Sàig̣n Cần Thơ xưa nay ,
Hà Nội xưa Hà Nội bây giờ 2006Trần Thị Hồng Sương - Cần Thơ
LTS: Bà Trần Thị Hồng Sương - trước năm 1975 là dược sĩ - và hiện nay bà đang sinh sống tại tỉnh Cần Thơ. Bài viết của tác giả được trích từ blog Cần Thơ
Có các công ước quốc tế quy định thềm lục địa, lănh thổ, lănh hải, không phận thuộc về VN, nhưng biên giới xa xôi v́ quê nhà Cần Thơ lọt thỏm trong nội địa giửa vùng đồng bằng sông Cữu Long.
Giống như mặt trời, mặt trăng ở tít chín tầng mây, biên cương cũng xa tận đâu đâu, cho nên cái thật lại bỗng trở thành mơ hồ. Chính v́ không mấy người dân hiểu rơ về biên cương, một chuyên môn sâu của quân đội một quốc gia, cho nên có việc hai nước lấn chiếm ra sao, thương thảo nhượng bộ bán mua trao đổi, móc địa giới biên cương thế nào ít người dân hiểu rơ !
Lân bang VN là Trung Quốc có lịch sử bành trướng quả thật là mối lo cho VN.
Phải bước qua một cổng hải quan xác nhận và cho phép tôi mới nhận thức được là đă bước sang nước khác !
Kể cả ngược ḍng Mekong VN đi Biển Hồ Campuchia hay bay bằng phi cơ qua các nước, khái niệm biên giới lănh thổ vẫn khó biến thành nhận thức ...
Nhưng tôi c̣n có định nghĩa một quốc gia là ǵ một thế giới là ǵ của riêng tôi, rất khác.
Quốc gia quốc tịch là VN, nhưng chốn quê nhà ở trong ḷng tôi chính là nơi níu giử t́nh cảm của tôi, là nơi có người thân tôi sinh sống, là nơi đi đâu rồi cũng muốn quay về!
Ba Mẹ anh em tôi ở xa nửa ṿng trái đất và ai nói ở tuổi 60 người ta đâu cần tới Mẹ là sai. Cha mẹ lúc nào cũng chiếm trọng tâm trong tâm tư con người cho đến lúc ĺa đời !
Chiến tranh, bất đồng chánh kiến đă để lại cho tôi hậu quả là tôi có đến hai chốn quê để muốn t́m về !
Thế giới của tôi là những con người tôi có thể giao lưu một phần t́nh cảm, là đồng môn đồng nghiệp trao đổi kiến thức nghề nghiệp, tác động qua lại với nhau, nuôi sống nhau . Hăy xem Silicone Valley đn1g vai tṛ thế giới của các nhà chuyên môn IT đủ các quốc tịch.
Tôi chia xẻ đạo đức nghề nghiệp của ḿnh qua trang Web của WMA (World Medical Association= Hội y học thế giới) hơn là ở quê nhà VN !
Cảm nhận và thực tế này khiến tôi đầy trăn trở ưu tư với câu hỏi VN hội nhập là hội nhập ǵ ? Thế giới đang làm phẳng mà sao VN lại chao nghiêng ?
Giá trị con người nay đă có cách nh́n khác khác, không dựa vào màu da sắc tộc, xứ giàu nước nghèo.
Bill Gates nói trận chiến mới ai nắm được số người có IQ cao sẽ thắng. Khoa học cho thấy không có dân tộc ưu việt mà có con người với IQ cao thấp khác nhau . Những người có IQ cao được sinh ra đâu đó khắp hoàn cầu trong mái tranh vách đất cũng như lâu đài hoàng cung. Người giỏi được sinh ra từ hang cùn ngơ hẹp đến đô thị tiên tiến nhất.
Thế giới liên thông tạo cơ hội kiếm t́m săn lùng quy tập những con người này .
CSVN có vẻ chưa theo được tầm cao tư duy về giá trị quư giá của cuộc sống về sự công bằng nhân quyền, nhân phẩm IQ để có đối sách đào tạo tuyển chọn con người. Nhân tố con người rất độc lập, giáo dục xóa bỏ giai cấp, mà CSVN cứ bám vào giai cấp thấp cao từ lúc sinh ra đời, mụ mị như say thuốc phiện ?
Tôi thích cảnh quan thiên nhiên vùng đồng bằng VN, dù cảnh ánh trời chiều trên tấm thảm luá xanh, đêm trăng tṛn lúc ẩn ḿnh sau ngọn dừa cành tre, soi bóng dưới ḍng sông hay b́nh minh ló dạng sau rặng cây xanh, tất cả cảnh quan chỉ toát lên vẻ đẹp thanh thoát trong mộc mạc đơn giản. Cảnh quan núi non hùng vỹ như Trung Quốc hay lạ lùng như đỉnh non cao tuyết phủ của đất Phật Tây Tạng, tiếc thay, đi liền với sự khắc nghiệt là khó t́m nguồn thực phẩm.
Mỗi lúc đi xa là thấy thương nhớ khắc khoải hàng dừa, vườn cây xanh và các ḍng sông với hai con nước lớn ṛng, mang đến cái ăn cho cư dân ven bờ vùng đồng bằng sông Cữu Long .
Ăn giống như thở, khi thiếu mới thấy không chịu đựng nổi. Tôi đă mua một trái chuối nướng ở Bangkok giá 8.000 đồng VN ( ở VN 8.000 mua được 16 trái ) v́ quá nhớ thức ăn VN. Chuối nướng là món ăn của trẻ con VN đă thành một một niềm thương nỗi nhớ cồn cào trong tôi khi đi xa nhà vậy đó!
Bửa ăn làm khổ người đi xa nhà nhiều hơn ngưiời ta từng nghĩ .
"Tôi yêu tiếng nước tôi" là tiếng Việt v́ tôi có thể bày tỏ những điều tinh tế nhất, lăng mạn nhất, văn chương VN, thơ ca và ca dao Việt Nam đă thấm đẫm tâm hồn...Nhưng bước vào thế giới khoa học th́ tiếng Anh là bức tường phải vượt qua để được bơi lội trong kho kiến thức.
Việc học tiếng Anh tiếng Pháp như một sinh ngữ không đủ, cho dù giao tiếp thông thường dễ dàng và đọc một số sách vở văn học bằng tiếng Anh Pháp để cảm nhận được một phần tinh hoa văn học nước ngoài.
Sau hai tháng ở ThaiLand tôi đi tiếp sang Mỹ và xuống phi trường Kennedy. Cảm nhận thoải mái đầu tiên đó là tôi có thể giao tiếp dễ dàng với Hải quan Mỹ so với việc tôi không biết tiếng Thái !
