THÔNG  TIN Nr.37, 08.2006

Họp Mặt Dân Chủ 2006 tại Maryland kết thúc với lời kêu gọi: Ðẩy mạnh dân chủ thay thế độc tài đảng trị ở Việt Nam

MOUNT ST. MARY UNIVERSITY, Maryland (NV) - Cuộc Họp Mặt Dân Chủ 2006 với hơn 30 nhà hoạt động cho dân chủ tại trường Ðại Học Mount St. Mary, đã kết thúc trưa ngày Chủ Nhật 11 Tháng Sáu năm 2006 sau 3 ngày thảo luận, với lời kêu gọi đẩy mạnh những nỗ lực “tìm ra những giải pháp tối ưu, bất bạo động, xóa bỏ độc tài và đảng trị, thay thế vào đó là thể chế tự do dân chủ nhằm đưa đất nước đi lên”. Cuộc họp mặt diễn ra trong khung cảnh của một trường đại học cổ, có từ đầu thế kỷ 19 kể từ sáng ngày Thứ Năm 9 Tháng Sáu năm 2006 được các nhà tổ chức mô tả là các cuộc thảo luận “bàn tròn, trong khung cảnh yên tĩnh”. Những tham dự viên, ngoài những nhà hoạt động dân chủ gốc Việt Nam tại Hoa Kỳ còn có những thành phần đến từ Pháp, Ðức và Ba Lan, trong số đó người ta có thể nhận ra các khuôn mặt quen thuộc trong các hoạt động đấu tranh dân chủ cho Việt Nam như các ông Bùi Tín, Bùi Diễm (cựu đại sứ Việt Nam Cộng Hòa tại Hoa Kỳ), Nguyễn Cao Quyền (cựu chánh thẩm Tòa Án Quân Sự), Giáo Sư Nguyễn Ngọc Bích, Giáo Sư Ðoàn Việt Hoạt, các ông Vũ Thiện Hân, Âu Dương Thệ, Ðặng Ðình Khiết, Lâm Ðăng Châu, Nguyễn Tự Cường, Nguyễn Mậu Trinh, Trần Ngọc Thành, Trần Trung Việt (giới trẻ Ba Lan). Tham dự viên nữ có mặt trong cuộc Họp Mặt Dân Chủ lần này có: Mạc Việt Hồng (Ba Lan), Trần Thị Thức, Trương Anh Thụy và Giáo Sư Ðào Thị Hợi.

Sau nghi thức khai mạc và lời phát biểu của Giáo Sư Nguyễn Ngọc Bích, trưởng ban tổ chức cuộc Họp Mặt Dân Chủ 2006, trong suốt ba ngày hội họp, nhiều chuyên đề được đưa ra thuyết trình và thảo luận. Các đề tài thuyết trình rất đa dạng và tạo được những cuộc thảo luận sôi nổi. Những bài học rút ra từ những kinh nghiệm vận động và tập hợp có lẽ là những chủ đề chính trong cuộc họp mặt dân chủ lần này.

Ông Bùi Tín, một cựu đại tá trong quân đội Cộng Sản Việt Nam hiện sống lưu vong tại Pháp, đã tuyên bố rằng, tuy có những quan điểm vẫn còn khác biệt và đôi khi đối chọi nhau, nhưng cuộc họp “rất hữu ích”. Một thành viên trong cuộc Họp Mặt Dân Chủ tuyên bố với điều kiện ẩn danh: “Lần đầu tiên tôi được tham dự một cuộc hội thảo nghiêm chỉnh và yên tĩnh như vậy”.

Ðúng như tên gọi “tĩnh hội”, hội nghị diễn ra trong một phòng họp tiện nghi nằm sâu trong ký túc xá của trường đại học trên với những đề tài thuyết trình và thảo luận liên tiếp từ 9 giờ sáng cho tới 10 giờ đêm mỗi ngày. Ban tổ chức hội thảo đã ký hợp đồng để thuê ký túc xá của sinh viên cho các hội thảo viên làm chỗ ăn ở cho thuận tiện trong suốt thời gian họp mặt. Trong số các buổi thảo luận, ban tổ chức Họp Mặt Dân Chủ đã thực hiện được những cuộc thảo luận trực tuyến từ phòng hội nghị với những nhà tranh đấu cho dân chủ tại Sài Gòn, Hà Nội, Pháp và Hoa Kỳ như các luật sư Trần Thanh Hiệp, Nguyễn Văn Ðài, Phương Nam Ðỗ Nam Hải, Lê Quốc Quân, Lê Công Ðịnh và Giáo Sư Nguyễn Chính Kết.

