Chuyến về nước của Thày Nhất Hạnh :

Chuyến đi gây nhiều bối rối

Thế là sau 2 tháng đợi chờ và thương lượng khá là căng thẳng giữa các vị lãnh đạo tăng thân Làng Mai và ban tôn gíáo cộng sản ở Hànội, chuyến hành hương lớn thứ hai của Thày Nhất Hạnh đã khởi đầu.

Đảng Cộng sản đã buộc phải lùi bước. Từ chỗ công khai lên án các tôn giáo là ‘’ thuốc phiện ‘’ ru ngủ quần chúng, làm tay sai cho kẻ thù dân tộc, từ chỗ coi các thày tu và thày dòng đều là phản động, kích động một số kẻ mù quáng phá chùa và nhà thờ, đập phá tượng Phật và tượng Chúa thả xuống ao trong thời gian Cải cách ruộng đất … đến chỗ thỏa thuận cho đoàn Tăng thân Phật giáo làng Mai hơn 200 người về nước truyền đạo và sau đó đi một bước nhằm bình thường quan hệ với Tòa thánh Vaticăng là những bước lùi khá là ‘’ hoành tráng ‘’ vì những sức ép của tình thế khách quan, lùi để cố tồn tại.

Những bước lùi miễn cưỡng vì đảng cộng sản vẫn còn ôm chặt cái gọi là chủ nghĩa Mác–Lênin với quan điểm duy vật và vô thần, đi cùng với chính sách đổi mới nửa vời, chỉ đổi mới về kinh tế mà bất động về chính trị, kiên trì nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là nền dân chủ độc đảng, ‘’dân chủ’’ dưới sự lãnh đạo tâp trung, ‘’dân chủ’’ trong khuôn khổ của nền chuyên chính cộng sản. Về văn hóa, đảng cộng sản sùng bái Marx Lénine vẫn là những người mất gốc dân tộc, trống rỗng và vô đạo trong đời sống tâm linh.

Cho nên chuyến đi của Thày Nhất Hạnh làm cho cả triều đình Hànội bối rối. Được biết sự chia rẽ diễn ra khá gay go trong nội bộ ban chấp hành trung ương và cả trong bộ chính trị 14 vị. Quyết định cấp vida nhập cảnh chỉ có 3 ngày trước khi đoàn khởi hành. Vẫn chưa biết ông Nguyễn Minh Triết có dự cuộc Lễ cầu siêu thứ nhất ở Chùa Vĩnh Nghiêm giữa Sài gòn ngày 16 tháng 3 sắp tới hay không ? Ông Nguyễn Tấn Dũng và ông Nguyễn Phú Trọng chưa nhận - cũng chưa từ chối - lời mời đến dự cuộc Lễ cầu siêu ở Huế ngày 2 tháng 4 và ở Hànội ngày 20 tháng 4. Cung đình Hànội còn tiết lộ ông tổng Nông Đức Mạnh cau mày nhăn mặt thấy mình bị ‘’ bỏ quên’’ trong sự kiện mở đầu năm con lợn.

Thật ra cung đình Hànội còn nhiều bối rối to lớn hơn nhiều. Những điều Hànội cố che dấu với đồng bào trong nước và thế giới sẽ có nguy cơ bị phơi bày trước công luận. Làng Mai yêu cầu đồng bào cả nước tổ chức lễ cầu siêu tại từng nhà, và gửi tên tuổi danh sách người thân từng gia đình bị chết trận, trong tù và trại cải tạo, trên biển, trong cải cách ruộng đất … thuộc các bên. Nếu việc này được kê khai rõ ràng đầy đủ thì sẽ biết khá chính xác, gần với sự thật, nhiều con số hiện chỉ là những ước đoán còn rất cách xa nhau; như con số bà con thuyền nhân chết trên biển cả vì giông bão, tàu hư hỏng gặp tai nạn, bị hải tặc … có người đưa ra con số ước đoán là nửa triệu, cũng có người ước chỉ là 20 ngàn. Số bị chết trong cải cách ruộng đất và chấn chỉnh tổ chức từ 1952 đến 1956 là 7 đến 8.000, hay là 12 đến 15.000 ? hoặc trên 27.000 ? chưa kể số người trong gia đình họ chết sau đó vì hậu quả của bi kịch rộng lớn ấy. Và cuộc tàn sát ở Huế vào dịp Tết mậu Thân, khi quân đội miền Bắc rút gấp lên núi, họ đã giết 3 ngàn hay 6 ngàn người hay nhiều hơn nữa ? Và Hànội cũng giữ kín con số viên chức và sỹ quan miền Nam chết trong các trại cải tạo từ sau 30/4/1975 là bao nhiêu. Thật ra tăng đoàn làng Mai không có đủ sức về tổ chức và phương tiện để làm nổi một cuộc thống kê quy mô quốc gia như thế. Món nợ lịch sử này chỉ có thể trả hết khi đảng cầm quyền thực hiện đúng lới thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói trong buổi giao lưu trực tuyến với dân mới đây: tôi ghét nhất sự dối trá, tôi quý nhất sự trung thực (!). Vậy nhân đây xin ngài thủ tướng cho biết trong vấn đề nạn nhân thời chiến ông muốn vẫn là kẻ dối trá hay tâm nguyện trở nên người trung thực ? Người dân sẽ thấy ông ấp a ấp úng, ngậm hột thị cho mà xem.

Trong cơn bối rối, lực lượng công an và tư tưởng văn hóa của đảng cộng sản sẽ kiểm soát chặt chẽ, hạn chế hoạt động của tăng đoàn làng Mai, cố khoanh ảnh hưởng của đoàn trong khuôn viên nhà chùa, hạn chế và sàng lọc kỹ số quần chúng đến tiếp xúc và tham dự các buổi pháp thoại.

