thuyê’t-trình. Vơ’i cái pointer, ông mô-tã ca’c dường tiê’n quân cũa ca’c tiễu-đoàn, ca’c dịa-điễm bô’-tri’, ca’c nu’t chận và cuô’i cùng, ông tuyên-bô’: "Dơn-vị X cũa ta sẽ dụng dộ vơ’i dịch quân vào quãng giữa trưa".Tôi há hốc mồm vì nga.c-nhiên ! Trong cuộc chiến-tranh zu-ki’ch vơ’i VC, tôi chưa thâ’y ai ta’o-bạo za’m ươ’c-ti’nh mốc thời-gian dụng dịch như ông ta!!Tôi thâ’p thõm chờ dễ xem ziễn-tiê’n cuộc hành-quân ra sao …nhưng vào quãng giữa trưa, co’ ba’o-ca’o từ tiền tuyê’n cho hay là quân ta dang dụng dịch và yêu-cầu câ.n-yễm (close air support). Tôi nhìn qua Trung ta’ Trưỡng … thâ’y thái-độ ông bình thãn. Sau dộ một giờ dồng hồ là co’ ba’o-ca’o kê’t quã sơ khỡi cho thâ’y dơn-vị dịch vi-fạm yếu-tô’ bâ’t ngờ nên thiệt hại nặng…về nhân ma.ng. Ta thu dược một sô’ lơ’n vũ-khi’ cũa dịch …dơn-vị bạn bị tỗn-thâ’t nhe…."Tôi cũng xin no’i rõ là tôi dã dọc cuốn hồi-ky’ cũa tướng Norman Schwarzkopf cách dây 13 năm. Tôi không nhơ’ hê’t ca’c chi-tiê’t dược.Cuô’n nhâ.t-ky’ cũa tươ’ng Norman Schwarzkopf hiện dược lưu trữ trong mọi thư-viện trên toàn quốc nươ’c Mỹ. Quy’ vị co’ thễ xem dễ kiễm-chư’ng.Như quy’ thân-hữu thâ’y, sau khi dọc qua nhận dinh cũa Tươ’ng Norman Schwarzkopf trên dây dô’i vơ’i Tướng Ngô-Quang-Trưỡng, những lời dàm-tiê’u trong nô.i-bộ cũa ca’c tươ’ng-lãnh cũa QLVNCH dã không làm suy-giãm chu’t nào uy-ti’n cũa tươ’ng Trưỡng, vị tướng dược dồng-minh nễ-nang nhâ’t gồm cã zanh tướng: tỗng tư-lệnh lực-lượng dồng-minh tốc chiến tồc thắng 100 giờ trong chiê’n-zịch "Bão Sa-Mạc" (Desert Storm): Dại tươ’ng General H. Norman Schwarzkopf.Thân a’iMatthew Tran