VIỆT NAM HAI TUẦN QUA (30.9-13.10.04)   LTS: Dưới đây là cuộc phỏng vấn TS Âu Dương Thệ của ông Quang Dũng đài Phục hưng Việt Nam đã được phát thanh ngày 14.10.04.     KẾT QUẢ HỘI NGHỊ THỰƠNG ĐỈNH Á-ÂU 5 (ASEM 5) Ở HÀ NỘI   Trong những ngày vừa qua các cơ quan báo chí của nhà nước CSVN đã viết và nói rất nhiều về Hội nghị ASEM 5 vừa được tổ chức ở Hà nội. Hội nghị này diễn ra như thế nào?            Sau suốt một năm vận động ngoại giao rất ráo riết của giới lãnh đạo CSVN, đôi lúc tưởng như sẽ bất thành vì những bất đồng giữa ASEAN và EU về sự tham dự của chính quyền quân phiệt Miến điện, nhưng cuối cùng Hội nghị thựơng đỉnh Á-Âu thường có tên quen thuộc là ASEM 5 cũng vừa diễn ra ở Hà nội trong hai ngày 8-9.10. 39 phái đoàn cao cấp các nứơc ASEAN, EU, Trung hoa, Nhật và Nam hàn đã tham dự, trong đó có tổng thống Pháp, thủ tướng Đức, thủ tướng Trung hoa, thủ tướng Nhật…Cả gần ngàn kí gỉa quốc tế đã ghi tên tới Hà nội trong các ngày vừa qua.          Do vấn đế an ninh, tất cả công viên chức và sinh viên học sinh đã được nghỉ ở nhà trong các ngày có Hội nghị. VN đã bỏ ra 200 tỉ (13 triệu Mĩ kim) để tổ chức Hội nghị thượng đỉnh lớn nhất từ trước tới nay. Nếu so với ngân sách eo hẹp của VN thì đây là một số tiền rất lớn. Để có thể mường tượng số tiền chi tiêu lớn cho việc tổ chức Hội nghị này như thế nào, chúng ta có thể so sánh với việc chế độ Hà nội vừa chỉ bỏ ra khoảng gần 100 tỉ đồng để giúp đỡ nhân dân 12 tỉnh ở đồng bằng Cửu long giải quyết thiệt hại do lũ lụt vừa gây ra. Nghĩa là số tiền giúp nạn nhân lũ lụt ở 12 tỉnh đồng bằng Cửu long chỉ bằng nửa số tiền chi tiêu trong mấy ngày cho Hội nghị thượng đỉnh ASEM!   Chi tiêu cho cuộc họp thì rất lớn, nhưng kết quả Hội nghị thượng đỉnh ra làm sao?            ASEM đã ra đời được 8 năm. Sự hợp tác giữa các nước trong ASEM dựa trên ba trụ cột là chính trị, kinh tế và văn hoá. Vì thế chương trình của Hội nghị cũng đã dành cho ba buổi họp giữa các trưởng phái đoàn về ba vấn đề này.          Trong buổi họp thứ nhất vào sáng 8.10 các vấn đề thời sự chính trị đang sôi bỏng đã được thảo luận và được các thành viên quan tâm: việc chống khủng bố quốc tế, tăng cường vai trò của Liên hiệp quốc (LHQ) qua việc cải tổ lại Hội đồng bảo an LHQ…..          Buổi chiều 8.6 các bên đã thảo luận về hợp tác kinh tế và thương mại với chủ đề „"Thúc đẩy quan hệ đối tác Á - Âu về kinh tế trong bối cảnh toàn cầu hoá và chủ nghĩa khu vực mở". Đúng ra đây là phiên họp quan trọng nhất của Hội nghị. Nhưng vì hai hội nghị cấp bộ trưởng về kinh tế và tài chánh để chuẩn bị cho Hội nghị thượng đỉnh  ASEM  đã bị huỷ bỏ vào tháng 7 và 8, nên trong phiên họp chiều 8.10 các trửơng phái đoàn không thể có quyết định về lãnh vực chính của sự hợp tác giữa hai khu vực  mà chỉ dựa vào bản kiến nghị do Nhóm đặc nhiệm đặc trách kinh tế đề nghị với các bộ trưởng của ASEM xem xét trong thời gian tới. Nghĩa là trong buổi họp này các phái đoàn chỉ làm công tác ghi nhận các đề nghị và giao cho các bộ chuyên trách bàn thảo