MÙA XUÂN LẠI ĐẾN

(Tản mạn cảm nghĩ xuân Đinh Hợi – 2007)

Nhà văn Hoàng Tiến

      Theo lịch 12 con giáp thì mùa xuân năm nay là năm con heo. Bức tranh Đông Hồ treo Tết “Mẹ con đàn lợn âm dương” màu sắc xanh đỏ, gợi lên ước vọng sinh sôi no ấm. Vậy năm Đinh Hợi là năm của no đủ và phát triển.

      Báo điện tử Dân Trí đưa tin: “Người Việt Nam dẫn đầu thế giới về mức độ tin tưởng vào tương lai tươi sáng, theo kết quả khảo sát của Tổ chức Gallup Internationale (GIA) tại 53 nước về mức độ lạc quan của người dân thế giới trong năm 2007.” (Báo điện tử Dân Trí từ 1-11-06 đến 31-1-07)

      Tiến sĩ kinh tế Lê Đăng Doanh phát biểu trong số báo trên: “Lãnh đạo các cấp phải đáp ứng các mong đợi lạc quan đó và không để người dân bị thất vọng vì không đạt được sự trông đợi.”

      Thấm thoắt đã hơn 60 năm tính từ khi lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Theo lịch hoa giáp kể là một hội. Mốc tính thời gian đã quay trở lại con giáp đầu tiên với hàng can chi xuất phát của nó.

      Vân hội mới được mở ra ở sự kiện nước ta gia nhập vào nền kinh tế toàn cầu (WTO). Đáng ra là phải vào từ năm 2005. Vừa đúng một hội hoa giáp (1945 – 2005). Mệnh trời là vậy. Nhưng còn do con người níu kéo mà ta bị chậm mất một năm. Mãi cuối năm ngoái (2006) ta mới hoàn tất thủ tục để được công nhận là thành viên thứ 150 của WTO. Còn chuyện vận hành chính thức chính danh thì tính từ năm con Lợn ngày 11-1-2007 vừa rồi. Thời gian dung sai không đáng kể so với bước chân lịch sử. Phải hoan hô và ghi công phái đoàn thương thuyết Việt Nam do ông Trương Đình Tuyển dẫn đầu.

      Lịch sử bước những bước thăng trầm cũng lạ. Những gì mà cuộc cách mạng Tháng Tám đã mang lại, vòng vèo lên thác xuống ghềnh suốt một hoa giáp 60 năm, trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp chống Mỹ, rồi cải cách ruộng đất, rồi cải tạo công thương nghiệp tư bản, rồi vụ án Nhân văn- Giai phẩm, rồi vụ án Xét lại-Chống Đảng, rồi thực hiện kinh tế xã hội chủ nghĩa quốc hữu hóa cùng chế độ bao cấp tem phiếu đã đưa đất nước đến bờ vực thẳm tổng khủng hoảng toàn diện, rồi đổi mới từ 1986 đi lên, rồi bây giờ vào WTO hòa nhập kinh tế toàn cầu ... Nhìn đi nhìn lại, lại quay lại điểm xuất phát lúc ban đầu.

Hiện nay đất nước vẫn chưa có tự do dân chủ. Người dân chưa có quyền tự do ngôn luận (tuy có đến 600 tờ báo đấy, nhưng toàn là báo của các tổ chức Đảng và xã hội, không có lấy một tờ báo tư nhân); chưa có quyền tự do ứng cử và bầu cử thực sự (toàn theo lối “Đảng cử dân bầu” thông qua cái sàng lọc giới thiệu là Mặt trận Tổ quốc nên 95% đại biểu quốc hội là đảng viên, thành ra Quốc hội là của Đảng chứ đâu phải của dân); chưa có quyền tự do lập hội đoàn để bảo vệ quyền lợi công ăn việc làm của bản thân mình; chưa được tự do cư trú và đi lại (sổ hộ khẩu và những thủ tục hành chính rườm rà gây rất nhiều phiền hà cho dân); chưa được tự do tín ngưỡng, thờ phụng tôn giáo mình chọn lựa, các chức sắc tôn giáo bị bắt bớ, giam cầm, quản chế....

      Bản Hiền pháp đầu tiên 1946, thành tựu của cách mạng Tháng Tám năm 1945, ghi rõ: Điều 10. Công dân Việt Nam có quyền:

1. Tự do ngôn luận

2. Tự do xuất bản

3. Tự do tổ chức hội họp

4. Tự do tín ngưỡng

5. Tự do cư trú, đi lại trong nước và ra nước ngoài.

      Cho nên con đường hội nhập chúng ta đi hôm nay lại trở lại điểm xuất phát ban đầu là thế.