Tôi bối rối không biết phải làm sao cho đúng với kêu gọi xây dựng "nền văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc" như CSVN nói khi đem so truyền thống với các sự kiện lịch sử VN cận đại.
Truyền thống hiếu học, Trần Minh khố chuối vượt khó nghèo qua việc cực lực học...nay c̣n đâu ?
Nhân nghĩa lễ trí tín là năm tiêu chí rèn luyện tâm thức làm con người xứng đáng...nay c̣n đâu ?
Văn hóa nay thay vào bằng sự thất học và cúi ḷn vào đảng CSVN chăng ?
- Lại thêm một kỳ khôi dị thường kiểu bao cấp, độc đảng, nói một bề tốt ...Xấu che tốt khoe, CSVN xấu nên phải che đó mà !
Không nghe theo sự mông muội tự hủy diệt đó của CSVN . Từng người VN cao niên cũng như trẻ tuổi hôm nay đang đơn phương, độc lập, mang mục tiêu phấn đấu, đương đầu vượt qua dấu vết của cả một lịch sử ngàn năm nô lệ, trăm năm đô hộ bằng cách tận dụng quỹ thời gian, không để thời gian chết, phải học để giỏi tiếng Việt lẫn ngoại ngữ.
Cố gắng phù hợp với cuộc sống văn minh đạt tŕnh độ tâm thức nhân hậu và kiến thức uyên bác như h́nh tượng Bà Condoleezza Rice đă làm nên.
Cách sống cá nhân VN cũng tập dần sự lịch lăm, sạch sẻ ngăn nắp đi êm nói nhỏ...kiểu tiểu tư sản. Trung Quốc đang tích cực dạy dân bỏ thói quen khạc nhổ đáng ghê tởm !
Trừ khi ra khỏi nước chứ sống trong nước, chúng ta không cải thiện được cuộc sống nhiều, nếu như bụi, tiếng ồn, ngập úng , rác chưa được nhà nước thiếu chuyên nghiệp thiếu "quan trí " hay nói không hay làm c̣n năm quyền . Một quan mà một bậc cao niên nói :" Nó làm chủ tịch mà vào nhà nó thấy nó để cây cổi kế bàn thờ th́ làm ǵ nó biết ǵ việc sắp xếp trật tự cả xă hội ? "
Ngoại cảnh là vậy phải trở về với cuộc sống nội tâm, sách vở là kho kiến thức chuyên môn là trường học suốt đời và internet giúp có thông tin từ mọi hướng của một thế giới đang có lợi là trong quá tŕnh làm phẳng và liên thông. Bằng các thứ đó ta có được an ủi dù đang sống giửa một đất nước VN c̣n "ngăn sông cấm chợ tư tưởng", ngăn ḍng chảy tư duy, ngăn hội luận. Chánh trị đang tạo ra gập gềnh đăo lộn giá trị tạo bất công trong đảng ngoài dân !
Thế giới mở đă cho tôi hiểu rơ t́nh trạng đất nước, tự t́nh dân tộc đằm thắm hơn, ít định kiến gây xúc phạm va chạm, phán đoán chọn lựa mục tiêu cuộc sống tự tin hơn, cởi bỏ các ngộ nhận về "vinh quang" trong chiến tranh và biết coi chánh trị là một khoa học quản trị quốc gia . Khoa học th́ biết cái mới tốt hơn phải thay đổi . Chủ thuyết chánh trị không phải là "sấm truyền" thiêng liêng bất biến . "Cứ làm như Lênin Mao, Bác bảo đảm với các chú không bao giờ sai ", với câu nói này Ông HCM tự minh chứng sau khi sai về CCRĐ ông tiếp tục sai, khi thân ở VN nhưng linh hồn đă thuộc về Liên Xô Trung Quốc .
Dân không phải bao giờ cũng đúng, cần giải thích chỉnh sửa, nhưng nhà nước tuyệt đối không được phép sai không được làm theo ư cá nhân phe nhóm. Phải bàn bạc mọi hướng lấy ư kiến toàn dân cũng không phải để không bao giờ sai mà để ít sai.
Dù có biểu quyết của Quốc Hội nhưng chánh sách thất bại th́ Tổng thống cũng phải chịu trách nhiệm . Cho nên làm chánh quyền sai th́ xuống chứ không phải sai th́ sửa .
Ông HCM sai trầm trọng mà không xuống th́ chắc chắn sai tiếp chứ lư do ǵ để đảm bảo ông không sai tiếp tục ?
Sàig̣n xưa và bây giờ 2006 ,
Sàig̣n xưa tính từ 1963 , mức nhộn nhịp giống Cần Thơ bây giờ 2006. Thời này rau cải vào thành và hàng hoá ra ngoại thành G̣ vấp tiểu thương Sàig̣n c̣n đi bằng xe ngựa . Sau đợt Ông Diệm thực hiện hữu sản hoá dân nghèo Sàig̣n có xe lam và Taxi làm phương tiện di chuyển. Xe ngựa chỉ c̣n là kư ức !
Hai mươi năm 1975 đến 1995 mới qua cơn bao cấp dị thường, phù hợp với kết luận "sống không nổi, cột đèn cũng muốn đi ! " không có ǵ tranh luận.
Thoáng nh́n cảnh quan Sàig̣n bây giờ, so với 1975 th́ đâu đâu cũng có công trường xây dựng, khơi nguồn cảm xúc phấn khởi.
Sàig̣n có khách sạn hạng sang, tiêu chuẩn Quốc tế, có nhà chọc trời làm biểu tượng văn minh giàu có cho VN, dù chủ nhân là tập đoàn nước ngoài với vốn 100%.
VN 2006 dân số tăng gắp đôi so với 1975, dân số Sàig̣n lại tăng gắp ba bốn lần do Sàig̣n đă dần công nghiệp hoá, dễ kiếm sống. Thành phố bụi nhiều hơn, tiếng ồn nhiều hơn, náo nhiệt quá mức khiến đầu óc lúc nào cũng căng căng.
Ngành ăn uống Sàig̣n phát triễn và thức ăn VN ngon tuyệt, chổ nào mở ra cũng đông.
Năm 2006 với câu hỏi ở VN sống được không th́ câu trả lời là :"Được chứ !" Ư kiến này c̣n sa vào tranh luận không thống nhất nên thử nh́n sâu vấn đề để thấu hiểu !
Hơn 80 triệu người không liên can đến đảng CSVN bị bỏ mặc vẫn bươn chải chen qua dành lại để sống đấy thôi. Dù ǵ cũng khá hơn Afganistan cấm giới nữ đến trường, cấm nghe nhạc tây phương hay các hủ tục ...
