Đọc Hồi
Kư 26 Năm Lưu Đày Của Người Tù Thích Thiện
Minh
Đào Văn B́nh
Nói về những “kỷ niệm” trong các trại
tù cải tạo do cộng sản dựng lên sau ngày
Đại Học Máu của Hà Thúc Sinh
Trại Cải Tạo của Phạm Quang Giai
Đáy Địa Ngục của Tạ Tỵ
Những Năm Tháng Cải Tạo Tại Miền Bắc
của Trần
Hùynh Châu
Cùm Đỏ của Phạm Quốc Bảo
Những Sự Thực
Không Thể Chối Bỏ của
Đào Văn B́nh
Trại Kiên Giam của Nguyễn Chí Thiệp
Trại Ái Tử và B́nh
Điền của
Dương Viết Điền
Cuộc Nổi Dậy
ở Trại A20
của Phạm Văn Thành
Vụ Án
Vính Sơn của
Trần Kim Định
Bác Sĩ Lê Mai (Tiểu thuyết lấy bối
cảnh trại tù cải tạo của Thanh Thương
Ḥang)
Trại Đầm
Đùn (không nhớ
tên tác giả)
Tôi Phải Sống của LM Nguyễn Hữu Lễ
Thế rồi
bẵng đi một thập niên, thể lọai hồi kư
tù dần dần lui vào hậu trường sân khấu
để nhường bước cho những hồi kư
chính trị xuất hiện, đặc biệt là những
cuốn sách mổ xẻ về cuộc chiến tranh Việt
Là một cựu
tù nhân chính trị dĩ nhiên là tôi phải yêu thích các hồi
kư tù. Nhưng tôi không làm cộng việc phê
b́nh mà chỉ giới thịệu tới quư vị những
ǵ mà một cựu tù nhân chính trị - cũng là một tu
sĩ viết ra khi đă phải chịu đựng 26
năm lưu đày khổ nhục trong các nhà tù cộng sản.
Với một quá tŕnh khổ đau dài như
thế, những điều tác giả viết ra chắc
chắn phải có một chút ǵ lưu lại cho đời
sau như là những sử liệu qúy giá về một giai
đọan đen tối nhất của dân tộc.
Hồi Kư 26 Năm Lưu Đày
dày 278 trang, b́a bốn màu với tấm h́nh của tác giả
chụp lúc c̣n trẻ, mặt mũi sáng sủa, phúc hậu,
trang nghiêm trong bộ y vàng của Đức Phật, tay lần tràng hạt, gồm cả thảy
13 Chương.
Chương I: Tác giả kể lại thời thơ ấu,
sinh năm 1955 tại Bặc Liêu mà phụ thân là một tín
hữu Cao Đài. “ Cha tôi có tấm ḷng nhân hậu, tính
t́nh rộng răi hay giúp người. Mẹ tôi là một
người đàn bà hiền thục, mẫu mực vất
vả quanh năm v́ chồnng con.” (Tr. 8) Có
lúc gia đ́nh phải tha hương cầu thực tại
Vĩnh B́nh (Trà Vinh). Chính tại nơi đây cậu
bé Hùynh Văn Ba (thế danh của tác giả) đă có duyên
với cửa Thiền và được cha mẹ cho phép
xuất gia. Năm 17 tuổi (1972) tác giả thọ giới
Sa Di và năm 22 tuổi (1977) thọ Cụ Túc Giới do Ḥa
Thượng Thích Trí Thủ - Nguyên Viện Trưởng Viện
Hóa Đạo làm đàn chủ và Đại Lăo Ḥa Thượng
Thích Hành Trụ kiêm Phó Tăng Thống làm chứng minh đạo
sư. Sau đó ông “tu sĩ sữa ” (*)
này được cử về trụ tŕ tại một
ngôi chùa tại Vĩnh B́nh và đă được đồng
bào Phật tử tại đây gọi thân mật bằng
các tên “ông đạo, huynh, cậu
và thậm chí bằng con, bằng cháu nữa.” (tr. 12).
