Giải Phóng Nghĩa Trang
Việc dân sự hoá Nghĩa trang Quân đội không là ḥa giải...
Nếu đài BBC không loan tin, có lẽ ít người biết đến một quyết định mới của Hà Nội là “chuyển mục đích sử dụng khu nghĩa trang” mà dân chúng miền Nam gọi là Nghĩa trang Quân Đội ở Biên Hoà “sang mục đích dân sự”.
Bản tin đài BBC loan đi vào ngày 11 vừa qua lập tức gây chú ư. Nhiều người lạc quan coi quyết định ấy là một tín hiệu ḥa giải xuất phát từ Chính quyền Cộng sản và c̣n nhắc đến lời kêu gọi gần đây của ông Vơ Văn Kiệt.
Thực chất chuyện ấy là thế nào?
Nội dung của quyết định ấy chưa được phổ biến. Thông báo của Chính phủ Hà Nội chỉ vắn tắt cho biết như sau: “Ngày 27/11, Thủ tướng Chính phủ đă kư Quyết định 1568/QĐ-TTg đồng ư chuyển mục đích sử dụng 58 ha đất khu nghĩa địa B́nh An, huyện Dĩ An do Quân khu 7 Bộ Quốc pḥng quản lư sang sử dụng vào mục đích dân sự để phát triển kinh tế xă hội của tỉnh B́nh Dương.”
Đă đành rằng bản văn trên không nói ǵ đến Nghĩa trang Quân Đội Việt Nam Cộng Hoà mà cũng chẳng nói ǵ về một chánh sách đối xử văn minh với người chết trong mục đích hoà giải như nhiều người có thể kết luận. Nó là một văn kiện hành chánh thuần túy (soạn thảo khá tồi với chữ nghĩa lủng củng) và cho chúng ta duy nhất một thông tin đáng chú ư:
“sử dụng vào mục đích dân sự để phát triển kinh tế - xă hội của tỉnh B́nh Dương.”
Để phát triển kinh tế xă hội tỉnh B́nh Dương. Thế thôi!
Mục đích khi trước là ǵ, ta không rơ, chỉ biết là do Quân khu 7 của Bộ Quốc Pḥng quản lư. Để canh chừng hay cải tạo linh hồn những người quá cố đă được mai táng ở đó? Bây giờ, việc quản lư được chuyển qua tỉnh B́nh Dương cho mục đích khác. Không có ǵ gọi là hoà giải văn minh ở đây cả.
Bạn của người viết, ông Ngô Nhân Dụng bên báo Người Việt đă dí dỏm so sánh việc này như đổi tên Hồ Chí Minh sang Nguyễn Tất Thành! Chí lư chừng nào! C̣n từng quyết định của ông Hồ Chí Minh đúng sai ra sao là chuyện không đề cập tới.
Tất cả chỉ là chuyện đổi tên, từ Nghĩa trang Quân đội cũ sang Nghĩa trang Nhân dân. Mà đă là nghĩa trang nhân dân th́ từ nay, dân nào cũng có thể được chôn cất nơi đó. Nghĩa trang Quân đội không c̣n. Mồ mả khỏi bị khai quật và quăng đi nơi khác để người ta xây sân golf th́ cũng đă là văn minh lắm rồi. Đâm ra việc đổi tên hay chuyển mục đích sử dụng thực chất là xóa bỏ Nghĩa trang Quân đội. May lắm th́ từ nay người lính của miền Nam sẽ nằm bên một cán bộ khá giả của chế độ mới.
Nhưng, nếu chịu khó t́m hiểu thêm th́ người ta c̣n được biết một vài chuyện khác.
Tờ Nhân Dân trong số đề ngày 29 tháng 12, 2006, có đi một tin đáng chú ư ngay từ tựa đề: “Xây dựng, quản lư và sử dụng nghĩa trang nhân dân phải theo quy hoạch”.
Nội dung cho biết là Bộ xây dựng đang lấy ư kiến hoàn chỉnh dự thảo “Nghị định về xây dựng, quản lư và sử dụng nghĩa trang nhân dân” tŕnh Thủ tướng trong thời gian tới.
Một chi tiết nổi bật là dự thảo nghị định dành nguyên điều 4 của chương 1 để quy định diện tích tối đa cho một phần mộ cá nhân, tám thước vuông mà thôi. Đă vậy, kích thước, kiểu dáng mộ và bia mộ cũng phải theo quy định chung. Và chính quyền địa phương quy định giá dịch vụ nghĩa trang. Chuyện tang ma là nghĩa vụ của người sống với người chết, không ai tránh được, nhưng giá cả của dịch vụ ấy chưa được giải phóng mà vẫn do chính quyền quản lư.
Tức là sau khi phải nhả dần chánh sách quản lư hộ khẩu của người sống, chính quyền đang muốn quản lư hộ khẩu của người chết. Và Nghĩa trang Quân đội cũ tất nhiên cũng nằm dưới sự quản lư này. Được giải phóng ra khỏi hệ thống quân quản sang dân quản th́ cũng là đổi mới rồi. Như vậy, dưới chế độ mới, liệu thân nhân có thể ghi trên mộ bia h́nh ảnh và quân công của người lính miền Nam đă nằm tại đó hay không?
Hàng năm, vào dịp Tết, vài trăm ngàn người từ nước ngoài sẽ về thăm nhà, không ít người sẽ đi thăm mồ mả thân nhân và c̣n bỏ tiền trùng tu lại mộ chí ở đấy. Mục đích phát triển kinh tế xă hội tỉnh B́nh Dương trở thành yếu tố nổi bật! Nghĩa trang Quân đội tại Biên Hoà sẽ bị xoá tên, nhưng với tên mới sẽ là một trung tâm thu hút du lịch, cụ thể là thu hút ngoại tệ. Chỉ cần giải phóng khu đất 58 mẫu tây này là cũng vét được khối tiền. Hiếm ai nghĩ ra cách tống tiền người sống bằng cách xoá tên người chết và lại c̣n được tiếng ḥa giải!
Nhưng, khi trùng tu lại th́ chúng ta cũng nên chú ư đến những quy định mới. Xin chớ vội mừng!
NGUYỄN XUÂN NGHĨA