Sống được hay không sống được đều đúng. Cuộc sinh tồn có thể dành cho mọi người với nhu cầu tối thiểu, nhưng cuộc sống sung sướng tiến bộ hôm nay không dành cho tất cả .
Một số người sống với mức sống cao không tin nổi, nghe rất choáng váng. Ngày xưa công tử Bạc liêu đốt tờ bạc t́m vật đánh rơi cho người đẹp nay con cái nhà quan cũng dùng tiền trăm xếp h́nh ném chơi vung vải...
Không ít người sống không được ! Người lớn tuổi có tài năng cũng rơi vào bế tắt con cái không nuôi nổi cha mẹ, không có an sinh xă hội, không tiền hưu đang mưu sinh la lết vất vă kiếm miếng cơm ở tuổi 70!
Nông dân và các thôn nữ đồng bằng sông Cữu Long nghèo cha mẹ nợ nần ít học cũng là thành phần sống không được đó.
Dân làm ăn mà không có dây mơ rễ má với đảng viên làm công ty sân sau công ty gia đ́nh của quan chức th́ sống không được, kiếm không ra đồng lời, nghèo trắng mắt do thuế cao ! Phải bỏ đi xứ khác !
Cuộc sống vẫn tiếp diễn, lư do là con người chỉ cần rất ít để tồn tại, trong tù cũng sống, trong rừng cũng sống được, non cao tuyết phủ cũng sống được. Iraq sống dân số tăng, Afganistan cũng sống. Nhưng để vui sống, phát triễn, học tập tiến bộ, sống cho ra người, đủ điều kiện để sống vui theo sở nguyện căn bản là ăn no mặc ấm, chửa bệnh học hành th́ nhu cầu này lại cực kỳ cao không hề có được ở VN cho đa số người.
Nhiều Việt Kiều già có tiền già tiền hưu hay gốc làng quê nghèo, nay trở về VN, có tiền, không va chạm khi làm ăn, lại có dịp đi Hà Nội Hạ Long vui chơi xài tiền th́ sẽ hài ḷng vui vẻ phấn khởi cho là sống được trong sự ngộ nhận bề ngoài đấy thôi! Vụ việc chứng minh là Ông Trần Trường, ông ngộ nhận qua cái nh́n mặt nổi của VN, ông không phải chuyên gia chánh trị để hiểu phần ngầm của sự việc, bị che khuất của các công tŕnh thuộc sở hữu nước ngoài. Trở về VN làm ăn, vướng ngay chuyện vô lư với quan VN trong việc làm ăn !
Phải nh́n sâu nội tâm th́ cách sống, cách nghĩ, rất khác Sàig̣n xưa. Xưa kia, thang giá trị đo bằng học vấn, ai cũng phấn đấu học hành như con đường, thoát nghèo khó và sống tốt hơn :
Chẳng tham ruộng cả ao liền,
Tham v́ cái bút cái nghiên anh đồ !
Và các thiếu niên bị dọa " Nhỏ mà không học, lớn làm đại úy ", bộ máy chiến tranh không được coi là vinh quang như tất cả dân Hà Nội.
Dân Hà Nội không lột xác lớn lên qua học vấn mà co ḿnh mặc áo lính, khom ḿnh chui vào đảng mới có con đường tiến thân.
Chuyện Sàig̣n ngày xưa đẹp nhất là những con đường có lá Me bay, là giới sinh viên ưu tú tài hoa được tuyển chọn qua các cuộc thi tuyển công bằng, khắc khe. Con Ông Ngô đ́nh Nhu cũng phải chịu rớt đại học.
Giáo sư Đại học mang kiến thức từ nước ngoài về cùng với ước mơ nâng tầm cao Đại học VN qua khối lượng kiến thức cao và cập nhật để được công nhận tương đương.
Giới kinh doanh người Việt thường có tri thức chuyên môn, ngành Y Dược Viện bào chế, Bệnh viện tư, nhà bảo sanh tư, giáo dục tư thục, hay công kỷ nghệ gia VN nắm công nghệ cao như công ty sản xuất Kem Hynos, Xà-bông Cô Ba, gốm sứ Đồng Nai, cao su Kim Đan, đồ nhựa ...tạo ra bước khởi đầu tốt đẹp cho nền kinh tế mang nhiều hàm lượng tri thức KHCN.
Sàig̣n không chuộng kiểu "Hồng Kông bên hông Chợ Lớn" giỏi làm "hàng nhái" của người Hoa .
Đó là nền tảng để nuôi lớn tầm vóc VN, tôn tạo ḷng yêu quê hương và hội nhập b́nh đẳng thật sự .
Tiêu cực lớn xưa nằm trong giới chánh trị quân nhân và xoay quanh tiền việt trợ Mỹ, người dân ít thấy v́ không bị quấy nhiễu trực tiếp qua thuế.
Nhưng người Mỹ th́ tức điên lên v́ việc viết ch́ hai ngàn được quyết toán 20 ngàn này giống chuyện PMU 18 và tiền ODA vậy! Ông Diệm bị đánh giá thấp v́ bộ máy tiêu cực này ! Người Mỹ bảo họ viện trợ cho dân VN b́nh quân mỗi người một triệu đồng tức đủ đế mua một biệt thự và một chiếc xe Mercedes !
Và dân VN Sàig̣n chống Mỹ đuổi Mỹ c̣n được chánh quyền khuyến khích v́ muốn Mỹ đưa tiền thôi chứ đừng nhúng tay vào !
Chống Mỹ bảo vệ guồng máy tham nhũng khi xưa này, giống như chuyện Công An VN nay, chống các nhà dân chủ bảo vệ chánh quyền cho PMU18 vậy . Lịch sử xấu cứ lập lại trong tầm vóc tư duy con người VN nhỏ bé đến đau ḷng !
Công chức tuy cũng có chuyện lôi thôi nhưng có nghiệp vụ chuyên môn nên không lủn củn đến kỳ quặc và không nhũng nhiễu đều khắp như bây giờ . Một trong yếu tố là công chức chuyên môn cao nên chỉ ít người và lương đủ sống !
Để đảm bảo đảng viên lao vào bảo vệ mà không biết đang bảo vệ cái ǵ tốt hay xấu , Sàig̣n nay, con đường quan trường phải theo một chuẩn mực dị thường và không minh bạch.
Trước tiên phải có lư lịch tốt, ngụy quân ngụy quyền, có gia đ́nh nước ngoài th́ đừng có mơ.
Làm quan không cần học, học giỏi hay sửa sai không tốt , phải đi làm công nhân lao động, thanh niên xung phong, lao động chân tay hạng chót trước để có thêm lư lịch bản thân là giai cấp thuộc "lớp nghèo dốt thành thị".