trong thời gian tới.. (Lao động, Vietnamnet 8- 9.10)          Buổi họp thượng đỉnh thứ ba vào sáng 9.10 bàn về vấn đề liên lạc và trao đổi văn hoá giữa hai khu vực. Trong vấn đề này cũng không có kết luận hay quyết định gì mới, ngoài việc lập lại việc khuyến khích giao lưu văn hoá, giáo dục và khoa học giữa hai khu vực. Các bên đồng ý là Hội nghị Bộ trưởng Văn hoá-Văn minh ASEM lần thứ hai sẽ được tổ chức ở Paris vào năm tới (TTXVN 9.10). Điều đáng lưu ý là TT Pháp Chirac, người ca ngợi chế độ CSVN nhất trong Hội nghị này, đã rời Hà nội ngay từ tối 8.10 để cầm đầu một đoàn hùng hậu các nhà kinh doanh Pháp sang Bắc kinh để thương lượng các kế hoạch hợp tác kinh tế lớn giữa hai nước!   Trong Hội nghị này vấn đề Nhân quyền cũng là môt trọng tâm thảo luận. Nhưng nhân quyền liên quan tới những nước nào?            Vấn đế nhân quyền vẫn là một khó khăn lớn làm cản trở sự hợp tác trong các lãnh vực khác giữa Á và Âu trong Hội nghị ASEM 5. Trong đó ba nước có chế độ độc đảng hay quân phiệt là VN, Trung hoa và Miến điện đã có những vi phạm nhân quyền rất trầm trọng.          Trước và ngay trong Hội nghị thượng đỉnh sự tham dự của đại diện chính quyền quân phiệt Miến điện đã là bứơc cản chính, đã có lúc tưởng như phải huỷ bỏ Hội nghị cấp cao. Các nước EU trứơc sau đòi nhà cầm quyền Miến điện phải trả tự do cho bà San Suu Kyi, một người đấu tranh dân chủ và đã từng được trao giải thưởng Nobel hoà bình . Nhiều đại diện của EU đã không tham dự lễ chào mừng các nước mới tham gia ASEM chỉ vì có đại diện Miến điện. Thủ tứơng Anh đã không tới Hà nội dự Hội nghị có lẽ cũng vì vấn đề này, mặc dầu vào đầu năm chính Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã thân hành sang London mời. Các nước EU đã tuyên bố là sau Hội nghị thượng đỉnh ASEM 5 họ sẽ tiến hành chính sách phong toả Miến điện tiếp tục.          Trong Hội nghị này Thủ tướng Trung hoa Ôn Gia Bảo cũng muốn yêu cầu các nước EU huỷ bỏ lệnh cấm bán võ khí cho Trung hoa từ sau khi nhà cầm quyền Bắc kinh đàn áp đẫm máu các cuộc biểu tình của sinh viên Trung hoa cuối thập niên 80 của thế kỉ trước. Nhưng yêu cầu của Bắc kinh vẫn chưa được xét dến!   Còn đối với những vi phạm tự do tôn giáo và nhân quyền ở VN thì các phái đoàn của EU đã có thái độ như thế nào?            Những vi phạm nhân quyền ở VN cũng đã là đề tài thảo luận đa phương và song phương giữa VN với EU và nhiều nứơc hội viên của EU như Pháp, Đức, Ý, Hà lan…Ngay trong diễn văn chào mừng Hội nghị, Chủ tịch Uỷ ban điều hành EU ông Prodi đã nói vấn đề nhân quyền trước sau vẫn là một nguyên tắc quan hệ giữa hai khu vực. TT Pháp Chirac đã khuyên Hà nội nên cải tổ cả trong chính trị để cho ngừơi dân được tự do dân chủ thì sự pháp triển mới bền vững. Trong khi ấy phái đoàn Ý đã cho biết, Phó thủ tướng Vũ Khoan đã hứa là sẽ không đàn áp đồng bào Thượng ở Tây nguyên.                Điều đáng chú ý là,  trong dịp này một số tổ chức của các cộng đồng VN ở EU đã biết vận động Quốc hội Âu châu, Uỷ ban Điều hành Âu châu và chính phủ nhiều nước EU về những vi phạm tự do tôn giáo, nhân quyền và đàn áp ngừơi thiểu số của chế độ Hà nôi.  