Luận về Tôn Giáo

Tôn giáo là gì? Tôn giáo tốt hay xấu cho loài người? Tôn giáo có cần thiết không?
Trước hết, ta hãy nói về quan niệm của một số người đối với tôn giáo.

1. Có người nói rằng: "tôi ghét tôn giáo lắm, tôn giáo chỉ gây ra chiến tranh và giết chóc giữa loài người". Câu này có đúng không? Cái mà gây ra giết chóc trong các cuộc "chiến tranh tôn giáo" có đúng là "tôn giáo" không? Hay đó chỉ là một nhóm người lợi dụng tôn giáo cho những hành động của họ? Lấy gì để phân biệt giữa một giáo phái chân chính và một nhóm những kẻ lợi dụng tôn giáo? Ta nên dựa vào lời giảng của đấng giáo chủ của một tôn giáo, rồi so sánh với hành động của nhóm người nọ, rồi đi đến kết luận, rằng họ là một giáo phái, hay chỉ là một băng đảng những kẻ xấu đội lốt tôn giáo. Nếu giáo chủ của họ dạy rằng không được giết, mà họ giết, như thế thì ta không thể dùng họ làm tiêu biểu cho cái tôn giáo được tạo ra do vị giáo chủ nọ, vì họ đã làm nghịch lại lời dạy của giáo chủ, và họ chỉ là những kẻ đạo đức giả!

Những kẻ ép người ta vào đạo của mình bằng cách tra tấn cùm kẹp người khác thì cũng được xếp vào loại này: vì họ đâu có biết yêu người khác như giáo chủ đã dạy họ đâu mà nói rằng họ đã theo chính giáo? Phải nói là tâm hồn họ bẩm sinh ra đã quá ích kỷ, nên họ lợi dụng tôn giáo để làm lợi cho riêng họ. Họ tưởng là "giúp được nhiều người vào Đạo thì sau khi chết họ sẽ có chỗ tốt cạnh Chúa của họ, mà họ có biết đâu rằng Chúa (thánh thiện) sẽ không muốn nhìn mặt họ vì họ đã quá xấu xa độc ác.

Những "tai nạn" này không có nhiều trong lịch sử của một giáo hội. Những điều tốt do một tôn giáo tác dụng lên loài người có thể nhiều gấp 10 lần tác hại của những kẻ đội lốt tôn giáo này. Thử làm một thống kê thì bạn cũng sẽ biết. Những điều tốt đó là gì : Là phổ biến giáo lý, tình thương, sự nhân đức, lòng can đảm, đức hy sinh, và cuối cùng, một nền văn minh được thiết lập, trong đó con người tôn trọng nhân phẩm của nhau.

2. Có người cho rằng tôn giáo chỉ là thuốc phiện của quần chúng, để ru ngủ họ, cho họ quên đi những nỗi khốn khổ, để không còn ước muốn đấu tranh cho một xã hội công bằng và hợp lý; điều ấy có đúng không?

Đức Chúa dạy: "hãy thương yêu kẻ lân cận như thương yêu chính bản thân mình" hay: "kẻ giàu có [tham lam] vào được Nước Chúa cũng khó như con lạc đà chui qua một cái lỗ kim" vv..và những điều dạy về tình bác ái trong kinh thánh đủ cho ta thấy rằng nếu mọi người đều hành động y theo lời đấng giáo chủ này thì xã hội sẽ được công bằng trong tình yêu thương nồng ấm, thay vì bị đảo lộn, xáo trộn, và đầy dẫy thương đau và thù hận như trong một xã hội cộng sản, được mệnh danh là "đấu tranh bằng bạo lực để đạt được công bằng xã hội". Vậy nơi nào đáng sống hơn? Nơi có nhiều người tuân theo lời Chúa hay nơi có cuộc cách mạng cộng sản?

Cũng vậy, Đức Phật xuống đời để dạy loài người gạt bỏ tị hiềm giai cấp, bỏ tham sân si, tu theo Bát Chánh Đạo, chiêm nghiệm các sự khổ của loài người, và tu tập thiền định để đạt đạo giải thoát. Dĩ nhiên là không phải ai cũng "muốn" xuống tóc và đi tu trong chùa, hoặc đi khất thực, vì chỉ có một số người nào đó có "duyên" mới làm được như vậy; có thể nói là họ đã gieo "phước điền" từ nhiều kiếp trước, và kiếp này họ tự nhiên họ cảm thấy chán mùi đời, chán luân hồi, để đi tìm đạo giải thoát, và họ cũng được số phận tạo điều kiện để bước vào đường tu.