Theo tinh thần của Quy Ước Họp Mặt Dân Chủ được chấp thuận trong buổi họp vào chiều ngày Thứ Bảy, cuộc gặp gỡ này là một sinh hoạt định kỳ được hỗ trợ thêm bởi một diễn đàn online Họp Mặt Dân Chủ nhằm:

- Trao đổi trong tinh thần cởi mở, dựa trên sự nhìn nhận và chấp nhận tính đa nguyên, đa dạng trong cộng đồng chúng ta từ tư tưởng, chính kiến, nguồn gốc, văn hóa, tôn giáo, xã hội, địa phương.

- Phân tích tình hình đất nước về mọi mặt để tìm ra những giải pháp tối ưu, bất bạo động xóa bỏ độc tài đảng trị thay thế vào đó là thể chế tự do dân chủ.

- Mỗi người tham dự Họp Mặt Dân Chủ với tư cách cá nhân, được quyền nói tất cả những gì mình quan tâm và lắng nghe quan điểm của các tham dự viên khác.

- Những người tham dự Họp Mặt Dân Chủ chủ trương đẩy mạnh cuộc vận động dân chủ ở hải ngoại trong tinh thần tích cực yểm trợ cuộc đấu tranh dân chủ trong nước.

Trước khi kết thúc cuộc Họp Mặt Dân Chủ, ban tổ chức đã đề nghị cuộc Họp Mặt Dân Chủ 2007 sẽ diễn ra tại Ba Lan. (V.A.)

Họp Mặt Dân Chủ có phải là một Tĩnh hội ?

(Người Việt Online, 14.6.06)

Trên một khoảng sân rộng, cỏ xanh rì từ phòng hội nghị thuộc một tu viện cổ xây cất từ năm 1808 xuống tới cafteria người ta có thể nhìn thấy 2 cựu binh cao tuổi, một là cựu Ðại Tá Bùi Tín trước kia thuộc quân đội Cộng Sản Bắc Việt, một là cựu Ðại Tá Nguyễn Cao Quyền thuộc Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa dìu nhau đi. Cựu Ðại Tá Bùi Tín bị đau chân khi ông từ Pháp qua Hoa Kỳ để tham dự cuộc Họp Mặt Dân Chủ 2006. Ông Quyền thấy thế nên dìu ông Tín xuống nhà ăn. Trước ngày 30 Tháng Tư năm 1975, hai người nếu phải chạm trán với nhau, chắc chắn một người phải rút súng trước.

Ngày nay, cả hai ông Bùi Tín và Nguyễn Cao Quyền đều là hai trong những nhà hoạt động dân chủ hàng đầu ở hải ngoại. Và hơn ai hết, họ là những người tuy tuổi đã cao, nhưng vẫn nỗ lực không mệt mỏi đóng góp phần mình vào việc mưu tìm một giải pháp tối ưu, bất bạo động nhằm xóa bỏ độc tài đảng trị để thay thế vào đó là thể chế tự do dân chủ tại Việt Nam. Tuy nguồn gốc của hai khác nhau thời chiến tranh, nhưng ngày nay, họ đều là những người Việt Nam lưu vong, một người khước từ chế độ mà mình đã từng đi theo, một người thì vẫn không thế chấp nhận chế độ hiện tại ở Việt Nam. Tuy thế, chưa hẳn là hai người đã đồng ý với nhau hoàn toàn về những phương thức vận động dân chủ hoặc cách nhìn con đường đi tới của mình. Ðiều này có thể thấy rõ trong mấy ngày hội thảo của cuộc Họp Mặt Dân Chủ 2006 tại trường Ðại Học Mount St. Mary, thành phố Emmitsburg, tiểu bang Maryland, từ ngày 9 Tháng Sáu đến ngày 11 Tháng Sáu năm 2006.