Chương II: Biến Cố 30 Tháng 4 xảy đến như một
cơn đại hồng thủy mà tác giả gọi
đó là “Ách Vận Đại Biến” hay “Hắc Ám Nhật
Tử (Ngày Đen Tối). Ng̣ai phần văn xuôi, tác giả
đă mô tả lại những đau thương vô tiền
khóang hậu này bằng 76 câu thơ, tôi xin trích ra một số
đọan như sau:
Chuông giáo đường đă từ từ
hoang vắng
Chùa, nhà thờ vườn cảnh trống
người thưa
Người thay trâu kéo cộ để cày bừa
Bao cơ khổ sáng trưa chiều tối.
Ăn
cháo độn cùng củ khoai củ chuối
Biết bao người chết đói thảm
thương
Kẻ ăn xin, người hành khất vạn
nẻo đường
Phải trú ẩn nhà thương, bến cảng
Và cả những
em bé, nữ sinh, sân trường đại học cũng
không thóat khỏi cảnh đổi đời ghê rợn
này:
Sân đại học ngày xưa thơ mộng
lắm
Đến bây giờ cảnh buồn vắng
sầu vơi
Bao thư sinh đi viễn
xứ xa vời
Gío thu thổi, lá rơi buồn
rũ rượi
Công viên vắng như nhớ nhung chờ
đợi
Phương lẻ sầu không phơi phới
trổ hoa
Cô nữ sinh áo dài trằng thướt tha
Nay cắt ngắn áo bà ba lo cuộc sống!
Riêng
tác giả phải đối đầu ngay với các “anh
hùng giải phóng” điển h́nh là Hai Thổ- Xă Đội
Trưởng Du Kích, hống hách bước vào chùa, chỉ
vào lá cờ ngũ sắc của Phật Giáo nói “Giờ này mà nhà chùa c̣n treo lá cờ
của Thực Dân Pháp nữa à? Bọn Đế Quốc Mỹ
và Ngụy Quân, Ngụy Quyền Sài G̣n đă cuốn xéo bỏ
chạy rồi, tại sao Pháp c̣n ở đây? Thật là hết
sức phản động, có lẽ cần phải cho
đi học tập dài hạn mới được!”
(tr. 25) Và ông “Quan Kách Mệnh”
(*) này chỉ vào tượng Đức Phật Đản
Sinh, cười khinh khỉnh nói “ Thằng Phật nhỏ xíu này nó không có công làm cách mạng
để đánh đuổi Đế Quốc, tại sao
phải thờ nó? Nó ngồi một chỗ,
để chờ người ta đem quà lại dâng cúng.
Nó là thành phần giai cấp bóc lột mà!” (tr. 25)
Do
áp lực của chính quyền địa phương và ủy
ban tôn giáo vận buộc phải hiến ngôi chùa cho để
làm trụ sở của xă đội, tác giả chạy
lên Sài G̣n để tŕnh với Tổ Đ́nh Ấn Quang và trực
tiếp xin gặp LS Nguyễn Hữu Thọ - Chủ Tịch
MT/GPMN và đem về một bứt thư…tŕnh lên Tư Hóa
- Trưởng Ban Quân Báo Huyện Đội Vĩnh Lợi.
Đọc xong, Tư Hóa xé nát bức thư nói rằng “Chừng nào thằng Thọ, thằng
Phát (Hùynh Tấn Phát) – Chủ Tịch Chính Phủ Cách Mạng
Lâm Thời Cộng Ḥa Miền Nam Việt Nam xuống
đây th́ tao mới không lấy ngôi chùa này mà thôi !” ( Tr.31)
Trong
thời gian này, sự đàn áp tôn giáo thật khốc liệt
và xảy ra ngay cho hàng ngũ lănh đạo
Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất ở
Sài G̣n. Đại Đức Thích Huệ Hiền trụ tŕ
Chùa Thiền Viện Dược Sư Cần Thơ cùng chư tăng ni tự thiêu tập thể vào
ngày
Chương III: Nói về giai đọan tác giả
vừa cứu khổ độ sanh vừa hỗ trợ, rồi
tham gia Mặt Trận Dân Quân Phục Quốc sau đổi
thành Mặt Trận Nghĩa Quân Cứu Quốc – Việt Nam Dân Quốc
với tư các cố vấn. Vào ngày
Chương IV: Nói về Trại Giam Ty Công An
Minh Hải. Tại đây có một lọai công an mà dân chúng
gọi là “công an 30 Tháng 4”. Bọn này có “ ngón nghề độc đáo để
điều tra, nào là đánh túi bụi, đánh kiểu trên
đao dưới búa, c̣ng tay đứng, c̣ng chéo tay sau
lưng, c̣ng ngồi đan chéo hai tay. Họ dùng nhục h́nh
để điều tra và bản thân tôi cũng không thóat
khỏi…” (Tr. 63) và “pḥng giam
chỉ rộng khỏang 3 mét vuông mà nhốt có khi đến
20 người..” (Tr. 63).