Trong dịp này trên 100 dân biểu QH Âu châu đã lên tiếng chung kêu gọi chế độ CSVN phải trả tự do cho hai vị lãnh đạo Phật giáo VN Thống nhất HT Thích Huyền Quang và HT Thích Quảng Độ, đồng thời tôn trọng quyền tự do tín ngữơng. ( báo điện tử Đảng Cộng sản 9.10, Quê mẹ 7.10, RFA 10.10)            Không những thế, điều cần nhấn mạnh là vấn đề tôn trọng nhân quyền đã trở thành trọng tâm trong cuộc thảo luận song phương giữa VN và EU tại bên lề Hội nghị này. Điều 6 trong Thông cáo chung giữa VN-EU đã ghi rất rõ: „ Lãnh đạo hai bên nhấn mạnh các nguyên tắc được ghi trong Hiệp định hợp tác Việt Nam-EC trong đó có việc tiến hành đối thoại về các vấn đề dân chủ, quyền con người trên tinh thần tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau. Lãnh đạo hai bên hài lòng về chất lượng của đối thoại thẳng thắn, cởi mở và xây dựng nhằm tăng cường hợp tác giữa hai bên trong lĩnh vực này.“(TTXVN 8.10) Như vậy thì Hội nghị này đã đạt được những thành công cụ thể gì và cho phía nào?          Nếu ai theo dõi việc chuẩn bị Hội nghị thượng đỉnh ASEM 5 từ hai năm nay, nhất là trong năm nay thì đã thấy sau rất nhiều vận động của nước chủ nhà là VN, nhưng vào mùa hè vừa qua đã có lúc tưởng như Hội nghị này đã bị huỷ bỏ vì vấn đề tham dự của Miến điện. Nhưng cuối cùng Hội nghị cấp cao vẫn họp được, cho thấy đây là một thành công ngoại giao của chế độ Hà nội.          Một thành công bất ngờ khác cho Hà nội bên lề của Hội nghị cấp cao ASEM 5 là vào phút chót EU đã thoả thuận để VN tham gia vào Tổ chức thương mại Quốc tế (WTO). Có lẽ đây là một giải thưởng khuyến khích của EU cho VN, một nứơc chủ nhà đã cố gắng tổ chức chu đáo Hội nghị ASEM 5. Nhưng phần thưởng khuyến khích này chỉ có một giá trị nhất định, vì để được gia nhập vào WTO Hà nội phải được sự thoả thuận của tất cả các nước hội viên của WTO.  Cửa ải lớn nhất trong thời gian tới cho Hà nội là Hoa kì.          Tuy nhiên, nếu xét ngắn hạn thì Hội nghị cấp cao ASEM đã đem lại một số thành quả ngoại giao cho chế độ CSVN. Nhưng nếu xét dài hạn thì đây lại là một lợi điểm quan trọng cho tiến trình dân chủ hoá ở VN trong thời gian tới. Việc Hà nội đứng ra tổ chức Hội nghị thựơng đỉnh ASEM 5 đã cho thấy là tiến trình hội nhập của VN vào thế giới trong giai đoạn toàn cầu hoá hiện nay là một tiến trình không thể đảo ngược.  Trong tiến trình hội nhập đó thì chế độ CSVN phải thoả thuận với các đối tác bên ngoài về những luật chơi chung, nếu Hà nội muốn ngồi chơi tiếp tục. Trong cuộc chơi hiện nay thì ai cũng biết các nước kĩ nghệ, đồng thời cũng là những xã hội dân chủ đa nguyên và tôn trọng nhân quyền, đang có ưu thế tuyệt đối. Những điều chế độ CSVN phải chấp nhận thảo luận về các vấn đề nhân quyền và dân chủ như đã được ghi rõ trong Thông cáo chung giữa VN và EU đã cho thấy việc này. Do đó, ngừơi ta có thể tiên liệu rằng, những cơ hội để đẩy mạnh sự thông thoáng chính trị ở trong nước trong thời gian tới sẽ nhiều hơn và mạnh hơn. Những Ngừơi Dân chủ VN ở trong và ngoài nước sẽ tự tin hơn và sẽ được hổ trợ mạnh hơn của các nước dân chủ trong các cuộc vận động đòi tự do tôn giáo và nhân quyền ở VN.   