Sống Chung Tham Nhũng

 

Trần Khải

 

Câu chuyện bài trừ tham nhũng ở quê nhà đang dần dần dẫn tới một kết luận được nhiều người đồng ý, rằng cội gốc của tham nhũng là do chính cơ chế của chế độ sinh ra, và không có cách nào thực sự bài trừ tham nhũng.

Nếu đúng gốc rễ tham nhũng là do cơ chế, thì các phương án giải quyết như lập một hay nhiều ủy ban bài trừ tham nhũng trong chính cơ chế nhà nứơc kiểu như hiện nay là vô ích, chỉ như là xoa dầu cù là để chữa bệnh ung thư thôi. Nhưng tất nhiên là Đảng CSVN sẽ không chịu nhìn vấn đề trầm trọng như là đã ung thư nội tạng, mà chỉ muốn xem như là chuyện gỡ ghẻ ở tay chân, nghĩa là bóc ra lớp vảy sần sùi là xong.

Trong khi đó, nhà nứơc chiều chuộng tất cả những ai chịu nín thở qua sông, để sống chung với tham nhũng, và chịu xem mọi chuyện tham nhũng chỉ là các tội lỗi của con người và chỉ cần đọc kinh cầu nguyện thì rồi sẽ xong thôi. Nghĩa là, chỉ cần cán bộ sống theo đúng các điều răn hay giới luật hay các nghị quyết đảng thì không ai còn tham nhũng nữa…

Vậy là nhà nứơc đang ra sức tạo một lạc quan như thế, trong lúc tưng bừng mặt tiền chế độ thì tổ chức thi Hoa Hậu và mở các liên hoan Võ Thuật với các phái đòan qúôc tế, còn mặt sau thì cho công an ra sức lấy tấm thân các nhà dân chủ làm bao cát mà tập quyền cước.

Bởi vì nhà nứơc vẫn tin đơn giản rằng nói chống tham nhũng hoài thì dân cũng phải tin là nhà nứơc có thật tâm chống tham nhũng, đó là nghệ thuật nhồi sọ và nhiễu lọan thông tin. Bất kể là tham nhũng thực sự có trừ được tới đâu - và mới đây thì cho truy tới cấp Thứ Trưởng mà không cần qua đảng ủy.

Giáo Sư Hoàng Tụy, một trong hai người khai sinh ra ngành toán học ở Việt Nam được quốc tế xưng tụng là một nhà khoa học có đóng góp đáng kể cho ngành toán học thế giới, khi trả lời phỏng vấn trên đài Á Châu Tự Do RFA ngày 16-8-2006 đã sử dụng cái trí tuệ tóan học siêu việt của giáo sư để kết luận rằng: "Tham nhũng là do hệ thống, là do cơ chế."

Đó là lời đáp tóan học của vị thầy này, và tóan học là khoa học chính xác, chứ không phải lời đáp chính trị vì giáo sư thì không cần chiều chuộng ai và cũng không mang tâm thức kình chống chính trị gì. Trên báo Đối Thọai (http://doi-thoai.com/) đã đánh máy lại bài này, nơi đây xin trích vài đọan như sau:

"…Nhưng cũng phải nói thêm một điều là bệnh tham nhũng đấy nó đã mấy chục năm nay, nói chống mãi mà chưa chống được và càng ngày có vẽ như càng nghiêm trọng hơn.

Như tôi đã nói một trong những nguyên nhân cơ bản mà chống tham nhũng khó (là) tham nhũng ở Việt Nam nó khác tham nhũng ở các nước khác và nó đi từ dưới lên trên dần do đồng lương của công chức không đủ sống. Cho nên bắt đầu từ cấp dưới người ta phải xoay sở, trong xoay sở đấy dĩ nhiên người ta phải phạm luật. Nhưng cấp trên phải thông cảm là vì cái đạo lý anh để người ta không sống được mà anh cấm người ta làm mọi việc khác để xoay sở dù những việc đấy phạm pháp đi nữa thì như vậy thì không đúng. Mà phải sửa và sửa làm sao cho người ta đủ sống thì mới được chứ, cho nên cấp trên người ta thông cảm. Nhưng khi cấp trên thông cảm rồi thì đến bản thân cấp trên lại cũng không đủ sống mà khả năng xoay sở thì lại nhiều hơn. Cho nên xoay sở có thể nói không phải chỉ đủ sống mà nhiều khi thừa mức sống nữa. Nhưng ở cấp dưới thì đã bị khóa miệng mắc quai thì bản thân mình cũng đâu trong sạch cho nên không dám, không dám chống. Rồi cấp trên của cấp trên lại cũng như thế nữa và cứ như thế thì tham nhũng nó leo dần lên. Thì tôi nói rằng cơ chế nó sinh ra tham nhũng. Từ dưới lên trên như vậy cho nên làm sao sống.