Rồi cũng lại như năm 2005, công an sẽ cùng với hải quan dở trò hèn kém làm chậm trễ và ‘’ thất lạc ‘’ hàng ngàn cuốn sách Phật giáo và hàng chục ngàn đĩa ghi âm các buổi pháp thoại của làng Mai.

Cũng cần biết lần trước, khi tăng đoàn thăm Chùa Một Cột ra, nhóm công an trà trộn trong tổ hướng dẫn đã giả bộ lạc chân để cố hướng đoàn sang phía vào lăng Hồ Chí Minh, nhưng đoàn vẫn tỉnh táo và cười ngầm với nhau đi thẳng ra bãi xe đậu để trở về nơi nghỉ. Đây là một vấn đề gai góc trong các cuộc thương lượng; làng Mai, vì nhiều lẽ, vẫn tỏ ra cứng cỏi trước sức ép lộ liễu của nhà cầm quyền, trong đó nguyên nhân căn bản nhất là sự đánh giá rằng gây nên hằng triệu triệu oan hồn chiến tranh ở nước ta là do quan điểm sùng bái bạo lực của thực dân cũng như quan điểm sùng bái bạo động của những người lãnh đạo cộng sản mà ông Hồ là người tiêu biểu nhất. Xin nói nhỏ với bạn đọc : có vẻ như có thỏa thuận ngầm giữa làng Mai và ban tôn giáo cộng sản là không đưa ra công luận vấn đề gay cấn trên đây, phải chăng vì đang có cuộc học tập đạo đức Hồ Chí Minh ? !

Các tổ chức và các chiến sỹ dân chủ đánh giá đúng mặt tích cực của chuyến hành hương thứ 2 của tăng đoàn làng Mai, không để cho chuyến đi này che lấp những cuộc đàn áp thô bạo các tôn giáo ở Huế và Tây nguyên,

coi đây càng là dịp tốt để đòi lại tự do hoàn toàn cho các ngài Huyền Quang và Quảng Độ, cho linh mục Nguyễn văn Lý và mục sư Nguyễn Công Chính, cho luật sư Bùi Kim Thành và nhà báo Nguyễn Vũ Bình.

Cuộc hành hương thứ 2 của Thày Nhất Hạnh dài 77 ngày chỉ mới khởi đầu. Đạo Phật đổi mới được tăng thân làng Mai khởi xướng và truyền về trong nước là đạo Phật nhập thế, gắn với cuộc sống trần thế hiện tại, đề cao cuộc sống trong hòa bình, thương yêu và chia sẻ, sống ngay thật dản dị trong sáng, coi trọng cuộc sống tâm linh; đây là một sự kiện lành mạnh, có tác dụng góp phần chữa trị những căn bệnh xã hội đang lan tràn : tham nhũng, lãng phí, quan liêu, chạy theo danh vọng, tiền tài và hưởng thụ…do chính chế độ độc đoán độc đảng tạo nên và dẫn đầu, và do đó không sao khắc phục được.

Giới Phật giáo trong và ngoài nước mong mỏi đây là dịp để Giáo hội Phật giáo Việt nam (được nhà nước đỡ đầu) hòa hợp anh em với Giáo hội Phật giáo VN Thống nhất, nhưng xem ra chuyện này còn nhiều trở ngại. Năm 2005, tại Huế đã có cuộc thiền hành chung rất xúc động giữa các tăng ni áo nâu với áo vàng, các cuộc tụng niệm chung trong tình huynh đệ được khôi phục sau mấy chục năm cách trở và xa lánh nhau. Vẫn còn có bất đồng, nhưng điều 2 bên nhất trí được lại là chỉ rõ bàn tay chia rẽ nham hiểm của những người lãnh đạo cộng sản vô đạo, nhiều quỷ kế, rỗng ( xin chớ nhầm với chữ rộng ) rỗng lòng nhân.

Nhìn cho xa và trông cho rộng, cuộc trở về thăm quê hương của Thày Nhất Hạnh và 200 vị của tăng thân làng Mai diễn ra khi phong trào dân chủ phát triển vững chắc bất chấp sự đàn áp tàn bạo, sẽ có thể phát huy ảnh hưởng tích cực, vượt qua những tính toán thiển cận của chính quyền độc đoán đang bối rối, tiến lui đều khó.

Để phát huy tác dụng tích cực cho xã hội, cuộc hành hương rất cần sự thấu hiểu và hỗ trợ của bà con ta và anh chị em dân chủ trong và ngoài nước, vượt qua những định kiến và nhầm lẫn.

Chính quyền độc đảng đang trong tình trạng bối rối nọ chồng lên bối rối kia. Cuộc bàu Quốc hội lần thứ 12 sắp tới vẫn chỉ sẽ là sự trình diễn trâng tráo cái trò ‘’đảng chọn dân bầu’’ để dựng nên một quốc hội của đảng, do đảng, vì đảng, đến mức ông Nguyễn Đình Hương (Mười Hương) từng là trưởng ban Bảo vệ chính trị của đảng phải kêu trời rằng vẫn sẽ chỉ là những ‘’nghị gật ‘’, làm cho cả cung đình phải ngỡ ngàng và bối rối thêm.

Những bối rối biểu hiện những bế tắc hiển nhiên của đảng cộng sản. Không thể nào lại vừa chủ trương tôn trọng tự do tôn giáo lại vừa đàn áp tôn giáo có hệ thống. Không thể nào chủ trương bầu cử tự do lại vừa giữ độc quyền một đảng. Không thể nào hội nhập với thế giới mới lại khước từ những giá trị lớn nhất của thế giới là tự do và dân chủ đa nguyên đa đảng.

Bùi Tín. Paris 26/2/2007.