Bản Tin Liên Hội Nhân Quyền Việt Nam ở Thụy Sĩ


Cộng sản Việt Nam tiếp tục dùng bạo lực bóp nghẹt Quyền Tự do Báo chí

theo Phúc Trình thường niên của Phóng Viên Không Biên Giới

Sáng ngày 1 tháng 2 năm 2007, từ Paris (nước Pháp), Phóng Viên Không Biên Giới cho công bố bản Phúc Trình Tổng Quát hàng năm về Quyền Tự do Báo chí điều tra tại 98 nước trên thế giới. Chỉ riêng về sự đàn áp, kềm hãm Quyền này trên Internet, thành tích củ a Trung C ộng được xếp hàng đầu. Và chế độ độc tài Bắc Kinh được coi là kiểu mẫu để sao y chính bản cho Việt Nam, Syrie, Tunisie, Libye và Ba Tư! Tại những nước này, mỗi ngày càng có thêm nhiều nhà báo độc lập và dân chủ đối kháng sử dụng Internet bị trấn áp, giam giữ độc đoán. Riêng tại Việt Nam, đảng Cộng sản tiếp tục dùng bạo lực phi pháp để giới hạn và bóp nghẹt Quyền Tự do Báo chí.

Theo Phóng Viên Không Biên Giới, trong năm 2006, báo giới có khuynh hướng hoạt động tự do độc lập ở Việt Nam tưởng như đẩy lui được phần nào giới hạn của chính sách kiểm duyệt vô cùng khắc nghiệt. Mùa xuân chợt đến với sự ra đời củ a phong trào tranh đấu cho Tự Do Dân Chủ và Nhân Quyền mệnh danh là Khối 8406. Tờ Tự do Ngôn Luận, không chịu kiểm duyệt, xuất hiện tại các thành phố lớn và trên Internet bắt đầu từ tháng 4. Tiếp theo là tờ Tự Do Dân Chủ được phát hành vào đầu tháng 9. Sau đó còn có Tổ Quốc và Dân Chủ, hai tờ báo điện tử. Thêm một sự thách thức nữa đối với bộ máy thống trị, các nhà báo độc lập và dân chủ đối kháng sử dụng Internet lại còn kết hợp thành Hội Nhà Báo Tự Do. Đây là một sự kiện mới thấy lần đầu dưới chế độ Cộng sản. Để đối phó, nhà cầm quyền độc tài cấp tốc cho áp dụng những biện pháp công an-mật vụ, cố gắng làm chủ lại tình thế, tăng cường lãnh đạo, giám sát quản lý, cảnh cáo áp dụng kỷ luật, ngăn chận mọi toan tính hành sử Quyền Tự do Báo chí. Kể một trong nhi ều thí dụ, như sự bắt buộc toàn ban biên tập tờ Tự Do Dân Chủ , từng cá nhân trình diện tại trụ sở công an để bị thẩm vấn (một hình thức hăm dọa, khủng bố). Kế đến, quản thúc tại gia hoặc canh chừng chặt chẽ những nhân vật nồng cốt của ban biên tập, gồm có các ông Hoàng Ti ến, Nguyễn Khắc Toàn, Nguyễn Văn Đài, Bạch Ngọc Dương và bà Dương Th ị Xuân.

