Saigon Nhỏ ngày 30.6.2006
Tú Gàn
Lấy chồng nước ngoài
    Hiện nay, vấn đề lấy chồng nước ngoài đang trở thành một vấn nạn lớn trên quê hương. Có hai cách nh́n về vấn nạn n: Nh́n “theo định hướng xă hội chủ nghĩa” là t́m cách biện giải để bao che một số sai lầm đă vấp phạm, và nh́n “theo định hướng chống cộng”, coi vấn nạn này là một tội ác đặc thù của Đảng CSVN. Cả hai cách nh́n đều chủ quan và khiếm diện, không giúp ích ǵ cho việc giải quyết vấn nạn. Cần phải có cách nh́n khách quan hơn, mới có thể t́m ra được giải pháp thích hợp.
    HIỆN TƯỢNG ĐĂ XẨY RA
    Báo Hiệp Hội Phụ Nữ Việt Nam số ra ngày 13.6.2006 cho biết: “Trên thực tế nhiều năm qua đă có 180 ngàn người Việt Nam kết hôn với người nước ngoài thuộc 60 quốc gia (trong đó có 80% là phụ nữ). Phần lớn các cuộc hôn nhân ấy đều hạnh phúc. Tuy nhiên, cũng trong nhiều năm qua, t́nh trạng phụ nữ Việt Nam lấy chồng nước ngoài (chủ yếu ở Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc) ồ ạt theo trào lưu đă phát sinh nhiều hệ luỵ, xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của nhiều người phụ nữ, xúc phạm đến h́nh ảnh của người phụ nữ Việt Nam nói chung, đă khiến dư luận bất b́nh.”
Một cuộc thăm ḍ mới đây do Viện Khoa Học Xă Hội thành phố Sài G̣n thực hiện cho thấy 8% phụ nữ Việt lấy chồng Đài Loan đều không biết chữ, và 40% mới chỉ học hết lớp một. Hơn 60% cô dâu ở trong lứa tuổi từ 18 đến 21. Hơn 70% chú rể Đài Loan tuổi trên 40.
    1.- Hoạt động “môi giới hôn nhân” náo loạn: V́ có rất nhiều cô thích lấy chống nước ngoài, nên hoạt động “môi giới hôn nhân” ở trong nước rất náo loạn. Báo Sài G̣n Giải Phóng số ra ngày 29.10.2004, dưới đầu đề “Môi giới chồng ngoại: Đủ kiểu trá h́nh”, đă tường thuật lại một số hoạt động của các công ty “môi giới hôn nhân” ở Sài G̣n như sau:
    “Chiều 12.10.2004, chúng tôi trở lại t́m hiểu t́nh h́nh “chợ vợ” ở phường 8 quận 11. Trưởng Công An phường Trần Văn Khánh khẳng định: “Mấy năm trước th́ nhiều nhưng năm vừa rồi chúng tôi ra quân dẹp 95%, đến nay đă dẹp được 99% rồi. Không tin các cô đi xem thử”. Tại công viên Lănh Binh Thăng, những người dân xung quanh công viên cho biết: “Nhiều lắm! Bây giờ các cô ấy hoạt động không rầm rộ như trước đây mà kín đáo, tinh vi hơn”.
    Vừa nghe họ nói xong, một chiếc xe ôm chở 3 cô gái chạy tới đỗ xịch bên dăy nhà đóng cửa đối diện công viên, bà con chỉ kịp nói “tụi nó đó” rồi lảng vào nhà v́ sợ… liên lụy!
    Chỉ mới nh́n lướt qua đă thấy nhóm 5 cô gái choai choai, khoảng 16 – 17 tuổi, mặc quần jean wash, áo màu sặc sỡ, đội nón kết trắng ngồi đung đưa chân trên những sạp tạp hóa bị bỏ trống như đang chờ ai.
    Một số tiểu thương buôn bán trong chợ kể, do quận có chủ trương thay đổi công năng chợ, lấy lại m̒t bằng nên nhiều chủ sạp nghỉ bán. Những sạp bỏ trống nhanh chóng trở thành “trạm chờ” của các cô gái chuẩn bị ra mắt các ông Đài Loan, trong đó có nhiều cô rất trẻ, mặt mũi non choẹt, mặc quần áo sặc sỡ nhiều màu, nh́n là biết dân quê mới lên.