Cũng tại trại này, cộng sản cho tù giả vào
để làm khổ nhục kế để theo sát tù và
khai thác điều tra đó là tên Hồ Công Sơn – cựu
hạ sĩ quan binh chủng Biệt Động Quân QL/VNCH
bị móc nối trước 1975 và có người chú là Hồ
Nghi- Bí Thư Tỉnh Ủy Quảng Nam- Đà Nẵng. Trong
chương này có một đọan “ đối khẩu nảy lửa” (*) giữa tác
giả và tên Phạm Minh Chánh – Trưởng Ban Chấp Pháp
có biệt danh Ba Lát Gừng rất lư thú như sau “ Này chú Thiện Minh ! Tôi hỏi
chú, cách mạng từ trước đến giờ có đào
mồ cuốc mả cha chú không? Cách mạng có hăm hiếp mẹ,
chị gái, em gái của chú không? Mà chú tham gia
vào tổ chức phản cách mạng để chống lại
cách mạng vậy chú?”
Và đây là câu trả lời của tác giả “ Này Ông Ba, tôi từ nhỏ đến
giờ chỉ tu hành không có tham gia chính quyền Miền
Chương V: Nói về trại tù Cà Mau, nhưng tác giả đă
làm người đọc phải rơi lệ khi mô tả
về t́nh cảnh khốn quẫn của gia đ́nh như
người cha vừa qua đời, mẹ th́ “ gầy ṃn, tiều tụy” (*) c̣n các
em “ Em thứ bảy phải
nghỉ học đi bán bánh ḿ dạo nuôi gia đ́nh. Em thứ
sáu phải làm nghề xe đạp thồ.
Em thứ năm vào tù v́ liên hệ tới tác
giả và người em gái thứ tư cũng phải bỏ
học ngồi bán khoai, cóc, mía, ổi trước cửa nhà.” (Tr. 77).
Trong giai đọan này người dân quá
đói khổ cho nên liều chết vượt biển ra
đi. Cho nên bên cạnh tù chính trị c̣n
có tù vượt biên, tù cải tạo công thương nghiệp
cho nên nhà tù tỉnh không c̣n chỗ chứa. Tỉnh
Minh Hải cho dựng thêm rất nhiều nhà tù, có những
địa điểm măi tận rừng sâu và
..rất nhiều án tử h́nh đă được
ban ra kể cả phụ nữ có thai cũng bị đem
ra hành quyết! (tr. 83).
Tại
trại tù này tác giả phải “quần
thảo” với hai tên chấp pháp là Trần Văn
Ơn và Lê Quang Dũng. Riêng tên Ơn đă ghép tội tử
h́nh cho gần 20 người. Nhưng có một tên chấp
pháp rất độc đáo đó là Nguyễn Ngọc
Cơ tự Sáu Búa – đương kim Viện Trưởng Viện Kiểm
Sát Nhân Dân. Sở dĩ Nguyễn Ngọc Cơ có hỗn
danh Sáu Búa chỉ v́ công trạng của y như sau “ Thời kỳ c̣n họat động
trong rừng ông này phụ trách thi hành án tử h́nh. Một
hôm nọ, ṭa án xử tử h́nh một
bà lăo trên 70 tuổi. Cụ bà bị khép vào tội “làm điềm”
tức là chỉ điểm cho Quân Đội VNCH…đáng
lư ra ông ta thi hành án xử tử bằng
mă tấu. Nhưng đây là phiên ṭa nhân dân lưu động
đặc biệt, nên xử xong là thi hành án
ngay. Hôm đó ông không đem theo mă tấu
bên ḿnh, nên đành tạm mượn một chiếc búa của
dân làng. Ông phải cật lực và ra đ̣n
đúng sáu nhát búa bà cụ mới tắt thở. Có
người cho rằng bà cụ bị hàm oan cho nên khi chết
đôi mắt cứ mở trao láo, mà không chịu nhắm
nghiền lại…Ở Viện Kiểm Sát, tội nhân chỉ
nghe danh thôi th́ đă khiếp đảm, rởn tóc gáy rồi
!” (tr. 85). Với những tên lấy khẩu
cung ghê gớm như thế th́ bản án
tử h́nh chắc chắn đă dành sẵn cho tác giả.