Bản Phúc Trình về Việt Nam có nhắc đến giới truyền thông báo chí quốc doanh hoặc do đảng cộng sản kiểm soát, ước lượng gần 600 ấn phẩm, hàng trăm đài vô tuyến truyề n thanh truy ền hình và hàng trăm trang tin điện tử. Thừa cơ hội chuẩn bị đại hội đảng, nhiều tờ báo đã bàn thảo về một số đề tài thường được xem là rất ‘’tế nhị hoặc nhạy cảm’’. Chẳng hạn như một nhựt báo đã dám ngụ ý yêu cầu xét lại Điều 4 Hiến pháp dành ưu thế quyền lực cho đảng cộng sản đối với nhà nước. Lập tức, trên tờ Nhân Dân cơ quan ngôn luận chính thức của đảng, phe ‘’cộng sản bảo thủ’’ lên án những tư tưởng lệch lạc tiêu cực đó. Chủ tịch Hội đồng Lý luậ n Trung ương đảng, Nguyễn Đức Bình khẳng định rằng: ‘’Những cuộc thảo luận công khai rất nguy hiểm’’. Tuy vậy, các báo cấp tiến, được tờ Tuổi Trẻ dẫn đầu lôi kéo theo, đã dám viết khá trung thực về vụ tai tiếng lớn gọi là ‘’vụ án đường dây tham nhũng tại PMU 18’’ có liên can đến bộ trưởng Giao thông Vận tải. Một phái viên của tờ Tuổi Trẻ đang điều tra về hồ sơ nói trên đã bị hành hung tại Hà Nội. Báo Tuổi Trẻ đã công khai kêu gọi bộ trưởng Đào Đình Bình từ chức. Phản ứng của các lãnh tụ chuyên chế là cho áp dụng một đạo luật mới nhằm trừng phạt giới truyền thông báo chí bị cáo buộc ‘’phỉ báng và công kích uy tín của nhà nước’’. Sắc lệnh đó còn nhằm để chế tài những nguồn tin ‘’xâm phạm truyền thống văn hóa, bóp méo thực tế lịch sử, phủ nhận thành quả cách mạng, làm tổn thương quốc gia, vĩ nhân và anh hùng dân tộc’’. Bản văn trù liệu những sự phạt vạ và đình chỉ hoạt động đối với những nhà báo và cơ quan thông tin ngôn luận vi luật.

Cuối tháng mười năm 2006, nguồn tin quốc nội và quốc tế cho biết thứ trưởng Thông tin Văn hóa Đỗ Quý Doãn đã ra lệnh tạm đình bả n hai t ờ báo Công Lý và Thời Đại, đồng thời xử phạt hành chính các tờ báo Thanh Niên, Tuổi Trẻ, Thời Báo Kinh tế Việt Nam, Sài Gòn Tiếp Thị, An Ninh Thủ Đô, Thể Thao và Văn Hóa, Người Lao Động, Nhà Báo và Công Luận (Phúc Trình ghi 4 tờ báo). Các báo này bị buộc tội vi phạm điều 6 và điều 10 của Luật Báo chí, không tuân hành nghiêm chỉnh chỉ đạo của chính phủ về việc thông tin liên quan đ ến ‘’vụ giấy bạc ngân hàng nhà nước’’. Nhắc lại đây là một vụ tai tiếng lớn khi các báo đưa tin đồng tiền in giấy polimer xấu tệ, mực in ra lem luốc, không đúng kích thước, thiếu hình nhũ vàng. Nghiêm trọng hơn nữa, tin đăng trên các báo dường như còn ám chỉ con trai thống đốc ngân hàng nhà nước Lê Đ ức Súy giữ chức vụ phó giám đốc một công ty có dính líu đến việc in tiền, v.v. Cần ghi thêm rằng trong tháng 10, nhà cầm quyền cộng sản đã đình bản và thu hồi giấy phép tạp chí Kinh doanh và Sản phẩm. Ngoài ra, bằng một quyết định riêng ký ngày 30 tháng 10, bộ Thông tin Văn hóa cũng đình bản Phụ san Thế giới của tờ báo Quốc tế, thuộc bộ Ngoại giao Hà Nội.

Được Phóng Viên Không Biên Giới cho biệt danh là ‘’Kẻ truy lùng sát hại Quyền Tự do Báo chí’, Nông Đức Mạnh vẫn ngồi lại ở ghế Tổng bí thư đảng Cộng sản thêm 5 năm nữ a sau kỳ đại hội đảng lần thứ X. Thay thế Phan Văn Khải giữ chức thủ tướng, Nguyễn Tấn Dũng cũng là một đảng viên cộng sản theo giáo điều chính thống dù có người coi như một cải cách viên về kinh tế. Phe cộng sản bảo thủ luôn luôn kiểm soát các cơ quan an ninh mật vụ, cốt là để những thành phần thiên về ‘’xét lại’’, ‘’nghi ngờ’’, muốn tranh cãi về chính thể độc đảng sẽ chẳng có khả năng hoặc điều kiện làm hại được chế độ. Phúc Trình cho biết hồi tháng 11, ba công dân Hoa Kỳ gốc Việt và bốn người Việt đã bị kết án 15 năm tù về cái gọi là ‘’tội làm khủng bố’’. Thật ra những người đó bị cáo buộc đã tổ chức bất hợp pháp đưa vào Việt Nam dụng cụ vô tuyến truyề n thanh đ ể phổ biến những bản tin chố ng chính phủ. Trong khi đó, các nhà báo ngoại quốc không được phép đến vùng cao nguyên nơi sinh sống của những dân tộc thiểu số. Quyền làm người của các dân tộc này bị (quân đội và công an) Việt cộng chà đạp một cách hung bạo.