      Hội nhập toàn cầu, phát triển kinh tế và tôn trọng các quyền cơ bản của con người là xu hướng không thể đảo ngược của Việt Nam hôm nay. Không một thế lực nào có thể kéo nó lùi trở lại.

      Có tiếng gõ cửa. Các bạn văn chương đến chơi. Hoàng quân cầm theo môt cành mai lốm đốm hoa trắng trong đám lá xanh non màu ngọc bích. Nguyễn quân rút túi áo ngực lấy ra một gói giấy thiếc để trên bàn, anh vuốt mớ tóc bạc, nói:

      - Có ấm trà Vũ Di Sơn, đứa cháu gọi bằng cậu đi Trung Quốc mang về biếu. Tôi sẻ một ít mang đến để anh em thưởng thức.

      Câu chuyện chuyển sang đề tài văn chương cho nó hợp cảnh. Hoàng quân nói:

      - Uống trà Vũ Di nghe thơ dân gian mới sướng.

Mọi người hưởng ứng.

- Đọc đi! Ai sưu tầm được bài nào mới đọc đi.

Hoàng quân nhắp hụm trà, hắng giọng, đọc:

Hoan hô ông Tạ Đình Đề

Trước làm gián điệp sau về với ta

Hoan hô anh Lê Quảng Ba

Trước là thổ phỉ sau ra hàng mình

Hoan hô đồng chí Trường Chinh

Trước thân Trung Quốc sau hình như không

Hoan hô bác Phạm Văn Đồng

30 năm thủ tướng nhưng không làm gì

Việt Nam ta, hình chữ S

So với thế giới cái gì cũng hơn.

      Mọi người ôm bụng cười bò. Tiếng cười rất cần cho sức khỏe người già. Cánh văn nghệ sĩ già gặp nhau thích nghe chuyện dân gian để được cười, được nhẹ đầu, nhẹ lòng, tăng thêm tuổi thọ.

      Nhà nghiên cứu Nguyễn quân vuốt bộ râu Quan Vân Trường tiếp lời:

      - Bài sau đây xuất xứ trong cuốn sổ tang đám tang giáo sư sử học Trần Quốc Vượng. Vượng sinh thời bị sổ đen, không biết ai đó đã ghi mấy câu sau:

      Những người Đảng ghét dân yêu

      Hóa ra hầu hết là siêu anh tài

      Những người Đảng đến khoác vai

      Ngẫm ra tất cả đều loài bất lương.

      Tuyệt vời! Đáng khuyên son đỏ. Nguyễn quân đúng là nhà nghiên cứu, cái gì cũng xuất xứ rõ ràng. Giá mà lãnh đạo biết được những câu này nhỉ.

- Khó biết lắm, nếu không muốn. Và cũng dễ biết lắm, nếu muốn.

Hoàng quân nói tiếp:

      - Thời xưa, từ đời nhà Chu đã có những viên quan đến các nơi thôn cùng xóm vắng thu thập những lời ca, tiếng nói của dân, mang về tâu vua. Nhà vua xem đó để biết lòng dân mà đặt ra chính sách cai trị cho hợp thời. Nhờ thế mà triều đại tồn tại lâu dài.

      Nguyễn quân lại nói:

- Các vị có biết bài này không? Và anh đọc:

Lỗi này bởi tại vua Hùng

Đẻ ra một lũ vừa khùng vừa điên

Những thằng giỏi thì đi vượt biên

Còn thằng ở lại nửa điên nửa khùng

Mọi người lại ôm bụng cười.

- Và bài này nữa:

Đảng là mẹ, Bác là cha

Từ khi Bác mất Đảng ta góa chồng

Đảng ta con cháu thì đông

Thạch Sanh thì ít Lý Thông thì nhiều.

- Một dị bản nữa, khác hai câu cuối:

Ông Chinh, ông Duẩn, ông Đồng

Ba ông đều muốn làm chồng Đảng ta.

      Lại cười. Cười đến rung cả bàn trà. Những nét nhăn trên mặt giãn ra, vẻ trẻ trung trở lại.

      Đào quân tủm tỉm nói:

- Xin quý vị nghe ca dao về cán bộ ba miền:

      Miền Bắc có lắm thằng điêu

      Trong túi tiền nhiều nó bảo rằng không

       Nghị quyết gì học cũng thông

      Nói như thánh phán nhưng không làm gì.

      Miền Trung có lắm thằng gian

      Bảo ra cửa trước, chạy làng cửa sau

       Nghị quyết nó thuộc từng câu

      Nó chọn từng chữ bắc cầu để leo

      - Đúng quá! Đúng quá! Chấm phá khá điển hình.