    Các cô gái c̣n thường được “tập kết” tại trước cổng Trường Tiểu học Lạc Long Quân (đoạn giáp ranh giữa phường 8 và phường 12, quận 11). Lúc th́ các cô được đưa đến bằng vài chiếc xe ôm, lúc th́ đi bằng xe Toyota 12 chỗ ngồi. Từng tốp 2 - 4 người chờ dẫn đi coi mắt.
    Cô N.T.N, nhà ở tỉnh Đồng Tháp, là một người thường xuyên được đưa đến đây đến nỗi người dân khu phố cũng quen mặt, đă kể lại như sau: “Em 17 tuổi, ở Sài G̣n gần một năm rồi, ngày nào cũng được chở đi hết chỗ này đến chỗ nọ nhưng vẫn chưa được ai chọn.
    - Vậy thời gian qua em ở đâu?
    - Em không biết địa chỉ, khi nào mấy chú xe ôm thả em vào đúng hẻm đó th́ em biết đường vào nhà. Đến nhà, leo lên gác, ăn, ngủ và lại đi cho khách chọn.
    - Sao lâu vậy mà chưa t́m được chồng hả em?
    - Họ chê em ốm!
    - Là sao?”
    - Chị không biết đâu, mấy ổng bây giờ khó tính lắm. Nhiều ông c̣n bắt tụi em chỉ mặc áo ngoài để dễ kéo áo lên cho ổng coi!”
    - Lâu không được chọn, sao em không về quê?
    - Em và mẹ giNu ba em, nói là em lên đây làm công nhân may. Giờ em cũng muốn về lắm nhưng không có tiền trả nợ cho chủ, vả lại về cũng mắc cỡ với bạn bè, đành phải chờ, biết đâu.”
    Bài báo kết luận: “Đó chỉ là một trong số những cô gái chân lấm phèn chịu khổ v́ theo đuổi ước mơ chồng ngoại. Không chỉ riêng ở quận 11 mà ở khu vực đường Âu Dương Lân, phường 4 quận 8, công viên An B́nh, quận 5, cũng là nơi “tập kết” của rất nhiều cô gái chờ “chào hàng”. Tương lai nào sẽcờ đợi các cô hay chỉ là những số phận dở dang nơi đất lạ quê người...”
    Bài báo cho biết thêm: “Trước đây, Công ty TNHH Việt Phước và Công ty TNHH Minh Huy Hoa Sen đă gom các cô gái có độ tuổi từ 18 đến 27 về nuôi dưỡng, đào tạo để chuẩn bị kết hôn với người Đài Loan. Chi nhánh Công ty TNHH Việt Phước (tại số D15-319 Lư Thường Kiệt, phường 15 quận 11) tập trung 102 cô gái trẻ, nhiều nhất là từ tỉnh Đồng Tháp – 76 cô, c̣n lại từ các tỉnh Hậu Giang, Kiên Giang, An Giang, Vĩnh Long, Cần Thơ, B́nh Thuận.”
    Báo Sài G̣n Giải Phóng số ra ngày 10.3.2006 cho biết t́nh tr)ng riêng ở Cần Thơ như sau:
    “Chiều 9.3.2006, UBND thành phố Cần Thơ đă tổ chức hội nghị triển khai chương tŕnh hành động pḥng chống tội phạm buôn bán phụ nữ, trẻ em giai đoạn 2004 - 2010 của Chính phủ (gọi tắt là chương tŕnh 130/CP). Theo báo cáo của Công An thành phố Cần Thơ, đến nay, địa phương này có hơn 12.000 trường hợp lấy chồng nước ngoài, trong đó có một số trường hợp bị bạc đăi hoặc bị dụ dỗ.
    Năm 2005, Công an thành phố Cần Thơ đă phá 5 vụ án, bắt 10 tên tội phạm chuyên buôn bán phụ nữ, trẻ em. Do tŕnh độ dân trí c̣n thấp, đời sống c̣n khó khăn, số lao động dư thừa ở nông thôn, nhất là phụ nữ, đă bị lợi dụng, mua bán thông qua các dịch vụ môi giới hôn nhân rồi bị đưa ra nước ngoài.”
    Theo bản tường tŕnh của đài BBC ngày 14.3.2001, hiện t́nh phong trào "buôn bán thiếu nữ làm vợ" tại Việt Nam đang dâng cao và tỏ mối quan ngại về t́nh trạng này. Hiện tại, nhiều dịch vụ đại diện bán những thiếu nữ trẻ chỉ từ 2.500 đến 8.000 US dollars cho người chồng tương lai, một cách công khai tại thành phố Sàig̣n.”