Chẳng hạn như khi đánh giá về ảnh hưởng của những cuộc “Họp mặt dân chủ”, cựu Ðại Tá Bùi Tín nói rằng, với mấy chục thành viên của Họp Mặt Dân Chủ, “chúng ta không sẽ không thể làm cho họ (Hà Nội) lo ngại chúng ta hành động lật đổ chúng, nhưng qua những nguồn tin riêng của tôi, Hà Nội rất sợ những gì chúng ta cố nói cho dân chúng trong nước hiểu về bộ mặt thật của người Cộng Sản”. Và mọi người cười vui khi cựu Ðại Tá Nguyễn Cao Quyền, người từng là chánh thẩm Tòa Án Quân Sự và viên chức ngoại giao Việt Nam Cộng Hòa trước ngày 30 Tháng Tư năm 1975 nói: “Này, ông Tín, hãy nghe tôi xử ông này...” Ðó là lối mở đầu thân mật khi ông Quyền trình bày một ý kiến ngược lại với ý kiến của ông Bùi Tín. Trong vấn đề ảnh hưởng của Họp Mặt Dân Chủ, ông Nguyễn Cao Quyền cho rằng Họp Mặt Dân Chủ chưa định hình được chính mình và ông chủ trương phải hành động chứ không phải chỉ là gặp gỡ bàn thảo đến chiến lược vận động dân chủ.

Tất nhiên, không phải chỉ có cặp này có những ý kiến khác biệt về một số vấn đề, mà phần đông trong số 30 thành viên tham dự Họp Mặt Dân Chủ năm nay cũng đã có nhiều ý kiến khác biệt nhiều khi đến đối chọi nhau. Lần đầu tiên tôi được chứng kiến một hội thảo bàn tròn mà trong đó, những nhà hoạt động dân chủ ngồi lại với nhau trong tinh thần gia đình và làm việc chăm chỉ như vậy. Mọi người đến đây là tự nguyện và tự túc kể cả chi phí di chuyển. Thời biểu làm việc hàng ngày bắt đầu từ 9 giờ sáng cho tới ít nhất là 9 giờ tối, có khi kéo dài tới 10 giờ 30, như vào ngày Thứ Bảy 10 Tháng Sáu năm 2006. Ngủ ở trong những căn phòng nhỏ trong ký túc xá của những sinh viên, ăn tại cafeteria sinh viên, và không có ở đâu khác ngoài cafeteria vì trường đại học nằm cách khá xa trung tâm thành phố Emmitsburg.

Những bài thuyết trình đúng thời lượng do ban tổ chức ấn định, nhưng phần thảo luận thường bị lấn giờ, vì có khá nhiều ý kiến và những ý kiến ấy giúp cho những nhà hoạt động dân chủ được nhiều bài học cần thiết. Giáo Sư Vũ Thiện Hân, một trong những khoa trưởng hàng đầu của một trường đại học viễn thông Pháp tuyên bố trong buổi sáng trước khi kết thúc cuộc Họp Mặt Dân Chủ rằng, trong phòng hội nhỏ này ông đã thấy được tinh thần dân chủ đa nguyên tuyệt đối và thực lòng. Không phải chỉ riêng ông Hân. Một nhà ngoại giao của Việt Nam Cộng Hòa trước đây, cựu Ðại Sứ Bùi Diễm cũng có một nhận xét tương tự. Là một người cao tuổi nhất trong cuộc Họp Mặt Dân Chủ, nhưng tiếng nói của vị cựu đại sứ vẫn sang sảng, vang động. Trong bài phân tích về đặc điểm của chính sách ngoại giao của chính quyền Bush nhiệm kỳ 2, ông đã đưa ra nhiều cảnh giác hữu ích. Ông nói: “Chính sách ngoại giao của Mỹ trên căn bản, được dựa vào một số giá trị tinh thần cổ truyền cao đẹp như nhân quyền, nên trên nguyên tắc những nước còn đang phải sống trong vòng áp bức cũng có thể trông chờ vào sự giúp đỡ của Mỹ về phương diện tinh thần, nhưng trên thực tế rõ rệt là sự giúp đỡ này có giới hạn và một đôi khi còn mang tính chọn lọc. Trong trường hợp của chính quyền Bush, người ta có thấy Mỹ ủng hộ mạnh mẽ những cuộc cách mạng đòi dân chủ ở nhiều nơi, đặc biệt là ở Georgia và Ukraine, nhưng đồng thời người ta cũng có thể thấy vì lý do này hay lý do khác (chiến lược hay dầu hỏa) Mỹ lại rất nhẹ tay với nhiều chế độ không thể coi là chế độ dân chủ như Pakistan, Ai Cập, Saudi Arabia, Miến Ðiện, Lybia và Kazakstan. Ngay cả đối với Việt Nam, trong cuộc điều đình để Hà Nội gia nhập WTO vừa qua, người ta cũng không thấy Mỹ làm áp lực nhiều với Việt Nam về vấn đề nhân quyền, tôn giáo, hay cụ thể hơn nữa là vấn đề công bằng hai chiều trong việc trao đổi văn hóa phẩm”.