QUAN HỆ HIỆN NAY GIỮA HÀ NỘI-BẮC KINH Quan hệ giữa hai nước láng giềng VN và Trung hoa trong thời gian hiện nay có một số mặt thuận lợi, nhưng có những vấn đề khó khăn. Mặt thuận lợi là lãnh vực nào?          Vừa qua Thủ tướng Trung hoa Ôn Gia Bảo đã chính thức thăm VN trong dịp Hội nghị cấp cao ASEM 5. Trong thông cáo chung vừa được công bố về kết quả các cuộc hội đàm giữa TT Phan Văn Khải và TT Ôn Gia Bảo cho thấy có một số dấu diệu phát triển tương đối tốt, nhưng vẫn còn nhiều bất đồng lớn giữa hai bên.          Dấu hiệu phát triển thuận lợi nằm trong lãnh vực thương mại giữa hai bên. Kim ngạch giao thương giữa VN và Trung hoa (TH) tiếp tục tăng nhanh trong thời gian qua. Hiện nay đã lên tới khoảng 5 tỉ USD và dự tính sẽ tăng gấp đôi vào năm 2010. Nhưng trong sự giao thương với Trung hoa thì VN bị thiệt thòi. Kim ngạch xuất khẩu của VN sang TH trong năm 2003 là 1,7 tỉ USD, nhưng lại nhập khẩu của TH là 2,5 tỉ USD. Nghĩa là VN phải nhập siêu của TH là khoảng 700 triệu USD. Trong khi ấy việc buôn bán của VN với Mĩ và EU đã diễn ra ngược lại. Tại hai thị trường quan trọng này VN xuất khẩu nhiều hơn là nhập khẩu. (Thời báo kinh tế -TBKT- điện tử 5.10).   Trong thời gian qua hai bên cũng đã thoả thuận thiết lập các hành lang kinh tế "Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh", "Nam Ninh - Lạng Sơn - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh" và vành đai kinh tế xung quanh Vịnh Bắc Bộ.          Ngoài ra, vào giữa tháng 9 Hà nội cũng đã ra quyết định cho các du khách Trung hoa không phải xin Visa vào VN du lịch. Với quyết định này Hà nội hi vọng sẽ thu hút khoảng một triệu du khách TH. Trong tám tháng đầu 2004 đã có khoảng 500.000 ngừơi TH sang du lịch VN, chiếm trên ¼ tổng số du khách nước ngoài vào VN. (TBKT 8.9.04). Du lịch đang trở thành một nguồn thu ngoại tệ quan trọng cho Hà nội.          Tháng 6 vừa qua Bắc kinh và Hà nội đã phê chuẩn Hiệp định phân định Vịnh Bắc bộ và Hiệp định hợp tác về đánh cá trên Biển Đông. Lần đầu tiên nhà cầm quyền CSVN đã cho công bố hai Hiệp định này. (Nhân dân 29.7 và 12.8) Nhưng chỉ làm sau khi Hiệp định được phê chuẩn. Có nghĩa là trước đó các dân biểu Quốc hội khi làm công tác biểu quyết vẫn chưa biết mặt mũi và nội dung của hai Hiệp định này. Họ chỉ làm công tác gật! Được biết trong thời gian gần đây đã xẩy ra tranh chấp ở khu vực biên giới giữa hai nước. Hai bên đã giải quyết như thế nào?          Trong thời gian gần đây đã xẩy ra một số xung đột ở khu vực biên giới giữa hai nước. Có lẽ đã có những va chạm ở biên giới giữa hai bên, thành thử vào đầu tháng 8 đã phải có cuộc họp cấp bộ giữa hai nước để tìm cách giải quyết. Ngày 10.8 báo Nhân dân đã cho biết Thứ trưởng Ngoại giao VN Vũ Dũng đã gặp Thứ trưởng Ngoại giao Trung hoa Vương Nghị ở Nam ninh tỉnh Quảng tây ngày 8.8 để thảo luận „về một số biện pháp ngăn ngừa và xử lí các vấn đề nảy sinh về biên giới lãnh thổ“.  