    Trên đây chỉ là vài nét vN t́nh trạng của những phụ nữ đi lấy chồng nước ngoài khi c̣n ở trong nước. C̣n khi ra ngoại quốc rồi, t́nh trạng của họ ra sao?
    2.- T́nh trạng khi “về nhà chồng”: Một số bản tin sau đây cho thấy có rất nhiều chuyện đáng buồn đă xẩy ra:
    Theo bản tin của AP ngày 19.6.2001, một cô dâu Việt Nam v́ bị chồng ngược đăi, đă cầm dao giết đứa con 7 tháng tuổi rOi cắt cổ tay tự tử. Cảnh sát Đài Loan tới ngay hiện trường sau khi nhận được điện thoại cấp cứu, nhưng chỉ kịp cứu người mẹ, riêng đứa con 7 tháng tuổi v́ quá yếu nên đă chết trước khi cảnh sát tới hiện trường".
    Bản tin của AP ngày 21.6.2004 cho biết cô dâu Việt Nam Đoàn Thị N. L. bị chồng Đài Loan dùng khổ h́nh tra tấn. Cô bị hai người trói lại, dùng kim đâm vào tay, rồi ngâm hai bàn tay bị thương trong nước muối. Hai người c̣n dùng dao dí vào lưng, rạh hững vết thương chảy máu, bắt cô nhắm mắt lại rồi lấy giây thun bắn vào mí mắt làm hai mắt bị sưng vù và đau nhức. Sau 7 tháng bị ngược đăi và hành hạ, Đoàn Thị N. L. từ một cô gái khỏe mạnh 48 kư biến thành một cô gái gầy c̣m teo xương chỉ c̣n lại 28 kư.
    Một bản tin khác lại cho biết vào chiều ngày 23.6.2004, hai thanh niên Đài Loan, Hà Kiến Huân và Tiêu Chí Hào, đă bị bắt v́ tội dùng súng uy hiếp cô dâu Việt Nam là Vũ Thị T. T. Họ dùng dây trói hai chân của cô, dùng băng keo trói quặt hai tay ra đằng sau và dùng băng keo dán kín miệng, rồi chở cô đem đi bán cho những ổ măi dâm của Đài Loan với giá 60.000 tiền Đài Loan (tương đương 1.800 Mỹ kim).
    Ngoài chuyện “lấy chồng Đài Loan”, vần đề “lấy chồng Trung Quốc” lục địa c̣n trầm trọng hơn. Vào giữa tháng 5 năm 2001, báo Nông Thôn Ngày Nay ở Hà Nội dựa vào các báo cáo của nhà nước cho biết rằng có khoảng 10.400 phụ nữ (70% là gái vị thành niên) đă bị bán sang Trung Quốc. Một số bị bán làm vợ, một số bị bán làm điếm. Trong số vừa kể, 1.829 người đă trốn về được Việt Nam, đem theo lối 200 trẻ con có cha là người Hoa.
    Bản tin của AFP ngày 18.6.2001 đánh đi từ Hà Nội cho biết có 3 người đàn bà Việt Nam đă bị xét xử về tội bán các thiếu nữ sang Trung quốc cho bọn buôn người tại vùng láng giềng Trung Quốc với giá 50 dollars mỗi người!
    Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp lấy chồng nước ngoài đều xấu. Hôm 1.6.2004, dưới đầu đ̓ “Kết hôn với người nước ngoài, hạnh phúc hay không?”, đài phát thanh Á Châu Tự Do đă thực hiện một cuộc phỏng vấn một số “người trong cuộc” và cho biết như sau:
    Trước hết là tâm sự của bạn Linh hiện có chồng Đài Loan và đang sinh sống ở thành phố Cao Hùng. Quê của Linh tại Việt Nam ở vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long. Sau đây là tâm sự của cô:
    “Nhà chồng đối xử cũng tử tế. Nhiều cô gái Việt qua đây không làm tṛn bổn phận c̣n đi đánh bài, quan hệ bồ bịch. C̣n bản thân vẫn thường về Việt Nam. Lư do lấy chồng Đài Loan v́ sống ở Việt Nam làm không đủ để giúp đỡ gia đ́nh.”