Trong phiên ṭa xử tại Bặc Liêu vào năm 1981 do Ung Ngọc
Uyển (em ruột Ung Văn Khiêm- cựu Bộ Trưởng
Ngọai Giao của chỉnh phủ Việt Nam Dân Chủ Cộng
Ḥa) ngồi ghế chánh án, tác giả bị tuyên án chung thân. Nhưng chỉ ít tháng sau, tác giả
lại bị lôi ra ṭa một lần nữa - gọi là xử
phúc thẩm ḥan ṭan kín với những ông chánh án Miền Bắc
mặc vét-tông oai vệ nhưng răng nhuộm đen, khít
rịt, không c̣n thấy kẽ hở. “Tôi không giỏi về Ma Y Thần
Tưởng nhưng nh́n thóang qua tôi biết đây là thứ
thiệt rồi!” (tr. 94) Phiên ṭa y án chung
thân và tác giả bị áp tải đi Trại Tù Cây Gừa
giữa hai hàng nước mắt của “người mẹ với mái đầu bạc trắng
và đứa em gầy ốm, lêu khêu...” Đó là hai nhân
chứng duy nhất của phiên ṭa điển h́nh cho lọai pháp
đ́nh của ḷai muông thú. Trại Tù Cây Gừa là một
vùng thiên la địa vơng là nơi tác giả có gặp gỡ
một số tù nhân, thuộc lực lượng phục
quốc của các ông Lê Quốc Túy và Mai Văn Hạnh. Sở
dĩ tổ chức này bị phá vỡ là v́ cộng sản
cài t́nh báo vượt biên qua các trại tỵ nạn Thái
Lan để xâm nhập. Trong thời gian này tác giả hợp
tác với hai người bạn đồng tù để
vượt ngục nhưng bất thành và bị cùm hơn
một năm trời trước khi bị áp tải
đi Xuân Phước. C̣n người bạn cùng vượt
ngụcvới tác giả là Nguyễn Văn Tấn – Cựu
trung úy đặc công VC ra ṭa lănh án tử h́nh.
Chương VI: Trong đợt di chuyển bất thần tới
Trại Tù Xuân Phước mệnh danh là Thung Lũng Tử
Thần, gồm 21 người trong đó có chị Thái Thị
Kim Vân – nguyên huấn luyện viên Trường Nữ Quân
Nhân QL/VNCH, tham gia Mặt Trận Dân Tộc Tự Quyết
bi án tù chung thân, được anh em đồng tù mệnh
danh là “ Nữ anh hùng, một đấng nam tử
trượng phu, một nữ tướng hào kiệt. Chị đă bị công an đánh gẫy cả hàm răng chỉ v́
dám hô Đảo Đảo Cộng Sản ngay trước
trại.” (tr.114). Đ̣an áp tải và tù nhân có ghé ngang Sài
G̣n vào lúc nửa khuya, nghỉ tạm tại Khám Chí Ḥa và tác
giả đă được nh́n lại Sài G̣n…một Sài G̣n
đă chết bởi một lũ người không phải
người tràn vào từ Miền Bắc đang làm ô
uế cả một thành phố hoa mộng yêu kiều
trước đây.
