Ư TẠI NGÔN NGOẠI:
ĐỌC NHỮNG TƯ TƯỞNG BÊN KIA SỨ ĐIỆP ĐỨC HỒNG Y PHẠM MINH MẪN
NGUYẼN HỌC TẬP
Nhân đọc bài của phóng viên Mặc Lâm/ RFA, phỏng vấn " Hồng Y Phạm Minh Mẫn lên tiếng về trường hợp linh mục Nguyễn Văn Lư ", người viết cũng xin được ghi lại một ít ḍng dưới đây để rộng đường suy nghĩ.
Trước hết trả lời cho phóng viên Mặc Lâm về " những bâng khuâng của cộng đồng giáo dân hải ngoại về số phận của Cha Lư, việc làm của Cha có đúng với tinh thần Công Đồng Vatican II hay không và người giáo dân phải hành xử như thế nào", Đức Hồng Y trả lời:
- " Công Đồng Vatican II đề ra mục tiêu xây dựng Nước Trời nơi trần thế, kiến tạo một cộng đồng nhân loại mới, sống trong chân lư và công bằng, trong sự thánh thiện và hiệp nhất, trong yêu thương và b́nh an...và hoạt động dưới ánh sáng của Chúa Thánh Thần dẫn dắt ".
1 - Đọc câu trả lời vừa kể, có thể nhiều người trong chúng ta cho rằng câu trả lời vô thưởng, vô phạt, muốn tránh né, bởi lẽ DHY " không đá động ǵ đến vụ Cha Lư ".
Nhưng nếu để tâm suy nghĩ đôi chút, sứ điệp của câu trả lời không đến nỗi " vô thưởng, vô phạt, muốn tránh né " như cảm giác chúng ta có được lúc tiên khởi.
Bởi lẽ câu trả lời vừa kể là câu xác định nguyên lư tổ chức, xây dựng và chung sống trong cuộc sống Nước Trời nơi trần thế, theo tinh thần Phúc Âm , được Công Đồng Vatican II đề ra, như là cuộc sống lư tưởng phải có của con người nói chung và của người tín hữu Chúa Ki tô nói riêng:
- " ...kiến tạo một cộng đồng nhân loại mới, sống trong chân lư và công bằng, trong sự thánh thiện và hiệp nhứt, trong yêu thương và b́nh an...dưới ánh sáng của Chúa Thánh Thần dẫn dắt ".
Đưa ra " nguyên tắc tổ chức, xây dựng và chung sống " vừa kể, DHY có ư mời gọi mọi người chúng ta, Ki Tô hữu hay không Ki Tô hữu cũng vậy, hăy dựa theo nguyên tắc dẫn đạo vừa được nêu lên, phóng tầm mắt, quan sát xă hội đă và đang được " tổ chức, xây dựng và chung sống" ở Việt Nam có phải là cuộc sống xă hội hợp với tinh thần Phúc Âm, tổ chức, sống và hoạt động dưới ánh sáng của Chúa Thánh Thần hướng dẫn, mà Công Đồng Vatican II " đề ra như là mục tiêu xây dựng Nước Trời nơi trần thế " không?
Trong phạm vi hạn hẹp của bài viết, người viết không thể đề cập đến hết mọi việc đă xảy ra trong thời gian gần đây ở Việt Nam, mà chỉ muốn đặt câu hỏi đối với một vài sự kiện:
a - Việc cách đây không lâu, Nhà Nước ta ở Sàig̣n xúi công an ủi sập nhà thờ của " bọn Tin Lành ", bắt buộc " tụi Tin Lành " không c̣n cách nào hơn là phải hợp nhau " tụm ba, tụm bảy " ở một vài tư gia, để đọc kinh, thờ phượng Chúa, đọc Phúc Âm chung với nhau.
Vậy mà bọn công an cũng không tha, đột nhập tư gia, chữi bới, đánh đập, đả thương, bắn giết, bắt bỏ tù bởi v́ " tụi nó c̣n dám cả gan, giữ đạo, đọc kinh".