      - Nghe tiếp về cán bộ miền Nam này:

      Miền Nam có lắm thằng tài

       Nó tiêu như phá, nó sài như điên

      Trong túi rủng rỉnh nhiều tiền

      Đã có bà lớn cưới liền bà hai

      Nghị quyết nó học lai rai

       Đến khi hỏi đến chẳng ai nhớ gì.

      Tuyệt! Thật tuyệt! Mọi người lại rũ ra cười.

      Họa sĩ họ Chu có bộ râu quai nón như Từ Hải kể một câu chuyện:

      - Trên bờ biển Địa Trung Hải, nguyên thủ các nước đến nghỉ mát. Một con quái vật khổng lồ, gớm guốc, đen xì, từ biển bò lên bãi cát. Mọi người đang tắm chạy toán loạn. Không làm sao đuổi được quái vật xuống biển. Nguyên thủ nước Mỹ là Giônxơn dọa đưa đại bác nòng dài “vua chiến trường” đã tham chiến ở Việt Nam ra bắn, nguyên thủ Liên Xô Khơrúpxốp dọa đưa tên lửa bắn trúng cả con ruồi trong vũ trụ ra đe. Quái vật vẫn nằm ì ra đấy. Bấy giờ ông Lê Duẩn của Việt Nam lặng lẽ đi đến, ông ghé tai quái vật thi thầm. Con vật liền quay đầu bò nhanh ra biển và lặn mất. Các vị nguyên thủ vây quanh ông Lê Duẩn, hỏi ông có câu thần chú gì mà hiệu nghiệm vậy. Đồng chí Lê Duẩn của chúng ta khiêm tốn, trả lời: “Có gì đâu, tôi chỉ ghé tai nó nói rằng, nếu không xuống biển nhanh, tao sẽ cho mày vào hợp tác xã.”

      Mọi người lại phá lên cười. Cười sặc sụa.

      Nền văn học dân gian bao giờ cũng khỏe mạnh. Nó gây tiếng cười. Tạo sự sảng khoái cho độc giả. Luôn luôn lạc quan và yêu đời.

      Nguyễn quân nói:

      - Tôi nảy sinh một ý tưởng. Ai chịu khó sưu tầm tập hợp những ca dao, tục ngữ mới, những tân tiếu lâm, công trình để đời đấy, Nobel không biết chừng.

Ý tưởng tốt đẹp ấy bị phản bác ngay:

      - Chớ! Chớ! Nobel chưa biết đâu, nhưng chắc chắn rơi vào tầm ngắm của công an và Ban Tư tưởng Văn hóa. Nếu không bị vu tội gián điệp, phản động như các nhà dân chủ, thì cũng bị phiền toái rất nhiều trong cuộc sống thường ngày.

Chúng tôi chững lại, hiểu ra rằng còn nhiều chông gai trên bước đường tự do dân chủ ở nước ta. Nó đổi mới không suông sẻ, nó chuyển mình trườn tới một cách vật vã giống con trăn lột xác.

      Nhưng tiết xuân khiến lòng người ai cũng phơi phới. Lại thêm tí rượu đầu năm làm huyết quản chảy mạnh, da mặt hồng hào. Chúng tôi nhắc đến anh bạn nhà thơ châm biếm Tú Sót mới mất. Đã sắp tới giỗ đầu. Và xin mượn thơ bạn để chúc lẫn nhau:

      Soi gương ta thấy ta già

      Soi lòng ta thấy vẫn là thanh niên. (Tú Sót)

      Cùng xin chúc tất cả mọi người:

      Mong sao thiên hạ gần xa

      Được cười được khóc như là trẻ thơ. (Tú Sót)

      Năm Đinh Hợi, vận hội mới, hy vọng mới, lạc quan mới. Để kết thúc bài viết xin nhắc lại lời tiến sĩ kinh tế Lê Đăng Doanh ở đoạn đầu: “Lãnh đạo các cấp phải đáp ứng các mong đợi lạc quan đó và không để người dân bị thất vọng vì không đạt được sự trông đợi.”

      Ghi lại vài cảm xúc đầu năm, xin cống hiến để độc giả xa gần đọc vui xuân.

      Đất thiêng Thăng Long. Mùa xuân Đinh Hợi – 2007

       Nhà văn Hoàng Tiến.

Địa chỉ: Nhà A11 Phòng 420

Thanh Xuân Bắc – Hà Nội.

Điện thoại: Vẫn bị cắt theo lệnh của công an