Chương VII: Đây Xuân Phước, đây Thung Lũng Tử
Thần! Một trại tù trừng giới “nằm dưới thung lũng,
chung quanh là rừng núi âm u với dăy Trường Sơn bao
la, nơi sơn cùng thủy tận, tưởng chừng
như là chỗ cuối đất, cùng trời nên ít thấy
bóng người…” (tr. 122) Trại tù này có bí số A20 gồm
ba phân trại, mỗi phân trại chứa khỏang 1000 tù
nhân, trước giam giữ sĩ quan thuộc chế độ
cũ, sau giam giữ tù nhân bị kết tội xâm phạm
an ninh quốc gia. Do chế độ lao tù khắc nghiệt,
do sơn lam chướng khí, tù nhân ở đây “dễ bị nhiều chứng bệnh
bất thường như sốt rét kinh niên, vàng da, bại
liệt, sạn thận, mù ḷa, lao phổi hay tâm thần
điên lọan..” (tr.
123). Tại trại tù này, công an xử dụng tù h́nh sự
vốn là những cán bộ, công an, bộ đội phạm
pháp để cai trị tù nhân.. Có những lần Thượng Tọa Thích Huệ
Đăng cùng LM Nguyễn Huy Chương ngồi rửa từng
hạt cơm v́ trộn muối mặn quá mà đếm chỉ
được vài mươi hạt. Sau
LM Nguyễn Huy Chương chết tại trại kỷ
luật
Vô thần diệt sạch khó ǵ đâu
Đ̣an kết liên tôn cứu họa sầu
Đập rắn, đập ḿnh không thể
chết
Mà ta phải đập cả luôn đầu ! (tr. 146)
Riêng LM Luân bị
kiên giam quá lâu, bọn cai tù dụ dỗ
bằng cách chỉ cần linh mục viết một câu sau
đây là chúng thả ra:
Cộng Ḥa Xă Hội
Chủ Nghĩa Việt
Độc Lập,
Tự Do, Hạnh Phúc
Thế nhưng
đă bao lần, linh mục chỉ viết:
Cộng Ḥa Xă Hội
Chủ Nghĩa Việt
Không Độc
Lập, Không Tự Do, Không Hạnh Phúc
Sau
đó LM Luân bị cùm cho đến chết. Trước khi chết, linh mục
để lại một bài thơ sau đây:
Trước kia không biết
Thầy Minh
Đến đây không hẹn mà ḿnh gặp
nhau
Chúa Trời, Đức Phật trên cao
C̣n ta trong ngục kết giao nghĩa t́nh
Chương VIII: Trại Tù Xuân Lộc Z30A nằm gần chân
Núi Chứa Chan là trại tù mà chính tôi đă có lần ở
đó, được thả ra năm 1984 và tác giả
được chuyển về đây cùng với 250 người
vào năm 1987. Tại đây tác giả có dịp gặp gỡ
các Tướng, Tá Miền Nam bị tù trên 10 năm cùng một
số tu sĩ nổi danh thuộc các tôn giáo như sau:
Ḥa Thượng
Thích Đức Nhuận- Chánh Thư Kư Vịên Tăng Thống
Thượng Tọa
Thích Trí Siêu (án tử h́nh chưa đem bắn)
Thượng Tọa
Tuệ Sĩ (án tử h́nh chưa đem
ra bắn).
Thượng Tọa
Thích Tâm Lạc
Thượng Tọa
Thích Nguyên Giác
Thượng Tọa
Thích Minh Thông
Thượng Tọa
Thích Tâm Căn
LM Trần
Đ́nh Thủ- Cha Bề Trên Ḍng Đồng Công
LM Lê Quang Quế-
Tiến Sĩ Thần Học
LM Tiến (Ḍng
Tên) Tiến Sĩ Thần Học Roma
LM Nguyễn Tấn
Chức
LM Tuyên
LM kiên nhạc
sĩ Huyền Linh
Cụ Nguyễn
Trác (Cao Đài)
Cụ Ba Đấu
(PGHH)
Cụ Bảy
Khánh (PGHH)
Ô. Tư Nhành
(PGHH)
Tu Sĩ Đ̣an
Văn Huynh
Rồi
trong một dịp phái đ̣an trung ương của VC phối
hợp với Viện Sử Học tới trại để
thuyết giảng về đề tài “Truyền Thống
Dân Tộc Việt
Chương IX: Tác gỉa mô tả về cuộc tiếp xúc với
phái đ̣an nhân quyền LHQ vào ngày
1.