Phúc Trình tố cáo nhà cầm quyền Hà Nội đã tăng cường đàn áp các hoạt động dân chủ đối kháng trong tháng 11 lúc sắp khai diễn hội nghị thượng đỉnh của tổ chức Hợp tác Kinh tế Á Châu-Thái Bình Dương (APEC) tại Hà Nội. Tất cả nhà báo chủ biên hai tờ Tự Do Ngôn Luận và Tự Do Dân Chủ đều bị áp đặt quản thúc tại gia. Những tấm biển trên đó mấy chữ ‘’Khu vực an ninh’’ và ‘’Cấm người ngoại quốc’’ viết bằng Anh ngữ được dựng lên trước nhà của những người bị biệt lập cưỡng bách. Trong nhi ều ngày, công an đóng chố t canh gác trước nhà ông Hoàng Ti ến. Không quên trong số các nạn nhân bị trấn áp còn có các ông Hoàng Minh Chính, Lê Chí Quang , Nguyễ n Thanh Giang , Phạm Hồng Sơn, bà Lê Thị Công Nhân và bà Trần Khải Thanh Thủy cùng nhiều người nữa. Phóng Viên Không Biên Giới cũng nhắc đến trường hợp công an đánh đập bác sĩ Phạm Hồng Sơn, một nhà dân chủ đối kháng vừa mới được phóng thích.

Ngay sau khi các phái đoàn ngoại quốc tham dự hội nghị rời khỏi Việt Nam thì Lê Dũng , người phát ngôn của bộ ngoại giao Việt cộng đã lên tiếng cảnh cáo các nhà báo độc lập và dân chủ đối kháng: ‘’Các hoạt động của những người lạm dụng chiêu bài dân chủ, đưa ra những lý lẽ sai lệch, méo mó và bịa đặt đối với tình hình Việt Nam không thể chấp nhận được’’. Nhà cầm quyền nghiêm khắc nhắc nhở rằng ấn phẩm báo chí dân chủ đối kháng đều bị coi là bất hợp pháp.

Đứng trước cuộc áp chế nghiệt ngã của bạo quyền, linh mục Phan Văn Lợi, sáng lập viên của tờ Tự Do Ngôn Luận đã viết cho Phóng Viên Không Biên Giớì : ‘’Chúng tôi muốn chuyển đến đảng (cộng sản Việt Nam) và nhân dân một bức thông điệp : Chỉ có sự thật mới giải phóng!’’

Phúc Trình thường niên của Phóng Viên Không Biên Giới cho thấy cuộc điều nghiên và nhận xét của tổ chức quốc tế bênh vực Quyền Tự do Báo chí không khác với nguồn tin và quan điểm của những ai lưu tâm hằng theo dõi tình hình Việt Nam, với trọn vẹn tấm lòng yêu thương dân tộc và đất nước bất hạnh từ sau 30 tháng tư năm 1975. Các biện pháp công an-mật vụ tăng cường nhiều hơn nữa sự kềm kẹp, siết chặt, khống chế và đàn áp Quyền Tự do Báo chí cùng Tự do Ngôn luận, chà đạp lên khát vọng sâu xa của nhân dân Việt Nam. Tất cả những đạo luật, sắc lệnh, nghị định ‘’hắc ám và ngu dân chủ nghiã’’ đều xuất phát từ những bộ óc nô lệ mù quáng ý thức hệ Mao-ít/Stalin- nít của một nhóm nhỏ lãnh tụ ngồi chễm chệ trong Bộ Chính trị Trung ương đảng Cộng sản Việt Nam.

Tưởng cũng nên nhắc rằng Phóng Viên Không Biên Giới thường xuyên vận động công luận và các chính phủ dân chủ trên thế giới để đòi nhà cầm quyền Hà Nội phóng thích nhà báo Nguyễn Vũ Bình đang còn bị giam nhốt sau hơn bốn năm tù mặc dù bị đau yếu nặng từ nhiều tháng nay (xin đọc Bản Tin ‘’Văn Bút Quốc Tế đòi Chế Độ Hà Nội cho ông Nguyễn Vũ Bình được Trị Bệnh Khẩn Cấp và Phóng Thích Ngay Vô Điều Kiện’’ ngày 1 tháng 2 năm 2007 và Bản Tin ‘’Phải Cứu Nguyễn Vũ Bình’’ ngày 31 tháng 12 năm 2006).