Quá tŕnh trưởng thành sẽ từ chạy việc vặt ở cơ quan, nhất nhất nghe đảng, sẽ được kết nạp đảng, học bổ túc qua loa một năm ba lớp, đề bạt lên dần đến chủ tịch Phường Quận Huyện Thành phố.
Đảng CSVN không trang bị tri thức mà trang bị bằng cấp như trang bị vũ khí ngoại thân để đứng đầu các cơ quan toàn trí thức thực học...theo cách như thế đó.
Quan cần bằng cấp nào để giử ghế sẽ có ngay bằng cấp đó với giá khá bèo !
Với con đường làm quan này phải biết ơn Đảng v́ không làm quan th́ rơi ngay vào kiếp "chăn gà" cho vợ không khớp với cuộc sống độc lập . Không trách họ phải bám "ghế quan" chết bỏ !
Ngành kinh doanh giáo dục không phải xây trường tư dạy học mà "đi tắt đón đầu" bằng kinh doanh ḷng "háo danh" và kinh doanh điều kiện giử chức vụ vô cùng sôi động.
Lo từ A đến Z một "bằng thật học giả " gồm luận án, sắp xếp hội đồng đúng chuẩn giá là 40 triệu một bằng Tiến sĩ cho quan chức, 100 đến 300 triệu cho công chức thường , hầu hết được cấp từ bộ phận sau đại học Hà Nội !
Đảng CSVN chuộng kinh nghiệm và không chuộng thay đổi dù là thay đổi để tiến bộ. Tiến bộ đ̣i hỏi phấn đấu học hành rất nhọc nhằn nên không ít người công chức cấp thấp cũng bám vào đời công chức lương thấp v́ thích mọi việc ngày hôm nay như ngày hôm qua và thập niên này sang thập niên khác vẫn chỉ là như thế !
Bảo những người này phấn đấu thay đổi giống như nước đổ lá môn ! Bằng cớ là Cải cách hành chánh thất bại thảm hại.
Về lư, CSVN cũng biết phải cần tŕnh độ nhưng đâu phải ai cũng có khả năng học và học làm ǵ cho nhọc sức, khi đă có cách khác có xe hơi đi dông đi dài ? Đó là biến tấu từ cách chọn người của cấp trên, không cần "bằng cấp" chỉ cần "bằng ḷng " và sau đó là t́m cách hợp thức theo cách " bằng thật học giả " như thế đó.
Một nền học vấn như vậy th́ chỉ dành cho người tham vọng học thêm để trở thành người gian manh chuyên nghiệp, sống hai mặt !
Giử được ghế rồi th́ bắt đầu vét tiền dân, rút ruột công tŕnh để bù vào chi phí học vấn này !
Thư lại CSVN là người phải biết sợ, biết cuốn theo ch́u gió để bay cao thế đấy .
Trí thức tự trọng trung thực làm sao sống tiến bộ ? Trí thức c̣n bị làm cho mất tự tin về giá trị con người trí thức, khốn khổ bế tắt cam chịu v́ không có môi trường nào khác hơn để trả nợ áo cơm .
Dù cuộc sống nơi nào cũng khó, có ở Mỹ cũng vất vă mới có cuộc sống, không hề dễ dàng. Tuy nhiên dù thất nghiệp, không khớp nổi với xă hội th́ nước Mỹ cũng cung cấp cho một công dân đủ sống.
Trái lại CSVN sẽ gây mất việc cho người nào chống lại đặc quyền lănh đạo hưởng thụ của họ .
Chủ nghĩa biến con người thành con vật làm tṛ xiếc múa theo lệnh mới cho ăn, là hèn hạ hoá con người, tiêu diệt hết ư chí và sáng tạo .
Dân Sài g̣n biêt rơ như thế, không thể mơ theo quan trường th́ nay phải lo học như là ...con đường bỏ chạy. Ráng xin vào Công ty nước ngoài như một lối "thoát thân" . Cố gắng cho con đi học nước ngoài, lấy chồng nước ngoài, ra nước ngoài làm việc.
Họ nói với nhau chẳng cần che dấu, chánh quyền dỡ thiệt, tệ thiệt nhưng, thôi kệ, cứ kiếm cái ǵ ăn ngon bạn bè chén tạc chén thù tạm vui đi đă.
Một người bạn cùng tuổi U 60-70, không c̣n tuổi để đổi thay cuộc sống bỏ nghề kiến trúc, chọn nghề vẻ chử thư pháp.
Sài g̣n trước 1975 không có Thư pháp, tức loại h́nh nghệ thuật độc đáo, h́nh tượng mỗi chữ viết ra nói lên được hồn người, diễn tả dụng ư sâu thẫm của ngôn từ. Anh bạn đă viết chử " Thôi kệ ! " thành bức tranh tâm hồn. Tranh bán được có nghĩa có nhiều người chia xẻ!
Tôi nghĩ : Phải làm ǵ đi chứ, theo chủ nghĩa mackeno không nghĩ có ngày cũng đến lượt ḿnh gánh hoạ sao ?
Tôi bùi ngùi khi nghe một bạn khác kể việc anh gánh họa rồi, và thư pháp là "làm" đấy, là trấn tỉnh , là làm cuộc chiến tâm thức đấy!
Lời tự nhủ này để dứt "ḷng trần" chứ không "dấn thân" nửa ! Thế giới đă là của Ma th́ sao có đời người cho được, thôi kệ ! T́m về với hư không để khỏi chết v́ tức điên. Từ đấy tôi lặng lẻ nh́n anh lặng lẻ như mặt nước êm trước cơn băo và biết cơn sóng ngầm lớn dường nào !
Vâng, tôi đă rất bùi ngùi khi biết anh là kiến trúc sư bị phá sản v́ làm một công tŕnh nhà nước. Làm xong nhà nước không chịu trả tiền mà không dám kiện v́ quan cứ "trơ" không giựt nhưng cứ bảo ngân sách chưa có, thật sự là đem tiền gửi ngân hàng lấy lăi.
Anh kiến trúc sư phải trả lăi ngân hàng cho khoản nợ vay trả lương công nhân. Lăi ngân hàng lúc ấy quá cao dẫn đến phá sản .
Ngay cả một số "trí thức củ thành đạt " sống khá yên thân, vào đảng, có vị trí cũng bỗng đem ḷng yêu loài hoa của vùng sông nước Cần Thơ, "Hoa Lục b́nh ". Loài hoa lang thang phiêu bạt không nhận chốn nào là quê hương !
Người Sài g̣n nay cứ thế mà "phiêu bồng" trong cỏi người ta ! Ai sống được th́ sống cuộc sống tiềm sinh tiếp . Ai lo chạy được th́ cứ lu bu lo ...