Thả
tất cả tù nhân chính trị, tù nhân lương tâm, tù
nhân tôn giáo đang bị giam giữ.
2.
Đ̣i
trả lại tài sản của các tôn giáo và phục hồi
quyền tự do tôn giáo một cách ḥan ṭan trong đó có phục
hồi quyền sinh họat pháp lư của Giáo Hội Phật
Giáo Việt Nam Thống Nhất.
3.
Xóa bỏ
Đ́êu 4 Hiến Pháp, thực hiện một chế độ
đa đảng, đa nguyên, b́nh đẳng giữa các
đảng phái.
4.
Tổng
tuyển cử tự do với sự giám sát của LHQ,
đôi bên đồng bộ chủ trương t́nh
thương nhân đạo và hóa giải hận thù.
Khoảng
ba tháng sau, TT. Thích Không Tánh được phóng thích, nhưng vẫn
tiếp tục gửi tiền và vật chất để
nuôi tác giả trong tù. Sau buổi gặp
gỡ này, cuộc sống trong tù của tác giả dễ
thở hơn một chút. Và thế là sau sáu năm biệt
giam, tác giả được quay trở lại với tù
tập thể và lao động khổ
sai. Chính v́ t́nh h́nh chính trị thế giới đổi
thay, do tinh thần đ̣an kết, một ủy ban đấu
tranh cho quyền
lợi của tù nhân chính trị và tôn giáo đă ra đời
bao gồm những nhân vật như sau:
TT. Thích Thiện Minh (Đại diện
Phật Giáo)
Ô. Nguyễn Viết
Huân (Ḍng Đồng Công, đại diện Thiên Chúa Giáo)
GS Nguyễn
Văn Bảo (Đại diện Cao Đài)
Cụ Nguyễn
Văn Đấu (Đại diện PGHH)
Ô. Phạm Trần
Anh (Cựu Sinh Viên QGHC, đại diện Hội Bảo Vệ
Tù Nhân Chính Tri Việt
Trong
chương này, tác giả cũng ghi lại một số
câu chuyện đau thương, trớ trêu nghiệt ngă mà
tác giả thu lượm được như: Vợ Thiếu
Tá Đặng B́nh Minh ra thăm chồng tại Trại Tù
Đồng Mua ở Miền Bằc. Sau buổi thăm nuôi
người vợ ngủ nhờ tại nhà thăm để
chờ mai xuôi Nam. C̣n Thiếu Tá Minh trở về
trại mở tiệc liên hoan mừng gặp mặt vợ.
Nhưng v́ sức khỏe quá suy yếu,
đêm đó anh đột ngột qua đời. Chị
Minh chờ cho nhà tù đưa quan tài chôn cất xong, chị
tự cầm dao cắt mái tóc dài đen huyền óng ả của
chị để lại trên mộ chồng cùng với một
bài thơ xé ruột:
Nắng hè thiêu đốt Đồng Mua
Đặng B́nh Minh chết giữa mùa
thương đau
Thương anh em cắt mái đầu
Quấn trên mộ đá thay màu
khăn tang.
Và chuyện của
một người tù, vợ đến thăm, dẫn
theo người chồng mới, ăn ở với nhau có
ba đứa con, giới thiệu xong, chị ta nói rằng
“ Nhờ người chồng sau giúp
đỡ mới có tiền đến thăm nuôi anh trong
nhiều năm qua và nuôi con ăn học tới ngày khôn lớn!”
(Tr. 208)
Chương X: Tác giả chia tập thể đấu tranh chống
cộng sản trong nước thành bốn thành phần
như sau:
1.
Đấu
tranh v́ tinh thần quốc gia, dân tộc
2.
Đấu
tranh v́ hận thù
3.
Đấu
tranh v́ quyền lợi
4.
Đấu
tranh v́ xu hướng phong trào.
