ĐỖ THÔNG MINH: NGƯỜI T̀M
ĐƯỜNG
Đường đời trăm vạn
nẻo
Đâu lối về
cố hương?
Giao Chỉ - San Jose 2006
Ông Đỗ Thông Minh năm
nay 56 tuổi, sinh năm 1950, quê Nam Định, có vợ và
3 con, hiện định cư tại Đông Kinh, Nhật
Bản.
Hơn 30 năm trước,
các sinh viên Việt
Sau 30 tháng 4-1975, đám sinh viên
quốc gia chống Cộng du học trên thế giới
đều bị hụt hẫng. Các anh chị
em Việt
Tuy nhiên, tổ chức
“Người Việt Tự Do” tại Nhật Bản gồm
toàn các thanh niên c̣n trẻ, dưới 30 tuổi. Ḷng
hăng hái nhiệt thành sẵn có, nhưng hoàn toàn không có
kinh nghiệm, không có phương tiện, chưa tạo
được sự tin tưởng và hoàn toàn vô danh đối
với cộng đồng tỵ nạn đă bắt
đầu h́nh thành tại Hoa Kỳ. Họ đă từng
đi qua Thái Lan, khi thăm ḍ, gặp sứ quân tướng
lănh Thái Lan, ai cũng bảo rằng, phải đi Mỹ
t́m cho được một người đă từng
đeo sao trên cổ áo.
V́ vậy, con đường
về quê hương phải bắt đầu bằng
chuyến đi t́m lănh tụ.
Đỗ Thông
Minh, trong những chuyến đi khởi đầu năm
1978, từ Đông Kinh qua Hoa kỳ đă tiếp xúc với
các hội đoàn và các vị tướng lănh tỵ nạn.
Ông muốn đi t́m một tướng công Việt
Ông đă đi
gặp nhiều các niên trưởng lănh đạo Quân Lực
Việt
|
Ngày 15 tháng 6-1981, có ba người
đại diện cho ba tổ chức đă ngồi lại
để mở đường cho chuyến đi lịch
sử. Tướng Hoàng Cơ Minh đại diện Lực
Lượng Quân Dân, ông Trần Văn Sơn của tổ
chức Phục Hưng Việt
(H́nh Đỗ Thông Minh, Trần
Văn Sơn và Hoàng Cơ Minh tại Thái Lan)
Sau chuyến
mở đường tiếp xúc với phe quân sự Thái Lan được sự hứa hẹn đầy
triển vọng, phái đoàn trở về chuẩn bị.
Ngày 20 tháng 8-1981, nhóm công tác
chính thức của Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất
Giải Phóng Việt
Ngày 20 tháng 10-1981, tổ chức
Phục Hưng Việt Nam lúc đó có ông Trần Văn
Sơn và ông Đỗ Chí Dũng từ Hoa Kỳ lên
đường qua Thái Lan t́m hiểu t́nh h́nh tại chỗ.
Ngày 20 tháng 2-1982, Người
Việt Tự Do gửi các ông Ngô Chí Dũng và Bùi Bằng
Đoàn từ Nhật Bản qua Thái Lan.
Ngô Chí Dũng phụ trách Trưởng đài Phát Thanh Việt
Nam Kháng Chiến, nay đă mất tích và Bùi Bằng Đoàn tức
là Lư Thái Hùng của Việt Tân ngày nay.
Ngày 24 tháng 2-1982, các ông Đại
Tá Phạm Văn Liễu, Kư Giả Hoàng Xuân Yên và Giáo Sư
Trương Bổn Tài từ Mỹ qua Thái dự lễ
công bố công lĩnh chính trị. Một phóng viên TV của
CBS đă đi theo và quay được đoạn phim 5
phút lịch sử mở đường cho giai đoạn
hào hùng nhất của câu chuyện Kháng Chiến ra đời.
Buổi lễ này tổ chức vào ngày 8 tháng
3-1982.
