Chủ Nhật, 15/10/2006 - 12:11 PM
Gặp người 31 năm đi t́m mộ liệt sĩ
Anh Trần Công Ngọc
Người đó là anh Trần Công Ngọc ở thôn Lại Bằng, xă Hương Vân, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên - Huế. 31 năm qua, anh đă đem đến niềm vui “hội ngộ” cho hàng ngàn gia đ́nh thân nhân liệt sĩ.
Khó mấy cũng đi t́m
Mới gặp anh Ngọc lần đầu, ít ai nghĩ con người đó mới đi quá nửa đời người. Khuôn mặt, dáng người già hơn cái tuổi 50 ấy có lẽ là kết quả của những cuộc kiếm t́m triền miên trong rừng sâu núi thẳm, những ngày leo đèo vượt suối, những đêm chông trại giữa rừng hoang. Nguồn năng lượng của anh có lẽ chính là ư chí: quyết tâm t́m hài cốt đồng đội c̣n nằm lại giữa chiến trường.
“Anh ấy đi suốt. Mấy bữa nay vào vụ thu hoạch rồi mà có chịu ở nhà đâu. Tối hôm qua bảo sẽ ở nhà nửa tháng để thu hoạch ruộng lúa và mấy sào lạc. Vậy mà, sáng nay có mấy người ở Hà Nội vào nhờ t́m mộ, anh lại đi” - vợ anh Ngọc than thở.
Anh luôn trăn trở: C̣n bao người mẹ đang chờ tin con? Bao nhiêu người vợ đang đi t́m chồng? Và cả những đứa con chưa một lần thấy mặt cha cũng ngày đêm mong ngóng? Vậy là anh quyết tâm “đi t́m đồng đội”, hết nơi này đến nơi khác.
Câu chuyện của anh nhanh chóng truyền đi khắp nơi. Nhiều người sau bao năm t́m không ra hài cốt người thân nghe vậy chạy đến nhờ cậy anh. Có những bà mẹ đă bảy tám mươi tuổi ở tận Cao Bằng, Bắc Cạn, Thái B́nh, Hưng Yên, Hà Nội,… cũng t́m đến anh. Và anh nhận lời. Đến nay, anh cũng không nhớ rơ ḿnh đă t́m thấy bao nhiêu hài cốt liệt sĩ. Nhận lời giúp, anh không ngại khó, đi từ Huế đến các vùng núi ở Quảng Trị, Quảng B́nh... rồi sang cả nước bạn Lào.
Công việc t́m kiếm mộ liệt sĩ rất khó khăn. Ngoài chuyện am hiểu địa h́nh, người làm công việc này phải có cái tâm, có cảm nhận được sự hy sinh mất mát lớn lao của những người lính mới làm đựơc. Nhiều khi anh Ngọc phải lặn lội cùng người thân liệt sĩ trong rừng cả tháng trời. Chuyện đói cơm, khát nước là điều không thể tránh khỏi. C̣n việc ăn cơm sống, uống nước rừng đă là chuyện hàng ngày. Anh cũng đă trải qua không biết bao nhiêu cơn sốt rét rừng.
Sau mỗi đợt sốt, đi cấp cứu ở viện về, cứ tưởng anh không c̣n sức mà đi tiếp. Nhưng có người đến nhờ, anh lại xách ba lô lên đường. “Gia đ́nh tôi cũng có những ngày tháng như vậy. Nh́n khuôn mặt của họ là tôi biết họ đợi chờ điều ǵ. Làm sao tôi có thể ngồi yên khi thấy nước mắt bao bà mẹ vẫn chảy v́ chưa t́m được con ḿnh” - anh tâm sự.
Hôm chúng tôi đến cũng là lúc quê anh vào vụ thu hoạch, công việc đang bề bộn. Nhưng chiều nay anh phải đi A Lưới (một huyện vùng cao của Huế) để t́m hài cốt một liệt sĩ quê Thái B́nh.
Mấy năm nay, trong những đợt t́m kiếm mộ liệt sĩ do Quân kh 4, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh, huyện tổ chức, họ điều mời anh cộng tác. Sau những lần đi đó bao giờ anh cũng nhận được bằng khen của Quân khu, Tỉnh đội. Không xem đó là thành tích của ḿnh, anh chỉ coi đó là trách nhiệm, là tấm ḷng của ḿnh với những đồng đội, cha anh.
“Đừng bảo tôi làm nghề”
Trái với những điều tôi dự đoán, căn nhà anh trống hoác, đơn sơ, cà nhà trông chờ vào mấy sào ruộng khoán. Những chuyến đi rừng của anh không mang lại của cải cho gia đ́nh. Anh nói: “Tôi làm việc này cũng một phần an ủi gia đ́nh, nhất là mẹ tôi, bởi nhà tôi cũng có người hy sinh mới t́m được hài cốt. Nếu đây là nghề kiếm sống th́ tôi bỏ lâu rồi. Tôi thấy vui với những người thân liệt sĩ, khi họ t́m thấy hài cốt các anh. Tôi muốn xoa dịu một phần mất mát, đau thương mà bao năm họ mang nặng trong ḷng”.
Bà Thanh, hàng xóm của anh Ngọc, thán phục: “Ai chứ thằng Ngọc th́ cả xă này người nào cũng biết. Làm cái việc như nó mà không có cái tâm th́ coi như bỏ. Năm ngoái, có người thân của liệt sĩ đem tặng chiếc xe máy nhưng hắn nhất quyết không nhận”.
Có những gia đ́nh liệt sĩ khó khăn đi t́m mấy tháng trời, đến khi cạn túi, anh lại cho về nhà “tạm trú”. “Cũng là hoàn cảnh khó khăn như ḿnh thôi nhưng họ c̣n đau hơn ḿnh nữa. Có ở trong hoàn cảnh ấy mới biết sự đau đớn, niềm mong mỏi đợi chờ của họ như thế nào”, anh Ngọc tâm sự.
Nhiều người khuyên anh nên bỏ công việc thôi, kẻo có ngày dính ḿn, thiệt mạng. Nhưng anh lại nghĩ: “Nếu tôi t́m được hài cốt mà lỡ không may trúng bom ḿn, bị thương hay chết đi cũng chẳng ân hận. Coi như tôi hy sinh một phần để các anh sau mấy mười năm xa cách giờ được “sống” bên gia đ́nh”.
Phạm Hữu Khá