Dân nghèo đồng bằng Cữu Long bế tắt hơn đă lấy chồng nước ngoài như phương cách xóa đói giảm nghèo. Những nàng Kiều tội nghiệp, không tài hoa , chỉ có vốn tự có duy nhất là tuổi trẻ và khả năng sinh con . Các cô không có cách ǵ, không có con đường nào để phấn đấu và đâu có mơ ước ǵ cao xa đâu , có vui sướng ǵ cho cam , đó chỉ là :
Một liều, ba bảy cũng liều !
Cầm bằng như thể con diều đứt dây !
Phải chi Quốc hội biết, đại biểu gần dân, cố nghĩ hết cách, tác động hết cách, truy xét ḍng lưu đồng tiền, chỉ tiêu giáo dục ...để không c̣n bé gái nhà nghèo nào phải bỏ học trước lớp 9, v́ thiếu ư thức của Cha mẹ và thiếu trách nhiệm của chánh quyền .
Nếu có quy định cưởng bách giáo dục hết lớp 9 để cháu gái có thể làm công nhân.
Đó là giải pháp các cô mơ ước và chấm dứt chuyện đáng buồn phụ nữ VN hiền và xinh đẹp của đồng bằng bị mua bán làm vợ làm măi dâm khắp cùng trời đất này ! Không phải ngồi đó mà lên án và rẻ khinh hay hỏi tại sao như từ cung trăng mới rớt xuống trần thế !
Trong thế giới tri thức là quyền lực, cũng có chút mặt trái khi chánh phủ không tích cực, sinh đẻ kế hoạch ít thành công, sẽ có thành phần tụt lại phía sau. Nghĩ thương không phải chỉ là cô gái VN mà cho cả hai người Nam Nữ tội nghiệp, cùng nghèo, cùng dốt, cùng khổ ở hai nước, lấy nhau trong t́nh cảnh "tiết kiệm" tối đa !
Chánh quyền nào lo, tiền đâu tổ chức các buổi giao lưu kết bạn để Nam Nữ t́m hiểu nhau trước khi cưới ? Chử đâu để viết lời t́nh ? Ngày giờ đâu để dành cho t́nh yêu khi cuộc sống quẩn bách v́ miếng cơm manh áo ?
Họ đă phải t́m nhau cùng trời cuối đất, qua tay môi giới chỉ biết có tiền lời, lấy nhau dù chẳng ai là một nửa của nhau. Rỗ thúng gá duyên may rủi, trong sự bệ rạc hằn sâu lên số phận người nghèo dốt khắp cùng thế giới !
Dân VN kinh doanh có cách tồn tại khác, việc đất nước chưa bằng xứ nào , chưa có tự do dân chủ, biết chứ, nhưng để đó, từ từ tính tới. Bây giờ mua ǵ cũng dễ, khi cần mua ḷng quan chức địa phương qua truông luật pháp không khó, có khi quan chức là bà con nên cũng không đến đổi nào. Không bế tắt như ...thời quan Tây hay thời bao cấp !
Cuộc sống dễ dăi bù khú thiếu nghiêm chỉnh thế đó của đại đa số dân chúng không là công chức. Tồn tại chỉ để tồn tại qua ngày. Không ít người sáng say chiều xỉn chấp nhận làm chuột sa chỉnh rượu !
Đất say đất cũnglăn quay ,
Trời say mặt cũng đỏ gay ai cười !
Cần Thơ xưa và nay ,
Cần Thơ xưa của tôi là những đêm quây quần về quê Nội, đốt lửa nướng bánh phồng ăn, túm tụm co rúm rút vào nhau nghe cô chú ông nội kể chuyện Ma.
Là xác trôi sông ghê sợ chất đầy trong kư ức tuổi thơ. Là xe thùng mất vệ sinh và các người phu hốt xe thùng bần hàn !
Là đêm đen đi trong ánh sáng và hương thơm của ngọn đuốc lửa bằng bó lá dừa.
Là tiếng xe ngựa lọc cọc lắc lư trong trời hừng sáng mát rượi, ngan ngát hương đồng nội .Là tháng ngày êm đềm không biết ǵ về quốc sự chỉ vui đời học sinh trường Trung Học Phan Thanh Giản Cần Thơ . Vui làm sao những tháng ngày vụng dại tuổi thiếu niên.Với tôi tuổi trưởng thành là 30 chứ không phải 18.
Sàig̣n có khu trung tâm Nguyễn Huệ Lê Lợi và các biệt thự cỗ kính kiểu Pháp cùng vài công tŕnh nổi trội như "nhà việc" của Pháp, nhà hát lớn tuyệt đẹp, khách sạn Majestic và Palace của Pháp. Đặc biệt nhất là công tŕnh Dinh Độc Lập của kiến trúc sư tài hoa Ngô Viết Thụ càng ngắm nh́n càng đẹp và thấy tự hào v́ từng có người VN làm nên kỳ tích đó.
Ngoài các công tŕnh này th́ Cần Thơ với trường đại học, với mật độ dân cư xe cộ nhà phố hiện nay gần giống cảnh quan Sàig̣n nửa thế kỷ trước khi tôi mới chuyển vùng sinh sống.
Sau 30 năm làm một Tỉnh như bao Tỉnh khác Cần Thơ mất vai tṛ là Tây đô. Đồng bằng Cữu Long phát triễn đa trung tâm. Dù sao do có Trường Đại học mà vẫn c̣n dư hương Tây Đô .
Khoa học đâu đâu cũng xuống dốc, tệ hại có dữ liệu so sánh là kỷ thuật làm đường sá xây nhà. Nhà công chánh quyền cất th́ thất thoát ít nhất 40% kinh phí. Chủ thầu cất nhà công phải biết điều sửa nhà quan hay bí mật tặng không nhà cho quan !
Dân Nam VN sống gần sông gần đường đi . Rất nhiều người từng chứng kiến Mỹ làm con đường xuyên việt tức quốc lộ 1A bây giờ . Nhà thầu Đại Hàn đă thực hiện và 30 năm trước công nghệ thiết bị hơn hẳn bây giờ. Các xe chuyên dùng cứ lần lượt đi qua xe rải đá lớn đá nhỏ xe cán xe trăi nhựa chỉ một đêm sáng ngày con đường thẳng tắp láng trơn . Con người nhờ kỷ thuật hoàn thành nhanh như có phép thần thông trong huyền thoại !
Ba mươi năm sau con đường này được PMU 18 vá nham nhở, công nhân bưng từ ky đá với máy dầm tay như thời Pháp 1950. Tiền mua xe chuyên dùng được mua quan PMU18 đổi mua xe con hạng sang cho vài chục quan du hí và đem cá độ ...tương lai dân tộc !
Có ǵ tốt từ phía người CS cho Sàig̣n Cần Thơ không ?