Trong Biên bản cuộc họp đã xác nhận: „hai bên sẽ hợp tác chặt chẽ trong việc ngăn ngừa và xử lí các vấn đề nảy sinh ở khu vực biên giới trên đất liền và trong Vịnh Bắc bộ ngay tại cơ sở, không để ảnh hưởng đến quan hệ tốt đẹp giữa hai nước“.          Tuy hai bên cố tình không nói rõ đã xảy ra tranh chấp ở nơi nào và vào thời điểm nào, nhưng nội dung Biên bản đã cho thấy đã xẩy ra xung đột khá lớn và khá lâu tạo ra căng thẳng giữa hai bên và cuối cùng họ đã phải có cuộc họp đặc biệt ở cấp Thứ trưởng ngoại giao.          Mặc dầu đã có cuộc thảo luận để giải quyết vụ xung đột, nhưng dường như cuộc xung đột này vẫn còn tạo sự căng thẳng giữa Bắc kinh và Hà nội. Cho nên trong cuộc gặp mới đây giữa Phan Văn Khải và Ôn Gia Bảo vấn đề này lại được đưa ra là một trong những vấn đề thảo luận chính. Ngay trong phần đầu điểm 5 Thông cáo chung đã viết: „ Hai bên nhất trí cho rằng, tháng 8 năm 2004, hai Trưởng đoàn đại biểu Chính phủ đàm phán về biên giới lãnh thổ hai nước tiến hành cuộc gặp đặc biệt, đạt được nhất trí và ký Biên bản hội đàm về việc triển khai cụ thể nhận thức chung quan trọng của Lãnh đạo cấp cao hai nước là có lợi cho việc tăng cường hơn nữa sự tin cậy lẫn nhau giữa hai bên, thiết thực phòng ngừa và xử lý thỏa đáng, kịp thời những vấn đề nảy sinh liên quan đến biên giới lãnh thổ. Hai bên đồng ý áp dụng các biện pháp hữu hiệu, nhanh chóng thực hiện các nội dung của Biên bản. „(TTXVN 8.10) Những khó khăn tồn tại khác giữa VN và Trung hoa là những vấn đề nào và có cách giải quyết không?          Các vấn đề bất đồng quan trọng khác là chương trình cắm mốc biên giới trên đất liền vẫn không tiến hành tốt và đặc biệt là vẫn chưa giải quyết được các tranh cãi về Biển Đông, cụ thể là hai quần đảo Hoàng sa và Trường sa. Trước đây vài tuần Hà nội đã lên tiếng phản đối việc Bắc kinh và Ma ní đã thoả thuận hợp tác thăm dò khu vực quần đảo Trường sa. Trước đó Bắc kinh đã phản đối Hà nội đã tổ chức du lịch ở Trừơng sa và mở rộng đường bay ở đây. Trong Thông cáo chung giữa PVK và OGB chỉ nhắc lại các nguyên tắc đã có, nhưng chưa đưa ra những biện pháp giải quyết cụ thể: „Hai bên đồng ý nghiêm chỉnh tuân theo nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai nước, tôn chỉ, nguyên tắc của "Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông" (DOC) giữa các nước thành viên ASEAN và Trung Quốc, thực sự kiềm chế, hai bên đều không có bất cứ hành động đơn phương nào làm phức tạp hoặc mở rộng tranh chấp, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, kể cả không có hành động vũ lực đối với tàu thuyền đánh cá, duy trì ổn định tình hình biển Đông bằng hành động thực tế.“ (TTXVN 8.10)   VỤ ÁN QUOTA   Trong những ngày vừa qua báo chí trong nước từơng thuật rộng rãi về vụ hối lộ và tham nhũng trong Bộ thương mại có liên quan tới con trai Thứ trưởng Thương Mại Mai Văn Dâu, thừơng được gọi là „Vụ án Quota“. Đầu đuôi vụ án này ra sao?          