Ngày 31 tháng 3-1982 với mấy
phút trong bản tin thời sự buổi chiều truyền
đi khắp nước Mỹ do Dan Rather của CBS giới
thiệu đă làm rung động toàn thể cộng đồng
Việt hải ngoại. Ḥa nhịp theo
những xúc động của mọi người, Giao Chỉ
đă viết bài văn đầu tiên cho Kháng Chiến có tựa
đề là “Đường Ṃn Hoàng Cơ Minh.”
Rồi Tổng Vụ Hải
Ngoại thành lập trong giai đoạn sơ khởi tổ
chức đă từng chỉ định ông Huỳnh
Lương Thiện làm Tổng Vụ Phó cho cựu Đại
Tá Liễu trong chức vụ Tổng Vụ Trưởng,
nhưng về sau ông Thiện chỉ thực sự nhận
làm báo Kháng Chiến.
Trong vai tṛ đại diện
tổ chức Phục Hưng, Giáo Sư Ngô Đức Diễm
cũng đă từng đảm trách Tổng Thư Kư của
Mặt Trận một thời gian ngắn. Nhưng về
sau v́ bất đồng quan điểm nên chỉ c̣n
Người Việt Tự Do và Lực Lượng Quân Dân
chính thức giải tán để thành lập Mặt Trận.
Riêng tổ chức Phục Hưng rút lui.
Bắt đầu từ 1
tháng 4-1982, tờ nguyệt san Người Việt Tự Do
tại San Jose cải tổ thành cơ sở chính thức của
Mặt Trận. Ông Đỗ Thông Minh làm Chủ Nhiệm
kiêm Chủ Bút báo Kháng Chiến đầu tiên, phát hành 10 ngàn
số mỗi kỳ. Cách nay 25 năm, đây là con số
phát hành kỷ lục. Tuy nhiên đến năm 1983, bắt
đầu có xích mích nặng ở thượng tầng,
ông Đỗ Thông Minh về lại Nhật Bản, báo Kháng
Chiến do Kư Giả Lê Thiệp đảm trách một
năm rồi giao lại ông Huỳnh Lương Thiện
cho đến khi xảy ra cuộc khủng hoảng Mặt
Trận bể làm hai giữa ông Liễu và ông Minh.
Như vậy, lịch sử
Kháng Chiến Phục Quốc của tướng Minh thật
sự đă ra đời và nằm trong nôi tại San Jose với
nhiều tên tuổi, nhân chứng vẫn c̣n có mặt hôm
nay. Các ông Hoàng Xuân Yên, Trương Bổn Tài, Đỗ Chí
Dũng, Ngô Đức Diễm, Huỳnh Lương Thiện
cùng nhiều người khác và đặc biệt với
người nhân chứng mở đường là Đỗ
Thông Minh.
Có người ghé qua chốc
lát, có người đi bên nhau chỉ một đoạn
đường. Rồi sau đó...
Anh đi đường
anh, tôi đường tôi.
T́nh nghĩa
đôi ta có thế thôi.
Xem ra, cuộc giă từ sớm
sủa của Phục Hưng và lưu luyến thêm vài
năm sau của Người Việt Tự Do đối với
Kháng Chiến Hoàng Cơ Minh lại là những cuộc chia
ly đẹp đẽ nhất vào thời kỳ 80.
*
* *
Từ giă Kháng Chiến, Đỗ
Thông Minh trở lại Đông Kinh gây dựng cơ sở
Tân Văn. Theo gương người xưa, ông đi con
đường của một thời Đông Kinh Nghĩa
Thục.
Từ Nhật Bản, Đỗ
Thông Minh ngày nay không c̣n vất vả đi t́m lănh tụ. Ông lấy công việc biên khảo và xuất bản
là trọng tâm công tác. Ông nghiên cứu
để phát huy văn hóa Việt
Những sự đóng góp về
văn hóa của ông qua nhiều năm đă trở thành một
kho tàng biên khảo đồ xộ với các loại tự
điển Hán, Việt, Anh, Nhật và tự điển tin
học. Ông cũng là người tổ chức kỷ niệm
và ra sách 100 Năm Phong Trào Đông Du của cụ Phan Bội
Châu và Cường Để, cũng như 100 Năm Phong
Trào Du Tân của cụ Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng và Trần
Quư Cáp…
Qua hệ thống điện
toán, ông đă cộng tác với rất nhiều cơ quan
truyền thông hải ngoại, đă du thuyết hàng
trăm lần trên khắp thế giới, đặc biệt
đẩy mạnh từ năm 2002, với mục tiêu
sơ khởi là đi nói chuyện trong 10 năm và đồng
thời cũng đă được các chương tŕnh
Radio, TV khắp nơi phỏng vấn về mọi đề
tài.