    Minh Thu là cô gái Hà Nội từng vào Sài G̣n lập hiệp một ḿnh. Trong quá tŕnh làm việc với các công ty nước ngoài, cô gặp được người chồng hiện nay của cô. Sau khi hết hạn công tác tại Việt Nam, chồng cô về Anh quốc và Minh Thu cũng đi theo. Khác với trường hợp của Linh mà quí vị và các bạn vừa nghe, th́ Minh Thu và chồng gặp gỡ nhau qua công việc và đến với nhau bằng t́nh yêu và sự quyết định độc lập của hai người. Minh Thu nói về suy nghĩ của cô trong vấn đề hôn nhân dị chủng:
    “Tự thân thấy khoảng cách không lớn; nếu biết thiết lập sự đối thọai giữa hai người th́ dễ vượt qua. Tại Việt Nam th́ người có chồng ngoại gặp nhiều áp lực v́ quan hệ cộng đồng ở Việt Nam c̣n lớn.”
    Nhật báo Người Việt số ra ngày 12.1.2006 có đăng một bài phóng sự của cô Thu Hiền về chuyến viếng thăm xă Tân Lộc, huyện Thốt Nốt, Cần Thơ, nơi có nhiều phụ nữ lấy chồng Đài Loàn và Đại Hàn. Bài phóng sự cho biết:
    “Tôi đến thăm cù lao Tân Lộc cách đây hơn nửa năm và bây giờ trở lại tôi thật sự bất ngờ trước sự thay đổi của vùng đấy nơi đây. Ngày trước, bến đ̣ Tân Lộc chỉ có mỗi hai chiếc ghe tam bản chở khách sang sông và lúc nào cũng khẳm, th́ ngày nay thế vào đó là những chiếc phà khá to.
    “Hỏi thăm một người dân địa phương cùng đi trên phà với tôi th́ được biết: “Không có “Đài Loan” làm sao có cái phà này, có phà này để cho tụi Đài Loan về, chớ tụi nó thấy cái ghe tam bản của ḿnh tụi nó sợ lắm! Nhưng Đài Loan bây giờ xưa rồi, con gái ở đây đang rủ nhau đi lấy chồng Hàn Quốc không à!”
    3.- Chuyển hướng qua Hàn Quốc: Bài phóng sự của cô Thu Hiền cho biết thêm:
    “Làm quen với một d́ trạc ngoài 40, tôi hỏi “lấy chồng Hàn Quốc được nhiều tiền hơn Đài Loan không?”, d́ cho biết:
    - Nhiều hơn không th́ tùy đám thôi! Nhưng tôi thấy mấy nhà có con gái lấy chồng Hàn Quốc đều khá và giàu lên hết. Một đứa ở gần nhà tôi tên B.N. mới lấy chồng được một năm mà nó gởi về nhà gần bốn trăm triệu đồng, nghe đâu chồng nó làm giám đốc ǵ ở bên Hàn Quốc. Nó mới về ăn Tết có dắt theo hai, ba thằng Hàn Quốc để làm mai cho chị em bà con của nó.”
    Anh Jon Kyon-jun nói khi anh tới Việt Nam, các người mối mai đă đưa các cô gái đến cho anh xem mặt. Mỗi một lần là sáu cô và anh chọn một trong mỗi nhóm. Anh tâm sự:
    "Xem qua chừng bốn nhóm th́ tôi nói là thôi đủ rồi, nhưng họ nói tôi cứ nh́n mặt tất cả đi. Rồi tôi chọn lại một lần nữa, loại từ từ ra và cuối cùng chọn vợ tôi bây giờ. Chúng tôi làm đám cưới ngay ngày hôm sau".
    Hiện nay, Nam Hàn đang khuyến khích đàn ông ở nông thôn cưới vợ nước ngoài để giúp gia tăng dân số cho các vùng này. Đây là một sự thay đổi lớn trong một nước có tiếng là thuần chủng và gần như không có di dân.
    Ở quận Hamyang, chính phủ trợ c7845;p 6 ngàn đôla cho những người muốn lấy vợ và giới thiệu họ các dịch vụ để thu xếp mọi thứ.
    Hiện tại, 52,9% gia đ́nh người nước ngoài kết hôn với người Hàn Quốc sống dưới mức nghèo khổ và có tới 23,6% người vợ nước ngoài không được cấp bảo hiểm y tế.
    Kể từ năm tới, phụ nữ nước ngoài lấy chồng Hàn Quốc có hoàn cảnh nghèo khó sẽ được nhận trợ cấp tài chính. Trợ cấp này bao gồm cả chi phí y tế, giúp họ có thể nuôi dạy con nhỏ và đáp ứng chi phí sinh hoạt tối thiểu, kể cả khi chưa được nhập quốc tịch Hàn Quốc.