Cuối tháng 9, Mai Thanh Hải, con trai Thứ trửơng Thường trực bộ Thương mại Mai Văn Dâu, và là một chuyên viên Vụ Xuất nhập khẩu (XNK), Bộ Thương mại đã bị bắt ở Hà nội vì đã tổ chức đứng trung gian môi giới trong việc phân chia quota cho các xí nghiệp may mặc bán các hàng sang Hoa kì. MTHải đã hửơng hoa hồng trung gian hàng nhiều tỉ đồng trong các năm qua. Theo báo chí ở trong nước, chỉ riêng trong một vụ  ông Hải đã nhận 510 triệu đồng của một doanh nghiệp ở Hà nội để chạy 70.000 tá sản phẩm may mặc xuất cảng sang Mĩ vào năm 2003.          Tiền đã trao, nhưng "cháo" múc được chỉ có quota cho 28.000 tá sản phẩm, thành thử xí nghiệp này đã đến nhà riêng đòi Hải phải trả lại tiền "thừa", lúc đầu MTHải không chịu và xí nghiệp đã đặt đơn kiện. Cuối cùng MTHải phải trả lại.          Trứơc đó vài tuần Phó vụ trưởng Vụ Xuất nhập khẩu Bộ thương mại, Lê Văn Thắng, đã bị bắt vì ăn hối lộ trong việc phân chia các quota hàng may mặc xuất cảng sang Mĩ và Thắng đã khai cả Mai Thanh Hải. (Tuổi trẻ và VNExpress 2.10)          Mới đây Thứ trưởng Mai Văn Dâu đã tạm thời phải xin nghỉ và đang phải làm bản tự khai. (Lao động điện tử 2.10) Vụ án Quota có những đặc điểm gì đang làm mọi ngừơi trong nứơc quan tâm?          Ngừơi dân trong nước đang theo dõi vụa án này vì vụ hối lộ và tham nhũng này có những đặc điểm của xã hội VN hiện nay dứơi chế độ độc đảng. Đây không phải chỉ là trường hợp cá biệt của Mai Thanh Hải mà là cả ngàn cả vạn các con ông cháu cha đang có quyền lực lớn ở VN.          Xét về lí lịch của Mai Thanh Hải cho thấy những biểu tượng này. Mai Thanh Hải sinh 1972 khi bị bắt vào cuối tháng 9 thì vẫn sống chung với bố mẹ trong một biệt thự bốn tầng ở Hà nội. Trong thời gian là sinh viên, Hải học hành không đi đến đâu, nhưng cuối cùng vẫn có bằng, tức là chế độ „học giả, bằng thật“  rất phổ biến trong các giới thuộc „con ông cháu cha“. Đây là đặc điểm các quan lớn thường có rất nhiều quyền trong xã hội XHCN hiện nay ở VN.           Có một thời gian Hải còn du học ở Úc. Bình thường ra, lương của một Thứ trưởng cũng không cao và không đủ chi viện cho con du học ở các nước tư bản rất tốn phí.  Điều này phản ảnh tệ trạng của xã hội VN hiện nay là có quyền tức là có tiền, tiền hôi được do tham nhũng.          Năm 1998 khi ấy mặc dù chưa có bằng cấp, Hải đã là nhân viên của Công ti XNK Tổng hợp I của Bộ thương mại mà cha làm Thứ trưởng. Sau khi tốt nghiệp Đại học ngoại thương 2002 thì Hải được điều về Vụ XNK trong tổ điều hành XNK dệt may dứơi quyền của Vụ phó Lê Văn Thắng. Thứ trưởng Bộ Thương mại Mai Văn Dâu, người trực tiếp phụ trách điều hành công tác XNK của bộ, cũng là người trực tiếp lo công tác XNK dệt may và quyết định cấp quota cho hàng dệt may XK sang thị trường Mỹ. Như chúng ta biết, chính vào thời gian này thì việc bán hàng dệt-may sang Hoa kì đang rất phát đạt. Đây là đặc điểm thứ ba giải thích lối làm ăn theo vây cánh gia đình, bạn bè cho vào làm việc những nơi béo bở, hái ra tiền đang trở thành một lối sống, suy nghĩ và hành động của các quan chức có quyền lực ở VN.          