Với địa vị
đặc biệt đă xây dựng nhiều năm tại
Đông Kinh, ông là người Việt bắc nhịp cầu
giữa Nhật Bản và cộng đồng Việt hải
ngoại. Tính từ 1978 đến 2006, ông đă đi gần
khắp năm châu bốn bể nhiều lần để
thuyết tŕnh, sau này chủ yếu là về các đề
tài văn học. Đặc biệt từ Tokyo, ông đă
đi Hoa Kỳ tổng cộng 27 lần. Nhiều phái
đoàn Việt
Mặc dù c̣n trẻ
nhưng Đỗ Thông Minh không phải là người hoàn
toàn khỏe mạnh. Người học
giả tâm huyết và nhiệt thành của cộng đồng
Việt hải ngoại hiện đă hoàn toàn bị hư
hai trái thận. Suốt bao nhiêu năm qua, ông c̣n sống
được là nhờ một trái thận do vợ hiền
trao tặng từ năm 1990.
Con người một thời
mở đường cho Kháng Chiến, con người
đă đóng vai kẻ t́m đường từ năm
1980. Một “Pathfinder” của thế giới người Việt
tỵ nạn, thành viên sáng lập của tổ chức
Người Việt Tự Do ở Nhật Bản một
thời mơ mộng: “Mai này
chúng ta cùng về Việt
Một trái thận
của vợ luôn luôn đeo trong ḿnh. Trên chuyến bay
viễn du ṿng quanh thế giới để đi nói chuyện
văn hóa, học giả Đỗ Thông Minh của chúng ta mỗi
khi nhớ thương vợ hiền để lại quê
người, ông không để tay lên trái tim như thiên hạ
thường t́nh, ông để tay vào bụng, để chắc
chắn rằng, trái thận của t́nh yêu vẫn c̣n
đang làm việc.
Tháng 9 năm nay, Đỗ
Thông Minh từ Đông Kinh trở lại Hoa Kỳ lần
thứ 28 trong chuyến đi 7 tuần, nói chuyện tại
14 nơi. Ông sẽ không nói chuyện văn hóa hay luận
bàn về chuyện người Việt xấu tốt ở
chỗ nào. Sau khi chia tay với Kháng Chiến 20 năm
trước, lần này Đỗ Thông Minh trở lại
Thung Lũng Hoa Vàng San Jose, Cali để làm nhân chứng cho
Kháng Chiến Hoàng Cơ Minh.
Ông Đỗ Thông Minh sẽ thay mặt cho
kháng chiến quân Phạm Hoàng Tùng, tác giả cuốn hồi
kư kháng chiến Hành Tŕnh Người Đi Cứu Nước,
c̣n đang mang nặng kiếp lưu đày ở Cam Bốt,
đem đến San Jose bản báo cáo cuối cùng của một
kháng chiến quân c̣n sống sót. Ông sẽ nói về cái chết
của tướng Hoàng Cơ Minh, người mà ông đă
một thời tin tưởng là sẽ mở được
đường về và các kháng chiến quân...
Đây là một cuốn sách được chờ
đợi 25 năm sẽ ra mắt lần đầu tiên
tại
Xin nhắc lại vào đầu
thập niên 80, Kháng chiến Hoàng Cơ Minh ra đời tại
San Jose và bây giờ vào năm 2006, tác phẩm viết về
câu chuyện người đi cứu nước bên kia biên
giới sẽ được coi như bản phúc tŕnh tổng
kết của một giai đoạn tranh đấu bằng
vơ lực.