Chương XI: Tác giả ghi ơn suốt đời một số
ân nhân mà tác giả gọi là “ân công” như: BS Nguyễn
Đan Quế, LM Trần Đ́nh Thủ, Thầy
Chương, Thầy Nguyễn Viết Huân, Thầy Nguyễn
Văn Hịêp (nay đă là Linh Mục), Ḥa Thượng
Thích Đức Nhuận và Ô. Phạm Trần Anh (nguời
anh em kết nghĩa với tác giả). Cũng
trong chương này tác giả đề cao một số
nhân vật như Ḥa Thượng Thích Huệ Đăng, TT.
Thích Không Tánh, TT. Thích Tuệ Sĩ, GS Nguyễn Văn Bảo.
Nhà văn Dơan Quốc Sĩ đă được tác giả
mô tả như sau “ Bác là nhà
văn hóa, một bậc mô phạm, đầy đủ
tư cách, một trí thức uyên thâm, tính t́nh từ tốn,
lịch sự, nhă nhặn, ôn tồn và phúc hậu. Bác là một
Phật tử trí thức thuần ḥa, đạo hạnh.”
(tr. 231)
Chương XII: Là chương kết luận và tác giả
đă gửi gấm tâm sự của ḿnh qua một vài nhận
định như sau:
1.
Việc
thả tự do cho tác giả cũng như cho bao nhiêu tù
nhân chính trị và tôn giáo khác không phải phát xuất từ
ḷng nhân đạo của nhà cầm quyền cộng sản
mà v́ họ bắt buộc phải thả do áp của thế
giới.
2.
Trong
thời đại “ma vương quỷ dữ” lộng
hành này, tác giả rất hănh diện khi thấy Giáo Hội
Phật Giáo VNTN được lănh đạo bởi Đại
Lăo Ḥa Thượng Tăng Thống Thích Huyền Quang và HT.
Viện Trưởng Thích Quảng Độ. Tác giả
đă dẫn Thông Điệp của Đệ Nhị
Tăng Thống Thích Giác Nhiên nói cách đây 25 năm để
minh định lập trường đấu tranh hiện
tại của Giáo Hội cũng như của chính tác giả
“ Đối với Giáo Hội
PG/VNTN, giáo hội chúng ta là hậu thân thừa kế của
các tổ chức giáo hội tiền nhiệm đă có từ
ngàn xưa. Pháp lư của Giáo Hội là lịch sử, địa
vị của Giáo Hội là trong ḷng người, đường
lối của Giáo Hội là phục vụ dân tộc và
chúng sanh. Do đó, dù ở đâu hay trong ḥan cảnh nào, Phật
Giáo Việt
3.
C̣n về
chuyện Đạo và chuyện
Đời, tác giả ḥan
ṭan tán đồng quan điểm của Ḥa Thượng
Viện Trưởng Thích Quảng Độ khi đề
cập đến thái độ chính trị của
một công dân “Trên lănh vực
tu hành, sự tham gia vào đời sống chính trị không
có nghĩa là ra tranh chức, tranh quyền, ứng cử dân
biểu, hoặc lập đảng này, đảng nọ”
mà là “ Ư thức được
trách nhiệm của ḿnh đối với Tổ Quốc,
cho nên mọi người dân có quyền suy nghĩ chính trị,
nói chính trị và hành động chính trị. Mỗi người
dân khi biết xử dụng quyền công dân, cân nhắc lá
phiều của ḿnh để chọn người xứng
đáng đại diện cho ḿnh hay bầu người cầm
vận mệnh quốc gia th́ dù muốn dù không cũng
đă tham dự vào đời sống chính trị rồi.”
(tr. 251)
4.