Có chút ít, chuyện tốt nhất CSVN làm được cho đất nước, là chợ búa, sinh hoạt của giới b́nh dân có trật tự hơn. Băng nhóm gựt dọc c̣n nhưng ít hơn. CA quản lư dân giang hồ giỏi hơn xưa !
Xét ra chánh quyền CSVN chỉ ở tầm "quản lư" dảnh cho giới b́nh dân chứ không có tầm vóc vai tṛ "lănh đạo" đất nước bao gồm nhiều tầng lớp trí thức như hiện nay .
Nhưng rất không may, kinh tế thị trường khiến CA bây giờ có thêm biến tấu cực kỳ nguy hiểm, đó là dùng đặc t́nh gốc giang hồ này làm tay sai thực hiện các bảo kê đ̣i nợ, doạ người và đàn áp dân chủ !
Sẽ rất kinh khủng khi CSVN đồng hóa ḿnh với giới giang hồ chứ không cải tạo giang hồ tứ chiếng thành có trách nhiệm như CA ? !
Người Việt sao bị biến thành như thế cơ chứ ?
Nếu đă có sự hợp lưu lịch sử tốt năm 1975 th́ Sàig̣n đă có cả hai thế mạnh, an ninh và tiến bộ, chia nhau một hạnh phúc toàn vẹn, không phải chia nhau trái đắng như hôm nay ! Nếu không có cuộc chiến vào Nam th́ bây giờ không phải vào nhà ai cũng thấy bằng "tổ quốc ghi công" và di ảnh một thanh niên mặt c̣n vương nét ngây thơ đến tội nghiệp !
Hà Nội xưa trong kư ức tôi chỉ bắt đầu từ 1983 tạm gọi là cực thịnh của bao cấp, 10 năm trước đổi mới .
Không có hàng quán, có vài nhà hàng nhỏ bày trí sơ sài mà vào ăn không ăn ǵ được ngoài trứng chiên, bánh ḿ đem về Nam kỷ niệm v́ cứng như đá . Làm bánh ḿ không có bột nổi, cứng như đá, chọi chó chết liền, làm sao mà ăn !
Khát khô cổ t́m một ly nước đá lạnh không nơi nào có. Mỏi chân lên đại xích lô đi về, bác xích lô vui vẻ trong ngạc nhiên, nhưng bị nhiều ánh mắt nh́n hằn học, coi như "súc vật " v́ xe xích lô ngoài Hà Nội chỉ chở hàng hoá súc vật !
Người ngồi người đạp là "vô đạo đức, bốc lột, lười lao động".
Không ai có khả năng quán tưởng để thấy mồ hôi và những đêm trực thức trắng mắt trong đồng tiền của tôi sao !?
Tôi hỏi ở ngoài HN này lở tôi đổ bệnh, đau tim xỉu cần đi bệnh không đi bằng xích lô th́ đi bằng ǵ, làm sao chở đến bệnh viện. Taxi chưa có . Bác tài bảo hai người nhà gánh cái vơng cho bệnh nằm hay cỏng trên lưng mà chạy ! Trời đất, sao mà cấp cứu kịp !
Người mặc áo lính đầy đường, người mặc áo cọc quần thô hai màu nâu đen cùng khắp, chẳng thấy hoa trên đường phố.
Văn Miếu, Chùa c̣n đó nhưng vắng vẻ đơn sơ không xứng với tầm hiệu quả xưa và là di sản văn hoá cho hôm nay ! Chùa Môt Cột nhỏ nhưng có kiến trúc độc đáo dễ thương dễ gần gủi.
Tôi sai lầm khi mặc áo dài đi thăm Viện đối tác với miền Nam, ḷng nghĩ đó là sự tươm tất cần thiết. Đang vui v́ được các anh chị tiếp đăi thật chu đáo th́ bị í ới nhí nhố sau lưng. Đáp trả lại bằng thái độ thản nhiên mặc kệ, không quay lại, coi như nói về ai không biết ! Nhóm người đường phố Hà Nội tăng cường độ nhạo báng, lớn tiếng nói rơ ḱa ... tiểu tư sản Sàig̣n ḱa !
Tiểu tư sản có xấu không ? –Không biết nửa ! H́nh như không ?
Những ǵ người HN nghĩ về ḿnh chắc c̣n kinh khủng hơn nhiều lời được nói ra ! Tôi từng được nghe kể một cán bộ phụ nữ du kích dạy dân Cần Thơ ". Mỹ ngụy vô đạo đức v́ phụ nữ ăn mặc "để bộ phận sinh dục" ra ngoài !
Trời ạ, các bà này đâu có hiểu bộ phận sinh dục là ǵ ? Nói về việc Âu Tây ăn mặc hở ngực đó mà ! Người dốt nói chử buồn cười như thế đó ! Giống y chuyên thay tên "xưởng đẻ "cho "pḥng sanh" của Bệnh viện Từ Dũ, nghe như chuyện tiếu lâm mà có thật đó . Tất cả cho biết thế giới CSVN từng "ma mị" thấp kém thế nào !
Bây giờ nhà nước vẫn nói sai là tŕnh độ dân trí c̣n thấp, chưa dân chủ được thật ra chỉ quan trí thấp thôi ! Chừng nào VN mới thôi khỏi phải sống như thời như thời phong kiến bị "Vua Lợn " nắm quyền.
Lịch sử sai cứ lại lập đi lập lại mới phải đau ḷng cho đất nước chứ !
Hà Nội 2005 khác xưa tức không c̣n khác ǵ Miền Nam 2005 cho nên tốc độ phát triển, thay đổi nhanh hơn Sàig̣n, người dân Hà Nội có vẻ hài ḷng với tốc độ này trái với dân Sàig̣n .
Trái lại người Sàig̣n biết vị trí VN trong khu vực, rất ngậm ngùi sau ba mươi năm tuy ngang so với Hà Nội nhưng xuống dốc thảm thương, đi sau thảm hại so với Bangkok, Hồng Kông, Singapore cùng tầm cở Sàig̣n xưa .
Sàig̣n nộp tiền về Hà Nội nghe nói không chính thức là 40 tỷ đô la trong 10 năm cho Hà Nội phát triễn đấy Hà Nội ơi !Vay vốn quốc tế chủ yếu cho Hà Nội c̣n trả th́ cả nứơc trả đấy ! Đúng không, nếu không th́ Hà Nội bạch hoá đi cho Sàig̣n tôi ...bớt đau ḷng ! Tôi mong là không nhưng e rằng là đúng .
Tôi mơ hồ v́ quốc hội chưa bao giờ là chổ phân bổ ngân sách như các nứơc . Quốc hội không nắm thông tin ngân sách, nhưng tôi vẫn đang cố t́m chứng lư chính xác về con số .Hà Nội chưa tự lập nổi mà làm thủ đô cái nổi ǵ ?