Tôi đã nói nhiều lần là hiện nay trong giới công chức thì 99% là làm những việc phạm pháp để mà sống. Nhưng có lẽ chỉ 1 phần triệu của những người ấy thực sự là phạm tội, còn bao nhiêu người ta bị đẩy đến chỗ là người ta không phạm pháp thì người ta không sống được…"

Có thực là các sai trái, gian lận sổ kế tóan, làm mất tiền nhà nứơc, và vòi tiền người dân có phải thực sự vì cơ chế hay không? Hay chỉ là một phần thôi?

Người ta có thể không cần trả lời thẳng câu hỏi đó, mà chỉ cần nêu lên các sự kiện. Thí dụ, cái gì thuộc về nhà nứơc này đều cũng có chuyện làm mất tiền cả. Không phải vì cán bộ hào hiệp moi tiền công quỹ để ra phố phát tiền cho dân nghèo, mà tất cả thực sự được phù phép để "hô biến" các khỏan tiền này trên sổ sách.

Bản tin trên tờ Lao Động hôm 18-8-2006 có nhan đề rất dài, "Báo cáo năm 2005 của kiểm toán nhà nước: Nhiều bộ lập quỹ đen, nhiều DN thua lỗ." Trích:

"…Bộ Ngoại giao đã nộp khoản tiền 800.000USD từ quỹ riêng.

Ngày 17.8, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) lần đầu tiên tổ chức họp báo công khai kết quả kiểm toán năm 2005. Toát lên từ bản báo cáo này là việc "kiểm đâu sai đó"; thậm chí là nhiều điểm nóng sai phạm tài chính được phát hiện.

Điểm nóng đầu tiên là hiện tượng khai sai thuế, giấu thuế và nợ đọng thuế khá phổ biến ở các DNNN. Trong số 19 tổng Cty thì có tới gần 300 tỉ đồng tiền thuế được kiến nghị thu thêm.

Cá biệt như TCty Công nghiệp tàu thuỷ VN số thuế thu thêm lên đến 63,9 tỉ đồng thuế VAT; TCty Đầu tư phát triển nhà và đô thị là 33,3 tỉ đồng tiền thuế thu nhập DN.

Cũng chính loại hình DN này đang nợ đọng những khoản tiền thuế khổng lồ là hơn 4.300 tỉ đồng và hơn 25% số này không thể thu hồi.

Một điểm nóng khác là việc sử dụng vốn đầu tư không đúng mục đích. Bộ Giao thông Vận tải chi sai mục đích 143,6 tỉ đồng; chương trình kiên cố hoá trường học chi sai mục đích 167 tỉ đồng; cũng có tới hơn 1.400 tỉ đồng trong số hơn 6.000 tỉ đồng thu vượt dự toán được sử dụng nhưng không tuân thủ quy định và không được HĐND tỉnh thống nhất...

Tuy nhiên, điểm nóng nhất vẫn là đầu tư xây dựng cơ bản. Theo đánh giá của KTNN, sai phạm trong đấu thầu thật sự nổi cộm và là căn nguyên của những tiêu cực, lãng phí và thất thoát.

Số liệu đưa ra đáng để giật mình như dự án đường Chiềng Ngần (Sơn La) có giá trị 238,8 tỉ đồng mà vẫn được chỉ định thầu và giá thầu lại cao hơn phê duyệt tới 18,8 tỉ đồng. Hiện tượng dàn xếp, xé lẻ để chỉ định thầu, đấu thầu chui đã khiến cho nhiều công trình bị ảnh hưởng nghiêm trọng..."

Có nghĩa là, tiền nhà nứơc được cán bộ xài rộng rãi như tiền chùa…

Trên một bản tin Anh ngữ ngày 16-8-2006 của phóng viên JB Vu trên thông tấn Tòa Thánh Vatican, nhan đề "Only democracy can put an end to corruption in Vietnam" (Chỉ Có Dân Chủ Mới Có Thể Kết Thúc Tham Nhũng ở Việt Nam) - link: http://www.asianews.it/view.php?l=en&art=6954 --

"Bất cứ lĩnh vực nào, chính phủ độc quyền mọi vị trí nắm quyền lực và quyết định chính sách. Nên rất là thường để thấy "mọi thứ" đều bán ráo, từ "chức vụ công quyền" có quyền lớn đối với các kỳ thi, bằng cấp đại học. Tham nhũng là dịch lây lan tới nổi không thể đổ tội cho cá nhân nữa; thay đó, nó có hệ thống liên hệ tới cách mà hệ thống xã hội và cơ cấu quyền lực được tổ chức. Nhiều tới nổi bất kể chính phủ nói là đang lo giải quyết, thì tham nhũng thực tế lại đang tăng. Trong bản phúc trình thường niên, cơ quan Minh Bạch Quốc Tế (TI) cho thấy mức độ tham nhũng ở VN tăng vọt. Từ hạng 85 trong năm 2002 trên danh sách tham nhũng của TI, Việt Nam tụt xuống về hạng 102 trong năm 2004 (trong bảng 146 qúôc gia), và rồi sụt nữa để tới hạng thứ 117 (trong bảng 159 nứơc tham nhũng) trong năm 2005…"

Nghĩa là càng chống tham nhũng, thì tham nhũng càng lây lan.