Mai Thanh Hải lấy một hoa hậu VN năm 2000 đã tổ chức đám cứơi hai lần ở hai khách sạn 5 sao ở Sàigòn và Hà nội! Trong xã hội độc đảng, phe cánh thì các cô cậu ấm, con cái các quan lớn có quyền thế, coi tiền như giấy. Đồng tiền mua tiên cũng được. Đây cũng là đặc điểm nữa trong xã hội độc tài!          Các chuyện này dân chúng ở Hà nội và Sài gòn đều biết, chả lẽ các quan lớn trong Bộ chính trị, trong Bộ công an, Viện kiểm sát lại không biết? Tình hình tham nhũng và hối lộ tràn lan như thế thì lỗi từ đâu? Do thiếu dân chủ ở cấp cơ sở, tức cấp dứơi, hay mất dân chủ ngay từ cấp lãnh đạo?          Cuối tháng 9 vừa qua Hội nghị tổng kết 6 năm thực hiện Chỉ thị 30-CT/TW của Bộ Chính trị về thực hành dân chủ ở cấp cơ sở, TBT Nông Đức Mạnh đã dự và Phan Diễn, ủy viên Bộ Chính trị, thường trực Ban bí thư Trung ương Đảng, , trong tư cách là Trưởng ban Chỉ đạo chống tham nhũng của BCT, đã nói.           “Nếu chúng ta thực hiện được dân chủ thật sự ở các cơ quan, nâng cao tinh thần dám phê bình, nhận xét, đấu tranh vì lợi ích chung thì những vụ việc tiêu cực, tham nhũng sẽ khó thực hiện hơn.” (BBC 4.10) Phan Diễn xác nhận tệ trạng tham nhũng và vô luật pháp đang phổ biến mạnh:          „Tình trạng xây dựng, thực hiện Quy chế một cách hình thức hoặc tiến hành theo kiểu ''đầu voi đuôi chuột'', bệnh thành tích vẫn còn phổ biến. Hiện tượng vừa vi phạm dân chủ, vừa thiếu kỷ cương phép nước ở một số cơ sở vẫn chưa được ngăn chặn, khắc phục. Một bộ phận cán bộ, viên chức, đảng viên sa sút về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tham nhũng, quan liêu, lãng phí, vi phạm quyền làm chủ, ức hiếp dân chưa được phát hiện, xử lý nghiêm minh đã và đang là những vấn đề nhức nhối hạn chế việc xây dựng, thực hiện Quy chế dân chủ, giảm lòng tin của nhân dân ở không ít cơ sở.“ (Diễn văn của Phan Diễn trong Hội nghị tổng kết 6 năm thực hiện dân chủ ở cơ sở vào cuối 9.04, ĐCS 30.9)          Vụ án Quota Mai Thanh Hải rõ ràng không phải là vi phạm dân chủ cơ sở, tức ở cấp dứơi. Mà nó chính là một điển hình cho vi phạm dân chủ ngay ở cấp cao, ở ngay thủ đô Hà nội, ngay trong Bộ thương mại, là bộ đang nắm trong tay chính sách xin- cho mạnh nhất trong thời kinh tế thị trường (KTTT) theo định hứơng XHCN, tức KTTT trong chế độ độc đảng! Nơi mà chủ nghĩa xin- cho đang ngự trị, nơi những ngừơi có quyền lực đang dùng cái quyền „cho“ của mình để bắt những ai đi „xin“ phải hối lộ tiền bạc….          Trong một cơ chế quan liêu và độc tài như thế thì làm sao lại có thể nói đến dân chủ được! Ngay những nhân vật có quyền lực nhất trong Bộ chính trị đã coi thường kỉ cương, Điều lệ đảng, đứng trên luật pháp, tức là họ coi thường dân chủ, chà đạp dân chủ thì còn nói chi tới dân chủ ở các cấp cơ sở bên dứơi!♣   Mục Thời sự Tạp chí Dân chủ & Phát triển điện tử:             www.dcpt.org     hay    www.dcvapt.net                                      Ende