    Chính quyền cũng sẽ nhập tịch cho con lai gi7919;a người Hàn và người nước khác đang sống ở nước ngoài, nếu gia đ́nh đưa ra được bằng chứng cụ thể về nguồn gốc Hàn của đứa trẻ.
    Bên cạnh đó, chính quyền sẽ ra đạo luật kiểm soát hoạt động của các công ty môi giới hôn nhân đa quốc gia tại Hàn Quốc nhằm ngăn chặn.
    Dầu sao, vấn đề “lấy chồng nước ngoài” vẫn c̣n là một vấn đề khá nghiêm trọng, cần phải có giải pháp giải quyết.
     BIỆN GIẢI CỦA NHÀ CẦM QUYỀN
    Ngày 3.6.1997, Hội Liên Hiệp Phụ Nữ Vi̓t Nam đă tổ chức tại Sài G̣n một cuộc hội thảo với đề tài  "Nữ thanh niên với vấn đề lấy chồng nước ngoài.” Trong cuộc hội thảo này, bà Bùi Thị Sơn, Phó Chủ Tịch Hội Liên Hiệp Phụ Nữ Thành Phố cho biết: Hiện nay số phụ nữ muốn kết hôn với người nước ngoài đang gia tăng. Đă có tới 9.713 phụ nữ thuộc 10 tỉnh phía Bắc, đă hoàn tất thủ tục xuất ngoại theo chồng. Trong số này có 670 người đă theo chồng xuất ngoại, và sau đó xin hồi hương v́ không thể chung sống. Có 60 người lấy chồng Đài Loan xin trở về trong số những người muốn hồi hương này.
    Phần lớn các ư kiến trong buổi hội thảo cho rằng những vụ lấy chồng nước ngoài rồi xin hồi hương, thường là những cuộc hôn nhân môi giới, do những bức bách bởi hoàn cảnh kinh tế, mà lại lười biếng làm việc, muốn t́m một lối thoát khác để thụ hưởng vật chất, nên muốn lấy chồng nước ngoài.
    Kết quả của những cuộc hôn nhân thông qua các dịch vụ này, dẫn đến t́nh trạng nhiều cô gái bị lừa, lấy phải những ông chồng tàn tật, dị dạng, bị đối xử tàn nhẫn, hành hạ, đánh đập, ruồng bỏ làm vợ hờ... Đôi khi tệ hơn là lọt vào trong những tổ chức buôn bán gái măi dâm.
    Để có thể ngăn chặn tệ trạng này, buổi hội thảo nói trên đưa đến một đúc kết là giúp cho các phụ nữ muốn lấy chồng nước ngoài phải nhận thức đúng đắn trước khi kết hôn. Bên cạnh đó phải có sự bảo vệ của pháp luật, với những quy định, điều lệ cụ thể, và đồng thời nghiêm trị những kẻ môi giới buôn bán phụ nữ dưới h́nh thức trá h́nh mai mối.
    Báo Tuổi Trẻ số ra ngày 18.5.2006 đă công bố công tŕnh nghiên cứu cấp nhà nước của Tiến sĩ Phan An, Phó Giáo Sư thuộc Viện Khoa Học Xă Hội và Nhân Văn ở Sài G̣n. Ông là người đứng đầu nhóm nghiên cứu khoa học cấp nhà nước về “Hiện tượng phụ nữ Việt Nam lấy chồng Đài Loan”. Theo bài báo, công tŕnh nghiên cứu này đă kéo dài hơn 2 năm với nhiều khảo sát, phỏng vấn cũng như nghiên cứu từ thực trạng lấy chồng Đài Loan của các cô gái Việt Nam (chủ yếu là ở đồng bằng sông Cửu Long và tỉnh Tây Ninh). Ông Phan An đă có  nhận xét về vấn đề này như sau:
    “Theo tôi đó là hiện tượng tất yếu trong xu thế hội nhập, toàn cầu hóa mà chúng ta khó có thể tránh được. Tuy nhiên do việc tổ chức chưa bài bản, chuyên nghiệp nên nảy sinh một số vấn đề tiêu cực:
    Thứ nhất là đă tạo ra một lực lượng môi giới bất hợp pháp, kiếm lợi nhuận cao từ việc môi giới hôn nhân với người nước ngoài.