Vấn đề Việt Nam gia nhập WTO có lẽ cũng là đề tài gây được sự chú ý đối với cử tọa tham dự cuộc thảo luận. Ðề tài đã được Giáo Sư Nguyễn Ngọc Bích thuyết trình. Ông đã phân tích những điểm lợi, hại của việc Mỹ thuận để cho Việt Nam gia nhập vào tổ chức WTO và sau đó ông đặt vấn đề: đâu là quyền lợi của cộng đồng người Việt ở hải ngoại? Hiển nhiên, biến chuyển vừa kể đã cho thấy những nhà hoạt động dân chủ và nhân quyền cho Việt Nam dù muốn hay không cũng phải điều chỉnh chiến lược vận động của mình. Mỹ không dùng áp lực nào, ít nhất là công khai, để buộc nhà cầm quyền Hà Nội phải thực thi công bằng trong việc xuất nhập văn hóa phẩm thì điều này có nghĩa là Hà Nội tiếp tục theo đuổi chính sách cấm sách báo ở hải ngoại được nhập vào trong nước trong khi vẫn tha hồ đưa văn hóa phẩm của họ ra hải ngoại. Nói tóm lại, trong cuộc điều đình, bất cứ sự nhượng bộ nào của Hoa Kỳ cũng có thể là sự thiệt hại hay ít nhất là bất lợi cho cộng đồng Việt Nam ở hải ngoại. Cho nên, một vấn đề được đặt ra như một thử thách cho chúng ta chính là việc phải tiếp tục phối hợp hoạt động để tạo sức ép của cộng đồng chúng ta lên các đại diện thương mại Úc, Canada, Âu Châu và Hoa Kỳ phải hủy bỏ những nhượng điểm trên mà Mỹ đã dành cho Hà Nội. Các cuộc thảo luận trong Họp Mặt Dân Chủ quanh vấn đề này nảy sinh những ý kiến thuận nghịch khác nhau. Tuy nhiên, phần đông đều đồng ý rằng, việc để cho Việt Nam gia nhập WTO là tạo những cơ hội thuận tiện buộc Hà Nội phải vào chơi trong một sân banh có luật lệ hẳn hòi, có thưởng nhưng cũng có phạt theo luật lệ quốc tế của WTO. Ít ra khi buộc Hà Nội phải chơi theo luật, nó cũng hàm ý được một điều là người ta có thể tấn công nhà cầm quyền Cộng Sản Việt Nam bằng chính luật lệ của các cơ quan mà họ gia nhập. Vấn đề là chúng ta tiến gần và vận dụng được những lợi thế gì và giới hạn được thiệt hại tới mức nào trong trường hợp quyền lợi của Hoa Kỳ và cộng đồng người Việt hải ngoại đối chọi nhau.

Ngoài những vấn đề trên, còn có những bài thuyết trình khác như “Kiểm điểm phong trào dân chủ và tình hình xã hội trong nước” với một bản tổng kết khá đầy đủ của Dân Trần, một chuyên viên trẻ tuổi làm việc cho cơ quan NASA và câu chuyện về “Tệ nạn buôn bán phụ nữ” của bà Jackie Bông. Trong khuôn khổ của chủ đề lớn, những bài thuyết trình “Kiểm điểm kinh nghiệp tập hợp” và “Cuộc vận động dân chủ ở hải ngoại”, các thuyết trình viên ngoài Hoa Kỳ như Vũ Thiện Hân, Nguyễn Mậu Trinh, Lâm Ðăng Châu, Âu Dương Thệ, nhóm Ba Lan gồm Trần Ngọc Thành, Mạc Việt Hồng đã cung cấp cho hội nghị những câu chuyện rất lý thú về tình hình những cộng đồng người Việt ở Bắc Mỹ, Âu Châu và Ðông Âu. Trong ngày Thứ Sáu 9 Tháng Sáu và Thứ Bảy 10 Tháng Sáu, Ban Tổ Chức Họp Mặt Dân Chủ đã thực hiện cuộc hội luận hiếm có qua điện thoại viễn liên với những nhà hoạt động dân chủ ở Sài Gòn, Hà Nội và Paris như Phương Nam Ðỗ Nam Hải, Nguyễn Văn Ðài, Nguyễn Chính Kết, Lê Quốc Quân, Lê Công Ðịnh và Trần Thanh Hiệp (Luật Sư Trần Thanh Hiệp ở Pháp vì có tang nên không sang Hoa Kỳ được).