Tôn giáo có phải thuốc phiện không? Tôn giáo làm cho con người ta trở nên hiền hòa với nhau (dĩ nhiên là ngoại trừ những kẻ đội lốt tôn giáo kể ở trên). Tôn giáo nào cũng dạy những điều tốt đẹp, tại sao lại gọi đó là thuốc phiện?

Tôn giáo dạy yêu thương, hy sinh, giúp đỡ, vì tôn giáo dạy rằng chúng ta (loài người) đều ở trong một hoàn cảnh tệ mạng lắm rồi, vậy thì phải thương yêu lẫn nhau, dìu dắt nhau để thoát luân hồi, hoặc để lúc chết được lên một cõi tốt đẹp hơn, mà ở đó chỉ có thương yêu, không phải chịu khổ.

Những người nhiều lý trí, ưa dùng lý lẽ, có thể nói rằng: "tại sao tôi cần phải nghiên cứu tôn giáo cho mất thì giờ? Tôi không có tôn giáo mà tôi vẫn tốt với người khác thì chắc hẳn là tôi tốt hơn những người có tôn giáo, vì những người có tôn giáo họ có tốt cũng chỉ vì họ ích kỷ mà thôi, vì họ mong cầu thoát luân hồi, hoặc cầu được lên cõi trời nào đó sau khi chết, còn tôi đâu có cầu gì cho tôi đâu? Tôi không phí thì giờ cầu cạnh giống như họ, trái lại, tôi bỏ thì giờ ra nghiên cứu các môn khoa học để giúp đỡ nhân sinh".

Được thôi, anh không có tôn giáo mà anh vẫn tốt, vẫn biết hy sinh cho kẻ khác, vẫn biết đấu tranh cho công bằng xã hội một cách ôn hòa, bất bạo động, thì tôi tôn trọng anh, còn khi nào anh muốn tìm hiểu rằng mai mốt sau khi chết rồi anh có còn không, và nếu còn [một linh hồn] thì [linh hồn] anh sẽ đi đâu, thì cửa ngõ sẽ được mở ra cho anh để anh có thể tìm hiểu nghiên cứu, là trong các sách vở tôn giáo, và anh sẽ tự tìm ra được những lời giải đáp có thể làm cho anh hài lòng, nếu anh thành công. Sự tò mò về chuyện gì sẽ xảy đến cho ta sau khi ta chết là một nhu cầu chính đáng, và ai có nhu cầu ấy thì phải được phép tự mình đi tìm cho mình lời giải đáp, và họ phải có được quyền không bị phê phán là đi tìm món "thuốc phiện" để dùng, để quên đi hoàn cảnh bi đát của cõi sống này. Quyền nghiên cứu về "bên kia cửa tử", hoặc "có những thế giới khác không?" là một quyền chính đáng của nhân loại, và phải được xã hội tôn trọng, không bị lên án là "trốn việc quan đi ở chùa" hay là "mê tín dị đoan" hay là "mê muội mờ mắt".

Những kẻ thích dùng lý trí lại nói: "tôn giáo nào cũng bắt tôi phải tin một điều gì đó, ví dụ như tin rằng có một vị Thượng Đế, hoặc là có những kiếp luân hồi. Tôi thấy ai bắt tôi phải "tin" là tôi không thích rồi, tôi cần được cho xem "chứng minh" rồi thì tôi mới tin được. Tin vu vơ dễ đưa đến mê tín, và tôi coi thường điều ấy!"
Trả lời: Tôn giáo là một bộ môn cao hơn khoa học một bậc. Với khoa học, bạn có thể làm một thí nghiệm để chứng minh một định luật cho một em học trò, và thí nghiệm này có thể lập lại được bất cứ lúc nào khi bạn muốn. Các định luật của cõi siêu hình, vì không phải là cõi vật chất hữu hình (đối với đôi mắt thịt của một người bình thường), nên rất khó chứng minh. Thường những người tu hành trong các tôn giáo đều phải có những thời gian rảnh rỗi để "thiền định", và chính sự thiền định này đã giúp họ mở được con mắt thứ ba (clairvoyant, thần nhãn), để nhìn thấy những thế giới vô hình đối với người thường.

Có những người sau một tai nạn lại có một khả năng nào đó (ESP: extrasensory perception), ví dụ như nhìn thấy ma, hoặc nghe thấy ma, vv... Hoặc có người bẩm sinh đã có khả năng tiên tri, nói trúng phong phóc những chuyện sắp xảy đến cho người chung quanh.