Kiến trúc nhà riêng ở Hà Nội có khác một chút là nhà hay có chóp nhọn như kiến trúc liên Xô.
Điều khác HN làm vui ḷng là thức ăn. Hàng quan cũng đầy đường ngang ngỏ hẻp như Sàig̣n.
Có hai món ăn ngon Hà Nội hơn hẳn trong Nam là Phở và Bánh cuốn, thuộc về cái hay của dân HN và ba chuyện quái đản dễ mà không sửa thuộc về cái dỡ của chánh quyền !
Ba chuyện quái đản dính dáng đến khả năng điều hành xă hội của chánh quyền CSHN là in địa chỉ "khoan cắt bêtông" loạn xạ, ngang dọc, in lên cả tường mới quét vôi đẹp đẻ chứng tỏ óc phá hoại và thiếu văn hoá đến ngạc nhiên . Việc quái đản thứ hai là đi xe cực kỳ nguy hiểm cho ḿnh cho người. Một cuộc sống tự điều hành không chấp hành luật lệ ǵ cả th́ an ninh an toàn nổi ǵ ?
Thứ ba là phát thanh cho cả nước bằng thứ tiếng Việt sai đến khó chịu ! Đem lư sự cùn ra cải là tuy âm điệu sai nhưng ít hơn vùng miền khác và nghe hoài cũng phải nghe được !
Cái sai phổ biến riết thành cái đúng chăng ? Hèn ǵ mà nghe nói ở Hà Nội tiêu cực ngang nhiên ngă giá ngay bàn làm việc của quan chức!
Tất cả không sửa cứ thế mà tồn tại cho đến tuyệt diệt tuyệt chủng bị phế bỏ như rừng xanh chứ không sửa ! Có lẻ đó là quy luật sống CSVN chọn lựa chăng ?
Ư thức về trật tự, tươm tất, nền tảng của văn minh chưa có hay đă bị làm hỏng mất rồi ! Chắc chắn là do một chánh quyền chỉ biết nói chánh trị mà dành cả việc làm cần người có tŕnh độ chuyên sâu .
Ăn ngon hay không ở Hà Nội th́ tùy món. Dĩ nhiên cơm canh chua cá kho không vừa miệng dân Sàig̣n, không ngon. Người Hà Nội mê bánh tôm bờ Hồ Tây hay chả cá Lă vọng nhưng tôi ăn không ngon. Làm ǵ so được với tôn lăn bột chiên hay tôm càng xanh kho tàu, Tôm càng xanh nướng ! Bánh bèo, bánh mặn, bánh cống bánh xèo hủ tiếu Nam Vang Nam bộ ?
Tôi "mê" phở gà Hà Nội ở đường Lê văn Hưu và "bánh cuốn" Hà Nội ở một quán nhỏ không tên quanh hồ Gươm Hoàn Kiếm. Sáng chiều làm việc xong tản bộ ra đó ăn !
Không gian không mùi, với thức ăn VN đậm đà mùi vị là tiêu chuẩn cực khó của một nhà hàng ăn thức ăn VN. Cho nên vào hàng ăn Hà Nội Sàig̣n phải ăn vội đi nhanh v́ nồng nặc mùi pha trộn thập cẩm !
Quán ăn b́nh dân phải là quán ngoài trời mới hợp với thức ăn VN nồng nặc mùi và nhà bếp chưa có thói quen hút khói, dùng tô dĩa có nắp đậy.
Nhà hàng nước ngoài phục vụ thức ăn VN phải có máy hút thay đổi không khí liên tục ! Tôi đă cùng các Bác sĩ Mỹ từ nơi họp San-Diego đi về hơn 300 cây số để ăn tối ở một quán ăn VN.
Tôi khâm phục hai cô gái Sàig̣n cực kỳ thông minh khi biết phục vụ thức ăn VN theo cung cách Mỹ .
Dịch vụ phục vụ cho thực khách ở Hà Nội vẫn c̣n "tiết kiệm" dùm khách hàng. Bù lại giá rẻ làm vui ḷng khách đến, hài ḷng khách đi so với khoăn tiền phải bỏ ra !
Tôi nhờ bác Taxi dẫn tôi đi ăn một quán phở ngon nhưng tự phục vụ theo thời bao cấp và mời bác tài cùng ăn, chẳng tốn là bao ! Chê khen mà không so với giá là nói oan cho Hà Nội !
Khách miền Nam sẳn ḷng chi trả dịch vụ không đông nên chưa có thay đổi rơ nét như ở khách sạn quốc tế !
Ở Hà Nội cả tuần tôi cũng vẫn chỉ ăn hai món đó cho thoả "tâm hồn ăn uống", sáng sáng th́ ráng đón mua xôi đâu phộng của cô gái bán trên chiếc xe đạp , nếp hạt nhỏ dẽo thật ngon .
Tôi muốn cám ơn những người phụ nữ Hà Nội xưa đă lưu truyền giử ǵn tinh hoa cuộc sống nầy qua cơn "diệt chủng" kinh tế tư nhân.
Các cô gái Hà Nội nay số mặc váy tân tiến nhiều hơn Sàig̣n. Chạy xe muốn quẹo đậu th́ quẹo, đèn đỏ cứ chạy. CA phạt th́ cự cải quyết liệt, sẳn sàng mất th́ giờ với nhau . Sàig̣n - Cần Thơ, th́ khác, giả bộ khúm núm nháy mắt hai tay lén lén đưa tiền ! Đưa xong, chạy một đổi chưởi toáng lên bằng ngôn ngữ ngoài hành tinh, tục tằn nhất !
Thử nói chuyện với CA Hà Nội khi nghe khen Hồ Gươm đẹp, Hà Nội và con đường Thanh Niên thơ mộng, có hàng cây đại thụ Xà cừ thân to có u như tượng điêu khắc quá đẹp, múa rối nước dân gian chuyển thể kịch nhà hát hay quá, th́ anh em vui lắm bắt chuyện ngay.
Mới chê nhẹ tượng Lênin mỹ thuật nhưng học thuyết gây hại hay nói Hà Nội hăy xem cách Thái lan làm nhà bảo tàng sáp thay v́ lăng Bác với xác tươi th́ nhận ngay ánh mắt e dè lảng tránh không góp chuyện !
Chừng nào chánh trị mới hết là cấm kỵ ? CA của một xă hội thế tục mà coi Ông HCM như giáo chủ thiên sứ Alah th́ khó làm nhiệm vụ đời thường theo luật pháp .