Đó là cách sống của " một xă hội được kiến tạo ..., sống trong chân lư và công bằng, trong sự thánh thiện và hiệp nhứt, trong yêu thương và b́nh an...và cả dưới ánh sáng dẫn dắt của Chúa Thánh Thần " chăng?
b - Việc bao nhiêu ngàn đồng bào thượng Tin Lành ở cao nguyên bị bắt buộc phải bỏ đạo, trước sự đàn áp, đánh đập và giết chóc, phải trốn sang Cao Miên và Lào, để giữ vững đức tin của ḿnh, có phải là " lối sống trong chân lư và công bằng, trong sự thánh thiện và hiệp nhứt, trong yêu thương và b́nh an...dưới ánh sáng dẫn dắt của Chúa Thánh Thần " chăng?
c - Việc bà Nguyễn Kim Úa, huyện Tân Hiệp ( Kiên Giang) bị công an trấn nước cho chết, may mà nhờ dân chúng xung quanh can thiệp kịp mới c̣n sống, chỉ v́ " con mẻ cứ lải nhải " năm nầy qua năm khác, hết đơn nầy đến đơn khác, đem đến xă, huyện, rồi tỉnh để đ̣i lại đất của " con mẻ ", được Nhà Nước mượn xài tạm rồi làm thinh luôn.
Đó có phải là " cuộc sống trong chân lư, công bằng...trong yêu thương và b́nh an..." mà Công Đồng Vatican II đưa ra như là khuôn mẫu của Phúc Âm để tổ chức cuộc sống cho Đất Nước và cho cộng đồng nhân loại không?
d - Và rồi con bao nhiêu ngàn người đă và đang lâm cảnh màn trời chiếu đất ở vườn hoa Mai Xuân Thưởng ở Hà Nội, sống vất vưởng ở đó ngày nầy qua ngày nọ, để mong đơn khiếu nại nhà đất bị tịch thu của ḿnh được cứu xét. Nhưng dường như Đảng và Nhà Nước ta không có mắt cũng không có tai, không thấy cũng không nghe cảnh sống cơ cực của dân chúng. Thỉnh thoảng chỉ có đám công an có mắt và có tai, kéo đến bố ráp, đánh đập, xua đuổi.
Đó là mẫu gương của " cuộc sống trong chân lư, công bằng...trong yêu thương và b́nh an" chăng?
e - C̣n nữa, bao nhiêu thanh niên trai trẻ thất học, bị đói rách, thiếu ăn được " xuất khẩu lao động " đi làm mọi cho thiên hạ ở " nước ngoài ", với đồng lương rẻ mạt ngang hàng với nô lệ?
Bao nhiêu phụ nữ và trẻ em gái vi thành niên bị bán đi " phục vụ nô lệ t́nh dục " ở các nước láng giềng, chỉ v́ gia đ́nh quá nghèo khỗ, đói rách, ai cũng nghe nói. Nội chỉ ở Đài Loan có bao nhiêu phụ nữ Việt Nam đang làm nô lệ t́nh dục cho ngoại bang? Thử hỏi Cha Hùng ờ Đài Loan th́ biết.
Đó là cách " tổ chức, kiến tạo một cộng đồng nhân loại mới, sống trong chân lư, công bằng, trong sự thánh thiện và hiệp nhứt, trong yêu thương và b́nh an...dưới ánh sáng của Chúa Thánh Thần dẫn dắt " chăng?
2 - Câu trả lời phủ định trước những sự việc quá hiển nhiên của tổ chức và cuộc sống xă hội ở Việt Nam, cho thấy lư do tại sao Cha Lư cùng đứng chung với những người khác " thành lập ra đảng Thăng Tiến và chủ trương tập san Tự Do Ngôn Luận ", để " đối thoại thẳng thắn và hợp tác lành mạnh...và khiêm tốn phục vụ, nhằm tiếp nối và làm chứng cho t́nh thương cứu độ của Chúa Giêsu" ( câu trả lời II của DHY Pham Minh Mẫn).
Như vậy, việc làm của Cha Lư có chính đáng không?
DHY không trả lời thẳng, hay không thể trả lời thẳng, mà chỉ nêu ra câu nói gợi ư khởi đầu cho phóng viên Măc Lâm/RFA, để phóng viên Mặc Lâm tự rút ra kết luận:
- " Câu hỏi của anh mở đường cho tôi có mấy suy nghĩ, hy vọng từ đó anh có thể t́m ra giải đáp đối với những việc làm, không những của Cha Lư, song c̣n cả của anh và của tôi nữa" ( DHY, lời đáp mở đầu).