Ngày Thứ Bảy có lẽ là ngày mệt mỏi nhất bởi vì trong ngày, các nhà vận động dân chủ cho Việt Nam thảo luận đến những phương thức mô hình và tiến trình tập hợp, trong đó có những đề tài có tính chất chiến lược liên hệ đến những nhà hoạt động dân chủ trong nước với ba bài thuyết trình quan trọng, một của Trần Trung Việt, một của Giáo Sư Ðoàn Việt Hoạt và một của một nhà giáo dục trẻ tuổi yêu cầu được giữ “low profile”. Chúng tôi không được ban tổ chức cho phép phổ biến những chi tiết trong những cuộc thuyết trình và thảo luận này. Tuy có quan điểm trái ngược, nhưng tôi tôn trọng quyết định vừa kể của Họp Mặt Dân Chủ năm 2006.

Một vấn đề khác cũng còn lấn cấn cho đến khuya Thứ Bảy là lần đầu tiên những nhà vận động dân chủ ở hải ngoại bàn và biểu quyết được một Quy Ước Họp Mặt Dân Chủ, một văn bản gần như là nội quy riêng cho những thành viên tham dự Họp Mặt Dân Chủ. Một số tham dự viên cho rằng quy ước có vẻ đi ngược lại với diễn đàn liên quốc gia như cuộc họp này, nhưng cuối cùng sau những cuộc thảo luận, họ cũng minh thị chấp nhận tạm thời văn bản và coi đó như văn kiện điều hành cần thiết cho cuộc gặp gỡ trên diễn đàn này hàng năm, có nghĩa là Họp Mặt Dân Chủ vẫn không phải là một tổ chức định hướng hành động, như tinh thần căn bản được vạch ra từ lúc ban đầu.

Thật ra, cho đến lúc những tham dự viên nói lời chia tay và hẹn gặp lại năm tới 2007 tại Ba Lan, không hẳn tất cả mọi người đều đồng ý với nhau về những gì đã nghe, đã thấy ở cuộc Họp Mặt Dân Chủ 2006. Nhưng vào cuối cuộc họp, có một lời phát biểu đáng chú ý của Giáo Sư Ðặng Ðình Khiết. Ông nói với những cảm xúc hiện ra trên nét mặt và nhấn mạnh tới nguyên do dẫn những nhà hoạt động dân chủ đủ mọi khuynh hướng, từ nhiều địa phương khác nhau, tự nguyện đến Mount St. Mary University, giam mình trong phòng họp nhỏ này để lấy cái tâm, lấy lòng yêu thương và tương kính, lấy sự thành thật và thẳng thắn để thảo luận tìm ra những con đường có thể góp phần nhỏ nhoi rọi thêm ánh sáng cho một kế hoạch lớn lao chung của cộng đồng Việt Nam ở hải ngoại: vận động và mưu tìm dân chủ tự do cho đồng bào chúng ta ở quê nhà. Họp Mặt Dân Chủ không đủ khả năng và tầm vóc để kéo đổ một chế độ, nhưng chắc chắn những việc làm, sự hiểu biết và cách suy nghĩ của những nhà hoạt động đang ngồi trong căn phòng này có thể khiến cho Hà Nội lo ngại. Những gì họ muốn giấu, chúng ta sẽ bằng mọi giá nói ra và thông đạt cho mọi người trong nước được biết.

Công việc này cũng là một thử thách cho những nhà hoạt động dân chủ ở hải ngoại. Và họ chỉ vượt qua được thử thách này nếu có tâm và lòng dũng cảm.

Vũ  Ánh

Thư từ liên lạc:

THÔNG TIN

Postfach  6266

30062 Hannover

Germany

Trụ sở:

TRUNG TÂM VN HANNOVER

Zur Bettfedernfabrik 3

30451 Hannover

Tel. 0511-12607814, Fax: 0511-9585877

Internet: www.trungtam.de

E-Mail: trungtam@web.de

Giờ tiếp khách tại trụ sở:

Thứ sáu từ 15.00 - 18.00 giờ

hoặc hẹn trước.

* Cố vấn xã hội, tị nạn. Có thông dịch viên hữu thệ của tòa án, nhận dịch các tài liệu, bằng cấp Việt, Đức.

* Bài viết có tên tác giả không nhất thiết phản  ánh  lập  trường  Thông  Tin.

Độc giả ủng hộ THÔNG TIN

xin gởi vào trương mục:

 Konto Nr. 412983302, c/o Herr Lam

BLZ: 25010030, Postbank Hannover

(xin ghi Báo Thông Tin)

Rất mong đón nhận ý kiến xây dựng,

cộng tác và ủng hộ tài chánh của bạn đọc.