Genève ngày 2 tháng 2 năm 2007

Liên Hội Nhân Quyền Việt Nam ở Thụy Sĩ

Ligue Vietnamienne des Droits de l'Homme en Suisse

Vietnamese League for Human Rights in Switzerland .

------------ --------- --------- --------- --------- --------- --------- --------- --------- --------- --------- ---------



Nguyên văn Phúc Trình bằng Anh và Pháp ngữ của Phóng Viên Không Biên Giới

……………………………………………………………………………………………………….

De:RSF ASIA [mailto:asie@ rsf.org] Envoyé : jeudi, 1. février 2007 09:25
Objet : RSF Annual Report 2007 : VIETNAM

Vincent Brossel - Asia - Pacific Desk - Reporters Sans Frontières
5 rue Geoffroy Marie 75009 Paris 33 1 44 83 84 70 - 33 1 45 23 11 51 (fax) asia@rsf.org - www.rsf.org

------------ --------- --------- --------- --------- --------- --------- --------- --------- --------

Reporters Without Borders/Reporters sans frontières Annual Report

1st February 2007

INTERNATIONAL

REPORTERS WITHOUT BORDERS ISSUES ITS 2007 ANNUAL PRESS FREEDOM SURVEY



The survey, published on 1 February, reports on press freedom in 98 countries and includes the main violations of journalists' rights in 2006 and regional aspects of media and Internet freedom.
The report (in English, French, Spanish and Arabic) can be read at www.rsf.org and downloaded in its entirety or by region.

"The report lists the worst violations in repressive countries, including major culprits North Korea , Eritrea , Cuba and Turkmenistan , but also looks at democracies, where progress needs to be made too," the organisation says.

"A disturbingly record number of journalists and media workers were killed or thrown in prison around the world in 2006 and we are already concerned about 2007, as six journalists and four media assistants have been killed in January alone," the report's introduction says.

"But beyond these figures is the alarming lack of interest (and sometimes even failure) by democratic countries in defending the values they are supposed to incarnate."

"Almost everyone believes in human rights these days but amid the silences and behaviour on all sides, we wonder who now has the necessary moral authority to make a principled stand in favour of these freedoms."

The publication by a Danish newspaper of cartoons of the Prophet Mohamed focused the world's attention in 2006 on the issue of freedom of expression and respect for religious beliefs. Democratic countries did not defend Denmark , whose embassies were attacked, or the journalists who were threatened and arrested. Europe especially seemed to choose silence for fear of offending Arab or Muslims regimes.

Media workers in the Middle East were once again the victims of the region's chronic instability. 65 journalists and media assistants were killed in Iraq and kidnappings were more frequent there and in the Palestinian Territories . Despite repeated promises, the region's governments have not introduced significantly greater democracy.

In Latin America, the murder of nearly a dozen journalists in Mexico with virtual impunity, the continued imprisonment of more than a score in Cuba and the deteriorating situation in Bolivia (nevertheless the best-ranked country of the South in the Reporters Without Borders annual press freedom index) are all signals to the international community to be very vigilant.

Press freedom violations in Asia peaked with 16 media workers killed, at least 328 arrested, 517 physically attacked or threatened and 478 media outlets censored in 2006. Censorship is very widespread and complete freedom to speak and write is rare in Asia .

Many African governments, especially those in the Horn of Africa, distrust media workers. The killers of journalists are also not being punished and are still being protected by governments and all-powerful politicians in Gambia , Burkina Faso and Democratic Republic of Congo.

Dictatorships also seem to be tightening their grip on the Internet and at least 60 people are in prison for posting criticism of the government online. China, the leading offender, is being copied by Vietnam, Syria, Tunisia, Libya and Iran and more and more bloggers and cyber-dissidents are in jail.

------------ --------- --------- --------- --------- --------

Vietnam - Annual report 2007


As a dissident press emerged in 2006, the liberal media pushed at the boundaries of censorship. The government initially adopted an illiberal law then, at the end of the year, threatened to bring the media nationwide to heel.