Qua những ǵ suy nghĩ, chúng tôi nghĩ rằng phóng viên Mặc Lâm/RFA và cả chúng ta có thể tự rút ra câu trả lời về tính cách chính đáng việc làm của Cha Lư.
DHY Phạm Minh Mẫn không trả lời hay không thể trả lời trực tiếp là ngài chấp nhận hay không chấp nhận, v́ t́nh thế của ngài, nhưng ngài đưa ra nguyên lư định chuẩn, đó là tinh thần Phúc Âm, được biểu thị qua Công Đồng Vatican II, để dựa vào đó chúng ta thấy được câu trả lời thích hợp của ngài.
Cha Lư có " làm chính trị " và đi ngược lại hay ra ngoài phạm vi của một Linh Mục không?
Từ câu nói nêu lên nguyên lư Phúc Âm, được Công Đồng Vatican II diển tả, và DHY đề cập, chúng ta có thể rút ra câu trả lời phủ định.
Vậy th́ những ai đàn áp Cha Lư, là những kẻ đàn áp những ai đang thực thi tinh thần Phúc Âm, được Công Đồng Vatican II phát biểu.
3 - Nói một cách khác, " lối tổ chức, kiến tạo và sống cộng đồng" ở Việt Nam không phải là cách " tổ chức, kiến tạo và sống " của một xă hội theo tinh thần Phúc Âm, không tôn trọng con người, bởi đó mới tạo nên phản ứng của Cha Lư, các Cha trong Nhóm Linh Mục Nguyễn Kim Điền và những ai ước muốn cho Việt Nam có được một xă hội có mức sống xứng đáng với nhân phẩm con người.
Hay nói như DHY: " một xă hội được xây dựng, ...kiến tạo một công đồng nhân loại mới, sống trong chân lư và công bằng, trong thánh thiện và hiệp nhứt, trong yêu thương và b́nh an " ( DHY, câu trả lời I ).
Một xă hội " được xây dựng...sống trong chân lư và công bằng, trong thánh thiện và hiệp nhứt, trong thương yêu và b́nh an " như vừa kể không có ǵ khác hơn là một xă hội được xây dựng trên tinh thần Phúc Âm.
Và như vậy, Cha Lư và những ai cùng hành xử với Cha là phục vụ Phúc Âm, phục vụ con người trong Phúc Âm.
Hay nói như Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolồ II, khi ngài can thiệp vào các vấn đề xă hội và bị thiên hạ gán cho là " làm chính trị ":
- " Tôi nghĩ rằng không thể hiểu chính trị theo nghĩa hẹp. Bổn phận của Giáo Hoàng là rao giảng Phúc Âm. Nhưng trong Phúc Âm có con người. Sự tôn trọng đối với con người, tức là Nhân Quyền, sự tự do lương tâm và tất cả những ǵ thuộc về con người. Nếu tất cả những điều đó có một giá trị chính trị, th́ đúng, Giáo Hoàng có làm chính trị. Nhưng ngài luôn luôn đề cập đến con người, Giáo Hoàng bênh vực con người " ( Ezio Mauro e Paolo Mieli, " Giovanni Paolo II", La Stampa, 04.03.91, p.2).
Những ǵ vừa kể cho thấy Cha Lư và những ai hành xử với Cha nhằm kiến tạo một xă hội " tôn trọng đối với con người, tức là Nhân Quyền, sụ tự do lương tâm và tất cả những ǵ thuộc về con người " không có ǵ khác hơn cách hành xử của Đức Giáo Hoàng Giaon Phaolồ II.
Và từ đó chúng ta có thể thấy được không có lư do ǵ DHY lại không chấp nhận cách hành xử của Cha Lư và những ai cùng đồng chính hướng với ngài, mặc dầu DHY không thể nói ra.
Bởi lẽ một tổ chức xă hội không tôn trọng con người, là một tổ chức xă hội của những ai có lối sống mọi rợ.
4 - Trong câu thứ tư trả lời cho phóng viên Măc Lâm/RFA, DHY đề cập đến vấn đề giáo dục:
- " ...được tự do, mà không được ăn học, nhiều người không thể sống xứng đáng với nhân phẩm làm người...chỉ biết ăn: ăn mày, ăn cắp, ăn trộm, ăn cướp...ăn hiếp, ăn gian, ăn hối lộ...ăn xài, ăn chơi...".