    Thứ hai là đă có những tổ chức trong và ngoài nước lợi dụng danh nghĩa này để buôn bán phụ nữ Việt Nam sang nước thứ ba. Điều này đ̣i hỏi cần phải có sự quản lư chặt từ phía các cơ quan nhà nước.
    Khi được hỏi ông đánh giá như thế nào về những thay đổi của những gia đ́nh có người đi lấy chồng nước ngoài, ông Phan An trả lời:
    “Theo khảo sát của chúng tôi, phần lớn các gia đ́nh đó đều khá giảcác cô gái sau khi đi lấy chồng đă giúp gia đ́nh ḿnh được phần nào, có gia đ́nh xây dựng nhà, mua sắm được nhiều vật dụng trong nhà. Nhiều cô về thăm nhà, khoe cuộc sống sung túc ở nước ngoài.”
    C̣n chuyện các cô dâu Việt bị đánh đập, chuyện bị bỏ rơi hay trở thành món hàng… mà báo chí đă từng đề cập là như thế nào? Ông Phan An nói:
    “Theo tôi nên nh́n từ hai phía. Những trường hợp đó cũng có nhưng rất ít. Theo số liệu khảo sát của chúng tôi th́ tỷ lệ bạo hành trong các gia đ́nh có con dâu Việt Nam có khi c̣n thấp hơn tỷ lệ bạo hành ở miền Tây Nam Bộ, đồng thời có những cô gái Việt Nam đi làm dâu v́ mục đích kiếm tiền, hy vọng một cuộc sống giàu sang, khi không đạt được mục đích th́ chán nản, thất vọng.
    “Ngoài ra, sự khác biệt về văn hoá, lối sống cũng gây không ít khó khăn không chỉ cho các cô dâu Việt mà c̣n cho chính những gia đ́nh có cô dâu người Việt.”
    Được hỏi trong thời gian tới, hiện tượng lấy chồng nước ngoài sẽ có thay đổi ǵ không, ông Phan An đă nhận định như sau:
    “Xu hướng lấy chồng nước ngoài hiện nay đang chuyển dịch từ Đài Loan sang Hàn Quốc. Nguyên nhân là do tại Đài Loan đă có những quy định mới như giới hạn về độ tuổi, về sức khoẻ cũng như học vấn trong việc kết hôn với người nước ngoài. Ngoài ra, cô dâu Việt hiện cũng được đánh giá cao nên đă có nhiều người nước ngoài t́m đến.
    “Trong tương lai, đàn ông ở một số nước như Malaysia, Trung Quốc cũng sẽ lựa chọn cô dâu Việt để kết hôn. V́ thế, để không bị động trong việc quản lư th́ ngay từ bây giờ, chúng ta phải có những biện pháp cụ thể nhằm quản lư được t́nh trạng môi giới hôn nhân cũng như có biện pháp giúp đỡ các cô dâu ở các nước sở tại.
    “Về lâu dài cần phải nâng cao đời sống cũng như dân trí cho các vùng để họ tự lựa chọn cuộc sống chứ không trông chờ cưới chồng với mục đích đổi đời như hiện nay.”
    Các tài liệu khảo sát của nhóm Phan An cho biết thêm như sau:
    - Hiện đă có khoảng 90 ngh́n cô dâu Việt tại Đài Loan, chiếm 70% cô dâu nước ngoài tại đây. Trung b́nh cứ 80 gia đ́nh Đài Loan th́ có một cô dâu Việt. 
    - Khoảng 15% số cô dâu Việt thất bại tại Đài Loan v́ các nguyên nhân không đạt mục đích kinh tế, bị bạo hành, không phù hợp cách sống. 
    - Từ năm 2005 tới nay, số cô gái đăng kư kết hôn với người Đài Loan đă giảm chỉ bằng 1/4 so với những năm 2003, 2004. Nguyên nhân chính là do Đài Loan đă có những quy định mới về đăng kư kết hôn với người nước ngoài.  