C̣n về
vấn đề đ̣an kết tôn giáo, tác giả ghi nhớ
tới lời trăn trối cuối cùng của LM Luân
để nhắn nhủ tới các tôn giáo trong và ng̣ai
nước như sau “ Dầu các tôn giáo
không thể trở thành keo sơn gắn bó đi nữa th́
chúng ta nhất quyết không bao giờ bị sa vào âm mưu cạm bẫy chia rẽ
của loài quỷ dữ ma vương.” (tr. 255)
Chương
Phụ Lục: Bao gồm
một số tấm h́nh tác giả tới vấn an Ḥa Thượng Tăng Thống Thích Huyền
Quang và Ḥa Thượng
Viện Trưởng
Thích Quảng Độ cùng một vài sinh họat cứu trợ
băo lụt Miền Trung mới đây của tác giả. Rồi
tác phẩm kết thúc bằng 170 câu thơ làm theo thể
Song Thất Lục Bát nhan đề Ngày Quốc Nạn
xin tạm trích bốn câu:
Ngày ghi chép càng buồn trang sử
Ngày tang sầu chứng cứ c̣n đây
Ngày này sử khó mờ phai
Ngày vừa quốc nạn, vừa ngày quốc
tang (tr. 269)
Lời Kết:
Đọc xong tập
hồi kư, ḷng tôi vừa phẫn uất, vừa buồn bă,
vừa xót xa. Qua 256 trang giấy, bằng thơ và lời
văn chân t́nh, mộc mạc, b́nh dị, chất phác, hiền
hậu của Miền Nam, của người dân xứ Bặc Liêu ruộng
thẳng cánh c̣ bay, cá tôm đầy đồng, đời
sống nơi đây chân
t́nh, cởi mở…tác giả đă vẽ nên một địa
ngục trần gian, một cơn ác mộng không thể t́m thấy ở một
nơi nào trên thế
giới. Ở một nơi nào đó trên thế giới
người ta có thể
giết nhau trong chiến tranh. Thế nhưng tại nơi đây, trong ḥa b́nh, nguời ta
đă dùng những thủ đọan tàn độc nhất,
xử dụng những con người ngu dốt và hung ác
nhất, những âm mưu hung hiểm nhất, những tṛ
chơi tra tấn tinh vi nhất để giết hại hằng
triệu người …chỉ cho một mục đích duy
nhất là thỏa măn tham vọng quyền lực cuồng
điên. Chính cái thiên đường ảo vọng,
chính cái chủ nghĩa cộng sản quái ác này là thủ phạm
của mọi tang thương, đổ vỡ, chết
chóc cho dân tộc Việt trong hơn nửa thế kỷ
qua. Thế nhưng trong nỗi nhục h́nh của bản
thân, sự đổ vỡ của gia đ́nh, nỗi
đau thương của đồng lọai, trong suốt
256 trang giấy chúng ta không thấy tác giả khơi dậy
căm thù. Tác giả đă dùng những danh từ lễ
độ như “anh” hoặc “ông” hoặc “bà” hoặc dùng “cấp
bậc” để gọi những con quỷ dữ nói ở
trên. Lúc nào tác giả cũng giữ ǵn phong độ của
một nhà tu hành, không bao giờ bộc lộ vẻ oán hờn
mà chỉ dùng “Nhẫn nhục
Ba La Mật”,”Trí Huệ Ba La
Mật”, “Thiền Định
Ba La Mật” để đối đầu với ḷai
quỷ, để thóat qua những khổ h́nh ngặt nghèo
nhất. Dù hiện nay đang đấu tranh cho Dân Chủ,
Tự Do, cho Tự Do Tôn Giáo, tác giả không chủ
trương trả thù, hoặc quét sạch những con
người đă gây tạo những tội ác tày trời
với dân tộc mà bằng tâm nguỵện chí thành “ Cuối cùng tôi nguyện cầu mười
phương chư Phật khai thị Phật tánh cố hữu
của những tư tưởng bảo thủ trong Đảng
CSVN, sớm giải thóat khỏi phiền trược, dứt
bỏ ác nghiệp cơ cầu, hồi tâm chuyển ư, quay
về nẻo thiện để đưa Dân Tộc , Tổ
Quốc Việt Nam ngày càng thăng hoa phát triển.” (tr. 256).
Cùng với những
hồi kư tù nói ở trên, Hồi Kư Lưu Đày 26 Năm
của TT. Thích Thiện Minh sẽ góp phần như một
sử liệu quư giá cho đời sau nghiên cứu về
đất nước Việt
Đào Văn B́nh
(
Cước chú: Dấu (*) là nguyên văn trích dẫn
lời tác giả.
Sách không ghi giá
bán, quư vị muốn mua yểm trợ xin gửi thư về:
Anh Phạm