Chắc chắn không phải tự nhiên mà DHY đưa ra vấn đề giáo dục, trong cuộc phỏng vấn liên quan đến sự kiện Cha Lư bị câu lưu, bị xử án " bịt miệng", không được thân nhân chứng kiến, không được biện hộ và cũng không được tự biện hộ ( một quyền căn bản tối thiểu của con người), và bị nhốt vô tù. Đó có phải chăng là cách hành xử của lối sống xă hội "...ăn cướp...ăn hiếp, ăn gian..."?
Cha Lư và những ai cùng đồng chính kiến với ngài " đồng sáng lập ra đảng Thăng Tiến và bán nguyệt san Tự Do Ngôn Luận" để làm ǵ, nếu không phải là để thông tin và " giáo dục" cho người dân " ăn học " biết đâu là lối " sống xứng với phẩm cách làm người ", quyền và bổn phận của người công dân trong một Quốc Gia, thế nào là một Hiến Pháp Dân Chủ?
Thử đọc các số Tự Do Ngôn Luận sẽ thấy rơ.
Cách Công Sản ập vào Toà Giám Mục Huế, tông cửa pḥng Cha Lư, tịch thu các máy vi tính, máy in, simcards là lối hành xử " bịt miệng và bịt mắt " người dân, không cho họ được " ăn học ", để biết được cách "sống xứng đáng với phẩm cách làm người ", là lối sống " ăn cướp...ăn hiếp, ăn gian" của những ai có quyền thế để dễ " ăn hối lộ ", và biến người dân chỉ c̣n biết " ăn mày, ăn cắp, ăn trộm, ăn cướp " để sống.
C̣n nữa, đề cập đến vấn đề giáo dục, DHY đề cập đến nền giáo dục toàn diện:
- " ...để có thể sống với phẩm cách làm người, cần có sự giáo dục toàn diện...trí dục, thể dục, kỷ dục và đức dục. Đối với người công giáo, phải cộng thêm dưỡng dục đức tin...trên căn bản lời Chúa. Lời Chúa được ghi trong Sách Thánh, được triển khai qua giáo huấn và đời sống của Giáo Hội" ( DHY, câu trả lời IV).
Nhưng muốn có giáo dục, phải có phương tiện.
Một trong những phương tiện đó là phương tiện truyền thông báo chí. Thử hỏi ở Việt Nam hiện nay, ngoài tờ Công Giáo và Dân Tộc của nhóm Công Giáo quốc Doanh, công cụ của CS, có bao nhiêu tờ nhật báo, tuần báo, bán nguyệt san, nguyệt san để phổ biến " lời Chúa được ghi trong sách Thánh, khai triển qua giáo huấn và đời sống của Giáo Hội " ?.
T́nh trạng kềm kẹp, không cho phép tự do báo chí như vừa kể ( các phương tiện để in ấn bán nguyệt san Tự Do Ngôn Luận của Cha Lư ở Toà Giám Mục Huế bị tịch thu vừa qua là lư chứng), được Cha Lư lên tiếng phản đối năm 2000 và chúng tôi đă đúc kết tường tŕnh đến Toá Thánh trong một Thỉnh Nguyện Thư tháng 11.2000.
Và kế đến, nhân dịp các Giám Mục Việt Nam đến viếng Tông Toà ( Ad Limina) tháng giêng năm 2001, Đức Thánh Cha Giao Phaolồ II đă cho biết đ̣i hỏi của Cha Lư là chính đáng, trong Huấn Dụ trao tận tay các Giám Mục hôm đó ở Vatican:
- " Các cộng đồng tôn giáo có quyền dạy dỗ và truyền bá giáo lư của ḿnh bằng lời nói và bằng chữ viết " ( DTC G.P.II , Huấn Dụ cho HDGMVN 2001, đoạn 2).
Một lần nữa, cách hành xử lúc đó, năm 2000, của Cha Lư cũng như việc đồng biên soạn bán nguyệt san Tự Do Ngôn Luận hiện nay không có ǵ là cách hành xử khác với những ǵ Đức Thánh Cha dạy bảo.
Điều vừa kể cho thấy không có lư do ǵ DHY lại không đồng ư với việc làm, mà v́ đó Cha Lư bị xử " bịt miệng" và bỏ tù hiện nay, mặc dầu DHY không nói ra, hay không thể nói được.