Sài g̣n nay đă có "một thoáng Hà Nội" có mấy chổ bán phở Hà Nội bánh chưng, y chang Hà Nội , do người Hà Nội nấu nhưng với phong cách phục vụ và biến tấu Sàig̣n là có đủ rau giá và cả lá chanh thái nhỏ ! Ăn phở gà thêm ḷng gà, trứng non với lá chanh kiểu Hà Nội lại thêm giá, rau thơm, ng̣ gai là tuyệt nhất .
Nhưng Sàig̣n nóng nên vẫn c̣n thiếu không khí se lạnh của mùa Thu Hà Nội làm tăng cái thú ăn đồ nóng !
Năm ngoái ăn đám cưới Cần Thơ có món gỏi làm với loại cải "tiến vua" một sản vật hiếm chỉ cống cho vua ăn của xứ Huế vùng đất Thần Kinh của vua chúa xưa kia và mới hôm qua đi ăn đám cưới bất ngờ được ăn được món xôi đậu phộng gà nướng, món xôi đúng là thật ngon kiểu Hà Nội mà tôi vẫn mê đă có ở Cần Thơ .
Tôi cảm thấy ḷng mừng như một hiệp ước chánh trị thân hữu hay trao đổi văn hoá hai nước vừa được kư kết !
Tôi khen dân Cần Thơ cũng ra khỏi lũy tre làng, giỏi lên rồi !
Hà Nội 2005 vẫn c̣n mang chút di sản tâm hồn, không biết phục vụ tận t́nh yêu cầu phức tạp của khách do cuộc sống từng bị đơn giản hoá đó mà . Giống như người chỉ ngủ phản ngủ chiếu đă quen, nằm nệm êm lại thấy chao đăo không ngủ được ! Như trẻ con không dạy từ bé th́ khó ḷng khoanh tṛn tay chào bậc cao niên !
Nhưng tôi khen và yêu mến Hà Nội v́ nay khi biết phân biệt bạn thù biết từng rất ngộ nhận nên thân thiện thật ḷng với người miền Nam. Hơn thế nửa v́ có óc hơi "bài ngoại" nên trong các chuyến đi du lịch, đă chăm sóc người VN lớn tuổi như tôi, dù là người miền Nam chu đáo hơn, dành chổ tốt hơn so với mấy ông Tây ba lô .
Anh em chê nói Tây ba lô hơi bị "bầy hầy"và keo kiệt thấy sợ. VN đă là khách du lịch th́ du lịch Vali sang sang chứ không Balô bụi bụi .
A, c̣n nửa Sinh Càphê Sàig̣n với cung cánh phục vụ du lịch Ba lô và du lịch tầm trung cho người VNtrong nước thành công tuyệt vời đă được chấp nhận tận Sapa hay ngoài hải đảo Cát Bà - Hạ Long.
Cậu tài xế Taxi đưa tôi từ phi trường Nội Bài về khách sạn Hà Nội, nói tiếng Bắc rặt nhưng ngạc nhiên là người gốc Nam bộ, cha mẹ tập kết, cha mẹ về Nam cả rồi, ra vào miền Nam nhiều lần, cậu ở Hà Nội v́ vợ con dân Bắc.
Tôi hỏi có đúng như tôi nghĩ Hà Nội giờ chỉ khác phương Nam là những hàng cây cổ thụ Xà cừ ? Hà Nội khi nào đốn hết hàng cây đại thụ Xà cừ th́ tôi chắc chẳng c̣n muốn ra ra ! Cậu ngần ngừ , tôi hiểu ngay cảnh quan là như vậy nhưng tâm tư có lẻ không đơn giản là như vậy !
Tôi thương Hà Nội với làng gốm Bát Tràng xưa , Hà Nội với làng lụa Hà Đông gợi nhớ thuở xa xưa với tiếng khung cưởi lạ tai nhưng Làng gốm Bát Tràng cải tiến như hiện nay sẽ thua xa Cty gốm sứ Đồng Nai.
Di sản và đổi mới công nghệ phải rành mạch ra chứ , làm nửa vời sẽ mất di sản để làm du lịch và không có luôn công nghệ tiên tiến ! C̣n Văn Miếu Hà Nội xưa, đừng chế tác lại bằng xi măng mới toanh phải phục chế bằng gỗ theo cách phục chế tháp Chàm.
Phải làm như phố cỗ Hội An mới c̣n nét xưa chứ ?
Hà Nội chưa biết làm đẹp mái nhà tranh nhà gỗ, với hoa cỏ ao bèo, đường làng, với điêu khắc gỗ, mà mê xi măng sắt thép chăng !?
Hà Nội đă thành là một góc tâm hồn tôi, đất nứơc tôi với những t́nh cảm và cả nỗi lo, nỗi tiếc như thế đó .
C̣n Sàig̣n Cần Thơ từng là niềm thương nỗi nhớ quay quắt sau một tháng ở Thái Lan, dù cho nỗi buồn nhược tiểu suốt đời tôi và thế hệ con cái chắc chưa rửa sạch .
Thương ghét không biết, nhưng phải làm ǵ chứ, làm sao để giới chức trách nhiệm phải làm trách nhiệm với dân. Phải t́m con đường tốt hơn cho đất nước chứ !
Dân phải có cơ hội phấn đấu học, có thể từng bước nuôi niềm tự hào thầm kín và giấc mơ hoà nhập như Ấn Độ đă làm, sau khi bỏ chánh trị Chủ Nghĩa Xă hội, bỏ nền kinh tế chỉ huy từng làm suy kiệt và mất hết tự tin. Ấn Độ đang làm kinh tế vệ tinh cho các nước và đă chạm được tay làm chủ công nghệ IT ? Con đường tiến lên của Ấn độ được coi là một trong các yêu tố làm phẳng thế giới !
Trong khi đó, Việt Nam với tôi là h́nh ảnh nhóm nhỏ quyền lực vắt vẻo, chao nghiêng đất nước, đổ 80 triệu dân xuống đáy cùng và bắt chiếc thang hẹp cho 3 triệu đảng viên biêt sợ bết phục tùng leo lên ...
Tôi bùi ngùi khi đặt tay lên bia mộ chí của Ba tôi và nghĩ về nước Mỹ đă bất ngờ trở thành đất nước ân nhân, nhân danh những ǵ Ba Mẹ tôi có được và do thời cuộc tôi không kịp làm, không thể làm cho Ba Mẹ tôi.
Ba Mẹ tôi được hưởng dụng chăm sóc y tế chu đáo và sinh hoạt đầy đủ không c̣n ǵ đáng ước ao thêm.
Anh em tôi trẻ, có làm việc, có đóng thuế, chuyện hưởng chánh sách là việc khác. Ba Mẹ tôi là người già nhập cư được đồng thuế của dân Mỹ cưu mang chăm sóc .
Trần thị Hồng Sương ( 23.12.2006 )