Everything seemed to be smiling on the Vietnamese press at the start of 2006. In April, a dissident publication Tu Do Ngon Luan began appearing in the big cities and online. In the aftermath of the founding of a new dissident movement, Bloc 8406 (created on 8 April 2006), a second paper Tu Do Dân Chu (Freedom and Democracy) was launched in August. But police quickly summoned and placed under surveillance dissident journalists Hoang Tien, Nguyen Khac Toan, Nguyen Van Dai , Duong Thi Xuan and Bach Ngoc Duong. Two other publications - To Quoc ( Fatherland) and Dan Chu (Democracy) - were produced online from within Vietnam . In defiance of the government, journalists and dissident bloggers even went so far as to rally to the Free Journalists Association, a first in Vietnam .

On the other hand, the officially sanctioned press (nearly 600 publications, around 100 radio and TV stations, around 100 websites) took advantage of the preparations for the communist party congress to raise the most sensitive issues. An article carried by a newspaper in Ho Chi Minh City implicitly challenged Article 4 of the Constitution which underscores the predominance of the party over the state. The conservatives immediately condemned this unwelcome drift in the official newspaper Nhan Dan , party ideologue Nguyen Duc Binh saying that, "open discussions are dangerous".

The liberal press, led by Tuoi Tre (Youth), also distinguished itself by its outspokenness during a scandal in which a transport minister was implicated in a corruption case. Tuoi Tre, whose reporter was assaulted while investigating this case in Hanoi , openly called for the minister to resign. The government reacted by bringing in a new law in July punishing media and journalists defaming and attacking the prestige of the state. This decree also targeted news which "violates cultural traditions, distorts historical reality, denies revolutionary achievements, and harms the nation, great men and national heroes." The law did not provide for prison sentences but for fines and suspensions. In October, the culture ministry used the law to temporarily shut down two publications and to sanction two others which had carried articles on a scandal linked to the release of new bank notes.

During the congress in April, Nong Duc Manh , predator of press freedom, was re-elected for five years as head of the communist party with 80% of the vote. Prime Minister Phan Van Khai was replaced by Nguyen Tan Dung , an orthodox communist nevertheless seen as an economic reformer. Conservatives still control the security services so as to prevent those contesting the sole party from doing any damage. In November, three Americans of Vietnamese origin and four vietnamese were sentenced to 15 months in prison for "terrorism". The seven, who were linked to a US-based radical group, were accused of illegally bringing broadcast equipment into the country with the aim of putting out anti-government messages. Elsewhere, foreign journalists are still denied free access to the country's mountainous centre, home to ethnic minorities whose rights are trampled on by the authorities.

Repression of dissident activities was stepped up in November, in the run-up to the Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC) summit in Hanoi . Journalists working for independent publications Tu Do Ngon Luan and Tu Do Dân Chu were put under house arrest, with notices in front of their homes reading, "Security zone. No foreigners". Police deployed for several days in front of the home of Hoang Tien, while newly-released cyber-dissident Pham Hong Son was savagely beaten by police.

Once the foreign delegations had left Vietnam , the government launched its counter-attack. The foreign ministry spokesman, Le Dung , said it was unacceptable that people should abuse the "mask of democracy, with false, distorted and invented claims about the situation in Vietnam ". The authorities gave a firm reminder that dissident publications were illegal.

In the face of this crackdown, Father Phan Van Loi , founder of Tu Do Ngon Luan, wrote to Reporters Without Borders: "We want to deliver a message to the party and the people: Only the truth frees!"

Viêt-nam - Rapport annuel 2007

En 2006, les médias libéraux ont repoussé les limites de la censure. Le gouvernement a, dans un premier temps, fait adopter une loi liberticide, avant de reprendre en main l'ensemble de la presse du pays.

En début d'année 2006, tout a semblé sourire à la presse vietnamienne. En avril, une publication dissidente Tu do Ngon luan a fait son apparition dans les grandes villes et sur Internet. Dans la foulée de la création d'un mouvement de dissidence, le Bloc 8406 (créé le 8 avril 2006), un deuxième journal, Tu Do Dân chu (Liberté et démocratie), s'est lancé, en août. Mais, rapidement, la police a convoqué et surveillé les journalistes dissidents Hoang Tien, Nguyen Khac Toan, Nguyen Van Dai , Duong Thi Xuan et Bach Ngoc Duong. Sur Internet, deux autres titres - To Quoc ( Patrie) et Dan Chu (Démocratie) - sont apparus au Viêt-nam. Défiant le pouvoir, les journalistes et blogueurs dissidents ont même été jusqu'à se rassembler au sein de la Free Journalists Association, une première au Viêt-nam.