    CẦN CÓ GIẢI PHÁP CHO VẤN ĐỀ
    Tiến sĩ Phan An cho rằng phong trào “lấy chồng nước ngoài” là “hiện tượng tất yếu trong xu thế hội nhập, toàn cầu hóa mà chúng ta khó có thể tránh được.” Chúng tôi không hoàn toàn đồng ư. Phải nh́n nhận một cách thẳng thắn rằng nguyên nhân đưa tới phong trào “lấy chồng nước ngoài” ở Việt Nam trong thời gian qua phát xuất từ cái nghèo của người dân, nhất là nông dân. Khi ruộng đất ngày càng ít đi v́ dân số gia tăng và bị một số viên chức địa phương t́m cách tước đoạt, nhiều cô gái nghèo đă nghĩ rằng “lấy chồng nước ngoài” là giải pháp tốt nhất để đưa bản thân và gia đ́nh ra khỏi cảnh nghèo. Giả thiết có gặp cảnh khó khăn nào đi nữa, nó cũng bằng cuộc sống hiện tại là cùng. Do đó, họ đă “nhắm mắt đưa chân, để xem con tạo xoay vần nơi đâu.” Sự thành công của một vài người là yếu tố khuyến khích những người khác ra đi.
    Trước 1975, chúng tôi đă từng thụ lư những vụ mẹ nghèo đem con gái vị thành niên đi bán trinh cho ba Tàu. Khi giao hàng, bà c̣n dặn: “Ráng đi con, mẹ đă lấy tiền rồi.” Lúc đầu cô gái bị bán cũng cự nự, nhưng sau khi thấy “làm ăn” khá, đă về dụ con em đi “làm ăn” luôn. T́nh trạng này cũng đă xẩy ra cho nhiều cô gái nông thôn bị các bà mối dụ lên thành phố “làm ăn”. Chỉ cần vài cô trở lại làng với áo quần đẹp, đi giày cao gót, son phấn ḷe loẹt, tiêu tiền như nước... là nhiều cô khác đến gạ để xin đi theo. Cứ thế, hàng ngàn cô gái nông thông đi vào nghề xử dụng “của trời cho” để kiếm sống một cách nhẹ nhàng.
    Phong trào “lấy chồng nước ngoài” cũng đă phát triển y hệt như vậy. Chỉ cần thấy mái nhà tranh vách đất của nhà hàng xóm có con ““lấy chồng nước ngoài” bỗng nhiên trở thành nhà gạch là ḷng ham muốn trỗi dậy ngay. Có một cô nào đó bồng con trở về thăm ngoại, ăn mặc đẹp, kể lại những sung sướng ở nước ngoài, các cô càng bị kích thích hơn.
    Xem báo chí hay có ai đó kể cho họ nghe chuyện nhiều cô gái lấy chống Đài Loan bị ngược đăi hay bị bán vào động măi dâm, các cô cũng chẳng “ke”. Họ cho rằng những đứa cà chớn hay dại mới bị như thế, c̣n họ chẳng sao đâu. Từ đó, “lấy chồng nước ngoài” trở thành phong trào.
    Lợi dụng phong trào “lấy chồng nước ngoài” nhiều công ty môi giới đă tổ chức buôn người để kiếm lời lớn, và các cô gái muốn lấy chồng nước ngoài đă trở thành một món hàng béo bở.
    Thật ra, không phải chỉ tại Việt Nam mới có nạn buôn người. Đây là thăm họa chung của nhân loại đă có từ lâu 273;ời mà đến nay vẫn chưa loại trừ được. Quỹ Bảo Trợ Nhi Đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) cho biết trên thế giới có đến 2 triệu trẻ em bị buôn để trở thành nô lệ t́nh dục, riêng vùng Đông Nam Á đă chiếm tới phân nửa, tức 1 triệu em. Trong khi đó, bản phúc tŕnh vừa được chính phủ Hoa Kỳ công bố ước lượng rằng con số nạn nhân của nạn buôn người trên khắp thế giới xê dịch từ 700.000 đến 4 triệu người mỗi năm. Có 12 nước bị liệt vào hạng có nạn buôn người trầm trọng nhất, đó là A-rập Saudi, Iran, Syrie, Bắc Hàn, Lào, Miến Điện, Uzbekistan, Sudan, Zimbabwe, Belize và Venezuela.
    Tuy nhiên, giải quyết những tai nạn do “lấy chống nước ngoài” ở Việt Nam hiện nay không phải là chuyện khó:
    1.- Về phía Việt Nam: Có ba công tác chính cần phNi làm:
    Trước hết, phải loại trừ ngay những công ty môi giới có nhiễu tai tiếng hiện nay: Tại Sài G̣n, Công ty Việt Phước (27 Trần Hưng Đạo B, quận 5) và Công ty Minh Huy Hoa Sen (91/2-7-6 Sư Vạn Hạnh nối dài, quận 10), tuy giấy phép là kinh doanh về tổ chức lễ cưới, nhưng bên trong là đi gom gái về bán cho khách hàng Đài Loan, c̣n Công ty Sùng Chính (158 Nguyễn Thiện Thuật, quận 3) lo thủ tục kết hôn và chạy giấy tờ cho xuất cảnh, v.v.