Riêng trong lĩnh vực xây cất, thì tham nhũng thất thóat tới "20 tới 30% tiền vốn đầu tư." Lỗi tòan cơ chế như thế thì đổ tội cho ai? Tất nhiên là nhà nứơc đâu có chịu thú tội là do cơ chế vĩ đại XHCN, mà cứ đổ tội cho cán bộ biến chất. Bản tin AsiaNews ghi lời Giáo Sư Hùng (chỉ thấy ghi tên, không thấy ghi họ) của Đại Học Sài Gòn thì đổ tội cho ngay tận gốc, "Các lãnh tụ đất nứơc đã thất bại về mặt tôn trọng nhân quyền người dân; họ không chịu nghe. Thay vào đó, họ sẽ làm mọi cách để giành chức vụ và bám chiếc ghế quyền lực đó và nhét đầy túi tiền huê hồng."

Bản tin Tòa Thánh Vatican nói rõ như thế. Đúng là cơ chế. Cũng nói y hệt như Giáo Sư Hòang Tụy nói, và thúôc chữa duy nhất phải là dân chủ.

Nhưng bây giờ thì nhà nứơc đang đàn áp dân chủ, tất nhiên là không chịu thú tội cơ chế đã gây ra tham nhũng. Bởi vì không lẽ mới mấy tuần qua đã cho công an bạo lực trấn áp các nhà dân chủ Vũ Hòang Hải (đánh tới gãy cổ, phải đi bệnh viện nẹp cổ, và thấy rõ là bệnh suốt đời), Nguyễn Khắc Tòan (tịch thu cả máy móc, giấy tờ khi ngăn cản tờ báo Tự Do Dân Chủ anh tính ra ngày 15-8-2006), và hàng lọat các nhà dân chủ khác, như Hoàng Minh Chính, Hoàng Tiến, Nguyễn Thanh Giang, Trần Khuê, Nguyễn Văn Đài, Bạch Ngọc Dương, Phương Anh, Lê Trí Tuệ, Du Lam…

Dĩ nhiên là không nên chớp nhoáng đòi lật đổ cơ chế, vì nhà nứơc sẽ không chịu. Và như thế cũng có thể gây bất ổn cho một số khu vực trị an, hay kinh tế. Điều tối ưu là nhà nứơc phải thành tâm, và từ từ hợp tác với các nhà dân chủ để cứu nứơc trong giai đọan ngặt ngèo này.

Có một cách có thể vuốt ve tự ái nhà nứơc để biến đổi từ từ sang các bứơc tiến dân chủ, mà vẫn cho cán bộ có quyền hưởng các tài sản đã tham nhũng được trứơc đó. Đơn giản nhất: phất cao lá cờ ông Hồ Chí Minh. Dễ lắm, Ong Nông Đức Mạnh sẽ mời một bà đồng bóng tới Lăng Ong Hồ để cầu cơ hay nhập đồng, qua đây cho hồn ma ông Hồ về thăm và ban nghị quyết mới: rằng Đảng CSVN hãy hợp tác với các nhà dân chủ để từ từ dân chủ hóa đất nứơc, mới thực sự chống tham nhũng nổi.

Điều linh dị này không có gì khó, mà nói ra là đại đa số cán bộ và dân chúng tin liền. Bởi vì, bây giờ là đang mùa lễ Cúng Cô Hồn ở nhiều nứơc Á Châu. Còn gọi là Lễ Xá Tội Vong Nhân, hay còn gọi là Lễ Mở Cửa Địa Ngục, mỗi năm chỉ có một mùa thôi.

Chỉ cần ông Chủ Tịch đời đời đó của Đảng CSVN chứng tỏ rằng ông nhân mùa mở cửa địa ngục được lên nhân gian cho thóat khổ mấy tuần lễ, là toàn Đảng CSVN biết sợ cõi âm liền, bởi vì cứ làm bậy nữa rồi lại xuống theo ông Hồ mà làm âm binh.

Biết sợ như thế, rồi mới chịu lắng nghe các nhà dân chủ, mà từ từ cho ra báo tư nhân, cho nới dần các quyền tự do. Còn tài sản lỡ tham nhũng thì không sao, không ai truy cứu nữa đâu. Có dân chủ tự do là tốt rồi. Chuyện tham nhũng cũ kể như là cúng cô hồn mà.