De son côté, la presse autorisée (près de 600 publications, une centaine de radios et de télévisions et une centaine de sites Internet) a profité des préparatifs d'un congrès du Parti communiste pour aborder les sujets les plus sensibles. Ainsi, un article publié dans un journal d'Ho Chi Minh-Ville a remis en cause implicitement l'article 4 de la Constitution qui consacre la prédominance du parti sur l'Etat. Les conservateurs ont immédiatement dénoncé ces dérives dans le journal officiel Nhan Dan. L'idéologue du parti, Nguyen Duc Binh, y a affirmé que les "discussions ouvertes sont dangereuses".

La presse progressiste, menée par Tuoi Tre (La Jeunesse), s'est également fait remarquer par sa liberté de ton lors d'un scandale impliquant le ministre des Transports dans une affaire de corruption. Tuoi Tre, dont un reporter a été agressé à Hanoi alors qu'il enquêtait sur ce dossier, a appelé ouvertement à la démission du ministre. En réponse, le gouvernement a fait entrer en vigueur, en juillet, une nouvelle loi qui sanctionne les médias et les journalistes qui diffament et attaquent le prestige de l'Etat. Ce décret vise également les informations qui "violent les traditions culturelles, déforment la réalité historique, nient les acquis révolutionnaires, portent atteinte à la Nation, aux grands hommes et héros nationaux". Le texte ne prévoit pas de peines de prison mais des amendes et des suspensions. En octobre, la loi a été utilisée par le ministère de la Culture pour faire fermer temporairement deux publications et en sanctionner deux autres qui avaient publié des articles sur un scandale lié à de nouveaux billets de banque.

Lors du congrès d'avril, Nong Duc Manh, prédateur de la liberté de la presse, a été reconduit pour cinq ans à la tête du Parti communiste, avec 80% des suffrages exprimés. Le Premier ministre Phan Van Khai a été remplacé par Nguyen Tan Dung, un orthodoxe communiste vu pourtant comme un réformateur pour sa politique économique. Les conservateurs contrôlent toujours les services de sécurité afin de mettre hors d'état de nuire ceux qui contestent le parti unique. Ainsi, en novembre, trois Américains d'origine vietnamienne et quatre Vietnamiens ont été condamnés à quinze mois de prison pour "terrorisme". Liés à un groupe radical basé aux Etats-Unis, ils ont été accusés d'avoir fait entrer illégalement du matériel d'émission radiophonique dans le pays afin de diffuser des messages antigouvernementaux . Par ailleurs, les journalistes étrangers n'ont toujours pas accès librement aux zones centrales montagneuses où vivent des minorités ethniques dont les droits sont bafoués par les autorités.

En novembre, à la veille du sommet de l'organisation Coopération économique pour l'Asie-Pacifique (APEC) à Hanoi, la répression des activités dissidentes s'est renforcée. Les journalistes des publications Tu do Ngon luan et Tu Do Dân chu ont été placés en résidence surveillée, avec des pancartes devant leur domicile : "Zone de sécurité. Pas d'étrangers". Ainsi, pendant plusieurs jours, des policiers ont stationné devant le domicile de Hoang Tien. Tandis que le cyberdissident Pham Hong Son, tout juste libéré de prison, était roué de coups par des policiers.

Une fois les délégations étrangères parties du Viêt-nam, le pouvoir a préparé la contre-attaque. Le porte-parole du ministère des Affaires étrangères, Le Dung, a affirmé qu'il était inacceptable que des gens abusent "du masque de la démocratie, avec des arguments faux, déformés et fabriqués sur la situation du Viêt-nam". Les autorités ont rappelé avec fermeté que les publications dissidentes étaient illégales.

Face à la répression, le père Phan Van Loi, initiateur de Tu do Ngon luan, a écrit à Reporters sans frontières : "Nous voulons livrer au Parti et au peuple un message : Seule la vérité libère !".

************ ********* ********* ********* ********* ********* ********* ********* ***