    Ban hành quy chế về môi giới hôn nhân thật chặt chẽ, nói rơ những điều cấm làm và quy định những h́nh phạt nặng đối với những người vi phạm.
    Thành lập những tổ chức hướng dẫn những phụữ sắp đi lấy chồng nước ngoài về cách thức hội nhập vào xă hội mới, cách đối phó với những t́nh huống bất trắc có thể xẩy ra, những địa chỉ cần biết để liên lạc khi cần, một số câu đối thoại có thể xử dụng khi hỏi thăm hay cần giúp đỡ, v.v. Chỉ những người đă học xong khóa hướng dẫn này mới được cấp chiếu khán xuất cảnh.
    Lấy chồng Việt kiều ở Mỹ thường được coi là “bảo đảm” nhất, nhưn chúng tôi đă chứng kiến có rất nhiều cô gái đến Mỹ theo diện hứa hôn hay giá thú, v́ không nắm vững luật lệ di trú ở nước này, đă bị bỏ rơi nữa đường, không hợp thức hóa được, lâm vào t́nh trạng cư trú bất hợp pháp và bị trục xuất! Nếu họ được hướng dẫn trước, họ sẽ biết phải láy thẻ thường trú trước khi hôn thú bị hủy bỏ để có thể được ở lại Mỹ.
    Tuy nhiên, các tổ chức hướng dẫn đi “lấy chồng nước ngoài” phải là những tổ chức đứng đắn, có hướng dẫn thật sự chứ không phải chỉ bán giấy chứng chỉ giả. Giao công việc này cho các tổ chức thiện nguyện của các tôn giáo là tốt nhất.
    2.- Về phía quốc gia đến: Trên uyên tắc, Ṭa Lănh Sự được coi là cơ quan bảo vệ các quyền lợi của công dân nước ḿnh khi ở nước ngoài. Ṭa Lănh Sự có nhiệm vụ cung cấp cho công dân nước họ những sự hướng dẫn cần thiết khi lưu lại hay sống ở nước ngoài. Khi công dân nước ḿnh bị dính líu đến các vụ h́nh sự, Ṭa Lănh Sự có nhiệm vụ theo dơi, thăm viếng và giúp đỡ khi cần.
    Tuy nhiên, nói đến Ṭa Lănh Sự VNCH trước đây hay Ṭa Lănh Sự Hà Nội hiện nay, thật không có ǵ chán bằng. Họ chẳng nhữn không giúp đỡ ǵ mà có khi c̣n thông đồng với các tổ chức nước sở tại để khống chế. Thái độ của Ṭa Lănh Sự Hà Nội ở Mă Lai và Đài Loan đối với công dân Việt Nam đang làm việc hay lấy chồng ở hai nước này mới đây là những thí dụ bi thảm. Vậy, phải đ̣i hỏi các nhân viên Ṭa Lănh Sự Việt Nam ở ngoại quốc làm trọn nhiệm vụ của họ. Những người thiếu trách nhiệm phải rút về nước ngay.
    Ở những nơi có đông người Việt lấy chồng cư ngụ, cần thành lập những văn pḥng hướng dẫn họ sống và hội nhập vào quốc gia của chồng họ, đồng thời giúp đỡ họ mỗi khi gặp khó khăn. Công việc này cũng rất cần đến các tổ chức thiện nguyện.
    Người Việt ở trong nước cũng như hải ngoại cám ơn Linh mục Nguyễn Văn Hùng đă thành lập văn pḥng TaiwanACT tại Đài Loan để giúp chống lại nạn buôn phụ nữ và thợ Việt ở đây, cứu thoát rất nhiều người lâm cảnh cùng khốn. V́ thế, trong bản báo cáo về tệ nạn buôn người (TIP Report-2006) công bố ngày 5.6.2006, Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ đă tuyên dương Linh mục Hùng như một anh hùng trong việc hành động để chấm dứt t́nh trạng nô lệ hiện đại.
    Qua cuộc tranh đấu của Linh mục Hùng, chúng ta thấy vai tṛ của các đoàn thể đấu tranh của người Việt rất quan trọng trong việc cứu giúp những người nghèo khổ đang phải liều mạng “lấy chồng nước ngoài” bất chấp hậu quả để giải quyết cuộc sống.
    [......]

 

    Tú Gàn