Đó là những trường hợp ngoại lệ. Thông thường thì nếu tu hành mà đạt kết quả thì họ có thể mở được một ít giác quan thứ sáu: ví dụ như đọc được tư tưởng người khác khi kẻ đó nghĩ đến họ, hoặc cảm giác thấy sự vui buồn, yêu thương giận ghét của người khác qua hào quang cái vía của kẻ đó tác dụng lên cái vía của họ vv....hoặc là mỗi đêm nằm mộng thấy việc xảy ra ngày hôm sau. (người viết bài này từng mở được 3 loại giác quan thứ 6 này sau một thời gian ngồi thiền liên tiếp nhiều tháng năm, cách nay gần 40 năm, nhưng nay bỏ ngồi thiền nên giác quan này lu mờ dần).

Những người tu cao hơn lại làm được những việc rất lạ lùng khó khăn hơn: dùng tư tưởng bẻ cong cái muỗng kim loại, xuất vía đi thăm bạn, đọc tư tưởng của người khác và trao đổi chuyện vãn bằng tư tưởng mà không cần hé môi, nhìn thấy những cảnh vật ở xa, tìm hiểu kiếp trước kiếp sau của người khác vv.. còn biết bao nhiêu khả năng mà Đạo Phật tóm gọn trong Lục Thông (Thiên nhãn thông - Thiên nhĩ thông - Tha tâm thông - Thần túc thông - Túc mạng thông - Lậu tận thông.)

Nói tóm lại đối với khoa học thì dụng cụ để chứng minh là các máy móc làm bằng vật chất của thế giới hữu hình chung quanh ta, nhưng ngược lại đối với tôn giáo thì dụng cụ thử nghiệm lại là chính XÁC THÂN của người muốn tìm hiểu, và họ phải NGỒI THIỀN. Do đó nếu không có một mục đích rõ rệt mạnh mẽ muốn tìm hiểu, giống như muốn bước vào đường tu, thì ít có người có thể tự chứng nghiệm được cõi vô hình, và sẽ chẳng tin được những tín điều tôn giáo. Lúc ấy họ sẽ tha hồ chê bai các tín đồ các đạo giáo là "mê tín dị đoan" một cách sai lầm.

Nhưng rồi cuối cùng thì mục đích tối hậu của tôn giáo là gì ?

- Là dạy cho con người biết thương yêu nhau, làm điều tốt để sau này hưởng phước, không làm điều xấu vì e ngại địa ngục hoặc quả báo đời sau.
- Là dạy cho con người khái niệm về hoàn cảnh của đời sống mỗi người trong không gian và thời gian. Mục đích để sống cho đúng cách, để mang lại hạnh phúc cho mình và cho người, sống một cách sáng suốt và đầy tình thương yêu.

Làm sao được như vậy?

- Bằng tình yêu Chúa, yêu Phật, yêu người, yêu thương nhân loại, súc sinh và cỏ cây, trong những bài giáo lý.
- Bằng thiền định mà trong tôn giáo nào cũng dạy, để mở rộng trực giác sáng suốt, hầu cảm thông với tha nhân hơn, và vì thế có thể thương yêu người và vạn vật hơn ...

Đỗ Thị Thuấn
 
Chú Thích:
Phật giáo thừa nhận có phép thần thông. Phàm phu cũng có thể chứng được năm phép thần thông. Bậc Thánh xuất thế chứng được sáu phép thần thông (lục thông). Đức Phật có ba minh, sáu thông.

Năm thần thông là : Túc mạng thông, biết được đời sống quá khứ. Hai là Thiên nhãn thông, biết được đời vị lai, thấy được xa ngoài tầm nhìn của mắt thịt. Ba là Tha tâm thông, biết được hoạt động tâm niệm của người khác. Bốn là Thiên nhĩ thông, nghe được những âm thanh ngoài tầm nghe bình thường. Năm là Thần túc thông, tức là có thể bay nhanh, bay xa, đi lại trong nháy mắt. Năm phép thần thông nói trên đều là phép hữu vị, hữu lậu, do trình độ dụng công mà phạm vi hoạt động có thể rộng hẹp, thời gian duy trì có thể dài hay ngắn khác nhau. Năm thần thông không có quan hệ với đạo giải thoát, tất nhiên đó cũng không phải là đạo Bồ Tát. Vì vậy, bậc Thánh phải cầu cho được Lậu tận thông.

Lậu tận thông là phá được ngã chấp chứng được Niết-bàn. Tiểu thừa là A-la-hán, đại thừa là Bồ tát sơ địa, và từ Thất địa, trở lên. Chỉ có Phật là chứng được ba minh tức là Thiên nhãn minh, Túc mạng minh và Lậu tận minh.

Source: Quang Duc Homepage - Vietnamese - English Buddhist library