Câu chuyện dài hào hùng,
đau thương và cay đắng vẫn kéo dài những
thắc mắc đến ngày nay.
Bao nhiêu người đă chết,
bao nhiêu người c̣n sống. Bao nhiêu lần ngồi lại
và bao nhiêu lần chia tay.
Chương tŕnh ra mắt
sách vào chiều thứ Bảy 30 tháng 9-2006 tại San Jose sẽ
được chuẩn bị chu đáo, có chiếu phim về
công cuộc kháng chiến phục quốc từ Trần
Văn Bá (Pháp Quốc) đến Vơ Đại Tôn (Úc Châu) và
Hoàng Cơ Minh (Hoa Kỳ).
Quan khách sẽ được
nghe các bản nhạc chiến khu bất hủ của
kháng chiến quân Trần Thiện Khải, người
đă tự sát tại Hạ Lào để khỏi rơi
vào tay địch.
Trong chúng ta ai
mà chẳng nghĩ đến quê hương đất
nước. Nếu muốn biết sự thật về
câu chuyện 10 năm kháng chiến từ 1981 đến
1990 tại Đông Nam Á, buổi ra mắt sách sẽ là câu trả
lời cho mọi trăn trở suốt bao năm qua.
Từ sau 1990 cho đến
nay, một trang lịch sử đấu tranh mới đă
mở ra mặt trận chính trị. Con đường mới
là con đường đ̣i hỏi dân chủ và nhân quyền
cho Việt
Mặc dù tác phẩm
có giá trị nhân chứng nhưng thực tế vẫn có
thể c̣n đem đến nhiều sự phê phán. Những
nhận xét của tác giả về chuyện xảy ra trên
thế giới, trong nước và về cộng đồng
Việt hải ngoại phải được coi như
hoàn toàn có tính cách cá nhân với sự hiểu biết và tin
tức giới hạn. Ngoài ra, phần viết về quan
điểm xây dựng đất nước đều
hoàn toàn chủ quan với nhận xét riêng của tác giả.
Ngoài ra, một vài đoạn
ghi lại những dữ kiện trong những năm
đi kháng chiến vẫn c̣n có thể coi như chưa phải
là chính thức. Những sự kiện mắt thấy tai nghe c̣n lẫn với chuyện được
tác giả nghe kể lại trong tù. Độc
giả đọc sách vẫn cần phải tự gạn
lọc để nhận thức các điểm nào xác tín
và các điểm hoài nghi.
Sau cùng, đây là một cuốn
sách cần t́m đọc và việc thẩm định sau
cùng trong tay quư độc giả. Người
đem cuốn sách từ Đông Kinh đến San Jose là
Đỗ Thông Minh, người t́m đường của
thập niên 80. Hy vọng rằng, cuốn hồi kư là bản
báo cáo của những người vừa thông minh vừa
lương thiện.
Thế hệ
sau này học được nhiều qua gương thành
công của tiền nhân. Nhưng hậu
thế cũng học được qua những bài học
thất bại của người đi trước.
Những người đă xả thân viết
nên bài học đau thương để làm nền móng
đấu tranh cho đời sau. Từng
thế hệ nối tiếp phải thay nhau lên đường.
Xa xa phía trước vẫn
là những kẻ ḍ đường. The
“Pathfinder” Đỗ Thông Minh là một trong những người
t́m đường của chúng ta.
Một lần nữa, San
Jose chào đón con người đă có lần tạm cư ở
đất này, làm báo “Người Việt Tự Do” ấn
bản Bắc Mỹ và sau trở thành báo Kháng Chiến.
Đó là thời
kỳ của những năm 80.
Cuốn sách ông giới thiệu
sẽ nằm trong thư viện của
Viện Bảo Tàng Việt
Xin mời quư vị đến
với “Hồi Kư Của Người Đi Cứu Nước.”.
Thứ Bảy 30 tháng 9-2006,
một ngày làm sống lại cả 25 năm trước.
Giao Chỉ - San
Jose, 2006