Nhưng nêu lên vấn đề quan trọng của giáo dục, có thể DHY c̣n có ư nghĩ xa hơn, bởi lẽ không được " ăn học ", con người sẽ chỉ c̣n có khả năng " ăn gian, nói dối", " ăn mày, ăn cắp, ăn trộm, ăn cướp, ăn hối lộ, ăn hiếp, ăn xài và ăn chơi..." .
Nếu viễn ảnh đó đă và đang xảy ra cho người đời, hay người giáo dân đơn sơ ngoài đời, th́ càng trầm trọng hơn bao nhiêu đối với hàng giáo sĩ, bởi v́ các ngài sẽ là những vị chủ chăn, hướng dẫn đoàn chiên, mà không được " ăn học", không có khả năng đ̣i hỏi để chăn dắt đoàn chiên.
Ngày nay trong các tu viện và chủng viện ở Việt Nam không những chương tŕnh đào tạo tu sĩ và chủng sinh không đáp ứng được tương xứng nhu cầu mục vụ cần thiết, mà thêm vào đó chủng viện cũng như tu viện c̣n bị bắt buộc phải đào tạo các vị chủ chăn tương lại bằng học thuyết sai lạc và vô thần Marx - Lenin đă làm cho các Quốc Gia Nga và Đồng Âu băng hoại, phá sản và dốt nát trong bao nhiêu chục năm. Đó là chưa kể cả tư tưỏng Hồ Chí Minh.
Thêm nữa c̣n bị cả các linh mục quốc doanh làm giáo sư, làm giám đốc, như linh mục Huỳnh Công Minh, giám đốc Đại Chủng Viện Sàig̣n của chính giáo phận ngài.
Bao nhiêu sai trái, lỗi tín lư trong bản dịch Thánh Kinh và Sách Lễ là những bằng chứng.
Và DHY kết luận bằng lời mời gọi nổ lực của mỗi người chúng ta trước nguy cơ của Giáo Hội:
- " ...nhiều cơ hội và cũng lắm nguy cơ cho đời sống đức tin của người tín hữu.Điều đó đ̣i hỏi gia đ́nh và cộng đoàn phải đặt dưỡng dục đức tin lên nhằm giúp người tín hữu trung thành bước đi trên con đường Chúa Giêsu vừa là đường thập giá, vừa là đường dẫn đến chân lư...Kinh nghiệm lâu đời của Giáo Hội cho thấy hành tŕnh đó: ăn học, giáo dục toàn diện, dưỡng dục đức tin giúp cho người ngày càng xứng với phẩm cách làm người, làm con Chúa và làm anh em của mọi người" ( DHY, phần kết luận).
Lời kết luận vừa kể là niềm hy vọng, nhưng cũng là lời báo nguy của Giáo Hội Việt Nam,
- cho đến bao giờ tu sĩ và giáo sĩ chưa có được phương tiện " ăn học" tương xứng để chu toàn phận đang chờ đợi ḿnh, v́ không có đủ phương tiện,
- cho đến bao giờ tu sĩ và giáo sĩ c̣n phải bị giáo dục cưỡng bách " Marx - Lenin và tư tưởng Hồ Chí Minh" nhồi sọ cho,
- cho đến bao giờ tu sĩ và giáo sĩ c̣n bị các tu sĩ và linh mục quốc doanh làm giáo sư, giám đốc, có quyền sai thải hay lựa chọn tu sĩ và chủng sinh thụ phong linh mục theo tiêu chuẩn của CS, chừng đó nguy cơ khủng hoảng đức tin và mất đức tin của tín hữu Việt Nam vẫn c̣n.
Cha Lư bị tù, Cha không làm ǵ ngược lại với đường lối của Giáo Hội, DHY không hề có tư tưởng nào khiển trách hay bác bỏ.
Ít ra Giáo Hội Việt Nam c̣n có được tiếng nói ngay chính, mặc dầu là tiếng nói thầm lặng, nói bằng ư nghĩa ở phía bên kia lời ḿnh nói.
Thinh lặng, để cho ai sống chết mặc ai, " không làm chính trị", là " không luôn luôn đề cập đến con người, không bênh vực con người", là " không rao giảng Phúc Âm" ( DTC Giao Phaolồ II), là đồng lơa với kẻ ác và chấp nhận tội ác, như thầy thông thái luật và thầy tư tế " lách sang rồi bỏ đi luôn" trong dụ ngôn người Samaritano nhân lành ( Lc 10, 29-37).